İçeriğe atla

Saraycık, Kazakistan

Koordinatlar: 47°30′0″K 51°44′0″D / 47.50000°K 51.73333°D / 47.50000; 51.73333
Saraycık
{{{açıklama}}}
Kazakistan üzerinde Saraycık, Kazakistan
Saraycık, Kazakistan
Kazakistan haritasındaki konumu.
KonumSarayshyk
BölgeAtırav, Kazakistan
Koordinatlar47°30′0″K 51°44′0″D / 47.50000°K 51.73333°D / 47.50000; 51.73333
TürŞehir
Sit ayrıntıları
DurumHarabe

Saraycık, Kazakça:Saray-Juk (Сарай-Жүк) ya da Küçük Saray (Кіші Сарай),[1] Tatarca:Saraychyk (Сарайчык)), Rusça:Saray Maly (Сара́й Ма́лый).[2]

Eski Saray'dan ayırt etmek için "Küçük Saray" olarak adlandırılan bu şehir, Avrupa ve Asya sınırında yer alan bir Orta Çağ kentiydi. Atırau'ın 50 km kuzeyinde, aşağı Ural Nehri üzerinde, Kazakistan'ın Atırav Bölgesi'ndeki modern Sarayshyk köyünün yakınında bulunuyordu. Şehir, Avrupa ve Çin arasındaki önemli bir ticaret yolu üzerindeydi ve 10. ve 16. yüzyıllar arasında gelişti.

Tarihçe

Yakın zamana kadar Saraycık'ın Altın Orda hükümdarı Batu Han tarafından kurulduğuna inanılıyordu, ancak arkeolojik kazılar şehrin 10. veya 11. yüzyıl gibi erken bir tarihte kurulmuş olabileceğini göstermektedir.[3] 13. yüzyıla gelindiğinde Saraycık önemli bir ticaret merkezi haline gelmiş[3] ve Altın Orda'nın en büyük şehirlerinden biri olmuştur.

Faslı seyyah İbn Battuta, 1333 yılı civarında Yeni Saray'dan Delhi'ye giderken bu şehirden geçmiştir.[3] O dönemde nehir üzerinde kayıklardan oluşan bir köprü bulunmaktaydı. İbn Battuta şehirdeyken atlarını satmış ve Köhne Ürgenç'e olan yolculuğunun devamında arabalarını çekmek için develer satın almıştır.[4] Şehrin çevresi Altın Orda'nın soyluları arasında popüler bir sayfiye yeriydi.

Altın Orda'nın 14. yüzyılda dağılmasından sonra şehir bakımsız kaldı. 1395'te Timur tarafından harabeye çevrildi, ancak 1430-1440'larda yeniden inşa edildi. Nogay Ordası'nın başkenti oldu. Ortaya çıkarılan sikkeler şehrin 16. yüzyıl boyunca ticari önemini koruduğunu göstermektedir.[3] Ayrıca Kazak Hanı'nın burayı karargâh olarak kullandığı bilinmektedir. 1580 veya 1581'de[5] "hırsız Kazaklar" -yani Rus hükümeti tarafından kontrol edilmeyen Kozaklar tarafından yağmalandı ve bir kez daha harabeye çevrildi.

Harabeler

Yapılan kazılar neticesinde; madencilik ve çömlekçiliğin geliştiği, komşu bölgelerin tarım ve balıkçılıkla uğraştığı anlaşıldı. Altın sikkeler, çömlekten yapılmış eşyalar ve seramik su boruları bulundu. Binaların, imalathanelerin ve diğer yapıların kalıntıları, Ural Nehri'nin kıyısında yer aldığı için bu nehir yıkıntıları sürükleyip götürmektedir. 1999 yılında Kazakistanlı yetkililer tarafından bölgede bir anıt kompleksi kurulmuştur.

