İçeriğe atla

Samsun-Çarşamba demiryolu

Samsun - Çarşamba demiryolu
Genel bilgiler
DurumKapatıldı
SahibiTCDD
Yer4. Bölge
İlk - Son durak
İstasyonlar4
Hizmet
TürüDemiryolu
SistemTCDD
İşletmeci(ler)TCDD
Tarihçe
Açılış1 Ekim 1926
Kapanış1980'ler
Teknik bilgiler
Hat uzunluğu2,37 kilometre (1,47 mi)
Hat açıklığıMetre (1000 mm)
Güzergâh haritası
Mustafa Kemal ve İsmet Bey, Samsun-Çarşamba Demiryolu hattının açılış töreninde

Samsun - Çarşamba demiryolu, 1926'da işletilmeye başlanan ve Türk sermayesi ile döşenen ilk demiryolu hattı.

Yeşilırmak Deltası'nda yetiştirilen ürünlerin nakliyatının kolaylaştırılması amacıyla Samsun Sahil Demiryolları adıyla başlanılan projenin yapımı Samsun Sahil Demiryolları Türk Anonim Şirketi tarafından üstlenilmiştir.[1][2] 21 Eylül 1924'te temel atma töreni yapılmış ve 1 Ekim 1926 tarihinde Samsun-Tekkeköy-Dikbıyık-Çarşamba istasyonları arasında ilk sefer gerçekleşmiştir.[3]

Türkiye'de yerli sermayenin finanse etmesiyle döşenen ilk demiryolu hattı olma özelliğine sahip olan[4][5] Samsun-Çarşamba hattı zarar etmesi üzerine 1931'de kapatılmış, hattın işletilmesinde kamu yararını gözeten devlet 15 Nisan 1933'te işletmeyi kendisi üstlenmiştir.[6] 1980'de standart hat açıklığında yenilense de daha sonraları tekrar kapatılmıştır.[7][8] Günümüzde kapalı olan hattın Çarşamba ilçe merkezindeki üç kilometrelik kısmı 2013 yılında sökülmüştür.[9][10]

Kaynakça

  1. ^ Pek, Nedim. "SAMSUN SAHİL DEMİRYOLU" (PDF). samsun.bel.tr. 15 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2014. 
  2. ^ İpek, Nedim (2015). "Samsun'un Değerleri". Köse, Osman (Ed.). Geçmişten Günümüze Samsun/Canik ve Değerleri. 1. Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yayınları. s. 15. ISBN 9786058747395. 
  3. ^ Ayyılmaz, Ferah (2013). "Cumhuriyet Dönemi'nde Samsun-Çarşamba Demiryolunun Yapımında Samsun Limanının Önemi ve Ticari Değeri". Köse, Osman (Ed.). Tarih Boyunca Karadeniz Ticareti ve Canik. 2. Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yayınları. ss. 415-421. ISBN 9786058747333. 
  4. ^ Arı, Kemal (Temmuz 1991). "Samsun Demiryolu'nun Temel Atma Töreni ve Reisicumhur Gazi Mustafa Paşa'nın Samsun Gezisi". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 6 (21). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. ss. 609-622. 
  5. ^ Kuruç, Bilsay (1993). Belgelerle Türkiye İktisat Politikası. 2. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. ss. 465-466. ISBN 9754820066. 
  6. ^ "Samsun sahil demiryollarının Devlete maledilmesine ve Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğünce işletilmesine dair kanun". T.C. Resmî Gazete. Ankara. 29 Mayıs 1933. ss. 2522-2523. 
  7. ^ "Samsun Çarşamba". trainsofturkey.com. 7 Ekim 2015. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018. 
  8. ^ Bickel, Benno; Koch, Karl-Wilhelm; Schmidt, Florian (1987). Dampf unterm Halbmond: Die letzten Jahre des Dampfbetriebes in der Türkei (Almanca). Krefeld: Verlag Röhr. s. 17. ISBN 3884901834. 
  9. ^ Askar, Şükrü Berk (3 Şubat 2018). "Samsun'da demiryolu o tarihte açılacak". habergazetesi.com.tr. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018. 
  10. ^ "Tren yolu yerine karayolu". habergazetesi.com.tr. 11 Kasım 2013. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çarşamba, Samsun</span> Samsunun ilçesi

