İçeriğe atla

Sandy Bridge

Sandy Bridge
Core i7-2600 SR00B

Sandy Bridge, Intel tarafından geliştirilen bir mikromimarinin kod adıdır. Geliştirilmesine 2005 yılında başlanan Sandy Bridge 2011 yılı Ocak ayında resmi olarak duyurulmuştur. 32 nm üretim süreciyle üretilen Sandy Bridge kod adlı işlemciler Intel'in ikinci nesil Core mimarisini oluştururlar.

Tarihçe

2005 yılında başlayan geliştirme sürecinde başlarda Gesher olan mimari kod adından 2007 yılında vazgeçilmiştir. Gesher, İbranice "köprü" demektir; Sandy Bridge de Intel'in İsrail, Hayfa'daki araştırma tesisinde geliştirilmiştir. 2010 yılından itibaren basında giderek artan oranda yer alan Sandy Bridge'in detayları ve test sonuçlarıyla ilgili yayın ambargosunun 5 Ocak 2011 yılında kalkması beklenirken Intel yayın ambargosu tarihini belirtilen haftanın başına çekmiştir.

Genel bilgiler

Sandy Bridge Intel'in işlemci çekirdeğine gömülü grafik yongası içeren ilk masaüstü bilgisayar işlemcisidir. Bir önceki mimari güncellemesinde Nehalem mimarisini taban alan Westmere'da da işlemci paketinde bir grafik yongası vardı, ancak bu grafik yongası işlemci çekirdeğine dahil olmaktan ziyade işlemci paketinde ayrı, bellek denetleyicisini de içeren, işlemcinin aksine 32 nm ile değil 45 nm ile üretilen bir yonga olarak bulunmaktaydı. Sandy Bridge ise grafik yongasını, işlemci çekirdeklerini, bellek denetleyicisini, PCIe denetleyicisini ve yardımcı birimleri içeren "monolitik" bir yapıdadır.

Sandy Bridge aynı zamanda Intel Quick Sync teknolojisini içerir. Quick Sync teknolojisi video dönüşüm işlemlerini donanım üzerinden hızlandırmayı sağlayan bir teknoloji olup yazılım desteği bulunduğunda sadece işlemciyle gerçekleştirilen kodlama işlemine göre üç kat gibi hızlanmaları rahatlıkla sağlayabilmektedir. Öte yandan Quick Sync ile yapılan ilk denemeler, x86 hattını kullanan yazılım tabanlı kodlayıcılara göre kalite farkı göstermektedir.

Performans

Tek çekirdek performansında aynı saat hızında öncüllerinden çok büyük farklar göstermese de Sandy Bridge temelli Core işlemcileri çoklu çekirdek performansında öncüllerinden daha yüksek performans gösterebilmektedir. Ayrıca Sandy Bridge tabanlı işlemcilerden Turbo Boost 2.0 işlevi taşıyan modeller, öncüllerine göre daha agresif Turbo modları nedeniyle daha yüksek frekanslarda da çalışabilmektedir.

Sandy Bridge ile gelen grafik yongaları Intel HD Graphics 2000 ve Intel HD Graphics 3000 olarak açıklanmıştır. Intel HD Graphics 3000, Sandy Bridge'in çıkışı döneminde son kullanıcıya yönelik en yüksek tümleşik GPU performansını göstermiş, dönemin giriş seviyesi ekran kartlarını da geçmeyi başarmıştır. Sadece işlemci çekirdeklerini etkileyen bir önceki Turbo Boost versiyonunun aksin, Sandy Bridge'de kullanılan Turbo Boost 2.0 grafik çekirdeğinin hızını da ayarlayabilir. Donanım kontrollü bu işlem ihtiyaca göre GPU ve/veya işlemci çekirdeklerinin hızlarını düzenlemekte, aynı zamanda durağan halinde koruyabileceği en yüksek Turbo frekanslarından daha yüksek frekanslara anlık olarak çıkılmasına, sıcaklık ve TDP limitlerine göre yapılan hesaplamalar dahilinde, izin vermektedir.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Athlon 64</span>

Athlon 64, AMD firması tarafından 2003 yılından beri üretilen işlemci ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pentium D</span>

Pentium D, Intel'in ilk çift çekirdekli işlemcisidir. Pentium D, Pentium 4'e göre daha yüksek performans sunan LGA775 platformunda çalışan bir işlemcidir.

<span class="mw-page-title-main">Pentium</span>

Pentium, Intel’den beşinci nesil x86 mimarisi bir mikroişlemcisidir. 486 serisinin ardılıydı ve ilk olarak 22 Mart 1993 tarihinde duyurulmuştu.

Çok çekirdekli işlemci, ikiden fazla işlemciden (çekirdek) oluşan bir hesaplama birimi. Bilgisayarlarda temel komut kümesi işlemlerini gerçekleştirir.

