İçeriğe atla

Sant'Anna di Stazzema Katliamı

Koordinatlar: 43°58′27″K 10°16′25″D / 43.97417°K 10.27361°D / 43.97417; 10.27361
Sant'Anna di Stazzema Katliamı
Katliam anıtı heykeli
BölgeSant'Anna di Stazzema, İtalya
Tarih12 Ağustos 1944
Saldırı türü
Savaş suçu, katliam
Ölü~ 560 (130 çocuk)
KurbanlarKöylüler ve mülteciler
İşleyen16. Waffen-SS Panzergrenadier Tümeni Reichsführer SS, 36. Brigata Nera Benito Mussolini

Sant'Anna di Stazzema Katliamı, İtalya'nın Toskana bölgesindeki Sant'Anna di Stazzema köyünde, İkinci Dünya Savaşı'ndaki İtalya Cephesi'nde İtalyan direniş hareketine karşı düzenlenen bir operasyon sırasında Almanlar tarafından işlenen bir savaş suçuydu.[1][2][3] 12 Ağustos 1944'te Waffen-SS, Kara Tugaylar'ın da yardımıyla yüzden fazla çocuk da dahil olmak üzere yaklaşık 560 yerel köylü ve mülteciyi öldürdü ve cesetlerini yaktı. Bu suçlar, La Spezia Askerî Mahkemesi ve en yüksek İtalyan temyiz mahkemesi tarafından gönüllü ve organize terör eylemleri olarak tanımlanmıştır.[4][5]

Katliam

14 Aralık 1944'te köyde hayatta kalan yaşlı bir kişi
2008'de restore edilmiş köy kilisesi ve I. Dünya Savaşı anıtı

12 Ağustos 1944 sabahı, SS-Hauptsturmführer Anton Galler komutasındaki 16. SS Panzergrenadier Tümeni Reichsführer-SS'e bağlı SS Panzergrenadier Alayı 35'in 2. Taburu'ndaki Alman birlikleri, Sant'Anna di Stazzema dağ köyüne girdi. Onlarla birlikte Lucca merkezli 36. Kara Tugaylar Benito Mussolini'den Alman üniformaları giymiş bazı faşistler geldi.[6]

Askerler derhal köylüleri ve mültecileri toplamaya başladı ve yüzlercesini sistematik olarak infaz etmeden önce birkaç ahıra kilitledi. Cinayetler çoğunlukla insan gruplarını makineli tüfeklerle vurarak veya onları bodrum gibi kapalı alanlarda toplayarak ve içeri el bombaları atarak işlendi. 16. yüzyıldan kalma yerel kilisede, rahip Fiore Menguzzo (1999'da ölümünden sonra Sivil Cesaret Madalyası ile ödüllendirilmiştir[7]) yakın mesafeden vuruldu ve ardından orada toplanan yaklaşık 100 kişiye makineli tüfekle saldırıldı. Kurbanlar arasında en az 107 çocuk (en küçüğü Anna Pardini sadece 20 günlüktü)[8] ve sekiz hamile kadın (bunlardan biri, rahmini süngü ile kesilen ve bebeği çıkarılıp öldürülen Evelina Berretti idi) vardı.[9]

Köyde insanlar öldürüldükten sonra cesetleri kilisede ateşe verildi. Kiliselenin tahta koltukları ateş yakmak için kullanıldı. Çiftlik hayvanları da yok edildi ve tüm köy ateşe verildi. Bütün bunlar üç saat sürdü. SS görevlileri daha sonra yanan Sant'Anna'nın önüne oturdu ve öğle yemeği yedi.[10]

Sonuç

2007'deki Ulusal Barış Parkı Anıtı

Savaştan sonra kilise yeniden inşa edildi. Ölü Mahzeni Anıtı ve Tarihî Direniş Müzesi köyün yakınlarında inşa edildi. Haç Yolu, 2000 yılında kurulan Ulusal Barış Parkı'na giden yol boyunca katliamdan sahneleri gösteriyor. Katliam, James McBride'ın yazdığı Miracle at St. Anna romanına ve Spike Lee'nin buna dayanan aynı adlı filmine ilham verdi.