  • Ural Nehri kıyısında Saraycık harabeleri
    Ural Nehri kıyısında Saraycık harabeleri
  • Saraycık kazılarında bulunan sikke, 500 Tenge'lik hatıra parası
    Saraycık kazılarında bulunan sikke, 500 Tenge'lik hatıra parası
  • Saraycık kazılarında bulunan bir sürahi, Kazakistan Cumhuriyeti Merkez Devlet Müzesi
    Saraycık kazılarında bulunan bir sürahi, Kazakistan Cumhuriyeti Merkez Devlet Müzesi

Notlar

  1. ^ Jenkinson, Anthony (1886). Early Voyages and Travels to Russia and Persia (İngilizce). Hakluyt Society. s. 491. 
  2. ^ ayrıca Rusça'da "Tsarskiye Uçugi" (Ца́рские Учу́ги) olarak da bilinir, Çar'ın dalyanı anlamına gelir
  3. ^ a b c d Pachkalov, Alexander (2007). "Пачкалов А.В. Новые книги по археологии и нумизматике городища Сарайчик // Вопросы истории и археологии Западного Казахстана. Уральск. № 1/2007. С. 308-315." (Rusça). 6 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023 – academia.edu vasıtasıyla. 
  4. ^ Gibb, H.A.R. trans. and ed. (1971). The Travels of Ibn Baṭṭūṭa, A.D. 1325–1354 (Volume 3). Londra: Hakluyt Society. s. 539. 
  5. ^ Bregel, Historical Atlas of Central Asia, Map 27 has 1581 and a previous raid in 1573. The Russian wiki has 1580 or 1581.

Kaynakça

  • "Sarayçıq/Сарайчык". Tatar Ansiklopedisi (Tatarca). Kazan: Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi.. Tatar Ansiklopedisi Enstitüsü. 2002. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ufa</span> Rusyada şehir

Ufa (Rusça: Уфа, romanize: Ufa, Rusça telaffuz: [ʊˈfa]; Başkurtça: Өфө, romanize: Öfö,

<span class="mw-page-title-main">Astana</span> Kazakistanın başkenti

Astana, daha önce Akmola, Akmolinsk, Tselinograd ve Nur-Sultan olarak da adlandırıldı, Kazakistan'ın başkenti ve ikinci büyük şehridir. Şehir, Kazakistan'ın kuzeyinde Akmola Eyaleti içerisinde İşim Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Nüfusun ülkenin güney kesiminde yığılmasını önlemek amacıyla, 1998'de Kazakistan'ın başkenti ilan edilmiş ve başkent Almatı'dan buraya taşınmıştır. Astana, ülkenin en büyük kenti Almatı ile birlikte "doğrudan yönetilen cumhuriyet şehri" statüsüne sahiptir. Nüfusu 1 Aralık 2017 tarihi itibarı ile 1,029,556'dır.

<span class="mw-page-title-main">Orenburg</span> Rusyanın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastının yönetim merkezi

Orenburg, Rusya'nın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastı'na bağlı şehir, aynı zamanda Oblast'ın yönetim merkezi. Başkent Moskova'nın 1478 km güneyinde Ural Nehri civarındadır. Nüfusu 542.700'dür (2005). Orenburg şehri 1920-1925 yıllarında Kazakistan'a başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ural Nehri</span>

Ural Nehri veya Yayık Nehri, Rusya ve Kazakistan topraklarından geçen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Saray (Rusya)</span> Altın Ordaya başkentlik yapmış eski şehir

Saray, 13. ve 14. yüzyıllarda Kuzeybatı Asya ve Doğu Avrupa'nın bir kısmını yöneten bir Türk-Moğol devleti olan Altın Orda'nın başkentiydi. Aşağı Volga (İdil) yakınlarında muhtemelen farklı yerlere kurulan iki ayrı şehrin adıydı. Kaynaklarda; Sarây-ı Batu, Sarây-ı Berke, Sarây-ı Cedîd ve Sarây El-Mahrûsa adında şehirlerden bahsedilmektedir. Bu husus akademisyenler arasında Saray şehri ile ilgili farklı görüşlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bunların aynı şehir olup olmadığı halen tartışma konusudur. Kalıntıları bugün Rusya sınırları içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çelyabinsk Oblastı</span>

