İçeriğe atla

Sarah Bernhardt

Sarah Bernhardt
Nadar'ın Sarah Bernhardt portresi
DoğumHenriette-Rosine Bernard
22 Ekim 1844
Fransa
Ölüm26 Mart 1923 (78 yaşında)
Fransa
Ölüm sebebiBöbrek yetmezliği
Defin yeriPère Lachaise Mezarlığı
Mezun olduğu okul(lar)Conservatoire national supérieur d'art dramatique
MeslekTiyatro oyuncusu, Tiyatro yönetmeni, Oyun yazarı, Ressam, Heykeltıraş
Etkin yıllar1862-1923
Partner(ler)Aristidès Damala
Çocuk(lar)Maurice Bernhardt
Ebeveyn(ler)Jeanne-Rosine Bernhardt (kardeşi)
EtkilendikleriJean-Baptiste Provost
İmza

Sarah Bernhardt (d. 22 Ekim 1844 - ö. 26 Mart 1923), Fransız tiyatro oyuncusu. Ününü Avrupa'da 1870'lerde duyurdu ve bunun ardından Avrupa ve Amerika'da aranılan biri oldu. Ünü, ciddi drama aktrisi olarak gelişti ve "Kutsal Sarah" takma adını aldı[1].

İlk yılları

Paris'te Rosine Bernardt olarak doğan Bernhardt; "Youle" ismiyle tanınan Julie Bernardt isminde Hollandalı Musevi bir hayat kadınının hayatta kalan evlilik dışı en büyük kızıydı.

Geçimini sağlayabilmek için, kariyeri aktrislik ve hayat kadınlığının bir karışımıydı. Bu zamanlarda, her iki meslek de bir bakıma skandaldı; ancak hayat kadınları sosyal çevrelerde kabul edilmekteydi ve eğitimli olmaları durumunda eşit olarak görülmekteydiler. Bu vesile ile hayat kadınlığının yanı sıra bazı durumlarda daha saygı duyulan bir mesleğe ek iş olabiliyordu. Duc de Morny sponsorluğunda 1859 yılında tiyatro eğitimi için Convervatoire de Musique et Déclamation okutuldu.

Sahne kariyeri

William Downey'in Sarah Bernhardt portresi
Yazık, zavallı Yorick., Sarah Bernhardt Hamlet rolünde. Oyunun V. bölüm, I. Kısmında elindeki Yorick'in kafatasına bakarken. (James Lafayette, c. 1885–1900)

Sahne kariyeri 1862'de başlayan Sarah, ünlü Fransız okulu Comedie Francaise'de bir öğrenciydi. Ünü de 1870'li yıllarda Avrupa'da yayıldı ve Amerika'da New York'a kadar uzandı. Kısa bir süre sonra dramatik aktris olarak bir ün kazandı ve "Kutsal Sarah" lakabını bu dönemin en ünlü aktrislerinden biri olması sayesinde kazandı. Liane de Pougy de başta olmak üzere birçok genç kadını aktris olarak yetiştirdi ve eğitti.

Görsel sanatlar ve kayıtlar

Bir sahne sanatçısı olsa da; Bernhardt, birçok prodüksiyonda kayıt diyalogları da yaptı. Bunlardan ilki de Jean Racine'in Phedre'sini Thomas Edison'un New York'u 1880'lerde ziyareti sırasında okumasıydı. Aktrisliği ile birlikte, görsel sanatlarla da ilgilendi. Ressamlık ve heykeltıraşlığın yanı sıra Antonio de La Gandara'ya da modellik yaptı ve bu sırada birçok kitap ve oyun da yayınladı.

Bernhardt'ın ayrıca opera üzerinde de etkisi olmuştur. Tosca ve Salome örneğin; operanın en tanınmış iki kadın kahramanı Bernhardt'ın oyunlarında yazdığı karakterler üzerineydi.

