İçeriğe atla

Santa Hermandad

Posada de la Santa Hermandad, İspanya'nın Toledo şehrinde 15. yüzyıldan kalma, şimdi tarihi bir yer

Santa Hermandad (sözlük anlamı "Kutsal Kardeşlik"), Orta Çağ İspanya'sında, özellikle Kastilya'da belediye yaşamının karakteristiği haline gelen, silahlı kişilerden oluşan amacı asayişi sağlamak olan kolluk kuvvetiydi. Haydutluk ve kırsal bölgelerde işlenen suçlar başlıca ilgi alanlarıydı. Birlik şüphelendikleri kişileri tutukladılar ve yargıladılar. Başlangıçta kral tarafından sevilmediler, ancak II. Henry onların organizasyonunu ve işlevlerini kraliyet kararnamesiyle (1370) kabul etti ve düzenledi.[1] IV.Henry'nin saltanatı sırasında hermandadlar çürümeye başladı ve Katolik Hükümdarlar onları 1476'da yok etti ve Hermandadları Santa Hermandad olarak bilinen son derece organize bir polis teşkilatıyla değiştirdi. Ancak devam eden hoşnutsuzluk, Katolik Hükümdarları 1498'de Santa Hermandad'ın statüsünü ve masraflarını azaltmaya zorladı. Ancak yine teşkilat 18. yüzyıla kadar verimsiz bir kırsal polis teşkilatı olarak varlığını sürdürdü.[2]

Arka planı

Leon, Kastilya ve Aragon'un Orta Çağ İber kralları genellikle kamu barışını sağlayamadıklarından, koruyucu belediye birlikleri 12. yüzyılda haydutlara ve diğer kırsal suçlulara ve ayrıca kanunsuz soylulara karşı ortaya çıkmaya başladı. Bunun yanı Kutsal Kardeşlik bazen Kralı desteklerken bazen Kral'a isyan eden kişileri desteklemişlerdir. Bu kuruluşlar bireysel olarak geçiciydi, ancak zamanla İspanya'nın uzun süredir devam eden bir unsuru haline geldi. Bir hermandad oluşumuna ilişkin ilk kaydedilen vaka, hırsız şövalyelere karşı kuzeydeki kasabalar ve köylülerin Galiçya'daki Santiago de Compostela'ya giden haç yolunu denetlemek için birleştiğinde görüldü. Kırsal kesim hemen hemen her yerde soyluların elinde etkili bir şekilde bulunduğundan, Orta Çağ boyunca bu tür kardeşlikler, onları birbirine bağlayan yolları korumak için sık sık kasabalarda örgütlendiler. Hermandadlar bazen hanedan amaçları için oluşturuldu. Bir dereceye kadar Almanya'nın Fehmik mahkemeleri gibi hareket ettiler. En güçlüleri arasında kuzey Kastilya ve Bask limanları birliği, Hermandad de las Marismas (kuzey Kastilya ve Bask limanları federasyonu) vardı.

Ünlü Hermandad de las Marismas, üyelerinin ticaretini ve nakliyesini korumakla ilgileniyordu. 13. yüzyılın sonundan itibaren İngiltere ve Fransa krallarıyla doğrudan diplomatik bir varlık olarak müzakere ederek geniş yetkilere sahipti, ancak 1490'da kraliyet kontrolü altına alındı.

Erken oluşum dönemi

Hermandadlar ilk olarak 1265'te Endülüs'te, toprakları ele geçiren ve liderlerini kral ilan eden İslami isyancılardan “çıkarlarını savunmak” isteyen kasabalarda oluşmaya başladı.[3] Gruplar, önceden var olan Shurta adlı İslami polis gücünden ilham almış olabilir. Hermandadeler, geldikleri kasabaları korumak için yerel milisler olarak çalıştı. Hermandadlar aynı zamanda haydutların ve diğer suçluların eylemlerini de engelledi ve bir tür polis gücü haline geldi. Hermandad daha fazla meşruiyet kazandıkça, daha fazla yetki ve sorumluluk da kazandılar.[4] Polis ve milis olarak çalışmanın yanı sıra vergi topluyor, hakimlik yapıyor, Cortes ve muhataplarla bu ve benzeri idari sorunlar üzerinde çalışıyorlardı. Hermandad yargıçları, meşruiyet için Corregidoreların desteğine güveniyordu. Hermandad'a, "yollarda veya yerleşim olmayan bölgelerdeki suçlar, dürüst kadınlara tecavüz, dine küfür ve sahte para verme" dahil olmak üzere çok çeşitli suçlar üzerinde yargı yetkisi verildi.[5]

