İçeriğe atla

Sarıg-Sep (sum)

Sarıg-Sep beldesi
Сарыг-Сеп сумузу (Tıva Türkçesi)
Сарыг-Сепский сумон (Rusça)
Üst idare Kaa Hem kojuunu
Üst idare Kaa Hem kojuunu
Ülke Tuva
KojuunKaa-Hem kojuunu
sumSarıg-Sep sumu
Yüzölçümü
 • Toplam144,62 km²
Nüfus
 • Toplam4.021
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)

Sarıg-Sep sumu (Tuva Türkçesi:Сарыг-Сеп сумузу) — Tuva Cumhuriyeti'nde Kaa-Hem kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.[1][2][3]

Beldenin yönetim merkezi — Sarıg-Sep köyü.

Beldeye bağlı diğer yerleşim yeri de Mergen köyüdür.

Sözkökü ve Söz tanımı

Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.

  • 10 ailelik yer — arban,
  • 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
  • 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).

Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.

Tarih

1904 yılında kurulmuştur. Mergen akarsuyu vadisinde, Kaa-Hem Kanalı ile birleştiği noktada yer almaktadır. Daha sonra 2 km yukarı hareket ettirildi. Şimdi burada bir çiftlik (Pirogov adında) var.

Coğrafya

Sarıg-Sep merkezden görünüm, 2010
Doğudan Mergen köyüne giriş
II.Dünya Savaşı anıtı
Sarıg-Sep pazar merkezi
Sarıg-Sep Okul № 1

Sarıg-Sep, Kaa-Hem (Küçük Yenisey) vadisinde, Mergen ve Derzig adlı iki dağ nehrinin ağızları arasında sağ kıyısı boyunca 5 km boyunca uzanan bir konumda yer almaktadır - Kızıl cumhuriyetinin başkenti Kızıl'a 90 kilometre uzaklıktadır.

iklim

İklim keskin bir kontinental ile karakterizedir. Aylık ortalama sıcaklıklar başkent Kızıl şehrinin ısısına yakındır. Sarıg-Sep'te, Tıva Cumhuriyeti'nin mutlak maksimumları ve minimumları kaydedilmiştir: toprak yüzeyinde kış ve yaz aylarında −61 °C ve +60 °C.. Yıllık yağış 400–600 mm'ye ulaşır. Kış karlı, rüzgarsız ve soğuktur. Yazlar sıcaktır. Kar örtüsü Mart sonunda 2-3 hafta boyunca kaybolur, ancak 12-13 Haziran'a kadar don olayı olabilir. Sonbahar tez gelir. İlk donlar 27 Ağustos - 4 Eylül'de görülür. Eylül 2019'un ilk yarısı geçiş mevsimidir. Sıcak ve kurudur. Sonra hızlı yaprak döken düşüş gelir. Kar örtüsü Ekim sonu - Kasım başında başlar. Karsız güneşli havada karakteristik soğuk (-10 °C −15 °C)dir.

Nüfus

Toplam Nüfusu 2002[4] yılında 4733 iken 2020 yılı — 4021 kişi[5]. Nüfus pek değişkenlik göstermemiştir.

Yıllara göre kişi sayısı:

20022012201420182020
47334450442341394021

Ulaşım

Otoyol vardır.

Tanınmış kişiler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ ""Tuva Cumhuriyeti'nin idari-toprak yapısı hakkında" kanun". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "OKATO ( общероссийский классификатор административно-территориальных образований)-Rusya'da idari bölümler". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "24 Aralık 2010 268 sayılı Tuva Cumhuriyeti Kanunu - "Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statüsü hakkında"". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Nüfus verileri". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "2020 yılı Nüfus sayımı". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Sep</span>

Sarıg-Sep Tuva Türkçesi: Сары́г-Сеп — köyü, Tuva Cumhuriyeti'nin Kaa-Hem İlinin merkezi olan köy ve sumdur. Büyük Yenisey veya Kaa-Hem akarsuyu boyunca bulunur. Nüfusu yaklaşık 6.000 kadardır.

Torgalıg, Tuva Cumhuriyeti'nde Ulug Hem kojuununda bir köy. Torgalıg beldesinin idari merkezidir.

Şuy sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Şuydur. 2020 yılı nüfusu 1800 kişidir. Şuy kırsal belediyesinin idari merkezi ve tek nüfuslu yerleşimi de Şuydur.

Hemçik sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Handagaytı(sum)</span>

Handagaytı sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dus-Dag (sum)</span>

Dus Dag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saglı (sum)</span>

Dus Dag sumu ,Kızıl Tey (Кызыл-Тей) — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Solçur (sum)</span>

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Höl(sum)</span>

Sarıg-Höl sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çaa-Suur (sum)</span>

Çaa-Suur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irban (sum)</span>

Irban sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çazılar (sum)</span>

Çazılar sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Azas (sum)</span>

Azas sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Balıktıg (sum)</span>

Balıktıg sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kargı (sum)</span>

Kargı sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Şınaa (sum)</span>

Şınaa sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Emi (sum)</span>

Emi sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Beldir Çazı</span>

Beldir Çazı — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Kargı beldesinin yönetim merkezi olan köy.

<span class="mw-page-title-main">Ottuk Daş, Tere Höl kojuun</span>

Ottuk Daş — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Emi beldesinin yönetim merkezi olan köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.