İçeriğe atla

Santa Sabina

Koordinatlar: 41°53′04″K 12°28′47″D / 41.88444°K 12.47972°D / 41.88444; 12.47972
Santa Sabina
Harita
Temel bilgiler
KonumRoma, İtalya
Koordinatlar41°53′04″K 12°28′47″D / 41.88444°K 12.47972°D / 41.88444; 12.47972
İnançHristiyanlık
MezhepRoma Katolikliği
Mimari
Mimari biçimBizans mimarisi
İnşaat başlangıcı422
Tamamlanma432
Santa Sabina Ahşap kapısı. İsa'nın çarmıha gerilişinin ilk tasviri

Santa Sabina bazilikası (LatinceBasilica Sanctae Sabinae, İtalyancaBasilica di Santa Sabina all'Aventino Basilica di Santa Sabina all'Aventino), Roma'da Aventine Tepesi üzerinde bulunan tarihi bir kilisedir. Tiber Nehri'nin kuzeyi ve Circus Maximus'un doğusunda konumlanan Santa Sabina bilinen en eski Roma Bazilikasıdır. Bu haliyle orijinal kolonadlı dikdörtgen plan şemasını hala korumaktadır. Diğer birçok kiliseye kıyasen, örneğin Santa Maria Maggiore, Santa Sabina'nın geçirdiği restorasyonlar onun orijinal dekorasyonunu bozmamıştır.

Aynı San Vitale kilisesi gibi minor bazilika unvanı taşımaktadır. Roma Katolik Kilisesi'nin Dominikan tarikatının ana kilisesi olarak kabul edilir.  

Tarihi

Bazilika içi.

Santa Sabina bazilikası Dalmaçyalı bir rahip olan İlirya'lı Petrus tarafından 422 ve 432[1] yılları arasında Aventine Tepesinde bulunan bir tapınağın yakınına inşa edilmiştir. Kilise girişinin hemen üzerinde bulunan mozaik kitabeye göre Papa I. Celestinus'un görevde olduğu dönemde inşa edilen kilise, eski roma evlerini ve caddelerini barındıran bir bölgenin üzerinde bulunmaktadır. Bu antik Roma evlerinden bir tanesi muhtemelen Avezzano'lu saygın Sabina'ya aittir. Sabina, imparator Vespasian ya da Hadrianus döneminde Hristiyanlık dinini kabul ettiği için idam edilmiştir. Onun Hristiyanlığı kabul etmesine vesile olan hizmetçisi Seraphia'da daha sonra taşlanarak öldürülmüştür. Hristiyanlık yolunda öldüğünden dolayı kilise Sabina'yı daha sonraları azize ilan etmiştir.

Dokuzuncu yüzyılda şehir surları içine dahil edilen kilise 1587 yılında Domenico Fontana, 1643 yılında Francesco Borromini tarafından restore edildi. İtalyan mimar ve sanat tarihçisi Antonio Muñoz kiliseyi orijinal Orta Çağ görünüşüne uygun yeniden restore etti. 10. yüzyılda inşa edildiği düşünülen çan kulesi Barok dönemi'nde yeniden yapıldı.

Mimari

Dış mimari

Kilisenin dışı cam yerine selenitten yapılmış büyük pencereleri nedeniyle gerçekten bir 5. yüzyıl yapısı gibi görünmektedir. 3 nefli kilisenin ana nefi arkad oluşturan birer sütun sırası ile diğerlerinde ayrılır. Yan nefler ana nefe kıyasen daha kısadır.

