Hava trafik kontrol hizmeti (ATC), hava araçlarının manevra sahasında, apronda veya uçuşun herhangi bir safhasında birbirleriyle ve manialarla çarpışmalarını önlemek; emniyetli, verimli ve düzenli hava trafik akışını sağlamak amacıyla verilen hava trafik hizmeti (ATS) türü. ATC kısaltması İngilizce Air Traffic Control kavramının akronimidir. ATC hizmeti veren görevlilere hava trafik kontrolörü (ATCO) denir.
Uluslararası Sanal Havacılık Organizasyonu [EN: International Virtual Aviation Organisation VZW (IVAO)], ücretsiz bir online uçuş simulasyon ağı sağlayan kâr amacı gütmeyen bir organizasyondur. Ücretsiz bir üyelik ile üyeler IVAO ağına (IVAN) sanal hava trafik kontrolörü veya sanal pilot olarak bağlanarak diğer üyeler ile birlikte gerçek havacılık prosedürlerini, freyzolojisini ve tekniklerini büyük bir çoklu-oyuncu ortamında simule edebilir.
VATSIM veya Virtual Air Traffic Simulation Network, dünya çapında internet üzerinden çalışan kâr gütmeyen uçuş organizasyonu. Havacılığı tüm bileşenleriyle gerçeğe en yakın şekilde bilgisayar ortamında simule etmeye çalışılır. Bu ortamda ayrıca ATC servisi de simule edilmektedir.VATSIM şimdiye kadarki en büyük online uçuş simulatörü ağıdır.VATSIM'in amacı, simülasyonu olabildiğince, gerçek hayatla benzer tutmak ve gerçek havacılık prosedürlerini belli kurallar çerçevesinde uygulatmak. 209,000'den fazla kullanıcısı vardır ve herhangi bir zamanda yüzlerce kullanıcı online durumdadır.VATSIM'de 6 ayrı bölüm vardır.Bazıları FIR, bazıları vACCS ve bazıları da ARTCCs'dir.
Microsoft Flight Simulator Microsoft firması tarafından Microsoft Windows için hazırlanmış bir uçuş simülatörüdür. Bilgisayar-eğlence sektörünün en eski ve en başarılı ürünlerindendir.
Kol uçuşu veya formasyon uçuşu, iki veya daha fazla hava aracının bir lider komutasında gerçekleştirdiği disiplinli uçuş. Askerî pilotlar kol uçuşunu, ortak savunma ve ateş gücünün konsantrasyonu amacıyla kullanır.
Microsoft Flight Simulator X, FSX olarak da bilinir, Microsoft Flight Simulator 2004'ten sonra çıkan Microsoft Flight Simulator'ün onuncu sürümüdür. Grafik motoru güncellemesi ve Windows Vista desteği içermektedir. Serinin teknolojik açıdan en donanımlı sürümü olarak pazarlanmıştır. Serinin DVD-ROM olarak piyasaya sürülen ilk sürümüdür. Ayrıca serideki ilk elektronik dağıtım önleme yöntemi kullanan oyundur, bu yöntemle kullanıcının oyunu oynayabilmesi için bilgisayara oyun diskini koyma zorunluluğunu ortadan kaldırmıştır.
Hava sahası, herhangi bir kara parçası veya su kütlesi üzerindeki boyutları çeşitli kanun, kural ve antlaşmalarla belirlenmiş atmosfer kütlesi. Günümüzde kullanılan -kapsadığı alan olarak açısından- en büyük hava sahası birimi uçuş bilgi bölgesidir (FIR). Her ülkenin hava sahası bir veya daha fazla uçuş bilgi bölgesine bölünür.
Kontrollü hava sahaları veya CAS, içerisinde gerçekleşen tüm uçuşlara hava trafik kontrol (ATC) hizmeti verilen hava sahalarıdır. Kontrollü hava sahaları özellikle hava trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde oluşturulur. Kontrollü hava sahası dışında kalan hava sahaları kontrolsüz hava sahalarıdır.
Alet uçuşu, aletli uçuş veya IFR uçuş; uçak dışındaki (haricî) görsel referanslarla uçuşun tehlikeli olduğu durumlarda; uçak içindeki cihazları, göstergeleri ve seyrüsefer yardımcılarını kullanarak gerçekleştirilen uçuş. IFR, İngilizce instrument flight rules kavramının akronimidir. Alet uçuşu, havacılıkta kullanılan iki uçuş kategorisinden biridir. Bir pilotun alet uçuşu yapabilmesi için uygun lisans ve derecelere (rating) sahip olması gerekir.
