İçeriğe atla

Samuil (çar)

Samuil
Самуил
Bulgaristan çarı
Hüküm süresi997 – 6 Ekim 1014
Önce gelenRoman
Sonra gelenGavril Radomir
Ölüm6 Ekim 1014
Pirlepe, Bulgaristan
DefinSaint Achillios Kilisesi
Eş(ler)iAgatha
Çocuk(lar)ıGavril Radomir
Bulgar Miroslava
Kosara?
HanedanCometopuli
BabasıComita Nikola
AnnesiRipsimia

Samuil (Bulgarca: Самуил/ ö. 6 Ekim 1014, Pirlepe, Kuzey Makedonya), 997 yılı ile 6 Ekim 1014 tarihi[1] arasında tahtta kalan Birinci Bulgar Devleti çarı.

Hayatı

Sık sık Bizans İmparatorluğu ile sınır çatışmaları yaşayan Samuil, 980'lerde Bizans İmparatoru II. Basileios'u Sofya yakınlarında yenmeyi başardı. Daha sonra 995 yılında gerçekleşen Selanik Muharebesi'nde Bizans ordusunu yendi, bu muharebede Selanik askeri valisi (doux) Gregori Taronites'te hayatını kaybetti. Samuil başarılarını takiben, Yunanistan'ın içlerine kadar nüfuz etmeyi başladılar, hatta Korint ve Mora Yarımadası'na akınlar düzenleyip, yağmaladılar. 997 yılında Bizans İmparatoru II. Basileios'un Batı orduları komutanı atadığı Nikiforos Uranos, Selanik'te bir ordu toplayıp, Samuil'in karşısına çıkmak için güneye doğru yürüyüşe geçti. Bunu duyan Samuil kuzeye döndü. İki ordu Orta Yunanistan'da Sperkhios Nehri kenarında karşı karşıya geldi. Önceki günler yağan ağır yağmur nedeniyle nehir taşmış ve balçıktan geçilemez hale gelmişti. Böylece her iki ordu nehrin iki tarafında karşılıklı kamp yaptılar. Bulgarlar, Bizanslıların nehri geçemeyeceklerinden emin olduklarından nöbetçi koymayı ihmal ettiler. Uranos, yukarı akıntıda nehrin geçit verdiği bir yer buldu ve gece boyunca ordusunu nehrin diğer tarafına geçirdi ve Bulgar kampına saldırdı. Bulgarlar habersiz yakalandılar, çoğunluğu ya öldürüldü ya da esir edildi ve sonuçta onlar için büyük bir yenilgi oldu. Hatta Samuil ve oğlu yaralandılar, ölülerin arasında saklanarak kaçmayı başardılar. Sperkhios Muharebesi olarak tarihe geçen bu savaşla Bizanslılara karşı sürdürdüğü mücadele aleyhine döndü ve bir dizi ağır yenilgiye uğradı.

Ölümü ve sonrası

29 Temmuz 1014'teki Belasitsa Muharebesi'nde (Kleidion Muharebesi) II. Basileios'a yenildi. Bu savaş sonrasında Basileios'un emriyle Bulgar ordusundaki her 100 askerden 99'unun kör edilip sadece birinin sol gözü dönüş yolunu bulmada ordunun kalanına rehberlik edebilmesi için sağlam bırakıldı.[2][3] Çar Samuil, kalp krizi geçirip öldü.[4] Yerine geçen oğlu Gavril Radomir'i 1015'te öldüren kuzeni İvan Vladislav çar olarak takip etti. Devleti eski gücüne kavuşturamayan İvan Vladislav'ın 1018'de öldürülmesiyle dul eşi Maria ve Bulgar yöneticiler Bizans'a teslim oldu ve Bulgar toprakları bir Bizans'ın bir eyaleti konumuna geldi. Aynı sene, Tomorr Dağı'nda Bizans egemenliğine ve teslim olan yöneticilere karşı isyan edip çarlığını ilan eden II. Presyan da çok kısa bir süre sonra teslim olunca Birinci Bulgar İmparatorluğu resmen sona erdi.

Ayrıca bakınız

  • Tuna Bulgar Devleti
  • Bulgar hükümdarların listesi

Kaynakça

  1. ^ A History of the Byzantine state and society 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Warren Treadgold, Stanford University Press, 1997, ISBN 0804726302, p. 871.
  2. ^ Duichev, Ivan (1943–1946). In the old Bulgaria literature (Iz starata balgarska knijnina, Из старата българска книжнина) (Bulgarca). 2. Sofya: Hemus. s. 102. OCLC 80070403. 
  3. ^ Cecaumenes. Strategion, pp. 65-66.
  4. ^ Robert Browning, The Byzantine Empire. Washington, DC: The Catholic University of America Press, 1992, s. 115. 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-8132-0754-1. (İngilizce)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Roman
Bulgaristan çarı
997-1014 		Sonra gelen:
Gavril Radomir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Basileios</span> Makedonyalı Hanedanından Bizans imparatoru