Kovuşturmalar

Kurbanların listesi

Tümen komutanı Max Simon dışında,[a] Almanya'da yaşayan on eski Waffen-SS subayı ve astsubayın İtalya'nın La Spezia kentindeki bir askerî mahkemede yargılandığı Temmuz 2004'e kadar hiç kimse bu katliam nedeniyle yargılanmadı. 22 Haziran 2005'te mahkeme, şu sanıkları cinayetlere katılmaktan suçlu bulmuş ve gıyabında müebbet hapis cezasına çarptırmıştır:[11]

  • Werner Bruss (d. 1920, eski SS-Unterscharführer),
  • Alfred Concina (d. 1919, eski SS-Unterscharführer),
  • Ludwig Goering (d. 1923, eski SS-Rottenführer, yirmi kadını öldürdüğünü itiraf etmiştir),[12]
  • Karl Gropler (d. 1923, eski SS-Unterscharführer),
  • Georg Rauch (d. 1921, eski SS-Untersturmführer),
  • Horst Richter (d. 1921, eski SS-Unterscharführer),
  • Alfred Schoneberg (d. 1921, eski SS-Unterscharführer),
  • Heinrich Schendel (d. 1922, eski SS-Unterscharführer),
  • Gerhard Sommer, (d. 1921, eski SS-Untersturmführer), and
  • Ludwig Heinrich Sonntag (d. 1924, eski SS-Unterscharführer).

Ancak İtalya'dan gelen iade talepleri Almanya tarafından reddedilmiştir. 2012'de Alman savcılar, katliama karışan birimde yer alan ve adı açıklanmayan 17 eski SS askeri (sekizi hâlâ hayattaydı) hakkındaki soruşturmayı delil yetersizliği nedeniyle rafa kaldırdı.[13] Açıklamada, "Sant'Anna di Stazzema'da konuşlandırılmış bir Waffen-SS birimine ait olmak, bireysel suçu kanıtlama ihtiyacının yerini alamaz. Aksine, her sanık için katliama hangi biçimde katıldığının kanıtlanması gerekiyor." denildi.[14] Köyün başkanı Michele Silicani (baskın gerçekleştiğinde 10 yaşında hayatta kalan bir kişi) kararı "skandal" olarak nitelendirdi ve İtalya adalet bakanını davayı yeniden açması için Almanya'ya lobi yapmaya çağıracağını söyledi.[15] Almanya Dışişleri Bakan Yardımcısı Michael Georg Link, "Alman adalet sisteminin bağımsızlığına saygı duyulurken" böyle bir kararın yalnızca hayatta kalanlar ve kurbanların yakınları için değil, İtalyanlar için derin bir dehşete ve yeniden acıya neden olduğunu görmezden gelmenin "mümkün olmadığını" söyledi.[16]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Sant'Anna di Stazzema Katliamı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Notlar

  1. ^ Simon, savaş suçlarından ölüm cezasına çarptırıldı. Ceza daha sonra müebbet hapse çevrildi. 1954'te beraat etti ve 1961'de öldü.

Bibliyografya

  1. ^ Leslie Alan Horvitz, Christopher Catherwood, Encyclopedia of War Crimes and Genocide, 2009, 978-0816080830
  2. ^ Mogherini, Federica (5 Ekim 2014). "Minister Mogherini's message for the commemoration of the Marzabotto massacres". İtalya Dışişleri ve Uluslararası İş Birliği Bakanlığı. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  3. ^ "German and Italian presidents honor Nazi massacre victims". Deutsche Welle. 24 Mart 2013. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017. 
  4. ^ "Strage di Sant'Anna, riaperte le indagini. Per il tribunale spezzino fu puro terrorismo" (İtalyanca). Gazzetta Della Spezia. 6 Ağustos 2014. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  5. ^ "INTERROGAZIONE A RISPOSTA SCRITTA 4/05851 presentata da RICCI MARIO (RIFONDAZIONE COMUNISTA – SINISTRA EUROPEA) in data 10/12/2007". dati.camera.it (İtalyanca). İtalyan Temsilciler Meclisi. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  6. ^ "Stazzema, storia dei fascisti che aiutarono le SS: "Travestiti, ma li tradì l'accento"". Il Fatto Quotidiano (İtalyanca). 25 Nisan 2015. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  7. ^ "Mulina di Stazzema ricorda i martiri don Lazzeri e don Menguzzi". www.luccaindiretta.it (İtalyanca). 5 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  8. ^ "Anna Pardini, di 20 giorni". www.santannadistazzema.org. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  9. ^ "Centro studi della Resistenza: l'eccidio di S. Anna di Stazzema". www.storiaxxisecolo.it (İtalyanca). 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  10. ^ Popham, Peter (1 Temmuz 2004). "SS Massacre: A conspiracy of silence is broken". The Independent. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  11. ^ McMahon, Barbara (22 Haziran 2005). "10 former Nazis convicted of Tuscan massacre". The Guardian. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  12. ^ Johnston, Bruce (1 Temmuz 2004). "'Haunted' SS veteran stands trial for massacre of the innocents in village". The Telegraph. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  13. ^ "Probe into Nazi massacre at Sant'Anna di Stazzema, Italy, dropped". BBC News. 1 Ekim 2012. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  14. ^ "Sant'Anna di Stazzema Massacre By 16th SS-Panzergrenadier Division 'Reichsfuehrer SS' Probe Shelved". Huffingtonpost.com. 1 Ekim 2012. 5 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  15. ^ Tom Kington (2 Ekim 2012). "German court drops investigation into Nazi massacre in Italy". The Guardian. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
  16. ^ Armellini, Alvise (2 Ekim 2012). "Italian outrage after Germany closes file on 1944 Nazi massacre". Stars & Stripes. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 

