İçeriğe atla

Sardana Oyunskaya

Sardana Platonova Oyunskaya, 2006

Sardana Platonova Oyunskaya (Sahaca: Сардана Платоновна Ойунская), (6 Eylül 1934 - 13 Temmuz 2007); Saha folklorist, edebiyat eleştirmeni, filolog, Rus Bilimler Akademisi Sibirya Şubesi Onurlu Emektarı, Onurlu Kültür İşçisi Madalyası sahibi.[1]

Saha Türkü edebiyatçı ve siyasetçi olan Platon Alekseeviç Oyunskiy'in kızı olarak Moskova'da dünyaya gelen Sardana, Yakutsk Devlet Üniversitesinden mezun oldu ve 1962'de aynı üniversitenin Dil, Tarih ve Edebiyat Enstitüsünde çalışmaya başladı. Yakut halk masalları ve türküleri üzerine araştırmalar yaptı. Saha bilmeceleri üzerine monograf yazdı. Yaşamının sonlarına doğru babası olan Platon Alekseeviç Oyunskiy adına kurulmuş Oyunskiy Vakfının başkanı oldu. Burada babası ve diğer önemli Saha edebiyatçıları üzerine yazılar ve hatıralar yazdı, diğer çalışmalara öncülük etti.[2] Hatıra kitabı 1989 yılında yayınladı ve 2003 yılında ikinci baskısı yapıldı.[3][4] Saha Cumhuriyeti'nin UNESCO temsilcisi olarak başta Paris olmak üzere birçok yerdeki etkinliklerde aktif rol aldı. Olonho Destanı'nın UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miraslar Listesi'nde yer almasında önemli katkıları oldu.

Eserleri

Saha Bilmeceleri, Yakutsk Devlet Üniversitesi, Yakutsk, 1975.

Saha Halk Şiirleri-Toyuki, Yakutsk Devlet Üniversitesi, Yakutsk, 1982.

Saha Halk Bilmecelerinin Tür Özellikleri, Rus Bilimler Akademisi, St. Petersburg, 1992.

Saha masalları, Yakutsk Devlet Üniversitesi, Yakutsk, 1967.

Saha Halk Türküleri I, Yakutsk Devlet Üniversitesi, Yakutsk, 1976.

Saha Halk Türküleri II, Yakutsk Devlet Üniversitesi, Yakutsk, 1977.

Saha Halk Türküleri III, Yakutsk Devlet Üniversitesi, Yakutsk, 1980.

Olonho Kahramanlık Destanı: Kııs Debiliye, Novosibirsk, Sibirya ve Uzak Doğu Halklarının Folklor Anıtları Dizisi, Novosibirsk, 1993.

Olonho Kahramanlık Destanı: Moguçiy Er Sogotoh, Novosibirsk, Sibirya ve Uzak Doğu Halklarının Folklor Anıtları Dizisi, Novosibirsk, 1996.


Kaynakça

  1. ^ Saha Cumhuriyeti Resmi Haberi 16 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Dil: Rusça, Son Erişim 11/04/2020)
  2. ^ Сардана Ойунская — дочь, достойная великого отца 16 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Z. K. Beşarin, NEFU. (Dil: Rusça, Son Erişim: 11/04/2020)
  3. ^ Narod Biyografi Sayfası 16 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Dil: Rusça, Son Erişim: 11/04/2020)
  4. ^ Google Arts&Culture 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Dil: İngilizce, Son Erişim: 11/04/2020)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yakutistan</span> Rusyada özerk bir Türk cumhuriyeti

Yakutistan ya da Saha Cumhuriyeti, Rusya'yı oluşturan federe cumhuriyetlerden biri ve yüz ölçümü açısından en büyüğüdür. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Yakutlar bir Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yakutça</span> Yakutların konuştuğu, Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı dil

Yakutça veya Sahaca, Saha Türklerinin konuştuğu dildir. Çuvaşça ile birlikte Türkçenin toplam iki lehçesinden biridir. Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı dil 450.140 kişi tarafından konuşulur. Ayrıca Taymir Yarımadası'nın doğusunda yaşayan halkların ticaret dilidir. Konuşucuların çoğunluğu Rusya'ya bağlı Yakutistan'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Altay Cumhuriyeti</span> Rusyanın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet

Altay Cumhuriyeti, Rusya'nın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet.

Mihrali Bey (1844-1905), hayat öyküsü Borçalı edebi geleneklerinin önemli ürünlerinden biri olan Mihrali Bey Destanı 'na konu olmuş Karapapak kökenli bir halk kahramanı.

Destanların nazım şekli ve türünü, hem Halk Edebiyatı hem de Âşık Edebiyatı bünyesinde bulmak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Yakutlar</span>

Yakutlar ya da Sahalar, Rusya içindeki Saha Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk halkı.

<span class="mw-page-title-main">Yakutsk</span>

Yakutsk, Rusya'nın uzak doğusundaki Yakutistan'ın başkentidir.

Olongo - Yakut edebiyatında destan, epik şiir. Olonho veya Olungu olarak da söylenir. Şiir şeklindeki söylencedir.