II. Basileios 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru unvanını taşımıştır. I. Basileios ile başlayan Makedonyalı hanedanından olup, II. Romanos ile Theofano'nun oğludur. 960'tan 963'e kadar babası II. Romanos ile; 963'ten 969'a kadar II. Nikiforos ile ve 969'dan 976'ya kadar I. İoannis ile kardeşi olan VIII. Konstantinos ile birlikte daha çok sembolik olarak ortak imparatorluk unvanı taşımıştır. 976'dan 15 Aralık, 1025'e kadar imparatorluk gücünü tam olarak yüklenmiş; ancak kardeşi VIII. Konstantinos sembolik ortak imparatorluğunu korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nikiforos Uranos</span> Bizanslı general

Nikiforos Uranos, Latin dillerinde Nicephorus Uranus, İmparator II. Basileios hükümdarlığı döneminde yüksek rütbeli general ve bürokrat. İmparatorun en yakınlarından biriydi, Avrupa'da Bulgarlara karşı savaşta faaldi, Sperkhios Muharebesi'nde ve 11. yüzyılın ilk on yılında Basileios'un gölge naibi olduğu dönemde Suriye'de Araplara karşı büyük bir zaferler elde etmiştir. İyi eğitimli birisi olarak, askerî talimat (Taktika) ve birçoğu günümüze ulaşmış şiirler ve Hagiografiler yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gavril Radomir</span> Makedonya çarı

Gavril Radomir, Ekim 1014 ile Ağustos ya da Eylül 1015 tarihleri arası Bulgaristan çarı. Samuil'in oğludur. Babasının hükümdarlığı sırasında, kuzeni İvan Vladislav ve İvan'ın tüm ailesi ihanet suçuyla Samuil tarafından ölümle cezalandırılmışlardır. Gavril'in müdahalesi en azından kuzeninin canını kurtardı. Feci bir mağlubiyet ile sonuçlanan Sperkhios Muharebesi sırasında babasının hayatını kurtardığı söylenir ve cesur bir savaşçı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">İvan Vladislav</span> makedon çar

İvan Vladislav Ağustos ya da Eylül 1015'ten Şubat 1018'e kadar Bulgar imparatoru (çar) olarak hüküm sürmüştür. Doğum yılı bilinmemektedir, 987 yılından en az on yıl önce doğmuştur fakat muhtemelen ondan daha eski değil.

Dirrahium Muharebesi, Şubat 1018'de gerçekleşmiş Bizans-Bulgar savaşlarının bir parçasıdır. Bulgar çarı İvan Vladislav, Adriyatik Denizi'nin güneydoğu kıyısındaki gücünü tesis etmeye çalışması sonucu oldu. Dirrahium'a karşı bir orduya komuta etti ve orayı kuşattı, ancak şehrin savunucularının karşı saldırısı sırasında öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Setina Muharebesi</span>

Setina Muharebesi, Bulgar ve Bizans orduları arasında modern Yunanistan'ın kuzeyinde Setina'da (Skopos) 1017 Sonbaharında gerçekleşmiştir. Bizans zaferi ile sonuçlanmıştır.

Manastır (Bitola) Muharebesi Bitola, yakınlarında Bulgar topraklarında, voyvoda Ivats komutasında Bulgar ordusu ile stratigos Georgios Gonitsiatis komutasında Bizans ordusu arasında gerçekleşmiştir. Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasındaki son açık savaşlardan biriydi. Bulgarlar galip gelmişti ve Bizans İmparatoru II. Basileios, dış duvarları Bizanslılar tarafından zaten tahrip edilmiş olan Bulgar başkenti Ohri'den çekilmek zorunda kaldı. Ancak Bulgar zaferi, Bulgaristan'ın Bizans egemenliğine girmesini ancak 1018 yılına erteledi.

Arkadiopolis Muharebesi Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında 1194 yılında Türkiye'de günümüz Lüleburgaz şehrinin yakınlarında gerçekleşmiş bir muharebedir. Bulgarların zaferi ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sperkhios Muharebesi</span>

Sperkhios Muharebesi 997 yılında orta Yunanistan'da Lamya şehri yakınında Sperkhios Nehri kıyılarında gerçekleşmiştir. Bir önceki yıl Yunanistan'ın güneyine ilerlemiş Çar Samuil komutasındaki Bulgar ordusu ile general Nikiforos Uranos komutasındaki Bizans ordusu arasındaki bir muharebedir. Bizans zaferi neredeyse Bulgar ordusunun tamamını yok etmiş, güney Balkanlar ve Yunanistan'daki akınları sona erdirmiştir. Muharebenin ana kaynağı dönemin Bizans imparatoru II. Basileios'un hayatını anlatan tarihçi İoannis Skilicis'in Tarihin Özeti adlı kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Selanik Muharebesi (995)</span> yaklaşık 995 yılında Selanik yakınlarında gerçekleşmiş muharebe