1475-1479'daki Kastilya Veraset Savaşı'ndan sonraki ilk eylemlerinden biri olarak, Ferdinand ve Isabella "şiddeti ortadan kaldırmaktan ziyade örgütlemenin parlak stratejisiyle barış getirdiler"; başında kendileri olmak üzere merkezi olarak organize edilmiş ve verimli bir Kutsal Hermandad'ı (Santa Hermandad) kurdular. Hermandad'ın mevcut biçimini, kendileri tarafından atanan yetkililerin yönetimi altında genel bir polis gücü oluşturma amacına uyarladılar ve büyük davalarda bile geniş yargı yetkisi yetkilerine sahiptiler. Santa Hermandadlar'ın kaba ve hazır adaleti, vahşetle ünlendi. Orijinal hermandadlar, 1835'teki son baskılarına kadar mütevazı yerel polis birimleri olarak hizmet etmeye devam etti.[6]

Hükümdarlarla ilişki

Papa Urban VIII, 1637'nin papalık boğası

Hermandadlar, İspanya'nın egemen güçleriyle tutarsız bir ilişkiye sahipti. Bazen kralın veya görevlilerinin otoritesini baltalamak için, bazen de onu zorlamak için kullanıldılar. Oluşumlarının başlarında, geçici olma ve huzursuzluk zamanlarında kraliyet otoritesi lehine çalışma eğilimindeydiler. Kral ayrıca Hermandadların oluşumunda ve düzenlenmesinde çok küçük bir rol aldı.[7]

1298'de Kral Alfonso'nun hükümdarlığı altında, krala karşı hermandadlar kullanıldı çünkü bazı kasabalar onun gücünü kötüye kullandığını hissetti. İspanya Kastilyalı I. Isabella'nın saltanatı altındayken, hermandadlar onun otoritesini pekiştirmek ve saltanatına karşı çıkanları susturmak için kullanıldı.[8] Bu noktada, Hermandadlar bu görevlerini "kralın egemenliğini ve hizmetini ve sahip olması gereken tüm hakları korumak ve bedenlerimizi ve sahip olduğumuz her şeyi korumak" olduğunu belirten bir tüzüğü dayandırdı. Bir noktada, Corregidorelar, Hermandad'ın öfkelerini ve suistimallerini durduramadıkları için kasaba halkı tarafından azarlandı. Corregidorelar, Kutsal Kardeşlik içinde görevlerde bulundu, ancak bölümlerini kontrol etme güçleri sınırlıydı.

Kasabalar ve yerel topluluklarla ilişkiler

Hermandad'ın hükümdarlar ve hükûmet arkadaşlarıyla ilişkileri sürekli değişiyordu, aynı şekilde korumaları gereken kasabaların görüşleri de değişiyordu. Daha önce de belirtildiği gibi, hermandad başlangıçta ihtiyaç zamanlarında yerel milisler olarak yaratıldı. Daha güçlü ve daha kalıcı bir kurum haline geldiklerinde, gücün kötüye kullanıldığı kesin durumlar oldu. İsabella'nın saltanatına karşı çıkanları susturan Kutsal Kardeşlik'in daha önce bahsedilen örnekleri vardı. Hakimler ve okçular tarafından, ilgililerin hiçbir şey yapamadığı suistimal vakaları da rapor edildi.[9] Guzmán de Alfarache (1599) Lunenfeld'in kitabında alıntılanan bir olayda: “Tanrı bizi üç Kutsal Engizisyon, Kardeşlik ve Haçlı Seferi boğasının günahlarından kurtarıyor.” Kutsal Kardeşler'in yetkilerinin hüküm sürmesini talep eden şikayetler ortaya çıkmaya başladı ve 1485'te polis dokunulmazlıkları azaltıldı ve okçular ve yargıçlar aleyhine davalar açıldı.[10]

Yerel topluluklar arasında, yeşil renkteki vücut zırhları kolları dışında her yeri kapladığından, halk arasında los mangas verdes ("yeşil kollu") olarak da bilinen Hermandad, güvenilmez, yozlaşmış ve çıkarları ihmal eden bir üne kavuştu.