Tolapai, Intel'in system-on-a-chip (SoC) ile bir x86 işlemci çekirdeği birleştirerek ürettiği gömülü işlemcinin kod adıdır, DDR2 bellek denetleyicileri, I / O kontrol ve güvenlik işlevleri için QuickAssist Entegre hızlandırıcı birim ilave edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ivy Bridge</span>

Ivy Bridge, Intel tarafından geliştirilen ve 2011 yılının 3. çeyreğinde piyasaya sürülen 22 nm üretim süreciyle üretilen işlemcilerin kod adıdır. Bu mimari aslında Intel'in 2005'ten beri kullandığı Sandy Bridge mimarisinin geliştirilmiş halidir. 32 nm olan üretim süreci Ivy Bridge ile 22 nm'ye geliştirilmiştir. Bu yüzden "22 nm Die Shrink of Sandy Bridge" olarak da anılır. Ivy Bridge geriye dönük olarak Sandy Bridge ile uyumludur. Ama yazılım güncellemesi gerekmektedir. Intel'in yeni çıkardığı 7 serisi Panther Point chipsetleri ile USB 3.0 ile de uyumlu olan Ivy Bridge; masaüstü ve mobil ortamda çalışabilmektedir. Masaüstü ortamlar için geliştirilen ilk Ivy Bridge mimarisine sahip Core i3 işlemci Eylül 2012'nin ilk haftasında piyasaya sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Intel Haswell</span>

Haswell, Ivy Bridge mikromimarisinin halefi olarak Intel tarafından tasarlanmış bir mikromimaridir. Intel, Haswell mimarili işlemcileri 4 Haziran 2013 günü Computex Taipei 2013 etkinliğinde tanıtmıştır. Intel'in tick-tock döngüsünde "tock" olarak yer alır. Ivy Bridge'in 22 nm'lik transistör boyutunu korumuştur. Haswell, çok düşük güç tüketimli ve çok az ısı üreten işlemcilerin üretilmesine olanak tanımıştır. Haswell mimarisini kullanan işlemciler, Intel 8 ve 9 serisi yongasetine sahip anakartlarla uyumludur.

iMac Appleın masaüstü bilgisayarı

iMac, Apple tarafından tasarlanıp üretilmiş Macintosh masaüstü bilgisayar ailesinin hepsi bir arada modelidir. Ağustos 1998'de piyasaya sürülmesinden bu yana Apple'ın en çok bilinen ürünlerinden biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Apple A4</span>

Apple A4 Apple tarafından tasarlanan ve Samsung tarafından üretilen bir 32-bit paket on-package (PoP) yongada sistem (SoC) 'dir. ARM Cortex-A8 CPU'yu bir PowerVR GPU ile birleştirir ve güç verimliliğini vurgular. Çip, Apple'ın iPad tabletinin piyasaya sürülmesiyle piyasaya çıktı. Kısa bir süre sonra iPhone 4 akıllı telefon, iPod Touch ve Apple TV takip etti. Bu, daha sonra iPad'deki Apple A5X işlemcisi ile değiştirilen, ertesi yıl piyasaya çıkan iPad 2'de kullanılan Apple A5 işlemci tarafından değiştirildi.

Arrandale; Celeron ve Pentium modellerine ek olarak Intel Core i3, i5 ve i7 olarak satılan bir Intel mobil işlemci ailesinin kod adıdır. Bu işlemci ailesi, masaüstü işlemcisi Clarkdale ile yakından ilişkilidir; her iki işlemci de Nehalem mikromimarisinin 32 nm'ye indirilmiş versiyonu olan Westmere'den temel alan çift çekirdekli işlemcilerdir ve PCI Express ve DMI bağlantılarına ek olarak entegre grafiklere sahiptir.

Comet Lake, Intel'in 10. nesil Core mikroişlemcileri için kod adıdır. Whiskey-Lake U serisi mobil işlemci ve Coffee Lake masaüstü işlemcilerin yerini alan bu işlemciler, Intel'in 14 nm üretim işlemini kullanan Skylake mimarisinin üçüncü revizyonu olarak üretilmektedir. Intel; düşük güç tüketen mobil Comet Lake-U işlemcilerini 21 Ağustos 2019'da, H serisi mobil Comet Lake-H işlemcilerini 2 Nisan 2020'de, masaüstü Comet Lake-S işlemcilerini 30 Nisan 2020'de ve Xeon W-1200 serisi işlemcilerini 13 Mayıs 2020'de tanıtmıştır. Comet Lake işlemcileri ve 10 nm üretim işlemiyle üretilen Ice Lake işlemcileri, Intel 10. nesil Core ailesi markası altında beraber yer almaktadır. Intel, Comet Lake-Refresh işlemcilerini 11. nesil Rocket Lake Core işlemcilerin lansmanıyla aynı tarihte resmi olarak tanıtmıştır. Düşük güç tüketen mobil Comet Lake-U Core ve Celeron 5205U işlemcileri 7 Temmuz 2021'de satıştan kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wolfdale (mikroişlemci)</span>

