İçeriğe atla

Sanxingdui

Koordinatlar: 30°59′34.8″K 104°12′0″D / 30.993000°K 104.20000°D / 30.993000; 104.20000
Sanxingdui
三星堆
Altın Maske
Sanxingdui'nin Çin'deki konumu
Sanxingdui'nin Çin'deki konumu
Sanxingdui
Sanxingdui'nin Çin'deki konumu
KonumGuanghan, Çin
Koordinatlar30°59′34.8″K 104°12′0″D / 30.993000°K 104.20000°D / 30.993000; 104.20000
TürYerleşim
Tarihçe
KuruluşMÖ 7000
Terk edilişMÖ 5700
Devir(ler)Bronz Çağı
Kültür(ler)Baodun kültürü

Sanxingdui (Çince: 三星堆; pinyin: Sānxīngduī; "Üç Yıldızlı Höyük"), Çin'in Siçuan eyaletinde bulunan bir Bronz çağı yerleşim yeriydi. Guanghan kenti yakınlarında yer almaktadır. 1927'deki bir ön bulgunun ardından[1] arkeologlar, MÖ 12-11. yüzyıllarda radyokarbon tarihlemesinin yerleştirildiği eserleri kazdılar[2] ve büyük ölçüde 1986'da keşfedildi.[3] Arkeologlar, bu eserleri üreten Sanxingdui kültürünün yerleşim yeri olan bölgeyi antik Shu devleti ile özdeşleştirdiler. Eserler, Guanghan şehri yakınlarında bulunan Sanxingdui Müzesi'nde sergilenmektedir.[2]

Sanxingdui'deki keşif ve Jiangxi'deki Xingan mezarları gibi diğer keşifler, Sarı Nehir boyunca Merkez Ova'dan yayılan Çin uygarlığının geleneksel anlatısı ile çakışmakta ve Çinli arkeologlar Çin medeniyetinin ortak atası olan birden fazla yenilik merkezinden bahsetmeye başladılar.[4]

Sanxingdui, Jinsha bölgesi ve tekne şeklindeki tabutların mezarları ile birlikte UNESCO'nun geçici dünya mirası siteleri listesinde yer alıyor.[5]

Kaynakça

  1. ^ Xu, Jay; Jerome Silbergeld; Dora C. Y. Ching; Judith G. Smith; Alfreda Merck (2011). "Lithic Artifacts from Yueliangwan: Research Notes on an Early Discovery at the Sanxingduiu Site". Bridges to Heaven: Essays on East Asian Art in Honor of Professor Wen C. Fong, Volume I. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-15298-1. 
  2. ^ a b Sage, Steven F. (1992). Ancient Sichuan and the unification of China. Albany: State University of New York Press. s. 16. ISBN 0791410374. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  3. ^ "Mystery of Ancient Chinese Civilization's Disappearance Explained". 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  4. ^ Michael Loewe, Edward L. Shaughness (13 Mart 1999). The Cambridge History of Ancient China: From the Origins of Civilization to. Cambridge University Press. s. 135. ISBN 0-521-47030-7. 14 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  5. ^ "Archaeological Sites of the Ancient Shu State: Site at Jinsha and Joint Tombs of Boat- shaped Coffins in Chengdu City, Sichuan Province; Site of Sanxingdui in Guanghan City, Sichuan Province 29C.BC-5C.BC". UNESCO. 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antik Çağ</span> en eski kayıtlardan klasik dönemlerin sonuna kadar insanlık tarihi

Antik Çağ, antik tarih ya da İlk Çağ, insanlık tarihinin başlangıcından erken dönem Orta Çağ'a kadar uzanan zaman dilimindeki belirgin kültürel ve siyasi olayları konu alır. Her ne kadar bitiş tarihi olan erken Orta Çağ büyük oranda göreceli olsa da, çoğu Batılı akademisyenler Batı Roma İmparatorluğu'nun 476'daki çöküşünü antik Avrupa tarihinin sonu olarak tanımlarlar. Antik tarih için kullanılan bir başka terim de antikitedir (antiquity). Yine de bu terim (antikite) daha çok Antik Yunan ve Antik Roma uygarlıklarını özel olarak tanımlamakta kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Kleopatra</span> Antik Mısırın son Helenistik kraliçesi

VII. Kleopatra Filopator MÖ 51ʼden 30ʼa kadar Mısır Ptolemaios Krallığıʼnın kraliçesi ve son etkin hükümdarıydı. Batlamyus hanedanının mensubu olan Kleopatra, Makedonyalı Yunan generali ve Büyük İskenderʼin refakatçisi olan Soterʼin soyundan gelmekteydi. Kleopatraʼnın ölümünden sonra Mısır, Roma İmparatorluğuʼnun eyaleti haline gelmiştir; bu da Akdenizʼdeki son Helenistik devlet ve İskenderʼin hükümdarlığından bu yana süren çağın sonuna işaret etmektedir. Yerli dili Yunanca olmasına rağmen, Mısır dilini öğrenen ve kullanan tek Batlamyus hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hiung-nu</span> İlk Çağda Orta Asyada yaşamış göçebe Avrasya Türk İmparatorluğu

