İçeriğe atla

Sarıç

Koordinatlar: 44°23′14″K 33°44′17″D / 44.38722°K 33.73806°D / 44.38722; 33.73806
Karadeniz'in kuzey kıyısındaki Sarıç burnu

Sarıç (Ukraynaca: Са́рич; Rusça: Са́рыч; Kırım Tatarcası: Sarıç) Kırım Yarımadası'nda Karadeniz kıyısında yer alan bir burun.

Sarıç burnuna yaklaşık 5 km uzaklıkta Foros tatil beldesi yer alır. Sivastopol şehrine yaklaşık 30 km, Yalta'ya yaklaşık 40 km uzaklıktadır. Sarıç'tan Türkiye'nin Karadeniz kıyısındaki Kerempe Burnu'na mesafe 228 km olup Karadeniz'in en dar noktasıdır.

Rusya-Ukrayna toprak anlaşmazlığı

2005 yılında Ukrayna ve Rusya arasında tartışma konusu olan burun üzerinde bir deniz feneri bulunmaktadır. 3 Ağustos 2005'ten itibaren deniz feneri Rus Ordusu tarafından işgal edilmiştir.[1]

Sivastopol Hükûmet Mahkemesinin Sarıç'daki deniz feneri dahil 77 coğrafi nesnenin Ukrayna'ya iadesi konusundaki kararını dikkate almayan Rus askeri yetkilileri, Rus Donanması Karargahı Komutanı dışında kimseye bağlı olmadıklarını ifade etmişlerdir. Ukraynalı kamu aktivistleri, Sarıç'ın Rus Donanması tarafından yasadışı bir şekilde işgal edildiğini iddia etmektedir.[2] Askeri bölge olarak belirlenen ve dikenli tel ile ziyarete kapatılan Sarıç Burnu'nun etrafındaki bölge Rus kontrolü altındadır.[3]

Konu, daha geniş 2014 Kırım krizinin küçük bir parçasıdır.

Sarıç Burnu Muharebesi

18 Kasım 1914'te Sarıç Burnu açıklarındaki sularda Rus ve Türk deniz kuvvetleri karşı karşıya gelmiştir. Osmanlı kuvveti Alman yapımı savaş kruvazörü SMS Goeben ve hafif kruvazör SMS Breslau'dan oluşuyordu. Her iki gemi de resmi olarak Osmanlı İmparatorluğu tarafından satın alınmış, Yavuz ve Midilli olarak yeniden adlandırılmıştı; ancak mürettebatları hala Alman denizcilerden oluşmaktaydı. Rus kuvveti, ön dretnot beş zırhlıdan oluşuyordu. Çatışma sırasında sadece birkaç salvo ateş edildi. Kuvvetler birbirlerine az miktarda hasar verdi; ancak Osmanlı kuvvetinin komutanı Alman amiral Wilhelm Souchon, Goeben'in kazamatlarına isabet eden 15 cm'lik bir merminin ardından çatışmayı sona erdirdi. Osmanlı İmparatorluğu'nun Goeben gibi modern bir gemiyi tamir etmek için olanakları sağlamadığından Souchon, gemisini riske atmamayı tercih ediyordu, bu yüzden gemilerini muharebeye hazır bir durumda tutmak zorundaydı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "The owner of the "sarych" lighthouse came back with a blank document to the President of Ukraine". CPCFPU (Ukraynaca). 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2007. 
  2. ^ "Access to Ukrainians is prohibited." Zakryta Zona (Ukraynaca). 10 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2007. 
  3. ^ ""Sarych" was surrounded with a barbed wire and had a Russian flag flying above it". Korrespondent (Ukraynaca). 10 Şubat 2006. 18 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020. 
  4. ^ Action off Cape Sarych 6 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Steve McLaughlin (retrieved December 15, 2014)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<i>Goeben</i> ve <i>Breslau</i>nun takibi

Goeben ve Breslau'nun takibi, I. Dünya Savaşı'nın başlarında Akdeniz'de gerçekleşen, Birleşik Krallık'ın Kraliyet Donanması'na bağlı gemilerin Almanya'nın İmparatorluk Donanması'na ait SMS Goeben ve SMS Breslau'yu önlemeye çalıştıkları deniz muharebesidir. Alman Akdeniz Tümeni'ni oluşturan Moltke sınıfı muharebe kruvazörü SMS Goeben ve Magdeburg sınıfı hafif kruvazör SMS Breslau, savaşın başlaması ile Akdeniz'de sıkışmıştı. Alman gemileri aldıkları emirler doğrultusunda Birleşik Krallık filosunun yakın takibine rağmen Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a ulaşmayı başardı. İstanbul'a ulaşan gemiler, Osmanlı İmparatorluğu'na devredilerek sırasıyla Yavuz ve Midilli adlarını aldı. Gemilerin mürettebatı ise Amiral Wilhelm Souchon komutasındaki Alman denizcilerden oluşmaya devam etmişti. Souchon başkanlığındaki komuta heyetinin sonraki süreçte Karadeniz'e çıkarak emrindeki diğer Osmanlı gemileriyle birlikte Rus limanlarını topa tuttuğu Karadeniz Baskını, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri saflarında girmesine yol açtı.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<i>Midilli</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesine yol açan Alman yapımı savaş gemisi

SMS Breslau veya sonraki adıyla Midilli, Alman İmparatorluğu donanması için inşa edilen Magdeburg sınıfı hafif kruvazördür. Yapımına 1910'da başlandı ve 16 Mayıs 1911'de denize indirildi. Göreve alınmasından sonra savaş kruvazörü Goeben ile birlikte, Balkan Savaşları'nın patlak vermesi nedeniyle Akdeniz Tümeni'nde görevlendirildi. Breslau ve Goeben, İstanbul'a ulaşmak için Akdeniz'deki İngiliz savaş gemilerinden kaçtıktan sonra Ağustos 1914'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından satın alındı ve gemilerin adları Midilli ve Yavuz Sultan Selim olarak değiştirildi. İki gemi, ağırlıklı olarak Karadeniz'de, Rusların Karadeniz Filosu'na karşı hizmet etti ve diğer Osmanlı gemileri ile birlikte Ekim 1914'te Rus limanlarına baskınlar düzenledi. Bu baskınlar, Rusya'nın Osmanlı'ya savaş ilan etmesine ve Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletlerinin yanında katılmasına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<i>Barbaros Hayreddin</i> (zırhlı) Alman zırhlısı

Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.

