İçeriğe atla

Samoa

Bu madde bağımsız devlet olan Samoa'yı konu almaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'ne bağımlı Amerikan Samoası için bu maddeye bakınız.
Samoa
Malo Sa'oloto Tuto'atasi o Samoa (Samoaca)
Independent State of Samoa (İng.)
Samoa Bağımsız Devleti
Slogan
Fa'avae i le Atua Samoa
Millî marş
The Banner of Freedom
Samoa haritadaki konumu
Başkent
ve en büyük şehir
Apia
13°35′G 172°20′D / 13.583°G 172.333°D / -13.583; 172.333
Resmî dil(ler)Samoaca
Etnik gruplar
Samoalı
Resmî din
Hristiyanlık
HükûmetParlamenter cumhuriyet
• O le Ao o le Malo
II. Va'aletoa Sualauvi
• Başbakan
Naomi Mata'afa
• İlan etti
1 Ocak 1962
• Su (%)
0,3
Nüfus
• 2020 sayımı
202.506[1] (176.)
• Yoğunluk
70/km2
GSYİH (SAGP)2020 tahminî
• Toplam
1,125 milyar $ (178.)
• Kişi başına
5.547 $[2] (129..)
GSYİH (nominal)2020 tahminî
• Toplam
829 milyon $ (184.)
• Kişi başına
4.084 $[2] (105.)
İGE (2019)artış 0.715[3]
yüksek · 111.
Para birimiTala (WST)
Zaman dilimiUTC+13 (UTC+13.00)
• Yaz (YSU)
UTC+14 (UTC+14.00)
Trafik akışısol
Telefon kodu685
İnternet alan adı.ws

Samoa ya da resmî adı ile Bağımsız Samoa Devleti, Güney Büyük Okyanus'unda, Polinezya'da bulunan, adalar topluluğundan oluşan bir ülkedir.

Tarihi

1900-1914 arasında Alman Samoası, 1914-1997 arasında da Batı Samoa adını almıştır. Birleşmiş Milletler tarafından ancak 1976'da Samoa olarak tanınmıştır.

4000 yıl önce, Güneybatı Asya'dan gelen göçmenlerce kurulan ilk yerleşim yerleri, 1700'lerde Avrupalı sömürgeciler tarafından keşfedilmiş, ancak 1830'lardaki İngiliz işgaline kadar geleneksel yapısını korumuştur. Fakat bu yapıların hepsi kaçak olup konar göçerdir.

Samoa devletinin bulunduğu Samoa Adaları zaman dilimine göre Amerika'dan sonra yeni yıla girmektedir. 7 Eylül 2009'da trafik sola geçmiştir.

Ülke ticarette yaşadıkları zorluklar nedeniyle uluslararası tarih değiştirme çizgisinin öteki yanına geçmeye karar verdi. Bu sebeple dünya üzerinde güneşi en son gören ülkelerden Samoa’daki 186 bin kişi, 29 Aralık 2011 Perşembe gecesi uykuya yatıp 31 Aralık 2011 Cumartesi sabahında uyandı. Samoa Başbakanı Tuilaepa Sailele Malielegaoi, kararın Yeni Zelanda, Avustralya ve Asya ile ticari ilişkilerde saat farkından ötürü yaşanan aksamaların en aza indirilmesi amacıyla verildiğini açıkladı. Malielegaoi, ülkelerinde yaşanmayacak 30 Aralık Cuma günü için çalışanların ücretlerinin yine de ödeneceğini, diğer yandan turistlerden ise bu günün parasının alınmayacağını açıkladı. Ülke, 119 yıl önce Amerikalı tüccarların girişimi ile tarih değiştirme çizgisinde taraf değiştirmişti. O zamandan beri Avustralya’nın 21, Yeni Zelanda’nın 23 saat gerisinde olan Samoa bu değişiklik ile Avustralya’nın 3, Yeni Zelanda’nın 1 saat ilerisinde olacak.

