İçeriğe atla

San Carlos Muharebesi (1982)

San Carlos Muharebesi
Falkland Savaşı

Çıkartma birliklerini savunurken batırılan HMS Antelope
Tarih21-25 Mayıs 1982
Bölge
Falkland Adaları, San Carlos Körfezi
Sonuç İngiliz zaferi, köprübaşı başarıyla kurulur
Taraflar
 İngiltere Arjantin
Komutanlar ve liderler
İngiltere Sandy Woodward
İngiltere Michael Clapp
İngiltere Jeremy Moore		Arjantin Mario Menendez
Arjantin Ernesto Crespo
Güçler
2 destroyer
7 firkateyn
11 çıkartma gemisi
Sea Harrier jetleri		 Arjantin anakarasında 90 savaş uçağı
2 KC-130 Hercules tanker uçağı
Adada 10 savaş uçağı
Kayıplar
1 destroyer ve 2 firkateyn batırıldı
8 gemi hasar aldı
4 helikopter düşürüldü
49 ölü		 22 savaş uçağı düşürüldü
11 ölü

San Carlos Muharebesi 1982 yılındaki Falkland Savaşı sırasında Arjantin Hava Kuvvetlerine ait savaş uçaklarıyla Kraliyet Deniz,Hava ve Deniz Piyadeleri arasında Doğu Falkland'daki San Carlos Körfezinde yaşanan muharebedir.

İngiliz zaferiyle sonuçlanan muharebe modern dönemde karadan havaya füze sistemine sahip ve STOVL hava desteğine sahip bir donanmanın güçlü bir düşman hava saldırısı karşısında başarılı olabildiği ilk örneklerdendir. Muharebe sonucunda İngiliz birlikleri önemli kayıplar verse de Falkland Adalarına askerî birlikler çıkartılabilmiş, köprübaşı kurulmuş ve güvenliği sağlanabilmiştir.

Arka planı

Ana madde: 1982 Falkland Adaları işgali
Falkland Adalarının yeri
Falklands haritası

Falkland Adaları'nın Arjantin birlikleri tarafından işgal edilmesinin ardından Birleşik Krallık hükûmeti Corporate Harekâtı adını verdiği harekât kapsamında İngiltere ana karasına 12 bin km uzaklıktaki adaların yeniden ele geçirilmesi için bir görev kuvveti oluşturarak bölgeye yollar. İngiliz planına göre Doğu ve Batı Falkland Adaları arasındaki boğazın içinde yeralan San Carlos bölgesine askeri çıkartma gerçekleştirilecektir. Bölge denizaltı faaliyetlerine ve Exocet saldırılarına karşı güvenli olduğu için seçilmiştir. Ayrıca bölgenin güçlü bir Arjantin askeri varlığının olduğu Stanley kentine uzak olması da belirleyici olmuştur. Bölge Arjantinli askeri yetkililer tarafından çıkartma için uygun olarak değerlendirilmediğinden görece savunmasız olarak bırakılmıştır.

Güç dengesi

Arjantin

IAI Nesher

Arjantin kuvvetleri menzillerinin son limitlerini zorlayarak gerçekleştirdikleri askerî harekât sırasında menzil ve taşıyabildikleri silah bakımından sınırlandırılmaktaydı. Birlikler şu silahları kullanmaktaydı:

  • Douglas A-4 Skyhawk, menzil sınırı yüzünden bir görev sırasında iki kez havada yakıt ikmali yapmak zorundaydı. Uçak 1 adet Mk 17 güdümsüz bomba veya 4 adet 227 kg ağırlığında bomba taşıyabilmekteydi. Ayrıca uçakta iki adet 20mm Colt Mk 12 top bulunuyordu.
  • İsrail Havacılık ve Uzay Endüstrisi tarafından üretilmiş olan ve Fransız Dassault Mirage 5 varyantı olan IAI Nesher savaş uçakları.
  • Dassault Mirage III EA Fransız yapımı bir savaş uçağıdır, yakıt kapasitesi Nesher'e göre daha az olduğu için harekât kabiliyeti sınırlıydı. Daha çok yüksek irtifa görevlerine çıkıyordu, dolayısıyla alçak uçuş yapan savaş uçaklarına yoğunlaşan İngiliz Harrier jetleriyle çok karşılaşmamıştır.
  • FMA IA 58 Pucará, Arjantin yapımı turboprop saldırı uçağıdır. Savaş sırasınca Goose Green havaalanı merkezli olacak şekilde kullanılmıştır. Uçak bünyesinde roket lançeri, iki adet 20 mm top ve dört adet 7.62 mm makinalı tüfek bulunuyordu.