Kontrolsüz hava sahaları, kontrollü hava sahaları dışında kalan sahalardır. ICAO'ya göre F ve G sınıfı hava sahaları kontrolsüzdür. Kontrolsüz hava sahalarında mümkün olduğu müddetçe ATC hizmeti verilmeye çalışılır. ATC kleransı almak veya radyo teçhizatı taşımak zorunlu değildir.
Hava sahası sınıfları, hava sahalarının yoğunluk durumuna ve irtifalarına göre ayrıldığı kategorilerdir. Tüm hava sahaları belirli bir sınıfa dahildir ve bu sahada uçan hava taşıtları çeşitli kısıtlamalarla karşılaşabilirler. Hava sahaları ICAO'ya göre A, B, C, D, E, F ve G şeklinde yedi sınıfa ayrılır. Bunlardan A, B, C, D, E kontrollü, F ve G kontrolsüz hava sahasıdır. Sınıfların irtifa limitleri ülkeden ülkeye farklılıklar gösterir.
Uçuş planı (FPL), uçucuların uçuşa dair niyetlerini ve uçuş hakkındaki çeşitli bilgileri havacılık otoritelerine bildirmek için doldurdukları belgeler. FPL kısaltması, İngilizce flight plan kavramının akronimidir. Uçuş planı kavramıyla genellikle yazılı formlar kastedilmekle birlikte bazı koşullarda uçuş planının pilot tarafından yerde veya uçuş esnasında sözlü olarak bildirilmesi (doldurulması) de mümkündür.
Uçuş bilgi hizmeti (FIS), herhangi bir uçuş bilgi bölgesi (FIR) içerisinde uçuşların emniyetli ve verimli gerçekleşmesi için sağlanan bir bilgi ve tavsiye hizmeti. FIS kısaltması, İngilizce Flight Information Service kavramının akronimidir. FIS hizmeti havacılık meteorolojisi, tesis kolaylıkları, meydan durumları ve emniyeti etkileyebilecek diğer bilgileri kapsar.
Hava trafik hizmeti (ATS), uçuş ve yer emniyetini artırmak ve uçuşların akıcı gerçekleşmesine yardımcı olmak için çeşitli havacılık birimleri tarafından, gerçek zamanlı olarak, havacılara sağlanan hizmet. ATS kısaltması İngilizce Air Traffic Service kavramının akronimidir. Benzer şekilde hava trafik hizmeti üniteleri için -özellikle farklı alt birimler bir arada kastediliyorsa - ATSU kısaltması kullanılır.
Transponder, hava araçlarında bulunan, radar sorgulamasına cevap vermek için tasarlanmış; hava aracının yer, hız gibi temel bilgilerini radyo frekanslarına yanıt olarak trafik kontrolörlerine ileten, uçağın en önemli iletişim sistemini oluşturan elektronik cihazdır. Bir hava aracının transponderi devre dışı olduğu zaman o hava aracına dair hiçbir bilgi alınamaz ve iletişim kurulamaz. Bazı kaynaklarda XPDR, XPNDR, TPDR veya TP şeklinde kısaltılır. Hava aracındaki transponder yerdeki ikincil radarlarla ve diğer uçaklardaki çarpışmayı önleyici sistemlerle sinyaller vasıtasıyla haberleşir. Mode C ve Mode S transponderler basınç altimetresinden aldıkları irtifa bilgisini de yayınlayabilirler.
Meydan trafik bölgesi (ATZ) çeşitli sivil ve askerî hava meydanları çevresinde oluşturulan denetimli bir hava sahası. ATZ, İngilizce aerodrome traffic zone kavramının kısaltmasıdır.
Havacılık çizelgesi veya Aeronautical chart, deniz haritaları veya araba sürücüleri için bir yol haritası gibi, uçakların navigasyonuna yardımcı olmak için tasarlanmış kapsamlı haritalardır. Bu çizelgeleri ve diğer araçlar ile pilotlar konumlarını, güvenli irtifalarını, bir hedefe giden en iyi rotayı, yol boyunca seyrüsefer yardımcılarını, telsiz frekansları, uçuş sırasında acil durumlarda alternatif iniş meydanları ve hava sahası sınırları gibi bilgileri öğrenebilir. Dünyadaki tüm kara kütleleri için çizelgeler, okyanuslar arası seyahat için ise uzun mesafe çizelgeleri vardır.
Yaklaşma, havacılıkta hava taşıtlarının piste inişine yakın safhasına verilen bir terimdir.
Aeroflot'un 35 sefer sayılı uçuşu, 1 Ağustos 1990 günü Erivan'dan Hocalı'ya yapılan bir tarifeli uçuş sırasında düşen tarifeli bir Aeroflot iç hat yolcu uçuşudur. Uçakta bulunan 46 kişinin tamamı kaza sonucunda ölmüştür. Bu kaza, o zamana dek bir Yakovlev Yak-40'ın karıştığı en büyük kazadır.