Selanik Muharebesi 995 veya daha önce, Yunanistan'ın Selanik şehri yakınlarında meydana gelmiştir. Savaş, 10. yüzyılın sonları ve 11. yüzyılın başlarındaki uzun Bizans-Bulgar savaşının bir parçasıydı. Hükümdarları Çar Samuil komutasındaki Bulgarlar, Selanik'teki Bizans garnizonunu pusuya düşürüp yok etmeyi başardılar, komutanları Gregori Taronites öldürüldü ve oğlu Ashot Taronites ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Trayan Boğazı Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Trayan Boğazı Muharebesi 986 yılında Bizans ve Bulgar kuvvetleri arasında bir savaştı.

y. 970'ten 1018'e kadar, Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasındaki bir dizi çatışmadır, Bulgaristan'ın Bizanslılar tarafından kademeli olarak yeniden fethedilmesine yol açtı ve böylece 7. yüzyıl Slav istilalarından bu yana ilk kez tüm Balkan yarımadası üzerindeki kontrolünü yeniden kurdu. Mücadele, Rus-Bizans Savaşı'ndan (970-971) sonra doğu Bulgaristan'ın birleşmesiyle başladı. Bulgar direnişi, 1018'de Bizans egemenliğine girinceye kadar, Bulgar İmparatorluğu'nun fethedilmemiş batı bölgelerinde bulunan Cometopuli kardeşler tarafından yönetildi.

<span class="mw-page-title-main">Kometopuli Hanedanı</span> Bulgar kraliyet hanedanı

Kometopuli Hanedanı Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun son kraliyet hanedanıdır, y. 976 yılından Bulgaristan'ın 1018'de Bizans egemenliğine girmesine kadar hüküm sürmüştür. Hanedanlığın en önemli üyesi olan çar Samuil, 40 yılı aşkın süre Bizans fetihlerine başarıyla direnmesiyle ünlüdür. Bazen Kometopuli krallığına Batı Bulgar Krallığı veya Batı Bulgar İmparatorluğu olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Belasitsa Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Belasitsa Muharebesi 29 Temmuz 1014'te Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında gerçekleşti. Bu, Bizans İmparatoru II. Basileios ile Bulgar İmparatoru Samuil arasında 10. yüzyılın sonlarında ve 11. yüzyılın başlarında yaklaşık yarım yüzyıl süren mücadelenin sonucuydu. Sonuç, kesin bir Bizans zaferiydi.

Theofilaktos Botaneiatis, 11. yüzyıl Bizanslı general ve Selanik valisi.

Strumitsa Muharebesi Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında Ağustos 1014'te Kuzey Makedonya'nın Strumica şehri yakınlarında meydana gelmiştir. İmparator Samuil'in oğlu Gavril Radomir komutasında Bulgar kuvvetleri, muharebede ölen Selanik valisi Theofilaktos Botaneiatis komutasında Bizans kuvvetlerini mağlup etmişlerdir. Valisinin ölümünden sonra Bizans İmparatoru II. Basileios, Bulgaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldı ve son Belasitsa Muharebesi'ndeki başarısından yararlanamadı.

<span class="mw-page-title-main">Petır Delyan Ayaklanması</span>

Petır Delyan Ayaklanması 1040-1041'de gerçekleşen, Bulgaristan Theması'nda Bizans İmparatorluğu'na karşı büyük bir Bulgar isyanıydı.. Bu, 1185'te I. İvan Asen ve II. Petr'ın isyanına kadar eski Bulgar İmparatorluğu'nu yeniden kurmak için yapılan en büyük ve en organize girişimdi.

<span class="mw-page-title-main">Alusian</span>

Alusian, 1041 yılında kısa bir süre Bulgaristan imparatoru (çar) olarak hüküm süren Bulgar ve Bizans soylusudur.

Petar Delyan, bazen II. Peter olarak anılır, 1040 yazında Bulgaristan Theması'nda Bizans yönetimine karşı bir ayaklanmanın lideridir. O zamanlar Bulgaristan themasında yer alan Belgrad'da Samuil'in torunu olarak Bulgaristan Çarı ilan edildi. Orijinal adı basitçe Delyan olabilirdi, bu durumda tahta çıktığında 970 yılında ölen aziz İmparator I. Petr'ı anısına Petar II adını aldı. Doğumunun kesin yılı kesin olarak tespit edilememektedir, ancak 11. yüzyılın başlarında, muhtemelen 1000 ile 1014 arasında gerçekleştiğine inanılmaktadır. Aynı şekilde ölüm yılı da 1041 olarak tahmin edilmektedir.

Selanik Muharebesi 1014 yazında, aynı dönemde Kuzey Yunanistan'da bulunan Selanik kenti yakınlarında Bulgar ve Bizans İmparatorlukları arasında yaşanan bir muharebedir. Nestoritsa komutasındaki Bulgar ordusu, Selanik valisi Theofilaktos Botaneiatis komutasındaki Bizanslılar tarafından bozguna uğratılmış ve Belasitsa ile Ográzhden dağları arasındaki Bulgar surlarına saldıran Bizans'ın ana kuvvetlerini saptıramamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.