<i>Turgut Reis</i> (zırhlı)

Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.

<span class="mw-page-title-main">Sinop Baskını</span> Kırım Savaşının önemli çarpışmalarından biri olan baskın

Sinop Baskını, Kırım Savaşı'nın önemli çarpışmalarından biri olan baskın. Bu baskında Rus Karadeniz donanması, Sinop'ta Osmanlı donanmasına ağır bir darbe indirdi. Dünya deniz savaşları tarihinde yelkenli ahşap gemilerin rol aldığı son çarpışma ve gülle yerine patlayıcı mermilerin (humbara) kullanıldığı ilk çarpışma olarak Sinop Baskını'nın özel bir yeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Souchon</span>

Wilhelm Anton Souchon, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Donanması'na katılan iki Alman gemisi Goeben ve Breslau gemilerinin komutanıdır. Gemiler İstanbul'a geldikten sonra Osmanlı Bayrağını çekerek Karadeniz'e açılırken Amiral Souchon da Osmanlı Donanma komutanı olmuştur. Karadeniz'de Rus gemilerini batırdıktan sonra kuzey kıyılarındaki Rus limanı olan Sivastopol ve Odessa limanlarını bombalayarak Osmanlı Devleti'ni savaşa İttifak Devletleri yanında müdahil ettirdi.

<i>Mecidiye</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğu donanmasına ait kruvazör

Mecidiye, Osmanlı Devleti hükûmetinin 1900 yılındaki siparişi üzerine Abdülmecid adıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin William Cramp & Sons firmasının Philadelphia Tersanesinde suya indirildikten sonra Osmanlı Donanması, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Kızıl Donanma, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan korumalı kruvazör.

TCG <i>Peyk</i>

TCG Peyk ya da Osmanlı donanmasındaki adıyla Peyk-i Şevket, Osmanlı donanması ve sonrasında Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet gören Peyk-i Şevket sınıfının öncü gemi olan torpido kruvazörüdür. 1906-1907 yıllarında Kiel, Almanya'daki Germaniawerft tersanesinde inşa edilmiş ve Kasım 1907'de Osmanlı donanması hizmetine girmişti. Geminin ana silahı üç 450 mm torpido tüpü ve bir çift 105 mm toptan oluşuyordu ve gemi 21 knot hıza ulaşabiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yevstafi</span>

Yevstafi, Rusya İmparatorluk Donanması'nın Karadeniz Filosu'nda görevli bir ön-dretnot muharebe gemisiydi. I. Dünya Savaşı'ndan önce üretilen gemi, 1905'teki Rusya-Japonya savaşından alınan derslere göre değişikliklere uğramasından dolayı gecikmiştir. Karadeniz filosunun amiral gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıç Burnu Muharebesi</span> 18 Kasım 1914te yapılan savaş

Sarıç Burnu Muharebesi veya Balıklava Muharebesi, I. Dünya Savaşı esnasında Sarıç Burnu açıklarında gerçekleşen bir deniz muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Muharebe kruvazörü</span>

Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.

HMS <i>Defence</i> (1907)

HMS Defence, 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Minotaur sınıfı bir zırhlı kruvazördür. Kraliyet Donanması'na katılan son zırhlı kruvazör olmuştur. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Defence Ocak 1915'te Büyük Filo'ya aktarıldı ve kariyeri boyunca orada kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Baskını</span> 29 Ekim 1914te Karadenizdeki Rus limanlarına karşı Osmanlı savaş gemisinin hücum etmesi

Karadeniz Baskını, 29 Ekim 1914'te Karadeniz'deki Rus limanlarına karşı Osmanlı savaş gemileri tarafından gerçekleştirilen saldırıdır. Almanya tarafından desteklenen ve Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa ile Alman Amiral Wilhelm Souchon tarafından planlanan Karadeniz Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Tümeni</span>

Akdeniz Tümeni, İmparatorluk Donanması gemileri zırhlı muharebe kruvazörü SMS Goeben ve hafif kruvazör SMS Breslau'dan oluşan Alman İmparatorluğu'nun deniz filosu. Birinci Balkan Savaşı, İkinci Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı'nda görev aldı. I. Dünya Savaşı başında gemileri İngiliz muharebe kruvazörleri HMS Indomitable ve HMS Indefatigable ve hafif kruvazörler HMS Dublin ve HMS Gloucester tarafından takip edildi. Gemilerin Osmanlı İmparatorluğu'na transfer edilmesinden dört yıl sonra dağıtıldı.

Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı kruvazörleri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan çelik kruvazörler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Andrei Eberhardt</span>

Andrei Avgustovich Ebergard, daha çok Andrei Eberhardt olarak bilinir, Alman kökenli Rus İmparatorluk Donanması amirali.

<span class="mw-page-title-main">Archibald Berkeley Milne</span>

Amiral Sör Archibald Berkeley Milne, 2. Baronet, GCVO, KCB, Birinci Dünya Savaşı başladığında Birleşik Krallık'ın Akdeniz Filosuna komuta eden kıdemli bir Kraliyet Donanması subayıydı.