Birleşik Krallık

Sea Harrier
HMS Fearless
Savaş sırasında ağır hasar gören Sir Tristram destek gemisi İngiltere'ye getirilirken

İngiliz görev kuvvetinin hava savunması British Aerospace Sea Harrier taşıyan uçak gemileriyle sağlanmıştır.

  • Hava savunması
HMS Hermes uçak gemisi
800 ve 809. Hava Filoları
HMS Invincible uçak gemisi
801 ve 809. Hava Filoları
  • Çıkarma gücü
HMS Fearless
HMS Intrepid
RFA Sir Geraint
RFA Sir Tristram
RFA Sir Galahad
RFA Sir Percivale
RFA Sir Lancelot
SS Canberra
RFA Fort Austin
Europic Ferry
Elk 5
  • Eskort güçleri
HMS Antrim
HMS Coventry
HMS Broadsword
HMS Brilliant
HMS Ardent
HMS Antelope
HMS Argonaut
HMS Plymouth
HMS Yarmouth

Muharebe

21 Mayıs sabaha karşı 02:50 sularında San Carlos Körfezine giriş yapan İngiliz görev kuvveti, kıyıdaki Arjantin birlikleri tarafından görülür. Yaptıkları havan atışı ve makinalı tüfek atışı gemi topçu ateşiyle bastırılır ve birlik geri çekilmeye zorlanır. Ancak bu sırada iki İngiliz Aérospatiale Gazelle tipi helikopter vurulur ve düşürülür. Sabah 08 sularında askerî harekât haberini alan Stanley'deki Arjantin komuta heyeti San Carlos Körfezindeki çatışmanın bir şaşırtmaca olduğu düşünür, onlara göre bölge çıkartma yapılmasına uygun değildir. Adadaki uçaklar keşif için havalanırken, Arjantin ana karasındaki uçaklar saat 10 sularında havalanır. Arjantin savaş uçakları saat 10-17 arasında yoğun saldırı başlatır, özellikle HMS Ardent ve HMS Argonaut ağır hasar alır. İngiliz Harrier jetleri 8 adet Arjantin savaş uçağını imha eder. Ertesi gün olumsuz hava koşulları nedeniyle Arjantin savaş uçakları bölgeye ulaşamaz, bu sırada karaya çıkan İngiliz birlikleri Rapier karadan havaya füze sistemini kurarak çalışır hale getirir. 23 Mayıs günü Arjantin hava saldırıları sürer, HMS Antelope güvertesine düşen ve patlamamış olan bombanın fünyesinin çıkartılması çalışmaları sırasında bombanın patlaması sonucunda ağır hasar alarak batar. 24 Mayıs günü Arjantinli pilotlar çatışmada gerekli koordinasyonun sağlanmadığından şikayetçi olarak göreve gecikmeli şekilde çıkarlar, bu saldırılar sırasında destek gemileri Sir Lancelot, Sir Galahad ve Sir Bedivere hasar alır. 4 Arjantin savaş uçağı düşürülür. 25 Mayıs günü HMS Coventry vurularak batırılır, çok sayıda gemi vurulur.