Coğrafî verileri

  • Konum: Okyanusya, Güney Pasifik Okyanusunda adalar grubu.
  • Coğrafî konumu: 13 35 Güney enlemi, 172 20 Batı boylamı
  • Haritadaki konumu: Okyanusya
  • Yüzölçümü: 2,944 km²
  • Sınırları: 0 km
  • Sahil şeridi: 403 km
  • İklimi: tropikal
  • Arazi yapısı: Volkanik özellikli, kayalıklı, iç kısımlarda dağlar yer alır.
  • Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m
  • En yüksek noktası: Mauga Silisili 1,857 m
  • Doğal kaynakları: Ormanlar, balıklar, hidro enerji
  • Arazi kullanımı:
    • tarıma uygun topraklar: %21.13
    • Daimi ekinler: %24.3
    • Diğer: %54.57 (2005)
  • Doğal afetler: Tufanlar, volkanlar

Nüfus bilgileri

  • Nüfus: 176,908 (Temmuz 2006 verileri)
  • Nüfus artış oranı: %-0.2 (2006 verileri)
  • Mülteci oranı: -11.76 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
  • Bebek ölüm oranı: 26.85 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
  • Ortalama hayat süresi:
    • Toplam nüfus: 71 yıl
    • Erkeklerde: 68.2 yıl
    • Kadınlarda: 73.94 yıl (2006 verileri)
  • Ortalama çocuk sayısı: 2.94 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
  • Ulus: Samoalı
  • Nüfusun etnik dağılımı: Samoalı %92.6, Avrupalı %7.4
  • Din: Hristiyan %99.7
  • Diller: Samoaca, İngilizce
  • Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
  • Toplam nüfusta: %99.7
    • Erkekler: %99.6
    • Kadınlar: %99.7 (2003 verileri)

Yönetim

  • Ülkenin resmî tam adı: Samoa Bağımsız Devleti
  • Kısa şekli: Samoa
  • Eski adı: Batı Samoa
  • Yönetim biçimi: Anayasal monarşi
  • Başkent: Apia
  • İdari bölümler: 11 bölge; A'ana, Aiga-i-le-Tai, Atua, Fa'asaleleaga, Gaga'emauga, Gagaifomauga, Palauli, Satupa'itea, Tuamasaga, Va'a-o-Fonoti, Vaisigano
  • Bağımsızlık günü: 1 Ocak 1962
  • Millî bayram: Bağımsızlık günü, 1 Haziran (1962)
  • Anayasa: 1 Ocak 1962

Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), C, ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederasyonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), Sparteca, SPC (Güney Pasifik Komisyonu), SPF, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTO (Dünya Ticaret Örgütü)

Ekonomik göstergeler

  • GSYİH: Satın alma Gücü paritesi - 1 milyar $ (2002 verileri)
  • GSYİH - reel büyüme: %5.5 (2005 verileri)
  • GSYİH - sektörel büyüme:
    • tarım: %11.4
    • endüstri: %58.4
    • hizmet: %30.2 (2004 verileri)
  • Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3.3 (2005 verileri)
  • İş gücü: 90,000 (2000 verileri)
  • Endüstri: Gıda maddeleri, yapı malzemeleri, otomobil parçaları
  • Endüstrinin büyüme oranı: %10 (2000 verileri)
  • Elektrik üretimi: 108 milyon kWh (2004)
  • Elektrik tüketimi: 100.5 milyon kWh (2004)
  • Elektrik ihracatı: 0 kWh (2004)
  • Elektrik ithalatı: 0 kWh (2004)
  • Tarım ürünleri: Hindistan cevizi, muz, patates, kakao,
  • İhracat: 94 milyon $ (2004)
  • İhracat ürünleri: Hindistan cevizi yağı ve kreması, kurutulmuş Hindistan cevizi, balık, bira
  • İhracat ortakları: Avustralya %75.9, Amerikan Samoa %13.6, ABD %6.5 (2005 verileri)
  • İthalat: $285 milyon (2004)
  • İthalat ürünleri: Makine ve parça, endüstriyel gereçler, gıda maddeleri
  • İthalat ortakları: Yeni Zelanda %31, Avustralya %22.6, ABD %13.5, Japonya %7.5, Fiji %6, Çin %4.6 (2005)
  • Dış borç tutarı: 177 milyon $ (1998 verileri)
  • Para birimi: Tala
  • Para birimi kodu: WST
  • Mali yıl: Takvim yılı

İletişim bilgileri

  • Kullanılan telefon hatları: 13,300 (2003)
  • Telefon kodu: 685
  • Radyo yayın istasyonları: AM 2, FM 4, kısa dalga 0 (2004)
  • Radyolar: 178,000 (1997)
  • Televizyon yayını yapan istasyonlar: 2 (2002)
  • Televizyonlar: 11,000 (1997)
  • Internet kısaltması: .ws
  • Internet servis sağlayıcıları: 2 (2000)
  • Internet kullanıcıları: 6,000 (2004)

Ulaşım ve taşımacılık

  • Demiryolları: 0 km
  • Karayolları: 2,337 km (2004)
  • Su yolları: yok
  • Limanları: Apia, Asau, Mulifanua, Salelologa
  • Hava alanları: 4 (2006 verileri)