Çelyabinsk Oblastı, Rusya'nın idarî bölgesidir. Çelyabinsk Kalesi 1736'da inşa edilmiştir. Kalenin inşa edilmesinden sonra bölgede bir nüfus artışı gözlenmiştir fakat bu artış yalnızca 19. yüzyılda demiryollarının bölgeye ulaşmasıyla gerçekleşebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orenburg Oblastı</span> Rusyanın idarî bir birimi

Orenburg Oblastı, Rusya'nın Volga Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Orenburg şehridir. 1938 - 1957 yılları arasında Sovyet pilotu Valeri Çkalov 'un onuruna Çkalov Oblastı adı kullanıldı. Oblastta Türk nüfusu önemli bir yere sahiptir. Bağımsız bir Türk ülkesi olan Kazakistan ile özerk Türk cumhuriyetleri Tataristan, Başkurdistan arasında köprü olması yönünden stratejik bir öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar (şehir)</span>

Bulgar (Bolğar),, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

Sabantoy – Tarihi Volga Bulgar dönemine kadar uzanan bir Tatar, İdel-Ural, Başkurt ve Kazak yaz festivalidir. İlk başta kırsal alanlarda bir çiftçi festivali olarak kutlanırke daha sonra ulusal bir tatil oldu ve şimdi şehirlerde yaygın olarak kutlanıyor. Kazaklarda güzün son sıcak günlerinde Altı Alaş’ı (ulusu) ve temsilcilerini toplayıp, onlara yemek verme geleneği vardır. Bu yemekte ozanlar atışır, at yarışı, güreş ve Kökpar düzenlenir. Yılın en iyi ve en verimli iş yapan çiftçilerine de hediyeler verilir. Ancak çoğu zaman bir yaz bayramı olarak 23 Haziranda kutlanır. Çuvaşlar bu bayrama Akatuy adı verirler.

<span class="mw-page-title-main">Kazak Cüzleri</span>

Cüz üç ana Kazak topluluklarının, Kıpçak Obası'nda kontrol ettikleri alanlara denir. Bu alanların büyük kısmı bugünkü Kazakistan sınırlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan cumhurbaşkanı</span> Kazakistanın devlet başkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Devlet Başkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

Kazakistan'da İslam, ülkedeki en yaygın dindir ve ülke nüfusunun %70,2'si Müslüman'dır. Kazakların çoğu Sünnilik'in Hanefi mezhebine mensuptur. Ayrıca ülkede az sayıda Şii ve Ahmedî Müslüman yaşamaktadır. Coğrafi olarak Kazakistan, nüfusunun çoğunlu Müslüman olan ülkelerin en kuzeyde yer alanıdır. Ülkedeki Müslüman nüfusunun yarıdan fazlasını Kazaklar oluşturur; Müslüman olan diğer etnik gruplar Özbekler, Tatarlar ve Uygurlardır. İslam, ülkeye ilk olarak 8. yüzyılda Araplar aracılığıyla geldi.

Kazakistan Sosyalist Hareketi, daha önce 2006-2011 yılları arasında Kazakistan Sosyalist Direnişi olarak bilinen, Kazakistan'da yasaklı bir komünist siyasi örgüttür. Birçok şehirde aktif olmakla birlikte esas olarak Almatı'da faaliyet göstermektedir.

Bökey Orda, Hazar Denizi'nin kuzeyinde Ural ve Volga nehirleri arasında bulunan bir Kazak hanlığı idi. 1801 yılında Bökey Han tarafından kurulmuş olup 1845 yılında Jangir Han'ın ölümünün ardından Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beçin Kalesi</span> Muğlanın Milas ilçesinde tarihi bir kale

Beçin Kalesi Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan tarihi kale.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan demografisi</span>

Kazakistan demografisi, nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere Kazakistan nüfusunun demografik özelliklerini sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şağan (Ural)</span> Rusya ve Kazakistanda bir nehir, Uralın bir kolu

Şağan, Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti'nde ve Rusya'nın Orenburg Oblastı'nda Ural Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Köşim Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Köşim ya da Kuşum, Kazakistanda, Batı Kazakistan Eyaletinde, Bayterek, Akjayık ve Janakala ilçelerinden akan bir nehirdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.