Finansmanı

Ülke genelinde topladığı vergilerle kendisini fonlayan Kutsal Kardeşlik, papalık tarafından servicios adı verilen savaş zamanı fonlarını toplamak için özel bir statü verilerek desteklendi. Hermandad genellikle taç ve soylular tarafından desteklendiğinden, şehirlerden güç kullanarak para toplayabiliyorlardı.[11]

Popüler Kültürde

Kutsal kardeşlik'ten Cervantesin Don Kişot Romanın da sıkça bahsedilmektedir. Kitap ta Don Kişot Kutsal Kardeşlik tarafından cezalarını çekmek için zincirlenerek götürülen bir düzine kürek mahkûm ile karşılaşır. Don Kişot muhafızlara saldırarak mahkûmların kaçmasını sağlar bunun üzerine Kutsal Kardeşlik Don Kişot hakkında yakalama kararı çıkarır. Bir handa Muhafızlar tesadüfen Don Kişot ile karşılaşırlar ellerinde hakkında yakalama kararı bulunan kişinin eşkalinin de uyması üzerine üzerine Don Kişot'u tutuklamak isterler. Ancak Don Kişot teslim olmaz. Bunun üzerine Don Kişot ve beraberindekiler ile muhafızlar arasında kavga çıkar, kavga sona erdiğinde rahip Muhafızlara Don Kişot'un akıl sağlığının yerinde olmadığını söyleyerek onu tutuklamamaları konusunda muhafızları ikna eder.

Kaynak

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  2. ^ https://web.archive.org/web/20060103000710/ []
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  7. ^ https://web.archive.org/web/20100401042106/ []
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

Monarşi ya da tek erklik, bir hükümdarın devlet başkanı olduğu bir yönetim biçimidir. Saltanatın bir başka adıdır. Genellikle seçim dışı yöntemler kullanılır. Bu hükümdar, Türkçede kral, imparator, şah, padişah, prens, emir, kağan, hakan, han gibi çeşitli adlar alabilir. Monarşiyi diğer yönetim biçimlerinden ayıran en önemli özellik, devlet başkanının bu yetkiyi yaşamı boyunca elinde bulundurmasıdır. Hükümdar öldükten sonra onun soyundan biri gelir. Yani yetki genellikle babadan oğula geçer. Demokrasilerde ise devlet başkanı seçimle işbaşına gelir. “Monarşi” sözcüğü Türkçeye Fransızcadan (Monarchie) geçmiştir. Cezalandırma ve bağışlama yetkileri sadece hükümdarın elindedir. Otoritenin bir kralın veya bir imparatorun elinde olduğu yönetim türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Rosetta Taşı</span> Mısırda Fransızlar tarafından bulunan tarihi eser

Rosetta Taşı ya da Reşid Taşı, Mısır'da kale yapımındaki bir kazı sırasında rastlantı eseri bir Fransız askeri tarafından bulunmuş, Mısır'da Fransızlar tarafından kurulmuş olan enstitüye gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Polis</span> kolluk kuvveti

Polis, halkın emniyetini sağlamak, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğüne, Anayasal düzenine ve genel güvenliğine dair önleyici ve koruyucu tedbirler almak üzere görev yapan kamusal hizmet birimi. Polis birimleri amaç ve sorumluluklarını gerçekleştirmek üzere bilgi toplar, değerlendirir, yetkili mercilere veya kullanma alanlarına ulaştırır ve devletin istihbarat kuruluşlarıyla işbirliği yapar. İç güvenlik, dış güvenlik, millî güvenlik ve kamu güvenliğinde önemli rol oynamakdadırlar.

