İçeriğe atla

Samsun Saat Kulesi

Koordinatlar: 41°17′41″K 36°19′55″D / 41.29472°K 36.33194°D / 41.29472; 36.33194
Samsun Saat Kulesi
Harita
Genel bilgiler
TürSaat kulesi
Mimari tarzOsmanlı mimarisi
Konumİlkadım, Samsun
Koordinatlar41°17′41″K 36°19′55″D / 41.29472°K 36.33194°D / 41.29472; 36.33194
Başlama1886
Tamamlanma9 Mayıs 1887 (137 yıl önce) (1887-05-09)
Yıkılma26 Kasım 1948
Yükseklik16.50 m
Ölçüler
Genişlik2 m dış çap
Teknik ayrıntılar
Yapı sistemiBindirme taş örgü

Samsun Saat Kulesi, Samsun'un İlkadım ilçesinde bulunan Saathane Meydanı'na adını veren kule.

Tarihçe

1876 yılında tahta çıkan II. Abdülhamit tahta çıkışının onuncu yıldönümü olan 1886 yılında valilere bir talimatname göndererek şehirlere saat kuleleri dikilmesini emreder. O dönemde adı Trabzon vilayet salnamelerinde İskele Meydanı olarak geçen alana yapılmaya başlanan saat kulesinin inşaatı 1887 yılında sonlanır, 9 Mayıs 1887 pazartesi günü açılışı yapılır. Belçika asıllı Fransız bir mühendis tarafından yapılan saat kulesinde malzeme olarak Ünye taşı kullanılmış, yapım tekniği olarak ise bindirme taş örgü sistemi tercih edilmiştir. Çokgen kaideli ve gövdeli biçimde inşa edilen kule zamanı göstermesinin yanı sıra evlerden yüksek inşa edildiğinden dolayı gözcü kulesi olarak da kullanılmaktaydı.

İlk yenileme işlemini 1933 yılında gören saat kulesinin bu işlem sırasında saati yenilenmiştir. Dönemin teknolojisinin gerisinde kalan saat kaldırılarak yerine elektrikle çalışan yeni sistem saat takılmıştır. Ayrıca yangın gibi durumlarda halkı uyarmak amacıyla siren sistemi de kuleye eklenmiştir.

1943 Ladik Depremi sonrasında büyük hasar gören saat kulesinin tamiratı için bir komisyon oluşturulmuştur. Komisyon tarafından 27 Haziran 1944 tarihinde dönemin Samsun Valisi Rüknettin Nasuhioğlu'na verilen raporda "saat kulesinin onarımı veya olduğu gibi korunması olanağı bulunmadığından ufak bir depremle ya da kendiliğinden yıkılarak mal ve can kaybına neden olacağı" belirtilmiş, bunun üzerine 3 Ağustos 1948 tarihinde kulenin sökülme işlemine başlanmıştır. Kulenin saatiyse aynı yıl Ladik Saat Kulesi'ne takılması amacıyla Ladik Belediyesi'ne 550 liraya satılmıştır.

1977 yılına dek Saathane Meydanı'na yeni bir saat kulesi inşa edilmemiştir. 1977 yılında ise Mimar Kemal Taner'in çizdiği saat kulesi projesi kapsamında yeni bir saat kulesi inşa edilmiş ve saatleri de İsviçre'den getirtilerek takılmıştır.

1 Eylül 2000 tarihindeyse Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından saat kulesinin yeniden inşa edilme çalışmaları başlatılmıştır. 1977 yılında diktirilen saat kulesinin 1887'deki özgün haline benzememesi nedeniyle başlatılan bu çalışma yaklaşık beş ay sürmüştür. Aslına sadık kalınarak inşa edilen yeni saat kulesinin açılışı ise 30 Ocak 2001 tarihinde yapılmıştır. Yeni kulede malzeme olarak Ladik andezit taşı kullanılmış, yapım tekniği olarak ise kenetli taş örgü sistemi kullanılmıştır. İç gövde betonarme yapılmış ve 4 adet 15 metrelik fore kazık ile temel atılmıştır. Yeni kulenin iç çapı 1.20, dış çapı ise 2 metre iken yüksekliği 16.50 metredir.