Ek okumalar

  • US NARA, Record Group 153, Judge Advocate General, War Crimes Branch, Cases filed 1944–1949, Location: 270/1/25/3-4, Entry 143, Box 527, Case 16–62 (Santa Anna).
  • National Archives and Records Administration, RG 238, Office of the Chief of Counsel for War Crimes, Location: 190/10/34/25, Entry 2, Box 10, Case 16–62 (Santa Anna).
  • Claudia Buratti/Giovanni Cipollini, Vite bruciate. La strage di Sant'Anna di Stazzema 1944–2005, Rome, 2006.
  • Carlo Gentile, Politische Soldaten. Die 16. SS-Panzer-Grenadier-Division "Reichsführer-SS" in Italien 1944, in: Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken, 81, 2001, pp. 529–561.
  • Carlo Gentile, Sant'Anna di Stazzema, in: Gerd R. Ueberschär (ed.), Orte des Grauens. Verbrechen im Zweiten Weltkrieg, Darmstadt, 2003, pp. 231–236.
  • Carlo Gentile, Le SS di Sant'Anna di Stazzema: azioni, motivazioni e profilo di una unità nazista, in: Marco Palla (ed.), Tra storia e memoria. 12 agosto 1944: la strage di Sant'Anna di Stazzema, Rome, 2003, pp. 86–117.

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josef Dietrich</span> Alman Waffen-SS generali, Oberstgruppenführer

Josef Dietrich, Alman Waffen-SS generali, Oberstgruppenführer. 1929 yılı öncesinde Adolf Hitler'in şoförü ve korumasıydı. Nazi döneminde SS komutanı olarak Uzun Bıçaklar Gecesinde SA'nın temizlemesinde etkin rol oynadı. II. Dünya Savaşı'nda 1. SS Panzer Tümeni "Leibstandarte SS Adolf Hitler"in komutanı olarak tanındı. Askerler tarafından ona "Papa Sepp" diye hitap edildi.

<span class="mw-page-title-main">Joachim Peiper</span>

Joachim Peiper, daha çok Jochen Peiper olarak bilinen II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda savaş suçlusu ve kıdemli Waffen-SS Albayı.

<span class="mw-page-title-main">1. Waffen-SS Panzer Tümeni Leibstandarte SS Adolf Hitler</span>

1. SS Panzer Tümeni "Leibstandarte SS Adolf Hitler", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biri. Bu tümenin görevi Adolf Hitler'i korumaktı. Bu birlikteki bütün askerler Aryan felsefesine göre seçiliyorlardı. Nazi Partisine bağlılığını ispatlamış ve Hitler için ölmeyi göze alabilecek sadık ve cesur üyelerden oluşuyordu. Her birlikte olduğu gibi bu birlikte de Aryan felsefesinin yanı sıra güçlü bir fiziki yapı aranıyordu.

<span class="mw-page-title-main">2. Waffen-SS Panzer Tümeni Das Reich</span>

2. SS Panzer Tümeni "Das Reich", Waffen-SS'e bağlı 38 tümenden biri. II. Dünya Savaşı'nda Nazi ordusunun en deneyimli ve zorlu şartlarda eğitilmiş, sert çatışmalara katılmış tümenlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">3. Waffen-SS Panzer Tümeni Totenkopf</span> Waffen SSe bağlı 38 tümenden biri.