Hiung-nu, Türkçe tarihyazımında bilinen isimleri ile Büyük Hun İmparatorluğu veya Asya Hun İmparatorluğu, eski Çin kaynaklarına göre MÖ 3. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın sonları arasında doğu Avrasya bozkırlarında yaşamış göçebe halklardan oluşan boylar konfederasyonudur. Bilinen ilk Türk devletidir. Hiung-nu halkı hakkındaki bütün bilgiler dağınık Çin kaynaklarına ve arkeolojik bulgulara dayanmaktadır. Dilleri hakkındaki değişik varsayımlar, Çin kaynaklarında bulunabilen çoğunluğu kişi ve unvan adları olan sözcüklere dayanmaktadır. Dillerindeki sözcüklerin Çin lehçelerindeki transkripsiyonlarına göre dillerinin Türk, İrani, Moğol, Ural, Yenisey kökenli veya yalıtık dil olduğuna ve hatta halkın çok uluslu olduğundan dilin de karışık bir dil olabileceğine dair görüşler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Shang Hanedanı</span> MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çinde Sarı Nehir deltasında hüküm sürmüş hanedanlık

Shang Hanedanı ya da Yīn Hanedanı (殷代) MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çin'de Sarı Irmak deltasında hüküm sürmüş hanedanlık.

<i>Abrosaurus</i>

Abrosaurus, Macronaria sauropod dinozorlardandır. Pek çok dinozorun fosillerine rastlanan, Çin’in Siçuan bölgesindeki Dashanpu formasyonunda bulunmuştur. Diğer sauropodlar gibi, Abrosaurus ta dört ayaklı bir otoburdu; ama bir sauropod için oldukça küçüktü. Kafası, kutu gibiydi ve üzerinde burun deliklerini de içeren uzun, kemikli bir kemer vardı.

<span class="mw-page-title-main">Shen Kuo</span> Çinli bilim insanı (1031-1095)

Shen Kuo veya Shen Gua (1031–1095), geleneksel ismi; Cunzhong (存中) ve Mengqi Weng (夢溪翁), birçok bilim dalında başarılı (polimat), Song Hanedanlığı (960-1279) döneminde yaşamış Çinli bilim insanı ve devlet adamı. Bilimin ve devlet idaresinin birçok alanında etkin olan Shen; bir matematikçi, astronom, meteorolog, jeolog, zoolog, botanikçi, farmakolog, ziraatçı, arkeolog, etnograf, haritacı, ansiklopedist, general, diplomat, hidrolik mühendisi, mucit, akademisyen, maliye bakanı, hükûmet devlet müfettişi, şair ve müzisyen idi. Song Hanedanlığı'nın Astronomi alanında baş yetkilisi olan Shen bunun yanı sıra İmparatorluk Sağlık işlerinin de başkan yardımcısı idi.

Wiman Joseon eski Kore tarihinin Gojoseon döneminin bir parçasıydı. Wiman'ın Gojoseon Kralı Jun'dan tahtı ele geçirmesiyle başladı ve Wiman'ın torunu olan Kral Ugeo'nun ölümüyle sona erdi. Arkeolojik veriler dışında, Kore tarihinin bu dönemindeki ana kaynak Sima Qian'ın Shiji'sinin 115. bölümünden geliyor. Wiman aslen Han Hanedanlığı altında Yan Krallığından bir Çin askeri lideriydi.

Bu liste arkeologlar tarafından ortaya çıkarılan Çin'in Neolitik kültürlerinin bir listesidir. En erken dönemden en yeniye doğru kronolojik olarak sıralanırlar ve bunu bu kültürlerin şematik bir görselleştirmesi izler.

<span class="mw-page-title-main">Qi (devlet)</span>

Qi, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 1046-221 yılları arasında var olan bir devlettir.

Göksel Gövdeler, Shang Hanedanı döneminde haftanın on gününün isimleri olarak ortaya çıkan Çin onlu sistemidir. Ayrıca Shang dönemi ritüelinde, Shang haftasının karşılık gelen gününde fedakarlık teklif edilen ölü aile üyelerinin isimleri olarak kullanıldılar. Göksel Gövdeler, altmış günlük bir bileşik döngü oluşturmak için benzer bir on iki günlük döngü olan Dünyevi Dallar ile kombinasyon halinde kullanıldı. Daha sonra Göksel Gövdeler, haftanın günleri ve ölü akrabalar için ad olarak orijinal işlevlerini yitirdi ve 60 yıllık takvim döngüsü olarak Dünya Dalları ile birlikte en belirgin ve uzun ömürlü olan birçok başka kullanım alanı elde etti. Sistem Doğu Asya'da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Huaxia</span>

Huaxia, Çin ulusu ve medeniyetini temsil eden tarihsel bir kavram. Konfederasyon dönemindeki çeşitli Han Çinli halklarının paylaştıkları ortak kültürel soya dair öz farkındalıktan ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan-Türkiye ilişkileri</span>

Tayvan-Türkiye ilişkileri, Tayvan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye, 1971'den beri Tayvan ile hükûmet dışı, çalışma düzeyinde ilişkiler sürdürmektedir.