Etkileri

Safranbolu'da bulunan ve 2012'de açılan Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Parkı'nda Samsun Saat Kulesi'nin bir maketi de yer alır.[1][2]

Galeri

  • Cumhuriyetin ilk yıllarına ait bir fotoğraf. Saathane Meydanı'nın ortasında saat kulesi görünüyor.
    Cumhuriyetin ilk yıllarına ait bir fotoğraf. Saathane Meydanı'nın ortasında saat kulesi görünüyor.
  • 1920'li yıllarda meydandan bir görünüm. Saat kulesinin dibinde satıcılar yer alıyor.
    1920'li yıllarda meydandan bir görünüm. Saat kulesinin dibinde satıcılar yer alıyor.
  • Samsun Saat Kulesi ve Büyük Cami görünümü.
    Samsun Saat Kulesi ve Büyük Cami görünümü.
  • Orijinal saat kulesinin 1930'lu yıllara ait bir fotoğrafı.
    Orijinal saat kulesinin 1930'lu yıllara ait bir fotoğrafı.
  • Orijinal saat kulesinin 1938 yılına ait bir fotoğrafı.
    Orijinal saat kulesinin 1938 yılına ait bir fotoğrafı.
  • Depremden hasar gören saat kulesinin tamamen yıkıldığı yıllara ait bir fotoğraf. Kulenin bulunduğu noktada ufak bir saat direği var.
    Depremden hasar gören saat kulesinin tamamen yıkıldığı yıllara ait bir fotoğraf. Kulenin bulunduğu noktada ufak bir saat direği var.

Kaynakça

  1. ^ "Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Safranbolu'ya Renk Katacak". Haberler.com. İhlas Haber Ajansı. 31 Mayıs 2012. 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022. 
  2. ^ Satıroğlu, Damla (5 Ekim 2021). "Zamanın Tanığı: Saat Kuleleri Parkı". Söylenti. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kız Kulesi</span> İstanbulda bulunan tarihî kule

Kız Kulesi, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer alan küçük adacık üzerinde inşa edilmiş yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makedon Kulesi</span>

Makedon Kulesi, Türkiye'nin Edirne ilinin aynı ada sahip merkezindeki kalenin surlarındaki bir burçtur. Roma döneminde yapılan yapı, surların köşelerinde bulunan dört kuleden günümüze ulaşan tek kuledir.

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Saat Kulesi</span>

Dolmabahçe Saat Kulesi, Bezmi Alem Valide Sultan Camii ile Dolmabahçe Sarayı'nın Saltanat Kapısı arasında yer alan saat kulesi. 1890-1895 yılları arasında Sultan II. Abdülhamid tarafından yaptırılan saat kulesi 1.210.550 kuruşa mal olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Saat Kulesi</span> İzmir, Türkiyede bir saat kulesi

İzmir Saat Kulesi, İzmir'de Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yıldönümünü kutlamak için 1901'de inşa edilmiş tarihî saat kulesidir. İzmir'in simgesi hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kule</span> boyu eninin en az iki katı olan, herhangi bir yapı malzemesinden yapılmış yapıdır

Kule, boyu eninin en az iki katı olan, herhangi bir yapı malzemesinden yapılmış yapıdır. İlk ortaya çıkış nedenleri düşmanları önceden görüp, korunmak olan kuleler zamanla;

<span class="mw-page-title-main">Tophane Saat Kulesi (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir saat kulesi

Tophane Saat Kulesi Bursa'da Osmanlı padişahı II. Abdülhamit'in tahta çıkışının 29. yılı şerefine inşa edildiği rivayet edilen tarihî saat kulesi.