Sonrası

Dört gün boyunca süren şiddetli hava ve deniz muharebesine sahip olan çatışma özellikle Arjantinli pilotların inatçı ve süreklileşen saldırıları, deniz seviyesinin sadece birkaç metre üzerinde gerçekleştirilen yüksek hızlı sortiler ve İngiliz görev kuvveti tarafından kesintisiz uçaksavar baraj ateşiyle hatırlanır.[1]

İngiliz hava savunmasının başarılı örgüsüne rağmen Arjantin savaş uçakları hedeflerine zarar vermeyi başarmıştır. Ancak özellikle donanımsal eksiklikler daha başarılı olmalarını engellemiştir. İngiliz savaş gemilerine isabet eden 13 bomba fünye mekanizması hatası nedeniyle patlamamıştır.

Muharebe sırasında Ardent ve Antelope firkateynleri batmış, çok sayıda çıkartma gemisi ve destek gemisi de vurulmuştur. Ancak bunların dışında özellikle Boeing CH-47 Chinook helikopterlerini taşıyan destek gemisi Atlantic Conveyor gemisinin batması askerî harekâtın lojistik yönünü İngilizler açısından olumsuz etkilemiştir, İngiliz askerler uzun mesafeleri yüklü şekilde yürüyerek katetmek zorunda kalmıştır.[2]

Arjantin saldırısının yükünü çeken İngiliz savaş gemileri ağır kayıplar verse de korunaklı bölge içinde gerçekleştirilen çıkartmanın kayıpsız tamamlanmasında başarılı olmuşlardır. İngiliz birlikleri karaya ayak bastıktan sonra adada süren harekât sonrasında Stanley'deki Arjantin birlikleri İngilizlere 14 Haziran günü teslim olmuştur.

Kısa kalkış dikey iniş kabiliyetli Harrier savaş uçakları, zorlu koşullarda hava üstünlüğü kurmak için uygun bir silah olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca muharebeler sırasında savaş gemilerinin kısa menzilli korunmasına yönelik füze sistemlerinin önemi de ortaya çıkmıştır.

Arjantinli pilotlar başarılı savaşmış olsa da muharebe sırasında Arjantin Hava Kuvvetleri ağır kayıplar vermiştir. Saldırılar sırasında Arjantin 22 savaş uçağını kaybetmiştir. Kayıplar nedeniyle savaşın ilerleyen aşamasında Arjantin hava kuvvetleri yeterli direnişi gösterememiştir. Deneyimli pilotların ölmesi kısa vadede telafi edilemeyecek zafiyet yaratmıştır.[3] Arjantin'deki dikta rejimi uçak kayıplarını İsrail aracılığıyla telafi etmeye çalışmış, Peru aracılığıyla savaş uçakları tedarik edilmiştir.[4]

Savaş sırasında Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan havadan havaya füze AIM-9 Sidewinder oldukça etkili bir silah olduğunu ispatlamıştır, atılan 27 Sidewinder füzesinden 24'ü hedefi vurmuştur.[5]

Kaynakça

  1. ^ Camogli, s.40
  2. ^ Bakınız Yomp
  3. ^ Camogli, s.50
  4. ^ İlgili haber 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 15 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ Hastings, s.259

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı</span> 1982de Arjantin ve Birleşik Krallık arasındaki savaş

Falkland Savaşı, 2 Nisan 1982'de Arjantin'in Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal etmesi ile başlayan savaştır. Altı hafta süren savaşın ardından Arjantin teslim olmuş ve işgal ettiği toprakları terk etmiştir. Arjantin'de iktidardaki Leopoldo Galtieri rejimi savaşın ardından devrilmiştir. Birleşik Krallık'ta ise Margaret Thatcher zaferin etkisiyle 1983 Birleşik Krallık genel seçimlerini ezici çoğunlukla kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi</span> açık denizlerdeki bir çeşit donanma-hava üssü

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Domuzlar Körfezi Çıkarması</span> ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi

Domuzlar Körfezi Çıkarması, 1961 yılında ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi. Adını, çıkarmanın yapıldığı körfez olan Playa Giron'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Girit Muharebesi</span>

Girit Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda 20 Mayıs 1941 sabahında Fallschirmjäger'lerin Girit Adasına havadan indirilmesi ile başlamıştır. İşgal amaçları bağlamında başarıya ulaştıysa da, Alman tarafının verdiği kayıpların büyüklüğü nedeniyle, Alman ordusu bir daha hava indirme operasyonu yapmamıştır.