<span class="mw-page-title-main">V. Karl</span> Kutsal Roma imparatoru, İspanya kralı, Avusturya arşidükü ve Burgonya dükü (1500–1558)

V. Karl ya da Şarlken, Kutsal Roma İmparatoru, İspanya Kralı, Habsburg Hollandası Lordu ve Burgonya Kontu.

<i>Don Kişot</i> İspanyol romancı Miguel de Cervantes Saavedranın romanı

Don Kişot ya da Don Kihote, İspanyol şair ve romancı Miguel de Cervantes'in kendi dilinde yazdığı roman ve bu romandaki asıl şahsiyetin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Toledo, İspanya</span> İspanyanın Toledo ilinde belediye

Toledo, İspanya'nın ortasında Kastilya-La Mancha bölgesinin merkezi şehir. Madrid'in 80 km güneyinde, üç yanı Tajo Nehriyle çevrili engebeli bir burnun üzerinde yer alır. 2005 nüfusu 75,578'dir. Şehrin Romalılar zamanındaki adı Toletum'dur. Milattan sonraki sekizinci asırdaki Müslüman Arap fethinden sonra şehrin adı Araplarca ve diğer Müslüman milletler tarafından Tuleytula olarak tanındı.

İspanyol edebiyatı, İspanya'da yazılan edebiyat yapıtlarını kapsar. İspanya'nın ulusal dili olan Kastilya lehçesinde kaleme alınan yapıtlar İspanyol edebiyatının ana bölümünü oluşturmakla birlikte, Katalan dili ve Galicia lehçesinde yazılmış yapıtlar da bu kapsamda sayılır.

<span class="mw-page-title-main">İslam Devrimi Muhafızları Ordusu</span> 1979 İslam Devriminden sonra kurulan İran Silahlı Kuvvetlerinin paramiliter şubesi

İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, İran Silahlı Kuvvetlerine bağlı kara, hava, deniz ve füze kuvvetleri bulunan büyük bir ordudur. Halk ağzında ve özellikle İran diasporasında ordu mensubu kişilere organizasyona duydukları hayranlığı belirtmek için Farsçada "muhafızlar" anlamına gelen Pasdaran denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Polis şiddeti</span>

Polis şiddeti, görev ve sorumluluk yetkisini kötüye kullanan polisin uyguladığı şiddettir. Polisin görevi sırasında neler yapıp neleri yapamayacağı kanunlar, yönetmelikler ve tüzüklerle belirlenir. Bu durumun dışına çıkan polis şiddet uygulamış demektir. Bazen münferit olarak meydana gelebilen bu olay bazen de karakol ya da emniyet müdürlüğü bazında sistemli olabilir. Olaylarda polisin kullandığı aşırı güç yüzünden mağdurlar büyük zarar görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya tarihi</span>

İspanya tarihi, İspanya'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Roma İmparatorluğu</span> Avrupada 962-1806 yılları arasında hüküm sürmüş bir devletçikler bütünü

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, 962-1806 yılları arasında 844 yıl boyunca Orta Avrupa'da hüküm sürmüş bir monarşi. Alman Krallığı temelinde olsa da, aslında bir devletçikler bütünüdür. Daha doğrusu imparatorluk toprakları tek bir hanedanın malı değildi. Ülke toprakları birçok federal hanedanlık tarafından yönetiliyordu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nu oluşturan bu hanedanlıklar şunlardı:

<span class="mw-page-title-main">III. George</span> Büyük Britanya Kralı

III. George ya da George William Frederick, 1760-1801 yılları arasında İngiltere kralı. 12 Ekim 1814'te Hannover Kralı seçilmeden önce Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olarak Brunswick-Lüneburg Düklüğü ve Seçilmiş Hannover Prensliği görevlerini yürütüyordu. III. George, Hannover soyağacından gelen üçüncü Büyük Britanya hükümdarıydı. Bununla beraber Hannover soyağacından gelip de Britanya'da doğan ve anadili olarak İngilizceyi kullanan ilk hükümdardır. Daha da ilginç olarak III. George anavatanı olan Almanya'yı hayatı boyunca hiç ziyaret etmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Milis (polis)</span>