Olonhohut veya Olonhosut (Sahaca: Олоҥхоhут) Olonho Destanı anlatıcısı olan halk ozanlarına veya aşıklara verilen genel bir isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Saha edebiyatı</span>

Saha Bölgesi'nin 1632'de Ruslar tarafından işgaline kadar Sahaların yazılı bir edebiyatı yoktu ancak oldukça zengin bir halk edebiyatı literatürüne sahiplerdi. Bu halk edebiyatı malzemelerinin başında Olonho Destanı ve ona bağlı manzum halk edebiyatı ürünleri gelmektedir. Bu ürünün kendine has bir geleneği bulunmakta ve birçok farklı hikâyeden oluşmaktadır. Hikâyelerin her biri kahramanının adıyla anılmakta ve olonhohut adı verilen özel anlatıcıları vardır. Olonhohutlar; tarihi geleneğe bağlı kalarak kahramanları ve olayları ayrıntılı bir şekilde anlatır, anlatımı zengin mecazlar ve benzetmelerle süsler, Altay aliterasyonunu başarıyla uygularlar. Olonhohutların anlattığı bu hikâyeler bir zincir oluşturarak Olonho çatısında toplanır. Şu ana kadar derlenebilen en önemli olonholar şunlardır: Er Soğotoh, Ürüng Uolan, Nurgun Bootor, Kulun Kulustuur, Bahımmı Baatır, Erbextey Bergen, Mülcü Böğö, Sün Caahın.

<span class="mw-page-title-main">Yakut İlahiyat Fakültesi</span>

Yakut İlahiyat Fakültesi ; Rus Ortodoks Kilisesi'ne bağlı, din adamı yetiştiren bir yüksek öğretim kurumudur. 1858 yılında kurulduğunda Saha Cumhuriyeti'nin ilk profesyonel eğitim kurumu oldu. Bölgede asimilasyon ve misyonerlik faaliyetlerinde bulundu ancak okuryazarlık oranının ciddi oranda artmasında etkili oldu. Sahaların en önemli edebi ve siyasi kişilerinden biri olan Platon Alekseeviç Oyunskiy, lise eğitimini 1914'te bu okulda tamamladı.

<span class="mw-page-title-main">Tomsk Devlet Pedagoji Üniversitesi</span>

Tomsk Devlet Pedagoji Üniversitesi, Rusya Fedesrasyonu'nun Tomsk şehrinde bulunan bir üniversitedir.

<span class="mw-page-title-main">P. A. Oyunskiy Saha Akademi Tiyatrosu</span> Yakutistanda bulunan tiyatro binası

P. A. Oyunskiy Saha Akademi Tiyatrosu (Sahaca: П. А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театра), Yakutistan'da bulunan ve çeşitli tiyatro oyunlarının sergilendiği bir tiyatro binasıdır.

P. A. Oyunskiy Edebiyat Müzesi, Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Dönemi'nde 17 Nisan 1970'te Yakutsk şehrinde Saha Türkü edebiyatçı ve siyasetçi Platon Alekseeviç Oyunskiy'in 1935-1938 yılları arasında ailesiyle yaşadığı evinin müzeye dönüştürülmesiyle kurulmuş bir edebiyat ve edebiyat tarihi müzesidir.

Yakutistan Millî Marşı, Rusya'nın federal bir bölgesi olan Saha Cumhuriyeti'nin bölgesel marşıdır. Millî marş, Saha Cumhuriyeti'nin bayrağı ve arması ile birlikte Saha Cumhuriyeti'nin resmi simgelerinden biridir. Başlangıçta Saha (Yakut) dilinde Savva Tarasov ve Mihail Timofeyev tarafından yazılmıştır. Vladimir Fedorov, marşı Rusçaya çevirmiştir. Müziği Kirill Gerasimov tarafından bestelenmiştir. Marş resmi olarak 15 Temmuz 2004'te kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar folkloru</span>

Kırım Tatar folkloru Kırım Tatarlarının, milli kültürün ayrılmaz bir parçası olan söz sanatlarını, halk geleneklerini ve Kırım Tatar dilini içeren bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">Naki İsanbet</span>

Naki İsanbet (1899-1992) Tatar yazar, ansiklopedist, şair, oyun yazarı, çocuk kitapları yazarı, folklor uzmanı ve filolog. Tanımlayıcı ve anlatımsal Tatar sözlüklerini toplama ve derleme çalışmaları ile bilinir.

Gavril Koleşov Yakut aktör ve yazar, RSFSR'nin Onurlu Sanatçısı (1982), Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Sanatçısı (1971).

<span class="mw-page-title-main">Saha Cumhuriyeti arması</span>

Saha Cumhuriyeti arması, Rusya Federasyonu içerisindeki Yakutistan'ın bayrağı ve milli marşının yanı sıra resmi bir sembolüdür. Arma, ortasında beyaz bir güneşten oluşan arka plan üzerinde tarih öncesi "Şişkin pisanitsa" petrogliflerine dayanan at sırtında bir flama taşıyan bir binicinin kırmızı silueti olan bir daireden oluşur. Merkezdeki görüntü, yedi eşkenar dörtgen kristal benzeri figür şeklindeki geleneksel Yakut süsleri ve "Республика Саха (Якутия) • Саха Өрөспүүбүлүкэтэ" yazılarıyla çerçevelenmiştir. Bu arma, resmi olarak 26 Aralık 1992'den beri kullanılmaktadır.

Yevgeniya Isayevna Mikhaylova eğitimci, araştırmacı, akademisyen, hayırsever, halk figürü ve Rusya Federasyonu'nun seçkin bir politikacısıdır.