İçeriğe atla

Sapara Manastırı

Koordinatlar: 41°36′07″K 43°01′52″D / 41.60194°K 43.03111°D / 41.60194; 43.03111
Sapara Manastırı
Gürcüce: საფარის მონასტერი
Sapara Manastırı, Aziz Saba Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumSamtshe-Cavaheti, Gürcistan
Koordinatlar41°36′07″K 43°01′52″D / 41.60194°K 43.03111°D / 41.60194; 43.03111
İnançGürcü Ortodoks Kilisesi
Mimari
Mimari türKilise
TamamlanmaKilise: 9. yüzyıl,
yenilenme ?.
Varsayım Kilisesi
Aziz Saba Kilisesi
Çan kulesi
Cakeli Sarayı
Azizi Dimitri Kilisesi
Burçlar ve savunma yapıları
Aziz Saba kilisesinde bulunan 14. yüzyıldan kalma bir fresk. Fresk, Cakeli prenslerini tasvir etmektedir.
Manastırın kubbesi ve antik Gürcüce ile yazılmış yazıtlar
Tipik Gürcü mimarisinin detayları

Sapara Manastırı (Gürcüce: საფარის მონასტერი) Gürcistan'daki Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde ve Ğreli köyü yakınında yer alan bir Gürcü Ortodoks kilisesidir.

Tarihi

En azından 9. yüzyıldan beri var olan kilisenin rahipleri arasında, Gürcü din tarihindeki en önemli isimlerden bazıları yer almaktadır. 13. yüzyılın sonlarında Sapara, Cakeli Hanedanının mülkiyeti olmuştur. Ailenin lideri Sargis Cakeli, Moğol istilasını iyi bir şekilde atlattı. Bu durum, Mesheti halkının, o dönemin koşullarına göre sıra dışı bir şekilde barış içinde yaşamasını sağladı. Sargis büyüdüğünde, manastırdan gelen emir doğrultusunda kendi adını "Saba" olarak değiştirdi. Sargis'in oğlu Beka, manastırdaki 12 kilisenin en büyüğü olan Aziz Saba Kilisesi'ni inşa etti. Kiliseye babasının kabul ettiği azizin ismini veren Beka, mimari açıdan dönemin en önemli kiliselerinden birini yaptı. Kilisenin içindeki 14. yüzyıl freskleri yüksek kalitedeydi.[1]

16. yüzyılın sonundan 17. yüzyılın başına kadar, Osmanlı İmparatorluğu'nun Mesheti'ye yayılması nedeniyle Sapara Manastırı boş kaldı. Bu süreç boyunca manastırın ikonaları ve diğer hazineleri Gürcistan'ın daha güvenli bölgelerine alınmıştır.[2]

Sapara Manastırı

Tanımlama

Manastır kompleksi dağların üstündeki dar bir alanı kaplamaktadır. Ana girişin sağında ve solunda, çeşitli rakımlarda sayısız yapı bulunmaktadır:

  • Aziz Saba Kilisesi: Sargis Cakeli'nin oğlu Beka tarafından 13 ve 14. yüzyıllarda inşa edilmiştir.
  • Cakeli Sarayı: İki katlı yapının sadece bir katı günümüze ulaşmıştır, yapının çatısı çökmüştür
  • Aziz Giorgi Şapeli: Geç Orta Çağ
  • Aziz Dimitri Kilisesi: Orta Çağ'ın son zamanları
  • Aziz Petre ve Pavle Kilisesi: Geç Orta Çağ
  • Vaftizci Yahya Kilisesi: Geç Orta Çağ
  • Bautista Kilisesi: Geç Orta Çağ
  • Burçlar: Manastır kompleksi, takviye edilmiş bir savunma duvarıyla çevrilidir ve Geç Orta Çağ'dan kalma savunma yapılarına sahiptir.