Bu liste, Çanakkale Savaşı süresince bölgede görev almış savaş gemilerini göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> 2. Dünya Savaşında Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asyayı ve Çini kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Donanması</span> Birleşik Krallıkta askerî örgütlenmenin denizcilik kolu

Kraliyet Donanması, Birleşik Krallık'ta askerî örgütlenmenin denizcilik koludur. Denizlerde ulusal güvenliği sağlamak, ticareti korumak ve uluslararası anlaşmaları uygulamakla görevlidir.

<i>Luftwaffe</i> II.Dünya Savaşında Alman Hava Kuvvetleri

Luftwaffe, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Wehrmacht birliklerinin hava savaş birimiydi. Almanya'nın I. Dünya Savaşı sırasındaki askeri hava kuvvetleri, İmparatorluk Ordusu'nun Luftstreitkräfte'si ve İmparatorluk Donanması'nın Marine-Fliegerabteilung'u, Mayıs 1920'de Versay Antlaşması'nın şartları uyarınca dağıtıldı ve Almanya'nın herhangi bir hava kuvvetlerine sahip olması yasaklandı.

<span class="mw-page-title-main">İmroz Deniz Muharebesi (1918)</span> İmroz Deniz Muharebesi ve Osmanlı

İmroz Deniz Muharebesi, I. Dünya Savaşı sırasında, 20 Ocak 1918'de Ege Denizi'nde gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Osmanlı donanmasının Gökçeada'da yığınak yapmış olan Kraliyet Donanması'na taarruzu ile meydana gelmişti. İtilaf kuvvetlerinin ağır zırhlı yoksunluğu, Yavuz muharebe kruvazörü ile Midilli hafif kruvazörünün bölgeye taarruz etmesine fırsat sağlamıştı. Saldırı sonucunda Birleşik Krallık'a ait monitör olarak sınıflandırılan iki küçük savaş gemisi battı, bir uçak düşürüldü ve birçok personel öldü. Muharebe sırasında önemli hasar almayan Osmanlı gemileri, dönüş esnasında adayı saldırılardan korumak üzere İtilaf güçlerince döşenmiş olan deniz mayınlarına çarptı. Yavuz hasar aldı, Midilli ise battı ve mürettebatının bir kısmı öldü, bir kısmı ise esir düştü. Yavuz, Birleşik Krallık uçaklarının saldırıları altında Çanakkale Boğazı'na ulaşmayı başardı; buraya vardığında karaya oturdu ve altı gün sonra kurtarılana dek sürekli hava saldırısına maruz kaldı. Gerçekleşen muharebe sonrası Osmanlı Devleti'nin en modern iki savaş gemisinden birinin hasar alması, diğerinin ise batması donanmanın gelecekteki hareketlerini son derecede kısıtlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Muharebe kruvazörü</span>

Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Matapan Burnu Muharebesi</span>

Matapan Burnu Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Donanması ile İtalya Krallığı donanması arasında 27-29 Mart 1941 tarihlerinde gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe Mora Yarımadasının güneybatısında yer alan Matapan Burnu açıklarında gerçekleşmiştir. Bletchley Park'daki İngiliz istihbarat faaliyetleri sayesinde şifreleri kırılan İtalyan donanmasının kullandığı Enigma makinesi ile iletilen istihbarat sayesinde İngiliz donanması İtalyan donanmasını pusuya düşürmüş ve çok büyük zayiat verdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">DKM Gneisenau</span>

Gneisenau, II. Dünya Savaşı'nda hizmet etmiş Kriegsmarine'ye ait ünlü bir Alman zırhlı gemidir. Scharnhorst'u da içeren Scharnhorst sınıfı gemilerin ikincisidir. Gemi, Kiel'deki Deutsche Werke tersanesinde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Teulada Burnu Deniz Muharebesi</span>

