San Nazaro Rölikeri

San Nazaro Rölikeri, MS. 4. yüzyıla tarihlenen gümüş bir rölikerdir. Adını Milano'daki aynı isimli kiliseden almakta olan röliker, günümüzde yine Milano'da bulunan Museo Diocesane'da sergilenmektedir.

Rölikler, ilk olarak 1578 yılında San Nazaro kilisesinin transept karesinin altındaki altarın altında bulunmuştur. İddia'ya göre yapılan kazıda Hristiyan azizlerinden San Nazaro, Venerius, Glycerius, Marolus ve Lazarus'un kemikleri gün yüzüne çıkarken, rölyeflerle süslenmiş gümüş bir kutucuk da keşfedilmiştir. 1579 yılında Altar'ın altına yeniden gömülen buluntular, 8 Mayıs 1894'te kilise papazı Padre Pozzi'nin inisiyatifi ile San Nazaro'nun 1500üncü yıldönümü için yeniden gün yüzüne çıkartılmıştır. Yapılan bu ikinci kazıda ilkinden bulunan röliklere ek olarak, liturjik bir kıyafet olan pluviale, çeşitli urneler, bezler ve saç telleri bulunmuştur.

Küp formundaki gümüş röliker 17,5 cm uzunluğunda ve 18,5 cm × 18,5 cm ölçülerindedir. Rölyeflerle süslenen gümüş levha belirli kesimlerinde varaklanmıştır.^[1]

Rölikerin kapağında başının üzerinde hale taşıyan ve taht üzerine oturan, ayaklarını bir suppedaneum üzerine koymuş bir figür tasvir edilmiştir. Sağında ve solunda ona dönük iki kişi vardır. Arka planda benzer kıyafetleri taşıyan dokuz farklı figür daha bulunmaktadır. Sol alt kısımda beş sepet ve sağ alt tarafta da altı testi bulunmaktadır. Bu sahne çeşitli bilim insanlarınca elçileri arasında tasvir edilen öğretmen İsa olarak yorumlanmıştır.

Röliker kutucuğunun ön kısmında yine merkezde bir tahtta oturan bir figür görünmektedir. Bu figür sağ elini konuşurcasına yukarı kaldırmışken, diğer eli bacağının üzerindeki codeks üzerindedir. Tahtta oturan figüre, sağdan ve soldan biri sakallı diğeri sakalsız olmak üzere birer figür eşlik etmektedir. Bu iki figürün ikisinin de elleri arkasında bulunmaktadır ve arkalarında frig başlığı taşıyan çeşitli figürler bulunmaktadır. Bu sahnenin yorumlanmasında iki Hristiyan şehidi ya da Danyal kararı gibi iddialar öne sürülmüştür. Wolfgang Fritz Volbach sahnenin Yusuf ve kardeşini tasvir ettiğini ileri sürmüştür.

Arka kısımın merkezini ortada taht üzerinde oturan bir kadın figürü oluşturur. Bu figür kucağında çıplak bir bebek taşımaktadır. Diğer sahnelere benzer bir biçimde burada da tahttaki figür sağından ve solundan diğer figürler ile çevrelenmektedir. Bu sakalsız figürler ellerinde derin tepsiler taşımaktadırlar. Arka planda da üç farklı figür görünmektedir. Bu sahnenin Müneccimleri tasvir ettiği düşünülmektedir. Bir başka yoruma göre tasvir edilen bebek Musa'dır.

Sol yan tarafta yeniden tahtta oturan bir figür vardır. Sol elinde bir asa taşıyan bu figür, sağ elini göğsünün önünde avcu açık biçimde açmıştır. Önünde, sağ ve solda olmak üzere iki kadın figürü görülmektedir. Arka planda asker oldukları belli olan altı kişi görünmektedir. Sağdan ikincisi bir bebek taşımaktadır. Bilim insanları bu sahnenin tartışmasız bir biçimde 1. Krallar 3, 16-28'de bahsi geçen Süleyman'ın Yargılayışı olduğundan hemfikirdir.

Bu kısımda diğer kısımlardan farklı olarak ayakta duran dört farklı figür vardır. Elleri ve vücutlarının tasvir ediliş biçimi itibarıyla hareketli oldukları havası uyanmaktadır. Sahnede tasvir edilenlerin Daniel 3, 19-30'da bahsi geçen ateşe atılan ama yanmayan kişiler olduğu iddia edilmiştir. Diğer iddialar figürlerin Müneccimler olabileceği yahut Luka 2, 8-20'deki anlatıma konu olan çobanlar olduğu yönündedir.

• Helmut Buschhausen: Die spätrömischen Metallscrinia und frühchristlichen Reliquiare. Katalog. Wien 1971.
• Verena Alborino: Das Silberkästchen von San Nazaro in Mailand. Bonn 1981 (Habelts Dissertationsdrucke. Reihe Klassische Archäologie, Heft 13)