Çarşamba, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz bölümünde bulunan Samsun iline bağlıdır. Nüfus açısından Samsun'un 4. büyük ilçesidir. Samsun ilinin doğusunda yer alır. Batıda Tekkeköy, doğuda Terme, güneyde Salıpazarı ve Ayvacık ilçeleriyle çevrilidir. İlçe merkezi Samsun'a 36 km uzaklıktadır. Yeşilırmak'ın Çarşamba Ovası'na çıktığı yer yakınında, ırmağın iki yakasında kurulmuş olan ilçe merkezinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samsun</span> Samsun ilinin merkezi olan şehir

Samsun, Samsun ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz Bölgesi'ndeki Orta Karadeniz Bölümü'nde, Türkiye coğrafyasının en kuzeyinde merkezî bir noktada yer alır. Karadeniz Bölgesi'nin eğitim, sağlık, sanayi, ticaret, ulaşım ve ekonomi açılarından en gelişmiş şehri olan Samsun kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları</span> Türk devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Türkiye'deki demiryolu ulaşımının altyapısını geliştiren, düzenleyen ve kontrol eden resmî kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Garı</span> Altındağ, Ankaradaki ana tren istasyonu

Ankara Garı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Altındağ ilçesi Hacı Bayram Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Şefik Avni Özüdoğru</span> Türk siyasetçi

Şefik Avni Özüdoğru, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tâceddinoğulları Beyliği</span>

Tâceddinoğulları Beyliği, 14. ve 15. yüzyıllarda günümüz Samsun ve Ordu yörelerinde hüküm süren Türk beyliği. Anadolu beyliklerinden biri olarak sınıflandırılmakta olup Orduköy ve Erbaa merkezli olarak yönetilmiştir. Taceddinoğulları Beyliği yine sınırdaş bir beylik olan Haciemiroğulları gibi Çepni boyuna mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Onur Anıtı</span> Samsunun İlkadım ilçesindeki atlı Atatürk heykeli

Onur Anıtı, Samsun'un İlkadım ilçesindeki Atatürk Parkı'nda yer alan ve şehrin simgesi hâline gelen anıttır. Mustafa Kemal'in Samsun'a çıktığı noktaya dikilen anıt Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı sayılan bu anı simgelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Samsun (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Samsun, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi Samsun olan, on yedi ilçesi ve 1.247 mahallesi bulunan Samsun, 1.377.546 kişilik nüfusuyla Karadeniz Bölgesi'nin en yüksek, Türkiye'nin ise on altıncı en yüksek nüfuslu ilidir. Doğusunda Ordu, güneyinde Tokat ve Amasya, batısında ise Çorum ve Sinop illeri ile çevrili olup kuzeyinde Karadeniz bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Üniversitesi</span> Samsunda kurulu devlet üniversitesi

Samsun Üniversitesi ya da kısaltmasıyla SAMÜ, 18 Mayıs 2018 tarihinde Samsun'da kurulan devlet üniversitesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesinin bazı fakülte ile yüksekokullarının devriyle kurulan ve Samsun'daki ikinci devlet üniversitesi olan Samsun Üniversitesinin merkez yerleşkesi Canik ilçesinde bulunmaktadır.

Ottoman-American Development Company, 1909 yılında Amerikalı amiral Colby Mitchell Chester tarafından kurulan şirket. Osmanlı İmparatorluğu dâhilinde özellikle petrol yataklarının bulunduğu yerlerde demiryolu imtiyazları almak için girişimlerde bulunan şirket Chester Projesi ile 1924 yılına dek faaliyetlerini sürdürse de somut bir fayda sağlayamamıştır.

