İçeriğe atla

Sami el-Cundi

Sami el-Cundi
Sami el-Cundi soldan ikinci, Paris 1967
Arab Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi Bölge Komutanlığı Üyesi
Görev süresi
1 Şubat 1964 - 4 Nisan 1965
Suriye Başbakanı (vekaleten)
Görev süresi
11 Mayıs 1963 - 13 Mayıs 1963
BaşkanLu'ay el-Etâsî
Yerine geldiğiSelahaddin el-Bitar
Yerine gelenSelahaddin el-Bitar
Kültür Bakanı
Görev süresi
9 Mart 1963 - 12 Kasım 1963
BaşkanLu'ay el-Etâsî
Emin el-Hafız
Başbakan Selahaddin el-Bitar
Yerine geldiğiRafik Gabriel Bashour
Yerine gelenŞibli el-Aysemi
Enformasyon Bakanı
Görev süresi
13 Mayıs 1963 - 14 Mayıs 1964
BaşkanEmin el-Hafız
Başbakan Selahaddin el-Bitar
Yerine geldiğiCemal el-Etâsî
Yerine gelenAbdullah Abdel-Dayem
Suriye'nin Fransa Büyükelçisi
Görev süresi
11 Temmuz 1964 - 1 Ağustos 1969
Yerine geldiğiEsad Said Mahassen
Yerine gelenKamil Hüseyin
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Aralık 1921
Selimiye, Şam Devleti, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası
Ölüm 14 Aralık 1995 (73 yaşında)
Şam, Suriye
Partisi Arab Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi
Akraba(lar) Ali el-Cundi (kardeş)
Abdülkerim el-Cundi (kuzen)
Bitirdiği okul Şam Üniversitesi

Sami el-Cundi (Arapçaسامي الجندي; 15 Aralık 1921 - 14 Aralık 1995) Suriyeli Baasçı bir siyasetçi ve Mişel Eflak'ın takipçisiydi.

Yaşamı

Abdülkerim el-Cundi'nin büyük kuzeni olan Cundi,[1] Selimiye'de alim bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[2] Şam Üniversitesinde diş hekimliği okudu ve 1944 yılında mezun oldu. Başlangıçta Zeki el-Arsuzi tarafından Arap milliyetçiliğine çekilen Cundi, 1947'de Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar'ın Baas Partisine katıldı. 1950'lerde Cemal Abdünnasır'ın Arap milliyetçi hareketine katıldı. 1958'de Mısır ve Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti olarak birleşmesinin ardından Nasır onu enformasyon ve propaganda direktörü olarak atadı. 1961 Suriye Darbesi'yle Nazım el-Kudsi'nin iktidara gelmesinden sonra Cundi işini kaybetti, ancak 1963 Suriye Darbesi'nden sonra Salah el-Bitar'ın kabinesinde enformasyon bakanı oldu. Ayrıca Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyinin (UDKK) resmi sözcülüğünü yaptı.[3]

UDKK, 11 Mayıs 1963'te Cundi'yi başbakan olarak atadı ve bir kabine kurmakla görevlendirdi; ancak Cundi, bunu başaramadı ve üç gün sonra istifa etti. Başbakan Bitar'ın ikinci kabinesinde enformasyon, kültür ve ulusal rehberlik bakanı oldu ve Ekim 1964'e kadar Devlet Başkanı Emin el-Hafız'ın hükûmetinde kaldı. 1964 yılında Fransa büyükelçisi oldu.[3]

1969'da Suriye'de bir süre hapiste tutulan Cundi,[1] Beyrut'ta emekli olup anılarını yazdı. İsrail'in 1982'de Lübnan'ı istila etmesinin ardından Suriye'ye döndü, ancak diş hekimi olarak çalıştı ve siyasi olarak aktif değildi.[3]

Cundi'nin Baas Partisinin akıbetine ilişkin anlatısı "birçok ulusal antikolonyal hareketin başına gelenlerin dürüst ve üzücü bir tasviri" olarak nitelendirilmiştir.[4]

Çalışmalar

  • Arab wa Yahud [Araplar ve Yahudiler], Beyrut, 1968
  • Sadiqi Ilyas [Dostum İlyas], Beyrut, 1969
  • Al Ba`th [Baas], Beyrut, 1969
  • Athadda wa Attahim [Meydan okuyorum ve suçluyorum], Beyrut, 1969

Baas'ın kökenleri

El-Cundi öğrenciyken Arsuzi'nin siyasi derslerine katıldı ve kendisine Arap Diriliş (Baas) Partisi adını veren küçük bir grubun sekreteri oldu.[5] O dönem hakkında şunları yazmıştır:

Bu umudu, yalnızlığımızı giderek artıran toplumumuzda yabancılar olarak yaşadık: tüm eski değerlere karşı isyancılar, insanlığın tüm geleneklerine düşmanlar, tüm törenleri, ilişkileri ve dinleri reddedenler. Amansız bir kazma olduğumuz her yerde kavgayı aradık. ...

