İçeriğe atla

Sarıyahşi

Sarıyahşi
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAksaray
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
Coğrafi bölümKonya Bölümü
İdare
 • KaymakamÜmit Gürsançtı
 • Belediye başkanıDoğan Mutlu (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam224 km²
Rakım1092 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam5.097
 • Kır
1,680
 • Şehir
3.566
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
ISO 3166 koduTR-68
Posta kodu68700
İl alan kodu382
İl plaka kodu68

Sarıyahşi, Aksaray'ın ilçesi.

Sarıyahşi ismini kesin olarak nereden ve nasıl aldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak İbrahim Hakkı Konyalı´nın Abideleri ve Kitabeleri ile Şereflikoçhisar Tarihi adlı eserinde yer alan bilgilere göre, Yahşi Han´dan almıştır. Türk askeri olan Yahşi Han yaralı olarak askerler ile Sarıyahşi'den geçerken vefat eder. O zamana kadar "sarı" olarak bilinen yer, "yahşi" ile birleşerek, şimdiki Sarıyahşi ismini alır. Sözlükte yahşi "güzel" anlamına gelmektedir. Yani Sarıyahşi, Sarıgüzel anlamına da gelmektedir.[]

Sarıyahşi 1957 yılında kasaba olmuştur. Bağlı olduğu yer Ankara ili Şereflikoçhisar ilçesi iken, 15.06.1989 tarih ve 3587 sayılı kanun ile ilçe olmuş ve yine aynı kanun ile il olan Aksaray'a bağlanmıştır.

Tarihçe

  • Sarıyahşi MÖ 323'te Büyük İskender İmparatorluğu sınırları içinde yer almaktaydı.
  • 2. yüzyıl başında Roma İmparatorluğu sınırları içinde yer aldı.
  • 632 yılında Bizans İmparatorluğu sınırları içinde yer aldı.
  • 814 yılında Sarıyahşi Doğu Roma (Bizans İmparatorluğu) sınırları içinde yer aldı.
  • 1040 yılında Büyük Selçuklu İmparatorluğu sınırları içinde yer alan Sarıyahşi 1096 yılında Anadolu Selçuklu Devleti sınırları içinde yer aldı.
  • 1242'den 1356'ya kadar Selçuklu Devleti sınırları içinde yer aldı.
  • 1356'dan sonra beylikler yönetimine girmiş ve Osmanlı fetihleri sen 1402 yılına kadar Osmanlı sınırları içinde kalan Sarıyahşi, Ankara meydan Muharebesinden sonra yeniden kurulan Anadolu Beylikleri yönetimi altına girmiştir.
  • Karamanoğlu Beyliği'nin ele geçirilmesiyle tekrar Osmanlı yönetimine girmiş ve 1481-1914 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içine yer almıştır.
  • 1918-1923 yılları arasında Türk Kurtuluş Savaşı döneminde de Türk sınırları içindeki yerini korumuş ve işgale uğramamıştır.
  • Sarıyahşi topraklarına tarih boyunca birçok imparatorluk, devlet ve beylik hakim olmuştur.

Coğrafya

  • Coğrafi bölge olarak İç Anadolu Bölgesinde yer almaktadır. Aksaray'a 110 km uzaklıktadır. Sarıyahşi, Hirfanlı barajı'nın kenarındadır. Kızılırmak'ın güneyinde kurulmuş, sulak, yeşil, tarıma, hayvancılığa, elverişli bir ilçedir.
  • İlçede karasal iklim hakimdir. Yağış (Yıllık ortalama) 30 – 40 cm arasıdır. Tahıl olarak buğday, arpa, çavdar, nohut, mercimek ve pancar ekilmektedir. İklime uygun her türlü sebze ve meyve yetiştirilebilmektedir.
  • Doğal bitki örtüsü

Doğal step olmasına rağmen oldukça yeşilliğe sahiptir.

  • Ulaşımın tamamı kara yoluyla gerçekleşmektedir. Aksaray'ın merkeze en uzak olan ilçesidir.
  • 2006 yılında Kızılırmak nehri Hirfanlı Baraj Gölü üzerine ilçenin Kırşehir bağlantısını sağlayacak olan bir köprü inşaatına başlanmış olup, 2009 yılında bitmesi planlanan köprü ulaşıma açılmış ve ilçenin Kırşehir iline mesafesi 30 km olmuştur.
  • 4. dereceden deprem bölgesinde yer almaktadır.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[1]11.5735.9965.577
2000[2]12.1207.7514.369
2007[3]7.3465.3951.951
2008[4]6.5204.6241.896
2009[5]6.7294.8661.863
2010[6]6.3044.5171.787
2011[7]5.8274.0891.738
2012[8]5.4813.8661.615
2013[9]5.6154.0381.577
2014[10]5.2203.6771.543
2015[11]4.8983.4381.460
2016[11]4.8663.3931.473
2017[11]4.8333.3421.491
2018[11]6.8014.2602.541
2019[11]5.6583.8701.788
2020[11]5.2463.5661.680
2021[11]5.1833.5431.640
2022[11]5.0973.4771.620

Kaynakça

  1. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  2. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  3. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  4. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  9. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  10. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  11. ^ a b c d e f g h

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilecik</span> Bilecik ilinin merkezi olan şehir

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri</span> Kayseri ilinin merkezi olan şehir

Kayseri, Türkiye'nin Kayseri ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin İç Anadolu bölgesindeki şehirlerden birisidir. Nevşehir iline Kapadokya sınırı ile birleşir. Yılkı atlarının olduğu Hörmetçi/Hürmetçi Sazlığı vardır. Kapusbaşı Şelalesi ile de ünlüdür. Mantı, yağlama gibi yemekleri de yöreseldir.