Kaynakça

  1. ^ "Population & Demography Indicator Summary". Samoa Bureau of Statistics. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018. 
  2. ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  3. ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone</span> Batı Afrikada bir ülke

Sierra Leone, resmî adıyla Sierra Leone Cumhuriyeti, Batı Afrika'da bir ülkedir. Portekizliler tarafından 1462 yılında bölge keşfedildiğinde, buradaki dağların şeklinin aslanlara benzetilmesinden dolayı, ülkeye aslanlı dağlar veya aslanlı sıradağlar anlamına gelen bu ismi vermişlerdir. Kuzeydoğusunda Gine, güneydoğusunda Liberya ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunur. Sierra Leone 71.740 km2'lik bir alanı kaplar ve nüfusu 6.296.803'tür. Tropikal İklim'e sahiptir. Komşusu Liberya gibi özgür bırakılmış Afrikalı köleler tarafından kuruldu. İngiliz sömürgeciliğinden sonra 1961'de bağımsız hale geldi. Ancak ülke 1990'lardan 2002'ye kadar yıkıcı bir iç savaş yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trinidad ve Tobago</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Trinidad ve Tobago, Karayipler'de yer alan, Trinidad ve Tobago adlı iki farklı adadan oluşan ülke. Ülkenin para birimi Trinidad ve Tobago dolarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda</span> Pasifik Okyanusunun güneybatısındaki ada ülkesi

Yeni Zelanda, Güney Büyük Okyanus'ta bir ada ülkesidir. Güney Yarımkürede, Okyanusya'daki Güney Pasifik adaları arasında, Avustralya'nın yaklaşık 2.000 km güneydoğusunda yer almaktadır. Başlıca iki büyük ve 700'den fazla küçük adadan oluşur. Toplamda 268.021 kilometrekarelik bir yüz ölçümüne sahiptir. Bölgedeki tektonik hareketler ve volkanik olaylar nedeniyle Yeni Zelanda birçok yüksek dağa sahiptir. Yeni Zelanda'nın başkenti Wellington ve en büyük şehri Auckland'dır.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya</span> coğrafi bölge

Okyanusya, Büyük Okyanus'a dağılmış adaları kapsayan ülkelerden ve Avustralya'dan oluşan coğrafi bölgedir. Asya'nın güney ve güneydoğusunda, Antarktika'nın kuzeyinde ve Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu'nun arasında yer alır. Yüzölçümü 8.970.000 km², nüfusu 35.669.267'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bhutan</span> Güney Asyada bir ülke

Bhutan veya Butan, resmi adıyla Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Çok yakın olmalarına rağmen Bangladeş ve Nepal'le sınırdaş değildir. 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir, 38.394 km²'lik alanıyla 133. büyük ülkedir. Tarihî İpek Yolu üzerinde, Hint altkıtası, Güneydoğu Asya ve Tibet'in kesişim noktasında yer alan Bhutan meşrutiyetle yönetilir ve Mahayana Budizmini baz alan bir ulusal kimliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Samoası</span> Okyanusyada yer alan A.B.D. denizaşırı bölgesi

Amerikan Samoası, Güney Pasifik Okyanusu kesiminde konuşlanmış bir ada ülkesidir. En büyük ve gelişmiş adası Tutuila adasıdır. Amerikan Samoası, Amerikalıların bu bölgeyi ve halkını dünyaya açmak için Mikronezya, Filipinler, Guam, Marshall adalarıyla birlikte yayılmacılıkta kullandığını söyleyebiliriz. Amerika Birleşik Devletleri'ne ait bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Helena</span> Atlas Okyanusunun güneyindeki Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesi

Saint Helena, adını Bizanslı Azize Helena'dan alan, Atlas Okyanusu'nun güneyindeki volkanik tabanlı ada. Ada yönetimi Birleşik Krallık'a bağlıdır. Ada, Ascension ve Tristan da Cunha ile birlikte Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha adıyla Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Norfolk Adası</span> Avustralyanın doğusunda yer alan Avustralyaya bağımlı ada

Norfolk Adası, Büyük Okyanus'ta, Yeni Zelanda ile Yeni Kaledonya arasında yer alan ve Avustralya'nın dış bölgesi olarak bu ülkeye bağlı olan ada. Norfolk adası, Nepean Adası ve Phillip Adası ile birlikte Norfolk Adası Bölgesi'ni oluşturmaktadır. Adanın başkenti Kingston'dır.