Bazilikanın ahşap kapısı bugün bulunduğu yere aitmiş gibi görünmese de 430-432 yıllarına tarihlenmekte ve kilisenin orijinal kapısı kabul edilmektedir. Ahşap kapının On sekiz paneli günümüze ulaşmıştır. Ahşap kapı üzerinde tasvir edilen sahnelerin tümü Kitab-ı Mukaddesten gelmektedir. Bu tasvirler arasında şüphesiz en önemlisi İsa'nın çarmıha gerilişini Hristiyan sanatındaki ilk kez gözler önüne seren tasvirdir. Santa Sabina'nın ahşap kapısı Hristiyan sanatından sahip olduğu ikonografik önemden ötürü yoğun çalışma ve analizlerin konusu olmuştur.[2]

Kapının hemen üzerinde 6 dizeden oluşan Latince yazılmış orijinal bir yazıt bulunmaktadır.

İç mimari

5. yüzyıla ait apsis mozaiği 1559 yılında Taddeo Zuccari tarafından yapılan benzer bir fresk ile değiştirilmiştir. Tasvir edilen kompozisyon muhtemelen değiştirilmemiştir. Apsis mozaiğinin barındırdığı ikonografi Roma'da bulunan ve 17. yüzyılda tahrip edildiği bilinen diğer bir 5. yüzyıl kilisesi Sant'Andrea in Catabarbara ile ikonografik açıdan benzerlik göstermektedir.

Apsis ve Zafer kemeri.

Oldukça geniş ve uzun olan kilise naosu 24 adet mermer (opus sectile) ve bunlarla uyum içinde olan 24 korint başlıkları ve altlıkları yerleştirilmiş sütunlardan oluşmaktadır. Açık bir biçimde devşirme malzeme oldukları anlaşılan bu sütunlar muhtemelen kiliseden önce bölgede bulunan Juno Tapınağından alınmış ve yeniden kullanılmışlardır.

Dipnotlar

  1. ^ Roth, Leland M. (1993). Understanding Architecture: Its Elements, History and Meaning (First bas.). Boulder, CO: Westview Press. s. 245. ISBN 0-06-430158-3. 
  2. ^ Gisela Jeremias: Die Holztür der Basilika S. Sabina in Rom, Verlag Ernst Wasmuth, Tübingen 1980, ISBN 3-8030-1454-9

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya</span> Osmanlı döneminden kalma büyük cami ve eski Bizans Ortodoks patrik katedrali

Ayasofya, resmî adıyla Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi, İstanbul'da kiliseden camiye çevrilmiş önemli bir tarihî yapıdır. Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olmuştur. 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra II. Mehmed tarafından camiye dönüştürülmüştür. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1934 yılında yayımlanan kararname ile tadilat çalışmasına alınmış, 1935 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye dönüştürülme kararı alınıp müzeye dönüştürülmüş, kazı ve tadilat çalışmaları başlatılmış ve 1935'ten 2020'ye kadar müze olarak hizmet vermiştir. 2020 yılında ise tekrar camiye çevrilmiştir. 2024 yılında caminin üst katı ücretli bir müze olarak hizmet vermeye başlamıştır. Böylelikle Ayasofya'nın alt katı cami, üst katı müze olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

<span class="mw-page-title-main">Bazilika</span> Hristiyan kutsal mekanı

Bazilika, eski Roma kentlerinde forumun yanında bulunan, içinde mahkemelerin görüldüğü veya diğer resmi hizmetlerin görüldüğü büyük çatılı kamusal binalara; Erken Hristiyanlık ve Orta Çağ dönemlerinde ise yan geçitleri bulunan, galerili veya galerisiz olabilen kiliselere verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">İmrahor Camii</span>

İmrahor İlyas Bey Camii veya Studios Manastırı, Hagios İoannes Prodromos Kilisesi, günümüze ulaşabilen en eski Bizans Dönemi dini yapısıdır. İstanbul'un Fatih ilçesi, Yedikule semtinde, İmam Aşir Sokak'ta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gül Camii</span> İstanbulun Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma dinî yapı

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Cambazlı Kilisesi</span> Silifkede bir kilise harabesi

Cambazlı Kilisesi veya Canbazlı Kilisesi, Mersin ilinin, Silifke ilçesinin Canbazlı köyündedir. Yapı üç nefli olup, erken Bizans dönemi bazilikası olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">San Marco Bazilikası</span> Bazilika

