Sancakburnu Kalesi
 | |
| Diğer ad(lar) | Sancak Kale Yeni Kale Kal'ai Bahir Dışkale Kastraki |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Kale |
| Konum | İzmir, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°25′02″K 27°01′04″D / 38.41722°K 27.01778°D |
| Tamamlanma | 1666 |
| Yenileme | 1688-1691 1828 |
Sancakburnu Kalesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir kaledir. Günümüzde Balçova ilçesine bağlı İnciraltı Mahallesi'nde bulunan kale, Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'nın emriyle 1666'da inşa edildi.
Tarihçe
Sancakburnu Kalesi, Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'nın emriyle 1666'da İzmir Körfezi'nin güneyindeki Sancakburnu'nda inşa edildi.[1] Kalenin yapımında şehirdeki antik tiyatronun taşları kullanıldı.[1] Gediz Nehri'nin taşıdığı alüvyonlarla sığlaşan nehir ağzı ile karşı kıyıdaki Sancakburnu arasındaki kısmın körfezin en dar yeri olması nedeniyle kalenin inşası, körfezdeki gemi trafiğinin kontrol altına alınmasını sağladı.[1] Şehir savunmasına ek olarak İzmir Limanı'na uğrayan gemilerin gümrük vergisi ödemeden limandan ayrılmasının da önüne geçildi.[1][2] Yeni inşa edilen kaleye Manisa Kalesi'nin askerleri gönderildi.[3] Kalenin inşa edilmesiyle birlikte İzmir Liman Kalesi'nin önemi azaldı.[4]
1688 İzmir depremi nedeniyle harabeye dönen kale, onarılarak 1691'de yeniden faaliyete sokuldu.[1] 1828'de bir kez daha onarılan kaleye tabyalar eklendi.[5] Mayıs 1877'de Almanya'dan getirilen Krupp topları kaleye yerleştirildi.[5] I. Dünya Savaşı devam ederken 5 Mart 1915'te, İngiliz ve Fransız gemileri kaleye saldırdı.[6] 10 Mart'a kadar devam eden saldırılar, gemilerin kaleyi aşamayıp geri çekilmesiyle son buldu.[7][8] Günümüzde askerî bölge olan kalede Yenikale Özel Eğitim Merkez Komutanlığı faaliyet göstermektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d e Ülker, Necmi (1982). "Batılı Gözlemcilere Göre XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında İzmir Şehri ve Ticari Sorunları" (PDF). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi, 12. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası. ss. 317-354. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ Eldem, Edhem; Goffman, Daniel; Masters, Bruce (1999). The Ottoman City Between East and West: Aleppo, Izmir, and Istanbul. s. 107. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ Ermiş, Ü. Melda; Gündüz Küskü, Sema; Yılmaz, Anıl (2016). "Erken Demirçağ'ından Ortaçağ'a Manisa Kalesi". Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 14. ss. 247-259. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ Ünlü, Evren (Aralık 2013 - Ocak 2014). "Yıkıldı ama ismi yaşıyor İzmir Liman Kalesi". İzmir Kültür ve Turizm Dergisi, 25. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2019.
- ^ a b "Yeni (Sancakburnu) Kalesi". erolsasmaz.com. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ "Avusturya-Macaristan Gazetelerine Göre 1915-1916'da İzmir'in Savunulması ve Kösten Adası'nın Fethi". Düşünce ve Tarih Dergisi, 37. Eylül 2017. 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ "'Çanakkale'den önce Sancakkale geçilmedi'". Milliyet. 21 Nisan 2015. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ Özdağ, Ümit (6 Mart 2015). "İzmir Sancakkalesi ve Şehitliği". Yeniçağ. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
Konuyla ilgili yayınlar
- Ülker, Necmi (1982). "Sancakkale". Bilim Birlik Başarı, 36. İzmir. ss. 13-17.
- Ülker, Necmi (1983). "İzmir Sancakkalesi ve Şehitliği". Birinci Askerî Tarih Semineri, II. Ankara: Genelkurmay Basımevi. ss. 263-284.
