İçeriğe atla

Sancaktarın Ali Efe

Sancaktarın Ali Efe (1892, Salavatlı-1977, Salavatlı). Milli mücadele döneminde mücadeleye katılıp kahramanlıklar göstermiş olan efe.

1892 yılında Salavatlı Köyünde doğdu.[1] Babası Hacı Mehmet Efendi, annesi Fadime Hanımdır. Beş çocuklu bir ailenin en küçüğüydü. Kardeşlerinin adları Kübra, Hacı İbrahim, Sarı Mustafa ve Emin idi. Dedesi Osmanlı Devleti'nde sancaktarlık görevi yapmış olduğu için ailesi köyde Sancaktarlar olarak anılırdı.

Balkan Savaşı'na katıldı. 1915 yılında İzmir cezaevinden kaçarak dağa çıktı.[2] Tireli Küçük Mehmet Efe'nin yanında bulundu, kızanı  Ballesli İsmail‘in kıskançlığı sebebiyle ayrılarak Salavatlı’da kendi takımını kurdu.

Dağda iki buçuk yıl geçirdi. Vicdanlı ve asla zulüm ve soygunculuğa karışmayan, Yörük Ali Efe gibi sevilen bir efe oldu. Nurettin Paşa'nın aracılığıyla Aydın Mutasarrıflığına teslim olup köyü Salavatlı'ya yerleşti. Haram lokma yemeyeceğine dair yemin edipn ziraatle geçindi. Yörük Ali Efe'nin Malgaç Baskını'nı yapmasının ardından onunla görüşerek Milli Mücadele'ye katılmaya karar verdi. Kepez Savaşı'nda büyük kahramanlıklar gösterdi. Çete Ayşe'nin de efesi oldu. Aydın'a ilk giren efelerden oldu. Baldırından ve ayağından derin yaralar aldı. Yine de Umurlu Savaşlarında da bulundu. Üçyol Savaşındaki hizmetleri çok fazladır. Akıncı Zeybek Komutanı olduğundan daima düşmanın içerisinde kaldı, pek çok Yunan karakolu bastı.

Sancaktar soy adını aldı. Savaştan sonra köyüne çekilip düzenli bir hayat yaşadı.1978'de vefat etmiştir. Mezarı Salavatlı'dadır.

Kaynakça

  1. ^ "İstanbul daki Ödemişli Efeler Kulübü". odemisliefeler.org. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". www.aydinatca.com. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Efe</span> Kurtuluş Savaşında yarı askeri örgüt lideri

Efe, tarihte Batı Anadolu'da özellikle Aydın, Denizli, Muğla ve Isparta illeri ve Ödemiş ilçesinde yaşamış, silahlı ve mevcut düzene değişik nedenlerle başkaldırmış olan kişilerin (Zeybekler) liderlerine verilen isimdir. Bir Efe, Zeybek gruplarının başıdır. Zeybekler arasında kahramanlık yapmış cesur ve mert kişiler arasından efe seçilir. Zeybekler, efenin emriyle kızanları yetiştirirler. Zeybeklerden eğitim gören, silahlı onur adamlardan oluşan genç kişilere, kızan denir. Belirli bir zaman kızan olarak zeybeklerden eğitim gördükten sonra zeybek sınıfına alınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Yörük Ali Efe</span> Kuvâ-yi Milliye önderi

Yörük Ali Efe veya Ali Efe Yörük, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 16 Haziran 1919'da Malgaç Baskını ile düşmana ilk darbeyi vurmak suretiyle Aydın yöresinde düşman kuvvetlerinin ilerlemesini durdurmuş olan efe.