<span class="mw-page-title-main">İzmit Saat Kulesi</span> Kocaelinin İzmit ilçesinde bulunan bir saat kulesi

İzmit Saat Kulesi ya da diğer adıyla Kocaeli Saat Kulesi, Kocaeli'nin merkezi İzmit'te yer alan bir saat kulesidir. Hem ilin hem de şehrin sembolleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Kalesi</span>

Samsun Kalesi, bugünkü Samsun kentinin kökenini oluşturan ve 1092 yılında Danişmendliler tarafından yaptırılan kermen. Kalenin sınırları günümüzde Saathane Meydanı'ndan bedestene, deniz kıyısında ise Ziraat Bankası Özel İşlem Merkezi'nin bulunduğu alandan Büyük Camii'nin bulunduğu alana kadar uzanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Saathane Meydanı</span>

Saathane Meydanı, Samsun'un İlkadım ilçesinde bulunan ve ismini meydanın ortasında bulunan saat kulesinden alan meydan. Samsun Cumhuriyet Meydanı ile birlikte Samsun'da bulunan iki önemli meydandan birisidir. Saathane Meydanı’nda yer alan tarihi binalar; Taşhan, Şifa Hamamı, Süleyman Paşa Medrese ve Camisi’dir. Meydan, 2016 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyon çalışmaları başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Saat</span>

Büyük Saat, Türkiye'deki en uzun saat kulesidir ve uzunluğu 32 metredir. Saat kulesi Adana'nın Karasoku Mahallesinde Seyhan ilçesinde bulunur.

Ladik Saat Kulesi, Samsun ili Ladik ilçe merkezinde yer alan bir saat kulesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Saat Kulesi</span>

Kayseri Saat Kulesi, Kayseri Cumhuriyet Meydanı'nda bulunan, Sultan II. Abdülhamit'in emriyle 1906 yılında yaptırılan saat kulesidir.

<span class="mw-page-title-main">Amasya Saat Kulesi</span>

Amasya Saat Kulesi, Amasya'nın merkez ilçesinde yer alan saat kulesi. 1865 yılında Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından yaptırılan kule aynı yıl çıkan yangında hasar görmüştür. 1938 yılında gerçekleşen depremle de oldukça hasar gören yapı Şubat 1940'ta Amasya Valisi Talat Öncel tarafından yeni köprü yapımı tarafından yıktırılmıştır. 2002 yılındaysa orijinal yapıya sadık kalınarak yeniden inşa edilmiştir.

Çanakkale Saat Kulesi, Çanakkale ilinin Merkez ilçesinde, feribot iskelesinin yakınında bulunan saat kulesi. Vitalis Gaptiorele'nin finansmanıyla Sancakbeyi Cemil Paşa tarafından 1896'da yaptırılmıştır. Kule 20 metre yüksekliğinde olup beş katlıdır.

Maden Saat Kulesi, Elazığ ilinin Maden ilçesinde bulunan tarihi saat kulesi. 1898 yılında Maden Hükûmet Konağı'nın yanına Mutasarrıf Hayri Bey tarafından yaptırılan kulenin saçak ve kubbesi yıkılmış, kitabesi ve saati ise yok olmuştur. 2018 yılında restorasyona uğramış ve aslına uygun şekilde yenilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kütahya Saat Kulesi</span>

Kütahya Saat Kulesi, Kütahya ilinin Merkez ilçesinde bulunan saat kulesi.

<span class="mw-page-title-main">Mudurnu Saat Kulesi</span>

Mudurnu Saat Kulesi, Bolu ilinin Mudurnu ilçesinde bulunan ahşap kaplı, kiremit çatılı saat kulesi.

Safranbolu Saat Kulesi, Karabük ilinin Safranbolu ilçesinde bulunan saat kulesi. 1797 yılında Anadolu'nun bilinen ilk saat kulesi olarak İzzet Mehmed Paşa tarafından yaptırılan kule 20 metre uzunluğundadır ve kare planlı olarak kesme taştan imal edilmiştir. Londra'dan getirtilen orijinal saati günümüzde hâlen çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki saat kuleleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki saat kuleleri listesi, Türkiye'deki kayda değer saat kulelerinin yer aldığı derleme.

<span class="mw-page-title-main">Saat kulesi</span> mimari yapı

Saat kulesi, bir kule ya da bir yapının üzerinde yükselen kulevari çıkıntı üzerine saat kadranı eklenmesiyle oluşan ikonik yapı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.