Sosyal hayatı, evlilikleri ve ilişkileri

Ligne prensi, Belçikalı soylu Charles-Joseph-Eugene-Henri ile bir ilişkisi oldu ve bu ilişkide tek çocuğu olan Maurice Bernhaardt (1864) doğdu. (Prens ise Polonya prensesi Maria Jablonowska (d. 1863 - ö. 1914) ile evlendi) Daha sonraki sevgilileri arasında sanatçılar da vardı. En tanınmışları, Gustave Dore, Georges Clarin, Mounet-Sully, Lou Tellegen, Alphonse Mucha da bunların arasındaydı. Mucha ise tanınmış Art Nouveau'sunu Sarah üzerine yapmıştı.

Daha sonraki yıllarda Yunan Aristides Damala (Jacques Damala) isimli aktör ile Londra'da 1882 yılında evlenen Sarah'ın bu evliliği her ne kadar kâğıt üzerinde -Sarah 1889'da 34 yaşında ölümüne kadar- sürse de, daha ilk yıllarında sona ermişti ve sebebi de genç aktörün morfin bağımlılığıydı. Bu evliliğin son yıllarında da İngiltere Kralı Edward VII. ile bir ilişki yaşamıştır.

Sessiz film kariyeri

Sarony Napoleon'un Sarah Bernhardt portresi

Bernhardt, ayrıca sessiz filmlerin en ünlü aktrislerinden biriydi. 1900 yılında Hamlet olarak Le Duel d'Hamlet'i oynamıştı (Teknik olarak bu tam olarak bir sessiz film değildi, silindirler sayesinde film gösterilirken bir yandan da diyaloglar dinleniyordu) Bu filmle beraber 8 filmde ve 2 biyografi filminde oynadı. En son filmi Sarah Bernhardt a Belle-Isle (1912) günlük hayatını anlatan bir filmdi.

Sarah Bernhardt, Fransız Legion D'Honeur (Onur nişanı)'nı 1914'te aldı.

Kariyerinin sonları

1915'te ciddi bir sakatlığın 10 yıl ardından, ayağı kesildi ve tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kaldı. Yine de kariyerine ayakta durabilmesi için tahta bir protez ayak kullanarak devam etti. 1915'te Amerika'da başarılı bir turnenin ardından, Fransa'ya geri döndü ve kendi prodüksiyonlarında ölene kadar oynadı.

Başarıları Daniel (1920), La Gloire (1921) ve Regine Armand'yi (1922) de içerdi. Fiziksel durumu yüzünden sahne üzerine hareket edemiyordu ancak yaşlılığına rağmen değişmeyen sesi ile izleyicileri etkileyebiliyordu. 26 Mart 1923'te hayal ettiği gibi sahnede öldü ve Fransa'daki Pere Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.

Kitapları

  • Dans les Nuages, Impressions d'une Chaise Charpentier (1878)
  • L'Aveu, drame en un acte en prose (1888)
  • Adrienne Lecouvreur, drame en six actes (1907)
  • Ma Double Vie (1907; as My Double Life, 1908)
  • Un Coeur d'Homme, pièce en quatre actes (1911)
  • Petite Idole (1920; as The Idol of Paris, 1921)
  • L'Art du Théâtre: la voix, le geste, la prononciation, etc. (1923; as The art of the Theatre, 1924)