<span class="mw-page-title-main">Atçalı Kel Mehmet Efe</span>

Atçalı Kel Mehmet Efe, Aydın'ın Atça kasabasında fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş ve genç yaşında dağa çıkarak zeybek olmuş, daha sonra da 1829-1830 Aydın İhtilali olarak anılan harekete önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Hacım</span>

Mehmet Hacım ya da Mütevellizade Hacımlı Mehmet Bey, Türk iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

Çakırcalı Mehmet Efe, İzmir'in Ödemiş ilçesine bağlı Türkönü köyünde doğmuş, Ege'deki efelik kültürünün en ünlü simalarından biridir. Çakırcalı Mehmet Efe'nin Hacı Mustafa tarafından öldürüldüğüne ve bir çatışma esnasında serseri kurşuna kurban gittiğine yönelik söylentiler bulunmaktadır. Belirtildiğine göre, zaptiyelerle başlayan müsademede öldürülmüştür. Kızanları başını keserek tanınmasını engellemişlerdir. Cesedi ilk karısı Iraz (Raziye) Hanım tarafından tanınmıştır. Başsız cesedi Nazilli'de gömülmüştür. 1948 senesinde en küçük kızı Hatice Akkaş tarafından Nazilli'den alınarak dedelerinin vakfı olan Ödemiş Kayaköy mezarlığına defnedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demirci Mehmet Efe</span> Kuvâ-yi Milliye önderi

Demirci Mehmet Efe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye önderi.

<span class="mw-page-title-main">Nebiköy, Yatağan</span>

Nebiköy, Yatağan ilçesine 7 km mesafede, Yatağan ile Aydın Çine ilçesi arasında bulunan bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Yörük Ali Efe Müzesi</span> Aydında bulunan bir müze

Yörük Ali Efe Müzesi, Aydın'ın Yenipazar ilçesinde 2001'den bu yana hizmete açılmış bulunan müzedir. Bölge kahramanı Yörük Ali Efe'nin yaşatılması amacıyla kurulan müzenin bahçesinde Yörük Ali Efe'nin mezarı ve heykeli yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Alacaatlı, Sındırgı</span>

Alacaatlı, Balıkesir ilinin Sındırgı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Gökköy, Altıeylül</span>

Gökköy, Balıkesir ilinin Altıeylül ilçesine bağlı bir mahalledir. Balıkesir'den Gökköy'e Savaştepe Yolu üzerinden 12 kilometredir.

Şükrü Oğuz Alpkaya, Kurtuluş Savaşı'nda Yörük Ali Efe'nin Yaveri olarak görev yapan, Yörük Ali Efe ile birlikte Aydın cephesinde düşman kuvvetleriyle yapılan savaşlara katılan Türk subayı.

<span class="mw-page-title-main">Çete Ayşe</span> Türk ulusal kahraman

Çete Ayşe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Aydın'ın Yunan işgalinden kurtulmasında rol almış kuvâ-yı millîyeci.

Dalama, Aydın ilinin Efeler ilçesine bağlı bir mahalledir.

Balıkesir'in Kurtuluşu, Türk ordusunun Balıkesir'e girmesi ile 6 Eylül 1922 tarihinde, Balıkesir'in Yunan işgalinden kurtulması olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Darıçukuru, Kepsut</span>

Darıçukuru, Balıkesir ilinin Kepsut ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Çarıksaraylı Hasan Hüseyin Efe</span>

Çarıksaraylı Hasan Hüseyin Efe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda bir Kuvâ-yi Milliye lideridir.

Baltaköylü Arşın Teyze, Aydın yöresinin milli mücadele kahramanıdır.

Çiftlikli Çete Kübra Efe, Millî Mücadele yıllarında Aydın yöresinin kurtuluşu için mücadele etmiş kuvâ-yı millîyeci.

<span class="mw-page-title-main">Balkıcalı Hacı Hüseyinoğlu İbrahim Efe</span>

Ödemiş'te eşkıyalık yapan bir zeybekdir. Aslen Tavas ilçesinin Balkıca köyünden gelir ve Koçaroğlu Hasan Hüseyin çetesine mensuptur. 1917 yılında bölgede eşkıya takibatı sürerken, Jandarma Alay Komutanı Avni Bey eşkıyalığın bastırılmasında önemli aşamalar kaydetmiştir. Koçaroğlu Hasan Hüseyin çetesinden Hacı Hüseyinoğlu İbrahim ile Hüseyinoğlu Mustafa ve Nazilli'de meşhur olan Koca Ömeroğlu Ali, silahları ve cephaneleri ile birlikte 20 Mayıs 1917'de teslim olmuştur. Bu gelişme, Jandarma Alay Komutanı Avni Bey tarafından bir telgrafla bildirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.