3. SS Panzer Tümeni "Totenkopf", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biri.

<span class="mw-page-title-main">13. Waffen-SS Dağ Tümeni Handschar</span>

13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biridir. Tümenin ismi olan Handschar, tümenin amblemiydi. Adı Hançer Birliği olmasına rağmen birliğin sembolü aynı zamanda Bosna-Hersek'in sembolü olan pala'dır. Ülkede yaşayan Müslüman Boşnaklar ve Katolik Hırvatlar'dan kurulmuştur. II. Dünya Savaşı sırasında Balkanlardaki komünist Partizanlara karşı savaşması için Kudüs Baş Müftüsü Emin el-Hüseyni'nin girişimi ile kuruldu. Himmler, Boşnakları etkilemek için Almanya'dan kaçan yahudilerin Orta Doğuda bir devlet kurmasından çekinen ve bu sebeple Nazilere sempati duyan Kudüs müftüsü Emin el-Hüseyni'den yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">12. Waffen-SS Panzer Tümeni Hitlerjugend</span> "Bebek Tümeni" olarak bilinen Waffen-SS tümeni

12. SS Panzer Tümeni "Hitlerjugend", 1943 yılının Şubat ayında Adolf Hitler'in oluşturulması için emir verdiği tümendir. Tümenin mensupları Hitlerjugend'den geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">10. Waffen-SS Panzer Tümeni Frundsberg</span>

10. SS Panzer Tümeni "Frundsberg", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biridir. 1943 yılının başında müttefiklerin Fransa istilasına karşı yedek güç olarak oluşturuldu. Buna rağmen ilk askeri kampları 1944'te Ukrayna'da kuruldu. Ukrayna'da başarılı çatışmalardan sonra Fransa ve Arnhem'e müttefiklere karşı savaşmak için batıya gönderildiler. Tümen daha sonra savaşın sonunda Berlin'in güneyine Lausitz bölgesinde savaşmak için Pomeranya'ya gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">Max Simon (asker)</span> Alman general

Max Simon, II. Dünya Savaşı'nda Meşe yaprağı ilaveli demir haçı madalyasıyla ödüllendirilen Waffen-SS SS-Gruppenführer.

<span class="mw-page-title-main">14. Waffen-SS Grenadiye Tümeni Galizien</span>

14. SS Waffen Grenadier Tümeni, II. Dünya Savaşı sırasında çoğunlukla Galiçya bölgesinden gönüllülerden kurulan Nazi Almanyası silahlı birliği. Birlik bünyesinde Ukraynalıların yanı sıra Slovaklar ve Çekler, hatta Hollandalılar da yer almıştır. 1943 yılında kurulmuştur, Brodi Muharebesi'nde büyük kayıplarlar yaşamıştır. Yeniden kurulan birlik Slovakya, Yugoslavya ve Avusturya’da savaştı. Savaşın sona ermesiyle mensupları ABD ve İngiliz silahlı kuvvetlerine teslim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">29. Waffen-SS Grenadiye Tümeni RONA</span>

29. SS Waffen Grenadier Tümeni, II. Dünya Savaşı sırasında Waffen SS bünyesinde Rus işbirlikçilerden oluşan Nazi Almanyasına bağlı silahlı kuvvet. 1944 yılında Rusya Halkının Özgürlük Ordusu isminin kısaltması olan RONA ismini alır. Komutanları Bronislaw Kaminski Vladislavoviç'in ismine atfen Kaminski Tümeni olarak da çağrılmıştır. Tümen Hitler'in emriyle sadece Sovyet partizanlarına karşı kullanılmış ve birlik mensuplarının sadakatinden şüpheler olduğu için lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erich Priebke</span>

Erich Priebke, Nazi Almanyası'nda Waffen-SS'de eski bir Hauptsturmführer (yüzbaşı). 1996 yılında İtalya'da, 24 Mart 1944 tarihinde Roma'da Ardeatine mağaralarında yapılan katliama katıldığı savaş suçlarından mahkûm edildi. Partizanların bir saldırısı sonucunda 33 Alman askerinin hayatlarını kaybettikten sonra 335 İtalyan sivil, misilleme olarak öldürülmüştür. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın yenilgisinden sonra 50 yıl boyunca yaşadığı Arjantin'e kaçmak için yardım aldı.

<span class="mw-page-title-main">Spezia Calcio</span>

Spezia Calcio, 1906 yılında İtalya'nın Spezia şehrinde kurulmuş futbol kulübü. İç saha maçlarını 10,336 kişilik Stadio Alberto Picco'da yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Partizan Cumhuriyetleri</span>

İtalyan Partizan Cumhuriyetleri, Nazi Almanyası ile İtalyan Sosyal Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen bölgerde İtalyan partizanlar tarafından kurulan cumhuriyetlerdir. 1944 yılında kurulan cumhuriyetler, İtalya’da konuşlanan 25 Alman bölüğünün şiddetli saldırılarına karşı koyacak güçte olmadıklarından, ömrü kısa oldu. Alman bölükleri, savaş uçakları da dahil olmak üzere, modern bir ordunun savaş gücü yüksek her türlü aracıyla donatılmış olduğu halde, İtalyan partizanların ellerinde makineli tüfekler ve el bombalarından başka silah yoktu. Müttefik Devletler ise söz verdikleri yardımları partizanlara vermeyecekti. Kurulan cumhuriyetlerden birisi olan Ossola Cumhuriyeti, Müttefik Devletler'ince ve tarafsız İsviçre tarafından tanındı.