Jiahu yazıları, Çin'in Henan eyaletinde Peiligang kültürü alanı olan Jiahu'da bulunan bir ön yazıdır. Yazılar MÖ 6000 yılına dayanmakta olup orijinal buluntuları yapan arkeologlar, yazıların çok daha sonraki fal yazıtlarında kullanılan bazı karakterlere benzer olduğuna inanıyorlardı, ancak çoğu, işaretlerin sistematik yazıları temsil ettiğinden şüphe duymaktadır. Antiquity dergisindeki 2003 tarihli bir rapor, yazıları "yazının kendisi olarak değil, sonunda tam teşekküllü bir yazı sistemine yol açan uzun bir işaret kullanımı döneminin özellikleri olarak" yorumladı. Fal yazıtları senaryosunda bilinen en eski yazı, MÖ 1250 veya MÖ 1200'lerde geç Shang Hanedanı kralı Wu Ding'in saltanatına kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bronz yazıtlar</span>

Bronz yazıtlar, Shang Hanedanı'ndan Zhou Hanedanı'na ve hatta daha sonrasına kadar zhōng çanları ve dǐng tripodal kazanlar gibi ritüel bronzlar üzerinde kullanılan çeşitli Çin yazılarıdır. Erken bronz yazıtlar, hemen hemen her zaman tuncun döküldüğü parça kalıbın ıslak kilinde bir kalemle yazılırken daha sonraki yazıtlar ise genellikle bronz döküldükten sonra oyulmuştur. Bronz yazıtlar, Çin yazı ailesindeki en eski yazılardan biridir ve ondan önce fal yazıtları gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yangshao kültürü</span>

Yangshao kültürü, Çin'in Sarı Nehir boyunca MÖ 5000'den 3000'e kadar var olan bir Neolitik kültürdü. Kültür esas olarak Henan, Şansi ve Şensi eyaletlerinde gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erlitou kültürü</span>

Erlitou kültürü, Çin'in Henan eyaletinde Sarı Nehir vadisinde MÖ 1900'den 1500'e kadar var olan bir Bronz Çağı kültürüydü. Kültür, Luoyang kentinin Yanshi semtinde Erlitou'da keşfedilen sitenin adını almıştır. Henan ve Şansi'de geniş çapta yayıldı ve daha sonra Şensi ve Hubei'de ortaya çıktı. Çinli arkeologlar genellikle Erlitou kültürünü Şia Hanedanı'nın yeri olarak tanımlarlar, ancak böyle bir bağlantıyı kanıtlamak için yazı gibi sağlam bir kanıt henüz bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Shu (devlet)</span>

Shu, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 316 yılına kadar arasında var olan bir devletti. Devlet, Kuzey Çin Ovası'ndaki günümüz Henan eyaletinde yer almaktaydı. Batı Siçuan Havzası'nda Chengdu Ovası'na dayanıyordu ve kuzeydoğudaki üst Han Nehri vadisine kadar uzanıyordu. Doğusunda Ba kabile konfederasyonu, daha doğuda, Han ve Yangtze nehirlerinin aşağısında Chu devleti, kuzeyde Qin Dağları üzerinde Qin devleti ile batıda ve güneyde küçük askerî güce sahip kabile halkları bulunmaktaydı.

II. Akrep, Kral Akrep olarak da bilinir, Yukarı Mısır'ın Protodinastik Dönemi'nde hüküm süren bir hükümdardı.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in Hiung-nu'ya karşı seferi</span>

Çin'in Hiung-nu'ya karşı seferi, MÖ 215 yılında Çin Hanedanı ile Hiung-nular arasında meydana gelen bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Yue kabilelerine karşı Çin seferi</span>

Ticaret, Güney Çin'in kıyısındaki Baiyue halkları için önemli bir zenginlik kaynağı olduğundan, Yangtze Nehri'nin güneyindeki bölge, İmparator Çin Şi Huang'ın dikkatini çekti ve burayı fethetmek için bir dizi askeri sefer düzenledi. Ilıman iklimi, verimli alanları, deniz ticaret yolları, batı ve kuzeybatıdaki savaşan gruplardan gelen göreceli güvenlik ve Güneydoğu Asya'dan gelen lüks tropik ürünlere erişim ile cezbedilen imparator, MÖ 221'de Yue krallıklarını fethetmek için ordular gönderdi. M.Ö. 221 ile 214 yılları arasında bölgeye askeri seferler düzenlendi. Çin'in nihayet MÖ 214'te Yue'yi yenmesi için art arda beş askeri gezi yapılması gerekecekti.