Militsiya veya milis, geçmişte Rusya ile Sovyetler Birliği, bazı Varşova Paktı ülkeleri ve Yugoslavya gibi bazı eski komünist devletlerde ve günümüzde Belarus, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan gibi bazı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde polis için kullanılan resmi bir adlandırmadır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük İrmandinya İsyanı</span>

Büyük İrmandinya İsyanı, 1467 ve 1469 arasında Galiçya'da gerçekleşen toplumsal ayaklanma ve muhtemelen XV. yüzyıl civarında Avrupa'daki en büyük ayaklanmadır. Bu isyanın ve 1431-1435 yılları arası çıkan daha küçük bir isyanın üzerinde "Kardeşliğin" (İrmandinya) yanı sıra yerel soyluların da önemli bir etkisi vardır. Kastilya'ya bağlı Galiçya'da çıkan her iki ayaklanma da bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doñana Ulusal Parkı</span>

Doñana Ulusal Parkı, güney İspanya'daki Endülüs eyaletinde, Huelva ve Sevilla'daki doğal koruma alanlarıdır. 135 km2'si korunan alan olmak üzere 543 km2 alan kapsar. Park, Guadalquivir Nehri'nin Atlas Okyanusuna aktığı delta Las Marismas'taki bataklıkların, sığ derelerin ve kum tepelerinin bulunduğu bir alandır. 1969 yılında Dünya Doğayı Koruma Vakfı, İspanya hükûmeti ile bir araya geldi ve parkı korumak için bataklığın bir kısmını satın alarak doğa koruma alanı olarak kuruldu. Ekosistem, bataklıkların kurutulması, kıyı boyunca tarımsal üretimi artırmak için nehir suyunun kullanımı, kara madenciliğinden dolayı su kirliliği ve turistik tesislerin yaygınlaştırılması nedenleri ile sürekli tehdit altındadır. Adı, Medine-Sidonia Yedinci Dükünün eşi Doña Ana de Silva y Mendoza'dan gelmektedir. 1994 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

San Marino Silahlı Kuvvetleri, San Marino'nun silahlı kuvvetleridir. Silahlı kuvvetler, dünyanın en küçük askeri güçlerinden biri olup başlıca görevi tören görevlerini yerine getirmek, sınır güvenliği, hükûmet binaları korumak ve büyük ceza davalarında polise yardım etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Kastilyalı Juana</span> Kastilya ve Aragon Kraliçesi

Kastilyalı Joanna ya da tarihsel olarak Deli Joanna bilinen Joanna, 1504'ten sözde Kastilya Kraliçesi ve 1516'dan 1555'teki ölümüne kadar Aragon Kraliçesi olarak hayatını sürdürdü. 20 Ekim 1496'da Habsburg Hanedanı mensubu Avusturya Arşidükü Yakışıklı Philip ile anlaşmalı olarak evlendi.

<span class="mw-page-title-main">I. João</span>

I. João, aynı zamanda Avizli João olarak da bilinir, 1385'ten 1433'teki ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Esas olarak Portekiz'in Kastilya ile ardı ardına savaşta kazandığı zaferdeki rolü, ülkesinin bağımsızlığını koruması ve Portekiz tahtında Aviz hanedanını kurmasıyla tanınır. Tüm Portekiz hükümdarlarının en kapsamlısı olan 48 yıllık uzun hükümdarlığı, Portekiz'in denizaşırı genişlemesinin başlangıcını gördü. João'nun ülkesinde iyi hatırlanan saltanatı, ona Güzel Anı lakabını kazandırdı; o aynı zamanda "İyi", bazen "Büyük" ve daha nadiren, özellikle İspanya'da "Piç" (Piç) olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Baydabo Kuşatması</span>

Baydabo Kuşatması, Somali İç Savaşı'nda Temmuz 2008 ve Ocak 2009 arasında gerçekleşen, Eş-Şebab milislerinin Somali Federal Geçiş Hükümeti'nin (FGH) başkentini kuşattığı bir silahlı eylemdi.