Wolfdale; Intel'in Core 2 Duo, Celeron, Pentium ve Xeon olarak çeşitli konfigürasyonlarla satılan bir işlemcisi için kod adıdır. Intel'in Tick-Tock döngüsünde 2007/2008 "Tick"i, CPUID model 23 olarak Core mikromimarisinin 45 nm'ye indirilmiş versiyonu olan Penryn mikromimarisiydi. Bu mimari, Wolfdale ile birlikte Conroe işlemcilerin yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Penryn (mikroişlemci)</span>

Penryn; Core 2 Solo, Core 2 Duo, Core 2 Quad, Pentium ve Celeron olarak çeşitli konfigürasyonlarla satılan bir Intel işlemcisinin kod adıdır.

Rocket Lake, Intel'in 11. nesil Core mikroişlemcileri için kod adıdır. 30 Mart 2021'de satışa çıkarılan Rocket Lake, Sunny Cove'un Intel 14 nm üretim işlemine uyarlanmış bir versiyonu olan yeni Cypress Cove mikromimarisinden temel alır. Rocket Lake çekirdekleri, Skylake tabanlı Comet Lake çekirdeklerine kıyasla önemli ölçüde daha fazla transistör içerir.

Devre küçültme terimi, metal oksit yarı iletken (MOS) cihaz ölçeklemesini ifade eder. Bir devreyi küçültme eylemi, genellikle litografi devrelerindeki bir gelişmeyle ilişkilidir, daha gelişmiş bir üretim işlemi kullanarak aşağı yukarı aynı devreyi oluşturmaya dayanır. Devre küçültme; işlemcilerde büyük mimari değişiklikler yapılmadığı için AR-GE (araştırma-geliştirme) ücretlerini azalttığı ve aynı zamanda aynı yonga plağında daha fazla işlemci devresi üretilebildiği için satılan ürün başına maliyeti azalttığı için bir çip firması için genel masrafları azaltmaktadır.

Intel X79, Intel tarafından LGA 2011 ve LGA 2011-1 soketleri için tasarlanmış ve üretilmiş bir Platform Controller Hub'tur.

Clarkdale, Intel'in birinci nesil Core i5, Core i3 ve çift çekirdekli Pentium masaüstü işlemcilerinin kod adıdır. Bu işlemci ailesi, Arrandale mobil işlemci ailesiyle yakından ilişkilidir; her iki işlemci ailesinde de 32 nm üretim işlemiyle üretilen Westwere mikromimarisinden temel alan çift çekirdekli işlemci bloğu ve; dahili entegre grafik işlemci, PCI Express ve DMI bağlantısı bulunur.

Bloomfield, Intel'in Core i7-9xx üst seviye masaüstü işlemcileri ve Xeon 35xx adıyla neredeyse aynı özelliklerle satılan tek işlemcili server işlemcileri için kod adıdır ve önceki Yorkfield işlemcilerinin yerini almıştır. Bloomfield, aynı şekilde 0106Ax CPUID değerine sahip olan ve aynı soketi kullanan çift işlemcili Gainestown ile yakından ilişkilidir. Bloomfield, Intel Core i7 markasına sahip olan ve aynı şekilde 45 nm Nehalem mikromimarisinden temel alan sonraki bazı Lynnfield ve Clarksfield işlemcilerinden farklı bir soket kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kaby Lake (mikroişlemci)</span>

Kaby Lake, Intel'in 30 Ağustos 2016'da duyurduğu yedinci nesil Core mikroişlemci ailesi için kod adıdır. Kaby Lake, önceki Skylake gibi 14 nm üretim işlemi teknolojisi kullanılarak üretilmekteydi. Intel'in önceden izlediği Tick-Tock üretim ve tasarım modelini değiştiren Kaby Lake, yeni Process-Architecture-Optimization modelini temsil eder. Kaby Lake işlemcileri, üreticilere ve OEM'lere 2016'nın ikinci çeyreğinde gönderilmeye başlanmıştır; mobil çipler bu dönemde gönderilmeye başlanırken masaüstü Kaby Lake (masaüstü) çipleri resmi olarak Ocak 2017'de piyasaya sürülmüştür.

Yonah, Intel'in 65 nm üretim işlemini kullanan ilk işlemci neslinin kod adıdır; bu işlemci ailesi, önceki Banias / Dothan Pentium M mikromimarisinden temel alır. Yonah işlemcileri, Intel'in Core Solo ve Core Duo mobil mikroişlemcileri ürünleri olarak piyasaya sürülmüştür. Yonah'ta SSE3 komutları eklenerek ve, SSE ve SSE2 uygulamaları geliştirilerek SIMD performansı geliştirilmiştir; ancak daha yüksek gecikmeye sahip önbellek kullanıldığı için tam sayı performansı biraz azalmıştır. Ayrıca, Yonah'ta NX bit desteği bulunur.