İçeriğe atla

Samosata

Koordinatlar: 37°34′46″N 38°28′53″E / 37.57955°K 38.481317°D / 37.57955; 38.481317
Arsamosata ile karıştırılmamalıdır.
Samosata
Shamushat (Ermenice: Շամուշատ)
{{{açıklama}}}
859 yılında Samosata'ya Bizans saldırısının anlatımı, Madrid Skilicis
Kentin Türkiye haritasındaki konumu.
Kentin Türkiye haritasındaki konumu.
{{{raptiye}}}
Kentin Türkiye haritasındaki konumu.
KonumTürkiye
BölgeAdıyaman

Samosata (İngilizce telaffuz: [səˈmɒsətə]; Ermenice: Ermenice: Շամուշատ, Shamushat, Grekçe: Σαμόσατα Samósata, Süryanice: ܫܡܝܫܛ šmīšaṭ) Fırat'ın sağ (batı) kıyısında, Adıyaman'da bulunan modern şehrin Samsat'ın önceki yerine yerleşmiş eski bir kentti fakat yeni inşa edilen Atatürk Barajı tarafından sular altında kaldığı için artık erişilemiyor. Kent ağırlıklı olarak Süryanice konuşan bir nüfusa sahip olsa da Helenistik kültür, burada önemli bir rol oynamıştır.[1]

Tarih

Şehrin kurucusu, Ermeni kralı Sames'dir.[2]

Türkiye'nin güneydoğusundaki Fırat Nehri'nin üzerinde bulunan bu yapı, doğu-batı ticaret yolunda nehrin önemli bir geçiş noktasını korumak için güçlendirilmiştir. Ayrıca, Şam, Palmira ve Sura'dan Ermenistan'a ve Euxine Denizi'ne kadar uzanan başka bir rotada bir istasyon görev yapıyordu. Bir süre, şehir Kommagene'de Antiochia (Grekçe: Αντιόχεια τῆς Κομμαγηνῆς) olarak adlandırılmıştır. Kommagene'de Antiochia olarak, Helenistik Kommagene Krallığı'nın başkenti olarak yaklaşık M.Ö. 160'tan Roma'ya teslim olduğu M.Ö. 72'ye kadar hizmet etmiştir. İmparator Hadrianus'un günlerinden bir sivil metropolis olan Samosata, Lejyon VI Ferrata'nın ve daha sonra Lejyon XVI Flavia Firma'nın meskeni ve çeşitli askeri yolların bir ucudur.

Samosata'da Julianus'un Şapur'a yaptığı seferin başladığı yerdir ve 7. yüzyılda Herakleios ile Hüsrev arasındaki mücadelede doğal bir geçiş yeri idi.

Samosata, Lukianos (y. 120-192) ve Pavlus (fl. 260) gibi antik çağlardan birçok tanınmış kişinin doğduğu yerdir.

Modern Samsat

Eski Samosata, Türk kasabası Samsat olarak günümüzde devam etmektedir. Samsat'ın eski kenti 1989'da Atatürk Barajı'nın suları altında kaldı. Eski şehrin batmasından çıkarılan nüfus için aynı adı taşıyan yeni bir kasaba inşa edildi. Modern Samsat yaklaşık 2000 nüfuslu bir şehirdir. Adıyaman ilinde aynı adı taşıyan ilçenin merkezidir.

Kaynakça

  1. ^ "A Journey to Palmyra (p. 114)". 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2018. 
  2. ^ Toumanoff, Cyril Studies in Christian Caucasian History (1963), p. 280 and 292, Georgetown University Press

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Samosata ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zeugma</span> Türkiyede bir antik kent

Zeugma, Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkıs köyünde bulunan antik yerleşim.

<span class="mw-page-title-main">Adıyaman (il)</span> Türkiyenin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bir il

Adıyaman, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Orta Fırat Bölümü'nde bulunan bir ildir. İdari merkezi Adıyaman şehridir. TÜİK 2023 sonu verilerine göre ilin nüfusu 604.978'dir.

<span class="mw-page-title-main">Adıyaman</span> Adıyaman ilinin merkezi olan şehir

Adıyaman, Adıyaman ilinin merkezi olan şehirdir. Kuzeyden Çelikhan, doğudan Kâhta, güneydoğudan Samsat ve Atatürk Baraj Gölü ile, güneyden Fırat nehri ve batıdan Besni ve Tut ilçeleri ile çevrilidir. Önceleri şehir merkezindeki kale etrafında konumlanan yerleşim, il merkezi olduğu 1954 yılından itibaren genişlemiş ve büyümüştür.

<span class="mw-page-title-main">Fırat</span> Türkiyeden başlayıp Basra Körfezine uzanan ırmak

Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samsat</span> Adıyaman ilçesi

Samsat, Adıyaman ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adıyaman ve Şanlıurfada bir baraj

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Akka</span> cidade costeira no norte de Israel

Akka, İsrail'in kuzeyinde Akdeniz kıyısında bir şehir. Nüfusu 45.000 civarıdır (2003). Müslümanların, Dürzilerin, Hristiyanların, Bahailerin ve Yahudiler'in birlikte yaşadıkları bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Besni</span> Adıyamanın bir ilçesi

Besni, Adıyaman il merkezinin batı kesiminde yer alan bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı</span> Adıyaman ilindeki Kahta ilçesi yakınlarında Ankar dağları civarında bir dag

Nemrut Dağı, Türkiye'nin Adıyaman ilinde yer alan 2.150 metre yüksekliğinde bir dağdır. Adıyaman'ın Kahta ilçesinde yer alan Nemrut Dağı, Ankar Dağları civarında Toros dağ silsilesinde bulunur. 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında tesis edilen Nemrut Dağı Millî Parkı ile korumaya alınmıştır. Nemrut Dağı Kültür rotası Adıyaman merkezde bulunan Perre Antik Kenti ile başlayıp sonrasında Kahta ilçesinde bulunan Karakuş Tümülüsü, Cendere Köprüsü ve Kanyonu, Komagene Medeniyeti'nin yazlık başkenti olan Arsemia Ören Yeri, Kahta Kalesi, Şeytan Köprüsü ve nihayetinde Nemrut Dağı'nda son bulur.