<span class="mw-page-title-main">Montserrat</span> Karayiplerde Birleşik Krallıka bağlı bir ada

Montserrat, Kuzey Amerika'da Antiller bölgesinde Birleşik Krallık'a bağlı bir ada. Adadaki volkan hareketleri canlılığını koruduğu için, zaman zaman volkanik depremler ve lav akıntıları yaşanmakta ve bölge halkı bundan etkilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">São Tomé</span> São Tomé ve Príncipenin başkenti

São Tomé, São Tomé ve Príncipe ülkesinin başkenti'dir. Ülkenin en büyük şehridir. Şehir adını Portekizli kâşif "Saint Thomas"'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Arnavutluk ekonomisi, serbest piyasa ilkelerine dayalı olarak merkezi bir ekonomiden piyasaya dayalı bir ekonomiye geçiş sürecinden geçmiştir. Arnavutluk, üst-orta gelirli bir ülkedir ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gayrisafi yurt içi hasıla</span> Bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin piyasa değeri toplamı

Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), bir ülke veya ülkeler tarafından belirli bir zaman diliminde üretilen ve satılan tüm nihai malların ve hizmetlerin piyasa değeri’nin parasal bir ölçü’südür.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya ekonomisi</span> Okyanusya ülkelerinin ekonomisiyle ilgili Vikimedya maddesi

Okyanusya ekonomisi 14 farklı ülke ve ekonomilerini konu almaktadır.

Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Asya-Pasifik bölgesinde on ASEAN ülkesi(Brunei, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam) ve beş adet diğer ülke - Avustralya, Çin, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore - arasında bir serbest ticaret anlaşmasıdır. 15 üye ülke, dünya nüfusunun ve GSYİH'nin yaklaşık %30'unu oluşturmakta ve bu da onu en büyük ticaret bloku yapmaktadır. 15 Kasım 2020'de Vietnam'ın ev sahipliği yaptığı sanal ASEAN Zirvesi'nde imzalandı ve üye ülkeler tarafından onaylandıktan sonra iki yıl içinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.

<span class="mw-page-title-main">Suriye ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Suriye ekonomisi, tarım, petrol, endüstri ve hizmete dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore ekonomisi</span> Güney Kore Ekonomisinin Gelişimi

Güney Kore ekonomisi, nominal olarak dünyanın 11. büyük ve satınalma gücü paritesi bakımından 13. büyük ekonomisi olup Asya'nın da dördüncü büyük ekonomisidir. Güney Kore karma bir ekonomi olup ülke ekonomisine chaebol denilen aile konglomeratları hakimdir. Güney Kore fakir ve gelişmekte olan bir ülke iken Han Nehri Mucizesi ile yaşadığı büyük ekonomik kalkınma ile gelişmiş yüksek gelirli bir ülke haline geldi. Güney Kore kendisi ile aynı ekonomik gelişmeyi sağlamış olan Tayvan, Singapur ve Hong Kong ile birlikte Asya Kaplanları olarak anılır. Bununla birlikte ülke 1997 Doğu Asya Mali Krizi'nden oldukça etkilenmiştir. Güney Kore G-20 ve OECD üyesi olup 21. yüzyılda dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olma potansiyeline sahip sonraki 11 ülkelerinden biridir.

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın Samoa'daki İnsan Hakları Uygulamalarına İlişkin Ülke Raporu şunları belirtmektedir:

Yasa ifade ve basın özgürlüğünü öngörüyor ve hükümet genellikle uygulamada bu haklara saygı duyuyor ve akademik özgürlüğü veya interneti kısıtlamıyordu. Genel olarak bağımsız medya aktifti ve kısıtlama olmaksızın çok çeşitli görüşleri ifade etti. Kanun, herhangi bir kamu üyesinin talebi üzerine mahkeme kararı çıkarılmasına rağmen gizli bir kaynağı açıklamayı reddeden gazetecilere hapis cezası öngörüyor. Ancak, bu kanuna başvuran herhangi bir dava açılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Naomi Mata'afa</span> Samoa başbakanı

Fiame Naomi Mataʻafa Fa'atuatua i le Atua Samoa ua Tasi (FAST) partisinin lideri olarak görev yapan Samoalı bir politikacı ve Yüksek Şeftir (matai).

<span class="mw-page-title-main">2019 Samoa kızamık salgını</span>

2019 Samoa kızamık salgını Eylül 2019'da başladı. 6 Ocak 2020 tarihine gelindiğinde 200.874 nüfuslu Samoa'da 5.700'den fazla kızamık olgusu ve buna bağlı 83 ölüm mevcuttu. Toplumun üçte birinden fazlası enfekte olmuştu. Bu salgının sebebi olarak civar adalarda aşılanma oranının %99'a yakın olmasına rağmen Samoa'da 2017'de %74'ten 2018'de %31-34'e düşmesi düşünüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.