<span class="mw-page-title-main">Aksaray (il)</span> Türkiyenin İç Anadolu Bölgesinde bir il

Aksaray, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde, kısmen Konya Havzası'nda ve kısmen Kapadokya'da yer alan, merkezi Aksaray kenti olan ildir. Daha öncesinde il iken 1933'te ilçe yapılmış ve 15 Haziran 1989 tarih ve 3578 sayılı yasa ile Niğde'den ayrılarak yeniden il olmuştur. Niğde'nin kuzeybatısında, Konya'nın doğusunda, Ankara'nın güneydoğusunda yer almaktadır. 433.055 nüfusa (2022) ve 7.659 km² yüz ölçümüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Aksaray</span> Aksaray ilinin merkezi olan şehir

Aksaray, Aksaray ilinin şehir merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Şereflikoçhisar</span> Ankara ilçesi

Şereflikoçhisar, eski ve halk arasındaki ismiyle Koçhisar, Ankara ilinin bir ilçesidir. Ankara'nın güney sınırında yer alan, il merkezine en uzak ilçelerden biridir. Ankara merkeze yaklaşık 147 km uzaklıkta olan Şereflikoçhisar, 1885 yılında belediye olmuş; 1891 yılında ilçe olan Şereflikoçhisar Konya iline bağlanmış, 1920'de il olan Aksaray'ın ilçesi olan Şereflikoçhisar, 1933 yılında Aksaray'ın ilçe yapılması sonucu Ankara'ya bağlanmıştır. Aksaray'a bağlı olduğu dönemde Şereflikoçhisar Cumhuriyet İlköğretim Okulu 1931'de Aksaray Valisi Ziya Günar tarafından yaptırılmıştır. 1989 yılında Sarıyahşi 7 köyü, Ağaçören 27 köyü ile ilçe olup, Aksaray iline bağlanmıştır. Ayrıca Evren (Çıkınağıl), 9 köyü ile 9 Mayıs 1990 tarihinde ve 3644 sayılı 130 İlçe Kurulması Hakkındaki Kanunla ilçe haline getirilerek Ankara iline bağlanmıştır. Koçhisar olarak bilinen ilçenin adı cumhuriyet döneminde Şereflikoçhisar yapılmış, yöre halkının Çanakkale’de verdiği şehitlerden ve gösterdiği kahramanlıklardan dolayı Mustafa Kemal Atatürk ve TBMM tarafından Şerefli unvanı ile ödüllendirilmiştir..

<span class="mw-page-title-main">Ağaçören</span> Aksarayda bir ilçe

Eski adı Panlı olan Ağaçören, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray iline bağlı bir ilçedir. 2023 nüfus sayımına göre ilçe nüfusu 7.971'dir. İlçe 407 kilometrekare alan kaplamaktadır ve ortalama yüksekliği 1.217 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Ortaköy, Aksaray</span> Aksarayda bir ilçe

Ortaköy, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray iline bağlı ilçedir. 2022 nüfus sayımına göre ilçe nüfusu 31.818'dir. İlçe 725 kilometrekare alan kaplamaktadır ve ortalama yüksekliği 1,140 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Uluborlu</span>

Uluborlu; Akdeniz Bölgesi'nde, Isparta'ya bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Tavas</span> Denizliye bağlı bir ilçe

Tavas, Denizli ilinin bir ilçesidir. Tavas ilçesi adını 40 km yakınında bulunan Kale ilçesinin eski adı olarak bilinen Davaz adından alımıştır. Kale ilçesinin antik çağda ismi "Tabae"'dir. Aslında Tavas ismi Tabea'dan bir dönüşümdür. Yıllar sonra değişime uğramış ve Tavas adını almıştır. Tavas ilçesinin eski adı Yarengümedir.

<span class="mw-page-title-main">Çay, Afyonkarahisar</span> Afyonkarahisar ilçesi

Çay, Afyonkarahisar ilinin ilçesidir. İç Ege bölgesinde; Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği güzergâh üzerinde yer alan Çay ilçesi, doğuda Sultandağı, güneyde Yalvaç, batıda Şuhut ve Afyonkarahisar, kuzeyde Bolvadin ile çevrilidir. İl merkezine 48 km uzaklıkta bulunan ilçenin yüzölçümü 830 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Taşova</span> Amasyanın ilçesi

Taşova, Amasya ilinin 4. büyük ilçesidir. Taşova İlçesi, Türkiye'nin Orta Karadeniz Bölümünde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aksaray'ın ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Aksaray ilinin ilçeleri şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Evren, Ankara</span> Ankaranın ilçesi

Evren, eskiden Çıkınağıl, Ankara ilinin bir ilçesidir. Güneyde Aksaray'a bağlı Sarıyahşi ilçesi, kuzeyde ve doğuda Kızılırmak Nehri, batıda Şereflikoçhisar ilçesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Karamanlı</span>

Karamanlı, Burdur ilinin bir ilçesi.

<span class="mw-page-title-main">Ezine</span> Çanakkale ilçesi

Ezine, Çanakkale ilinin bir ilçesidir. Ezine, Çanakkale ilinin merkez dahil olmak üzere beşinci en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çukurca</span> Hakkârinin ilçesi

Çukurca (Kürtçe: Çelê), Hakkâri ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Andırın</span> Kahramanmaraş ilçesi

Andırın, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kocasinan</span> İlçe, Kayseri, Türkiye

Kocasinan, Kayseri ilinin merkez ilçelerinden biridir. Nüfus bakımından Kayseri'nin en büyük 2. ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaman</span> Kırşehirin ilçesi

Kaman, Kırşehir iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Derbent, Konya</span> Konyanın ilçesi

Derbent, Konya ilinin bir ilçesidir.