<span class="mw-page-title-main">29. Waffen-SS Grenadiye Tümeni Italia</span>

29. SS Waffen Grenadier Tümeni "Italia", II. Dünya Savaşı sırasında İtalya kralı Benito Mussolini'nin görevine son verilerek hapse atılmasının ardından Nazi Almanyası'nın onu kurtararak kurmuş olduğu İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nden devşirilen insanlardan oluşan tümendir. Kurulduktan sonra bu tümen Heinrich Himmler'in kontrölündeki Waffen-SS tümenleri'ndeki 38 tümenden bir tanesi oldu. Kuruluşunun ardından İtalya Cephesi'ndeki savaşlara girdi. 30 Nisan 1945 tarihinde Gorgonzola'daki Amerikan birliklerine teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">16. Waffen-SS Panzergrenadier Tümeni Reichsführer SS</span> SS tümeni

16. SS Panzergrenadier Tümeni "Reichsführer-SS", 38 Waffen-SS tümenleri'nden bir tanesidir. Tümen II. Dünya Savaşı sırasında Batı Cephesi'nde Market Garden Harekât'yla ve İtalya Cephesi'nde 17 Ağustos 1944 yılında gerçekleşen ve 560 sivilin öldürülmesiyle sonuçlanan Sant'Anna di Stazzema Katliamı ile ünlendi. Savaşın bitmesiyle Avusturya'daki Klagenfurt kentindeki İngiliz kuvvetlerine teslim oldu.

<i>Miracle at St. Anna</i> 2008 çıkışlı Spike Lee filmi

St. Anna Mucizesi, 2008 yapımı Amerikalı-İtalyan epik savaş filmi. Yönetmenliğini Spike Lee'nin üstlendiği film, James McBride tarafından kendi yazdığı 2003 romanından uyarlanarak yazılmıştır. Başrollerde Derek Luke, Michael Ealy, Laz Alonso, Omar Benson Miller, Pierfrancesco Favino ve Valentina Cervi yer almaktadır. II. Dünya Savaşı'nda Alman işgali altındaki Avrupa döneminde İtalya'da geçen film, küçük bir Toskana köyüne sığınan 92. Piyade Tümeni'nden dört Bufalo Askerinin köy sakinleriyle kurdukları bağı anlatmaktadır. Hikâye, hayatta kalan tek kişi Hector Negron'un (Alonso) 1980'lerde New York'ta geçen bir çerçeve öyküdeki deneyimlerini flashback olarak sunmaktadır. Savaş sırasında meydana gelen Sant'Anna di Stazzema katliamı gibi bazı gerçek hayat olayları yeniden canlandırılmış ve bu durum St. Anna Mucizesi filmini tarihsel kurgu türüne sokmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1. Paraşütçü-Panzer Tümeni Hermann Göring</span>

Paraşütçü-Panzer Tümeni 1. ''Hermann Göring'' elit bir Alman Luftwaffe zırhlı tümenidir. HG, Kuzey Afrika, Sicilya, İtalya ve Doğu Cephesinde muharebelere girdi. Tümen 1933'te tabur büyüklüğünde bir polis birimi olarak göreve başladı. Zamanla bir alay, tugay, tümen haline geldi ve nihayet 1 Mayıs 1944'te Paraşütçü-Panzer Tümeni 2. Hermann Göring ile birleştirildi ve ardından Reich Mareşali tarafından bir Panzer kolordu oluşturdu. 8 Mayıs 1945'te Dresden yakınlarındaki Sovyet Ordusuna teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan savaş suçları</span>

İtalyan savaş suçları çoğunlukla Libya'nın Pasifikasyonu, II. İtalya-Habeşistan Savaşı, İspanya İç Savaşı ve II. Dünya Savaşı'ndaki Faşist İtalya ile ilişkilendirilmiştir.

Ivanci katliamı, 30 Kasım 1943'te Hırvatistan'ın doğusundaki Sırp nüfusun çoğunlukta olduğu Ivanci köyünün Nazi Alman kuvvetleri tarafından tamamen yok edilmesiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.