<span class="mw-page-title-main">Samsatlı Lukianos</span>

Samsatlı Lukianos, retorikçi, Hiciv yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Edessa</span> Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir

Edessa, Yukarı Mezopotamya'da, Seleukos İmparatorluğu'nun kurucusu Kral Selevkos I Nicator tarafından Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir (polis) idi. Daha sonra Osroene Krallığı'nın başkenti oldu ve Roma eyaleti Osroene'nin başkenti olarak devam etti. Geç Antik Çağ'da, Hristiyan öğreniminin önde gelen merkezi ve Edessa Katekistik Okulu'nun merkezi oldu. Haçlı Seferleri sırasında, Edessa Kontluğu'nun başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kommagene Krallığı</span>

Kommagene Krallığı, İrani Orontid Hanedanı'nın Helenleşmiş bir kolu tarafından yönetilen Greko-Pers krallığıdır. Partlar, Ermeniler ve Romalılar arasında tampon bir ülke olmuştur.

Tigranakert veya Dikranagerd, Diyarbakır'ın Silvan ilçesinin doğusunda bulunan, tarihteki eski Ermeni başkentlerinden biri.

Gritille, Adıyaman'ın Samsat ilçesinin 7 km. kuzeydoğusunda bulunan bir höyüktür. Diğer adı Tille olan höyük, Atatürk Baraj Gölü suları altında kalmadan önce Kovanoluk (Biriman) Mahallesi'nin 3 km. kuzeydoğusundaydı. Baraj gölü altında kalmadan önce Fırat kıyısında bulunuyordu. Höyüğü oluşturan tepenin doğu kesimi nehir erozyonu tarafından zaten aşındırılmıştı. Yerleşim için oldukça uygun koşullara sahiptir. Batı kesimi tarım yapılabilecek geniş düzlüklere açılır. Nehir kenarında yazın bile soğuk su alınabilecek iki pınar vardır. Ağaçlıklı ırmak kenarı bol odun sağlar. Nehir üzerindeki adalarda yazın bile yeşil ot bulunabilmektedir. Üstelik bölgede oldukça iyi durumda çakmak taşı kaynakları vardır. Kazı çalışmalarından elde edilen taşınabilir buluntular Adıyaman Müzesi'nde sergilenmektedir.

Samsat Höyük, Adıyaman ili, Samsat ilçesi hemen kuzeydoğusunda, günümüzde Atatürk Baraj Gölü altında kalmış olan bir höyüktür. Baraj gölü suları altında kalmasından önce Fırat kıyısından 700 metre içeride olmasına karşın iskan edildiği dönemde hemen nehrin kıyısındaydı. Yüksek bir höyük sayılabilecek olan Samsat Höyük, ova seviyesinden 37-40 metre yükseklikte olup taban alanı 500 x 350 metre kadardır. En dik yamacı doğu yamacı, en düşük eğimli yamacı ise güneybatıya bakan yamacıdır. Adı, Klasik Çağ kaynaklarında Samosate, Samosatum, İslami Dönem kaynaklarında ise Semisat, Sumaisat olarak geçmektedir. Yer olarak, Fırat'ın oldukça geniş, dolayısıyla sığ olduğu bir kesimdedir. Yerleşim olarak ise höyük, teras ve alt şehirden oluşmaktadır. Samsat Höyük, taşıdığı öneme karşın yeterince kazı çalışmaları yapılamadan baraj gölü altında kalıp yok olmuş bir arkeolojik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya (antik kent)</span> Türkiyede bir antik kent

Antakya, Asi Nehri kıyısına kurulmuş bir antik kent. Kalıntıları günümüz Antakya şehrinde bulunur ve modern şehre ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Adıyaman'ın ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Adıyaman ilinde bulunan ilçeler şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Kummuhu</span> Fıratın yukarısında hüzüm sürmüş geç Hitit krallığı

Kummuhu, Demir Çağı'nda Fırat'ın yukarısında hüküm süren Geç Hitit krallığı.

Arsamosata Fırat kenarında bugün ki Elazığ kentinin yakınlarında kurulmuş Ermeni Sophene'de antik bir şehirdir. Orontid Hanedanı'ndan Kral I. Arsames tarafından M.Ö. 3.yüzyılda kurulmuştur. Kentin Orta Çağ'daki adı Ashmushat idi, Roma ve Bizans zamanında Armosota (Ἀρμόσοτα) ve Arsamosota (Ἀρσαμόσοτα) isimleriyle anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Baraj Gölü</span> Türkiyede bir baraj gölü

Atatürk Baraj Gölü, Türkiye'nin Adıyaman, Şanlıurfa ve Diyarbakır illeri arasında yer alan bir baraj gölüdür. Fırat üzerinde Atatürk Barajı'nın inşa edilmesiyle oluşmuştur. 817 km2'lik yüzölçümüyle ülkenin en büyük üçüncü gölüdür. Gölün toplam su hacmi 48,5 milyar m3'tür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.