Tiyatro kariyeri

Sarah Bernhardt Kleopatra rolünde
  • 1862: Racine'in Iphigénie'i, ilk rolü
  • 1862: Eugène Scribe - Valérie
  • 1862: Molière - Les Femmes Savantes
  • 1864: Labiche & Deslandes, Un Mari qui Lance sa Femme
  • 1866: T & H Cognard - La Biche aux Bois
  • 1866: Racine - Phèdre - (Aricie)
  • 1866: Pierre de Marivaux - Le Jeu de l'Amour et du Hasard (Silvia)
  • 1867: Molière - Les Femmes Savantes (Armande)
  • 1867: George Sand - Le Marquis de Villemer
  • 1867: Georges Sand - "François le Champi" (Mariette)
  • 1868: Alexandre Dumas, père Kean (Anna Damby)
  • 1869: Coppée -La Passant, (Zanetto); ilk sahne başarısı.
  • 1870: George Sand - L'Autre
  • 1871: Theuriet - Jeanne-Marie
  • 1871: Coppée - Fais ce que Dois
  • 1871: Foussier ve Edmond La Baronne
  • 1872: Bouilhet - Mademoiselle Aïssé
  • 1872: Hugo - Ruy Blas (Doña Maira de Neubourg, Queen of Spain)
  • 1872: Dumpère Mademoiselle de Belle-Isle (Gabrielle)
  • 1872: Racine - Britannicus (Junie)
  • 1872: Beaumarchais - Le Mariage de Figaro
  • 1872: Sandeau - Mademoiselle de la Seiglière
  • 1873: Feuillet - Dalila (Princess Falconieri)
  • 1873: Ferrier - Chez l'Avocat
  • 1873: Racine - Andromaque
  • 1873: Racine - Phèdre (Aricie)
    Sarah Bernhardt Theodora rolünde
  • 1873: Feuillet - Le Sphinx
  • 1874: Voltaire - Zaire
  • 1874: Racine - Phèdre (Phèdre)
  • 1875: Bornier - La Fille de Roland
    • Alexandre Dumas, fils' L'Étrangère (Mrs. Clarkson)
    • Parodi - Rome Vaincue
  • 1877: Hugo - Hernani (Doña Sol)
  • 1879: Racine - Phèdre (Phèdre)
  • 1880: Émile Augier - L'Aventurière
  • 1880: Legouvé & Scribe - Adrienne Lecouvreur
  • 1880: Meilhac & Halévy - Froufrou
  • 1880: Dumas fils' La Dame aux Camélias (Maguerite)
  • 1882: Sardou - Fédora
    • Sardou - Théodora (Theodora, Empress of Byzantium)
  • 1887 : La Tosca13 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. de Victorien Sardou
    • Dumas fils' La Princesse Georges
  • 1890: Sardou - Cléopâtre, Cleopatra
  • 1893: Lemaître - Les Rois
  • 1894: Sardou - Gismonda
  • 1895: Molière - Amphytrion
  • 1895: Magda(translation of Sudermann - Heimat)
  • 1896: La Dame aux Camélias
  • 1896: Musset - Lorenzaccio (Lorenzino de' Medici)
  • 1897: Sardou - Spiritisme
  • 1897: Rostand - La Samaritaine
  • 1898: Catulle Mendès Medée
  • 1898: La Dame aux Camélias (Marguerite Gautier)
    • Barbier - Jeanne d'Arc
    • Morand & Sylvestre - Izéïl (Izéïl)
    • Shakespeare - Kral Lear (Cordelia)
  • 1899: Shakespeare - Hamlet (Hamlet)
  • 1900: Rostand - L'Aiglon L'Aiglon
  • 1903: Sardou - La Sorcière
  • 1904: Maeterlinck - Pelléas et Mélisande (Pelléas)
  • 1906: Ibsen - The Lady From the Sea
  • 1906: Mendès' La Vierge d'Avila (Saint Theresa)
  • 1911: Moreau - Queen Elizabeth (Queen Elizabeth)
  • 1913: Bernard - Jeanne Doré (Jeanne Doré)

Film kariyeri

  • 1900: Le Duel d'Hamlet (Hamlet)
  • 1908: La Tosca (Tosca)
  • 1911: La Dame aux Camélias (Camille)
  • 1912: Adrienne Lecouvreur (Adrienne Lecouvreur)
  • 1912: Elisabeth Reine d'Angleterre (Kraliçe Elizabeth)
  • 1912: Sarah Bernhardt à Belle-Isle (kendisi)
  • 1915: Mères Françaises (Kızılay hemşiresi)
  • 1915: Ceux de Chez Nous (biyografi)
  • 1916: Jeanne Doré (Jeanne Doré)
  • 1921: Daniel
  • 1923: La Voyante

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Larousse, Éditions. "Encyclopédie Larousse en ligne – Henriette Rosine Bernard dite Sarah Bernhardt". www.larousse.fr. 27 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1803</span> yıl

1803 (MDCCCIII) yılı Gregoryen Takvimine göre Cumartesi ve Jülyen Takvimine göre Perşembe günü başlayan bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Victor Hugo</span> French romancı ve şair (1802–1885)