San Marco Bazilikası, San Marco Meydanı'nda yer alan Bizans mimarisi sanatının en iyi bilinen örneklerinden biri olarak şehrin en meşhur kilise yapılarından biri olan bir katedraldir. Yapı Düka'nın Sarayı'na bitişik ve bağlantılıdır. Orijinal olarak yapı Venedik dükalarının şapelidir ve şehrin katedrali değildir. 1807 yılından beri Venedik Patriği'nin, Venedik piskoposluk ruhani dairesi Roma Katolik Başpiskoposunun ikâmetgâhıdır.

<span class="mw-page-title-main">Apsis (mimarlık)</span>

Apsis, Hristiyanlığın dini mabetleri olan kiliselerin sunak odasını kapsayan, çoğunlukla yarım daire ya da çokgen, çok nadir durumlarda dikdörtgen planlı bir yapı unsurudur. Apsisler antik döneme ait bazilikalarda yaygın olarak da mimari öğe olarak kullanılmıştır. Apsisler, yapının cephesinde dışa doğru göbekli bir yapı olabildiği gibi, bina içlerinde ya da dikdörtgen planlı duvarlarla da sarılı olabilir. Apsislerin çatısı çoğunlukla yarım kubbe biçiminde olur, ancak düz çatılı apsisler de mümkündür. Çoğunlukla kiliselerin yan neflerinden, yan şapellerinden veya apsislerinden açılan küçük apsislere ise, mimarlıkta apsidiyol denir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">San Vitale Kilisesi</span> İtalyada bir bazilika

San Vitale Kilisesi veya Aziz Vitale Kilisesi, Ravenna'da, muhtemelen 537 yılında yapımına başlanmış, 547 yılında aziz Vitalis'e adanmış, Geç Antik - Erken Bizans döneminin en önemli kiliselerinden biridir. Yapıda Bizans İmparatorluğu mimari formlarının yanı sıra, o zamana özgü tipik italyan mimarisinin izlerini de görmek mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Lesnovo Manastırı</span> Makedonyada bir manastır

Lesnova Manastırı ya da resmi adıyla Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı Orta Çağ Makedonya'sının en önemli anıtlarından biridir. günümüze ulaşan yapı bir 14. yüzyıl bir Sırp soylusu olan Jovan Oliver tarafından yaptırılmıştır. Manastırın katholikonu genel olarak iyi korunmuş freskleri ile ünlüdür ve bugün hala Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Giorgi Kilisesi (Kurbinovo)</span>

Aziz Giorgi Kilisesi Makedonya'da Kurbinovo mercinde Prespa Gölü kenarında, Baba Dağı'nın eteklerinde bulunan bir Bizans kilisesidir. Kazıların gösterdiğine göre kilise 12. yüzyılda bir yerleşim alanı içinde bulunmaktaydı. Ancak bu yerleşim 18. yüzyılda terkedilmiş, halk günümüzde Kurbinovo olarak bilinen, kiliseden yaklaşık 2 km uzaklıkta bulunan köye yerleşmiştir. Kilise 303 yılında Nikomedia'da öldürülen Yorgi'ye adanmıştır. 19. yüzyılda çeşitli restorasyonlar geçiren kiliseye 20. yüzyılın başlarında ahşap bir tavan ve sundurma eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Aziz Apollinare Bazilikası</span> Geç antik çağda bir bazilika

Yeni Aziz Apollinare Bazilikası (Sant’Apollinare Nuovo), 35 metre uzunluğunda ve 21 metre genişliğinde, Teoderik tarafından 500lü yıllarda inşa ettirilen bir geç antik çağ bazilikasıdır. Yapıyı ilginç kılan özelliklerinden birisi Konstantinopolis'ten getirilen Prokonnesos mermeri yapımı olan sütunları ve yapı içerisindeki eşşiz mozaiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">San Michele in Africisco</span>