Irkçıydık ['irqiyyin], Nazizme hayrandık, kitaplarını ve düşünce kaynaklarını, özellikle de Nietzsche'nin Böyle Buyurdu Zerdüşt'ünü, Fichte'nin Alman Ulusuna Sesleniş'ini ve H. S. Chamberlain'in ırk üzerine kurulu On Dokuzuncu Yüzyılın Temelleri'ni okuyorduk.[6] Kavgam'ı çevirmeyi ilk düşünen biz olduk.

Bu dönemde Şam'da yaşayan herkes Arap halkının Nazizme olan eğilimini takdir edecektir, çünkü Nazizm onun şampiyonu olabilecek bir güçtü ve yenilen kişi doğası gereği galip geleni sevecektir. Ancak bizim inancımız oldukça farklıydı. ...[7]

Biz sosyal ilişkileri sevgi üzerine kuran idealistlerdik. Üstat [Arsuzi] İsa hakkında konuşurdu ve sanırım Nietzsche'nin Tragedyanın Doğuşu kitabından etkilenmişti. İdeal olarak İslam öncesi dönemi aldı ve bu dönemi Arapların altın çağı olarak adlandırdı.[5]

Arsuzi'nin grubu 1944'te dağıldı, ancak üyelerin çoğu Suriye Baas Partisi içinde büyüyen ve Baas olarak da adlandırılan Mişel Eflak'ın grubuna da aitti.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Itamar Rabinovič (1972). Syria Under the Baʻth, 1963-66: The Army Party Symbiosis. Transaction Publishers. s. 237. ISBN 978-1-4128-3550-3. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  2. ^ Fouad Ajami (2012). The Syrian Rebellion. Hoover Press. s. 29. ISBN 978-0-8179-1506-3. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  3. ^ a b c Sami M. Moubayed (2006). Steel and Silk: Men and Women who Shaped Syria 1900-2000. Cune Press. s. 264. ISBN 978-1-885942-40-1. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  4. ^ Fouad Ajami (1992). The Arab Predicament: Arab Political Thought and Practice Since 1967. Cambridge University Press. ss. 49-59. ISBN 978-0-521-43833-9. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  5. ^ a b c Elie Kedourie (1974). Arabic Political Memoirs and Other Studies. Londra: Frank Cass. ss. 199-201. 
  6. ^ According to Gilbert Achcar, The Arabs and the Holocaust (2010), p.69, "which revolves on race" is a mistranslation for "and Darré's The Race".
  7. ^ This ellipsis appears in Kedourie's translation. Nordbruch provides a fuller translation: "But we were a different school [of thought]. Those who do not get deep into the principles of the Arab National Party – and these principles are the very principles of the Arab Ba‘th – might be misled [about the influence of Nazism]." Götz Nordbruch. "'Cultural Fusion' of Thought and Ambitions? Memory, Politics and the History of Arab–Nazi German Encounters". Middle East Studies. 47 (1): 183-194. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi</span> milliyetçi-sosyalist öğretiye dayalı Arap siyasi partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi Zeki el-Arsuzi'nin ortakları, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar tarafından Suriye'de kurulmuş bir siyasi partiydi. Parti, Arap milliyetçiliği, pan-Arabizm, Arap sosyalizmi ve anti-emperyalist çıkarları karıştıran bir ideoloji olan Baasçılığı benimsedi. Baasçılık, Arap dünyasının tek bir devlette birleştirilmesi çağrısında bulunur. "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganı ile Arap birliğine ve Arap olmayandan gelen kontrole ve müdahaleye karşı özgürlüğe atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Baasçılık</span> Pan-Arabist ve milliyetçi ideoloji

Baasçılık, ilerici bir devrimci hükûmet üzerinde öncü bir partinin liderliği aracılığıyla birleşik bir Arap devletinin gelişmesini ve yaratılmasını destekleyen bir Arap milliyetçiliği ideolojisidir. İdeoloji resmi olarak Suriyeli entelektüeller Mişel Eflak, Zeki el-Arsuzi ve Selahaddin el-Bitar'ın teorilerine dayanmaktadır. Modern çağın Baasçı liderleri arasında Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zeki el-Arsuzi</span> Suriyeli filozof (1899-1968)

Zeki el-Arsuzi Suriyeli bir filozof, filolog, sosyolog, tarihçi ve Arap milliyetçisiydi. Fikirleri Baasçılığın ve siyasi hareketinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca başta Arapçanın Kendi Dilindeki Dehası (1943) olmak üzere birçok kitap yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Irak'a Yardım Komitesi</span>