Victor Marie Hugo Romantizm akımına bağlı Fransız şair, romancı ve oyun yazarı. En büyük ve ünlü Fransız yazarlardan biri kabul edilir. Hugo'nun Fransa'daki edebi ünü ilk olarak şiirlerinden sonra da romanlarından ve tiyatro oyunlarından gelir. Pek çok şiirinin içinde özellikle Les Contemplations ve La Légende des siècles büyük saygı görür. Fransa dışında en çok Sefiller ve Notre Dame'ın Kamburu romanlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Sisley</span>

Alfred Sisley, Empresyonist peysaj ressamıdır, Fransa'da doğdu ve hayatının çoğunu Fransa'da geçirdi ancak İngiliz vatandaşıydı. Manzara resmi yapan Empresyonistler arasında en tutarlısıydı. Nadiren figür tablosu yaptı ve Renoir ve Pissarro 'dan farklı olarak İzlenimciliğin sanatsal ihtiyaçlarını karşıladığını gördü.

<span class="mw-page-title-main">Abel Gance</span> Fransız film yönetmeni ve yazar (1889 – 1981)

Abel Gance, dünyaca ünlü Fransız film yönetmeni, yapımcısı, yazar, aktör ve film editörüdür. Sessiz film dönemindeki çalışmalarıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche'nin kütüphanesi</span>

Alman filozof Friedrich Nietzsche, ölümünden sonra dahi korunmuş ve günümüze kadar ulaşmış geniş bir özel kütüphaneye sahipti. Bugün bu kütüphane, yaklaşık 170'i, çoğu önemli olmak üzere, onun tarafından yapılan açıklamalar içeren yaklaşık 1,100 ciltten oluşmaktadır. Lakin okuduğu kitapların ancak yarısından azı kütüphanesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alexandre Dumas (oğul)</span> Fransız yazar (1824 – 1895)

Alexandre Dumas, Fransız yazar.

Fransızca eser veren yazarların doğum tarihine göre sıralanmış listesi

Paris'teki Père Lachaise Mezarlığı ünlü simaların gömüldüğü yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Maria Schell</span>

Maria Schell, Avusturyalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Savaş sonrasında Almanca konuşulan ülkelerin ilk sinema idolü o olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Louis Barrault</span> Fransız sahne sanatçısı ve tiyatro yönetmeni (1910 – 1994)

Jean-Louis Barrault,, Fransız sinema ve tiyatro oyuncusu, pandomim sanatçısı, yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Jules Massenet</span> Fransız besteci (1842 – 1912)

Jules Massenet, özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik hocasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ellen Terry</span>

Dame Ellen Terry, GBE bir İngiliz sahne aktrisidir. Daha çok Shakespeare'in oyunlarındaki rolleriyle tanınır.

Bu liste Aziz Çalışlar'ın 2 ciltlik Tiyatro Oyunları Sözlüğü'nün birinci cildinde yer alan oyunları kapsar. Yazar kitabında yer alan oyunları seçerken üç ölçütü gözettiğini belirtir. Bu ölçütler:

<span class="mw-page-title-main">Helena Modjeska</span>

Gerçek soyadı Modrzejewska olan Helena Modjeska, Shakespeare ve trajik rollerde yer alan bir oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Eugène Scribe</span> Fransız oyun yazarı (1791 – 1861)

Eugène Scribe, Fransız oyun yazarı ve libretto yazarıdır.

Auguste Charpentier ya da Philippe Auguste Cazier- Charpentier, 29 Ocak 1813'te Paris'te doğdu ve 15 Mayıs 1880'de Paris'te öldü. Kendisi Fransız ressam, oymacı ve tasarımcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Méry</span> Fransız yazar (1797 – 1866)

Joseph Mery Fransız yazar, gazeteci, romancı, oyun yazarı, şair ve libretto yazarıydı.

<span class="mw-page-title-main">César Ritz</span>

César Ritz İsviçreli bir otelci ve en ünlüsü Hôtel Ritz Paris ve Londra'daki “Ritz London Hotel” ve “Carlton Hotel, London“ olmak üzere birçok otelin ve "Otelcilerin Kralı ve Otelciden Krallara" olarak bilinen eski bir otel zincirinin kurucusuydu. ve Ritzy terimi, onun ve otellerinin adından gelir.