Çan kulesi

Çan kulesi 18. yüzyılın sonlarında veya 19. yüzyılın başlarında inşa edilmiştir. Diğer manastır binaları gibi çan kulesi de, taştan yapılmış uzun bir binadır. Hiçbir süslemesi yoktur. Çan kulesi iki katlıdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Noble, John; Kohn, Michael; Systermans, Danielle (2008). Georgia, Armenia and Azerbaijan. Lonely Planet Publications Pty Ltd. s. 122. ISBN 9781741044775. 
  2. ^ Patrich, Joseph (2001). The Sabaite Heritage in the Orthodox Church from the Fifth Century to the Present. s. 373. ISBN 90-429-0976-5. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sapara Manastırı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Samtshe</span>

Samtshe, Gürcistan’nın güneybatı kesiminde tarihsel bir bölgedir. Tarihsel Mesheti bölgesinin de bir parçasıdır. Geç Orta Çağ'da, Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago tarihsel Mesheti topraklarına genişleyince Samtshe adı daha geniş bir alanı ifade ediyordu. Coğrafi koşulları açısından Samtshe dağlık bir bölgedir; yüzeyi küçük düzlükler ve vadilerle kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe Atabeyliği</span>

Samtshe Atabeyliği ya da Samtshe-Saatabago, Samtshe Prensliği olarak da bilinir, Gürcistan'ın Zemo Kartli bölgesinde hüküm sürmüş Orta Çağ Gürcü prensliğidir. 1268'de kurulan prenslik 1334 yılından itibaren "atabagi" unvanı taşıyan Gürcü hükümdarlar tarafından yönetilmiştir. En geniş sınırlara sahip olduğu dönemde sınırları Taşiskari’den Erzurum’a kadar uzanan Samtshe-Saatabago, Cavaheti’nin bir kısmı ile Eruşeti, Kola, Artaani, Acara, Tao, Klarceti ve Şavşeti bölgelerinden oluşuyordu. Osmanlıların eline geçtikten sonra Çıldır Eyaleti’ne dönüştürülen bölge, 1574 ve 1595 tarihli Osmanlı kayıtlarında Gürcistan Vilayeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zarzma Manastırı</span> manastır

Zarzma Başkalaşım Manastırı, zarzmis p'erists'valebis monasteri) güneybatı Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde yer alan Zarzma köyündeki bir Orta Çağ Ortodoks Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Timotesubani Manastırı</span>

Timotesubani Manastırı Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borjomi Vadisinin manastırla aynı adı taşıyan köyünde konumlanmış, Orta Çağ döneminden kalma Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Çulevi Manastırı</span>

Aziz Giorgi Çulevi Manastırı, Gürcistan'ın güneybatısındaki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan 14. yüzyıldan kalma bir Gürcü Ortodoks manastır kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cakismani Manastırı</span>

Cakismani Manastırı, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesine bağlı Vale kasabasının 20 km güneybatısında konumlanmış bir orta çağ kilise manastırıdır. Bölgeye en yakın yerleşim 9 km uzaklıktadır. 2010 yılında rahipler tarafından yeniden canlandırılmıştır. "Cakismani" adı, Gürcücede "Caki'nin mahallesi" anlamına gelen "Cakisubani" (ჯაყისუბანი) kelimesinin bozulmasıyla ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bodbe Manastırı</span> piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir.

Bodbe'deki Azize Nino Manastırı Bodbe'nin piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Gürcistan'ın Kaheti bölgesine bağlı Siğnaği kentinin 2 km güneyindedir. Aslen 9. yüzyılda inşa edilen manastır, özellikle 17. yüzyılda önemli ölçüde yenilenmiştir. Manastır günümüzde bir rahibe manastırı olarak işlev görüyor ve Azize Nino ile olan bağlantısından dolayı Gürcistan'daki en önemli hac alanlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Bedia Katedrali</span>

Bedia Katedrali, Abhazya'nın Tkvarçeli rayonuna bağlı Bedia köyünde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Gürcistan'ın altbölümlerine göre Oçamçire Belediyesinde yer alan katedral, Karadeniz sahillerindeki tartışmalı bir bölgede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tserakvi</span>

Tserakvi, Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vanis Kvabebi</span>

Vanis Kvabebi Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki bir mağara manastırıdır. Aspindza kentinin ve daha meşhur bir mağara kenti olan Vardzia'nın yakınlarında konumlanmıştır. 1204 yılında inşa edilmiş bir savunma duvarı ve dağın yanındaki çeşitli seviyelerde bulunan bir tünel labirentinden oluşan kompleks, 8. yüzyıldan kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Martkopi Manastırı</span>