San Michele in Africisco veya Aziz Michele Bazilikası, İtalya'nın Ravenna şehrinde erken Hristiyanlık döneminden kalma bir bazilikadır. Kilise alanı bugün butik olarak hizmet vermekte ve apsis dışındaki yapı kalıntılarını görmek mümkün değildir. Kiliseye ait olan apsis mozaiği Berlin Bode Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çabukauri Bazilikası</span>

Çabukauri Bazilikası Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesinde yer alan, harabe durumda bir Hristiyan kilisesidir. Nekresi tarihi yerleşim bölgesinde, Nekresi manastır kompleksinin yaklaşık 1.5 kilometre kuzeybatısında konumlanmıştır. 4 veya 5. yüzyıla tarihlenen üç koridorlu, büyük Çabukauri bazilikası, Gürcistan'daki en eski Hristiyan kilise yapılarından biridir. 1998 yılında ortaya çıkarılmıştır. Bazilika, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doloçopi Bazilikası</span>

Doloçopi Bazilikası, tarihi Nekresi yerleşiminin topraklarında, Gürcistan'ın doğusundaki Kaheti bölgesinde yer alan ve harabe durumda bulunan bir erken dönem Hristiyan kilisesidir. MS 387'ye kadar tarihlenen ve Gürcistan'ın bilinen en eski Hristiyan bölgelerinden biri haline gelen daha önceki yıkık kilisenin üzerine inşa edilmiş büyük bir 5. yüzyıl üçlü bazilikasıdır. 2012 yılında ortaya çıkarıldı. Bazilika, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası</span> Romada bazilika

Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası olarak da bilinen, Roma Şehri'nde Roma Diyosezi'nin Katolik katedralidir. Baş bazilika 4 kilometre (2,5 mi) uzaklıkta bulunan Vatikan Şehri'nin hemen dışında yer almaktadır. kuzeybatıya. Yine de, olarak Papalığın özellikleri, archbazilika ve onun bitişiğindeki yapıların bir zevk dışı statü gelen İtalya'ya şartlarını, uygun Lateran Antlaşması 1929 Hem Aziz Yuhanna Bazilikası hem de Lateran Sarayı, merkezde Roma'nın en eskisi olan bir Mısır dikilitaşı ile 16. yüzyılın sonunda ortaya konan büyük bir açık alana, Piazza di San Giovanni'ye bakmaktadır. Ne yazık ki, Porta San Giovanni üzerinden şehre giren ve çıkan trafik, şehrin ihtişamını azaltma eğilimindedir. Meydanın karşısında, Roma'daki en saygın kalıntılardan biri ve birçok hacı için hedef olan Scala Santa'yı barındıran bina var. Bölge aynı zamanda siyasi mitingler için bir mekandır ve 24 Haziran'daki Vaftizci Aziz Yahya'nın Doğuşu bayramı, Romalıların rosto porchetta yedikleri bir panayırla kutlanır.

El Gatillo de Arriba Kilisesi, İber Yarımadası'nda Ekstremadura'nın Cáceres ili yakınlarında ilk olarak MS 500lü yıllarda inşa edildiği düşünülen bir kırsal Geç Antik Çağ - Geç Roma dönemi kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Sixtus</span> Papa

Aziz Papa III. Sixtus ya da Xystus, 3 Temmuz 432'den ölümüne kadar Katolik Kilisesinin papasıdır. En çok saltanatı sırasında Roma'nın yeniden inşasıyla bilinir. Yortu Günü 28 Mart tarihinde Katolikler tarafından kutlanır.

Meryem Ana Doğuş Kilisesi veya Santa Maria Latin Katolik Kilisesi, İstanbul'un Sarıyer ilçesi, Büyükdere semtinde bulunmaktadır. İstanbul Boğazı'nda bulunan tek Latin Katolik Kilisesi'dir.