Sager & Woerner, eski Alman inşaat şirketi. Woerner ailesinin en büyük payına sahip olduğu şirket 1898'de kurulan şirket 1980'e dek varlığını sürdürmüştür. Orta Doğu'da etkin olan Sager & Woerner 1925 ve 1926 yıllarında Samsun Limanı inşasına talip olsa da anlaşma sağlanamamıştır.

Philipp Holzmann, Frankfurt merkezli eski Alman şirketi.

<span class="mw-page-title-main">Samsun'daki müzeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Samsun'daki müzeler listesi, Türkiye'nin Samsun ilinde bulunan tüm müzelerin derlendiği liste.

Samsun tarihi, tarih öncesi dönemde Eski Taş Çağı'na kadar uzanır ve buradaki ilk yerleşik topluluğun izlerine günümüzden yaklaşık 7 bin yıl önce rastlanmıştır.

Samsun, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümü içerisindeki Canik Dağları Yöresi'nde yer almaktadır. Karadeniz'e doğru akarak iki büyük delta oluşturan Kızılırmak ve Yeşilırmak nedeniyle Samsun kıyıları geniş bir koy niteliğini almıştır. Atakum ve İlkadım ilçelerinin batı ve doğu yönlerindeki iki burun çıkıntısında da daha küçük boyutlu ikinci bir koy oluşmuş durumdadır. %45'ini dağların, %37'sini platoların, %18'ini ise ovaların meydana getirdiği Samsun Karadeniz Bölgesi'nin en önemli liman kentlerinden biri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Samsun'da din</span>

Samsun'da din, Türkiye'nin bir ili olan Samsun'da ilk yerleşim döneminden itibaren uygulanan dinî pratik ve inanışların bütünü. Yerleşim geçmişi Taş Çağı'na dek uzanan Samsun'un yerleşik kültürü ile Grek kolonicilerin getirdiği inançların birleşimi kenti dinî açıdan Karadeniz'in en önemli yerleşimlerinden biri hâline getirmiştir. Amisos yerleşim alanı ve nekropolünü içerisinde barındıran Çakalca-Karadoğan Höyüğü'nde yapılan kazılarda Milet kolonisi dönemine tarihlenen ve farklı betimlemelere sahip Kibele heykelcikleri bulunmuştur. Kibele'nin yanı sıra aynı döneme tarihlenen Kore heykelcikleri de kurtarılmıştır. Heykelcikler hâricinde Kibele ile Kore adına hazırlanan ve üzerinde adak adamaya dair Grekçe işlemelerin bulunduğu çanak-çömlekler keşfedilmiştir. MÖ 6. yüzyılın ortalarına tarihlenen buluntular şehirde güçlü bir tanrıça kültünün bulunduğunu göstermekle birlikte törensel amaçlarla kullanılan dinî alanların bulunduğunu da kanıtlamaktadır. Heykelciklerin bulunduğu muntazam pozisyonları ve kırılarak çömleklere koyuldukları dikkate alındığında bir ritüelin parçası olarak toprağa gömüldükleri anlaşılmakta olup sonraki yüzyıllara ait buluntu sayısının oldukça az olması şehirlilerin zaman içerisinde dinî adetlerini değiştirdiklerini göstermektedir.

Samsun'da ulaşım, Türkiye'nin bir ili olan Samsun'un ilk yerleşim aldığından bu yana deniz, hava ve kara üzerinden ulaşım tarihi ve altyapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kaynarca Tren İstasyonu</span> İstanbul, Türkiyede bir tren istasyonu

Kaynarca Tren İstasyonu, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Pendik ilçesi Kaynarca Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Samsun-Kalın demiryolu</span> Demiryolu hattı

Samsun - Kalın demiryolu, Türkiye'nin kuzeyinde Samsun - Kalın arasında bulunan TCDD'ye ait ana demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Orduköy, Çarşamba</span>

Orduköy, Samsun ilinin Çarşamba ilçesine bağlı bir mahalledir.