Martkopi İlah Manastırı Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in 25 km doğusundaki Martkopi köyünde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın tarihi, 6. yüzyıldaki stilit çalışmalarına dayanmaktadır ve On Üç Süryani Babadan biri olan Aziz Anton ile ilişkilidir. Manastırın mevcut yapılarının çoğu 17 ila 19. yüzyıllar arasında yapılmıştır. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Agara Manastırı</span> Ortodoks Manastır Kompleksi

Agara Manastırı, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesi'nde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Uraveli köyünün yanında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gudarehi Manastırı</span>

Gudarehi Manastırı Güney Gürcistan'daki bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi köyünün batısında konumlanmıştır. Manastır kompleksi, ana salon kilisesi, bağımsız çan kulesi, saray, hücreler, şapeller, ahırlar ve şarap mahzeni gibi çeşitli yapıların kalıntılarından oluşmaktadır. Kilise, Orta Çağ taş oymaları ve yazıtlarla süslenmiştir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bieti Kilisesi</span>

Bieti Meryem Ana Kilisesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesinde, Gurkeli ve Tsinubani köyleri yakınında yer alan harabe bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Bieti kilisesi, kubbeli Yunan haçı planı tasarımıyla inşa edilmiştir. Kubbenin 1930'da yıkılmasından sonra, sadece sığınağın kubbesi ve pastoforium ayakta kalmıştır. Bazı ön temizlik ve koruma çalışmalarından sonra, kilise 2019 yılında yeniden yapılanmaya başlamıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan "Bieti" adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mğvimevi Manastırı</span>

Mğvimevi Manastırı, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Çiatura kentinin yakınlarında konumlanmış, kısmen kayaya oyulmuş bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Meryem'in doğuşunu adanmış olan kilise, 13. yüzyılda kalma iki nefli bir bazilikadır. Kompleks ayrıca küçük bir kilise, çan kulesi ve bir savunma duvarı içermektedir. Manastır günümüzde rahibe manastırı olarak kullanılmaktadır. Kilisenin dışını birçok mimari heykel süslemektedir. Mğvimevi kompleksi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şoreti Manastırı</span> Gürcistanda bulunan bir manastır

Şoreti Manastırı Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Aspindza belediyesinde konumlanmış, taş vadide yer alan bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Birkaç yapıdan oluşan manastırdaki ana kilise, Aziz Yorgi'ye adanmıştır. Ana kilise, 6–7. ve 15. yüzyıllar arasında birkaç inşaat evresinde inşa edilmiştir. Kalıntılar içinde duran kilise, 2018 yılında tamamen yeniden inşa edilmiştir. Kilise, mozaik süslemeleri ve Orta Çağ yazıtları için dikkat çekicidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mtsvane Manastırı</span> Güney Gürcistanın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırı

Çitahevi Aziz Yorgi Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Manastır yaygın olarak, "Yeşil Manastır" anlamına gelen Mtsvane Manastırı adıyla da bilinmektedir. İki yüzyıldan fazla süredir terk edilmiş durumda olan manastır, 2003 yılında tekrar Hristiyan kullanımına açılmıştır. Manastır, popüler bir turizm ve hac bölgesidir. Manastır kilisesi ve çan kulesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uraveli</span>

Uraveli, Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Uraveli Deresi vadisinde, deniz seviyesinden 1.250 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 17 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan mimarisi</span> gürcistan mimarisine genel bakış

Gürcistan mimarisi, Gürcistan'da bulunan mimari tarzları ifade eder. Ülke mimari anıtlar açısından son derece zengindir. Gürcü mimarisinin karakteristik özellikleri, anıtsallık, net kompozisyon, katı orantılar, makul derecede dekorasyon kullanımı ve hepsinden önemlisi doğa ile uyumlu etkileşimdir.

I. Sargis Cakeli Gürcü Cakeli Hanedanı'na mensup 1268'de Samtshe'nin ilk egemen prensi (mtavari) idi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.