Suriye Irak'a Yardım Komitesi, 1941'deki Anglo-Irak Savaşı sırasında Irak'ı İngilizlere karşı desteklemek için 1941'de oluşturulan siyasi bir hareketti. İngilizlere karşı Irak güçlerinin yanında savaşmak için silahlar ve gönüllüler gönderdi. Arap İhya Hareketi lideri Mişel Eflak tarafından düzenlendi ve yönetildi. Zeki el-Arsuzi örgüte karşı çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baası</span> Suriyede eski bir siyasi parti

Arap Baası, ayrıca Arap Baas Partisi olarak da bilinen Arap milliyetçisi bir siyasi parti. Suriye'de Zeki el-Arsuzi tarafından 1940 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baas Hareketi</span> Suriyede eski bir siyasi parti

Arap Baas Hareketi - tam anlamıyla Arap Diriliş Hareketi ya da Arap Rönesans Hareketi olarak tercüme edilebilir - Baasçı siyasi hareketti ve Arap Sosyalist Baas Partisi'nin selefiydi. Parti ilk olarak Arap İhya Hareketi olarak adlandırıldı ve Baas adını aldığı zamana kadar kelimenin tam anlamıyla Arap Yeniden Canlanma Hareketi olarak tercüme edildi. Parti, 1940 yılında Mişel Eflak tarafından kurulmuştur. Kurucuları olan Eflak ve Bitar, milliyetçilik ve sosyalizmle ilişkilendirildi.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Münif Razzaz</span> Suriyeli siyasetçi

Münif er-Razzaz, Nisan 1965'te düzenlenen 8. Ulusal Kongre'de göreve seçilen Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı'nın ikinci ve son Genel Sekreteri olan Ürdünlü-Suriyeli bir hekim ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Baasçı hareketler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Arap Sosyalist Baas Partisi Arap milliyetçisi ve Arap sosyalist çıkarlarını birleştiren, Batı emperyalizmine karşı çıkan ve Arap dünyasının tek bir devlette yeniden doğuşunu veya dirilişini ve birleşmesini isteyen bir siyasi partiydi. Baas, "yeniden doğuş", "diriliş", "restorasyon" veya "rönesans" (reddyah) anlamlarına gelir. Sloganı - "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" - Arap olmayandan gelen kontrol ile müdahaleye karşıtlığa ve Arap birliğine atıfta bulunur. Arap sosyalizmi ideolojisi, köken ve uygulama bakımından klasik Marksizm'den oldukça farklıdır ve görünüm olarak üçüncü dünyacılığa benzer.

<span class="mw-page-title-main">Vahib el-Ganim</span> Suriyeli siyasetçi (1919-2003)

Vahib el-Ganim (1919-2003), Baas Partisini kuran Suriyeli bir doktordu. Patrick Seale'ye göre o, Zeki el-Arsuzi ile birlikte Baas Partisi'nin "Şam liderlerinden daha güçlü bir sosyalizm dozu istedi".

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ümran</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1922-1972)

Tümgeneral Muhammed Ümran, üniter Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesi ve 8 Mart Devrimi'nden 1966 Suriye Darbesi'ne kadar Suriye siyasetinin önde gelen isimlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Selim Hatum</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1928-1967)

Selim Hatum, 1960'larda Suriye siyasetinde önemli bir rol oynayan Suriye Ordusu subayıydı. Arap Sosyalist Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunun bir üyesi olarak 1966'da Suriye'de gerçekleşen ve yine bir Baasçı olan Emin el-Hafız hükûmetini deviren darbede etkili oldu. Aynı yıl, yeni hükûmeti kuran ancak kendisini önemli bir pozisyondan uzaklaştıran meslektaşlarına karşı kendi bölgesi olan Cebel el-Dürzi'de bir ayaklanma başlattı. Hakkında tutuklama emri çıkarılması üzerine Suriye'den kaçtı, ancak 1967'de geri döndü ve daha sonra hapse atılarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sami Dürubi</span> Suriyeli diplomat ve siyasetçi (1921-1976)

Sami Dürubi Suriyeli siyasetçi, diplomat, yazar, çevirmen, üniversite profesörü ve filozoftur. 1960'lı yıllar boyunca Suriyeli bir diplomat olarak çalışmış, sırasıyla Brezilya, Fas, Yugoslavya ve Mısır'ın yanı sıra Arap Birliği, İspanya ve Kutsal Makam'da Suriye büyükelçisi olarak görev yapmıştır. 1963'te kısa bir süre eğitim bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca çok sayıda edebi eseri Arapçaya çevirdi.