Teulada Burnu Muharebesi veya bazen Spartivento Burnu Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında, 27 Kasım 1940'ta Kraliyet Donanması ve Regia Marina arasında yapılan bir deniz savaşıydı. Muharebe Sardinya Adası güneyinde yer alan Teulada Burnu açıklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı'nın sonuçları</span>

Falkland Savaşı'nın sonuçları, İngiltere ile Arjantin arasındaki 1982 yılındaki Falkland Savaşı'nın sonuçlarının iki ülke iç siyasetine olduğu kadar küresel olarak uluslararası ilişkiler alanında, askeri alanda, kültürel alanda ve sağlık alanında etkileri olmuştur.

Goose Green Muharebesi veya İspanyolca adıyla Batalla de Pradera del Ganso Falkland Savaşı kapsamında 28-29 Mayıs 1982 tarihinde yapılan muharebedir. Doğu Falkland Adalarındaki Goose Green bölgesindeki kıstakta yaşanan muharebede Arjantin üssüne saldırı düzenleyen İngiliz birlikleri iki gün sonra düşman bölgesini ele geçirmiştir.

Port Stanley'in düşüşü Falkland Savaşı kapsamında adalardaki en önemli Arjantin askerî varlığının bulunduğu Stanley'deki Arjantin birliklerinin teslim olmasını, bu sürece giden irili ufaklı muharebeleri ve adadaki Arjantin birliklerinin İngilizlere teslim oluş sürecini anlatır.

ARA <i>General Belgrano</i>

ARA General Belgrano 1951-1982 yılları arasında Arjantin Donanmasında görev yapmış olan kruvazör. İmal edildiğinde USS Phoenix adıyla ABD Donanmasında görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Pasifik Cephesinde savaşmıştır. Sonrasında Arjantin'e satılan gemi, Falkland Savaşı sırasında 2 Mayıs 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı nükleer denizaltı HMS Conqueror tarafından batırılmıştır. Bu olayın ardından Arjantin donanması Falkland Savaşı'na dahil olamadığı için Belgrano'nun batırılması savaşın İngilizler lehine sonuçlanmasında belirleyici olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi uçağı</span>

Taşıyıcı tabanlı uçaklar, uçak gemilerinden operasyonlar için tasarlanmış deniz uçaklarıdır. Kısa bir mesafeden fırlatılabilmeli ve güverteden fırlatma ve toparlanmanın ani kuvvetlerine dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Buna ek olarak, bu türdeki uçakların kanatları genellikle katlanabilirdir. Bu da dar alanlarda operasyonları kolaylaştırır.

<i>Giuseppe Garibaldi</i> (C551)

Giuseppe Garibaldi, İtalya Donanması için inşa edilmiş bir uçak gemisidir. Giuseppe Garibaldi, uçuş güvertesine sahip olan, sabit kanatlı uçakların iniş kalkışına uygun olarak inşa edilen ilk İtalyan gemisidir. Kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) uçakları ve helikopterleri ile donatılmıştır. Giuseppe Garibaldi Somali, Kosova, Afganistan ve Libya açıklarındaki muharebe hava operasyonlarında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Tiger Harekâtı</span>

Tiger Harekâtı II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası işgali altındaki Avrupa kıtasına batıdan taaruz amacıyla Müttefik Devletler tarafından planlanan Normandiya Çıkarması öncesi yapılan tatbikatları anlatır. 1944 yılı Nisan ayında İngiltere'nin güneybatısındaki Devon'da gerçekleştirilen tatbikatlarda koordinasyonsuzluktan dolayı dost ateşi hadiseleri yaşanmış, çıkartma tatbikatı yapmak için bekleyen Müttefik gemileri Kriegsmarine hücumbotlarının saldırısına maruz kalmış ve 749 Amerikan askeri öldürülmüştür. Normandiya Çıkarmasının çok yakın bir zamanda gerçekleşeceğinden dolayı bu olay hasıraltı edilmiş, savaşın ardından da gündem edilmemiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.