İçeriğe atla

Sami Bey Viryoni

Sami Viryoni bey
Arnavutluk Tarım Bakanı
Görev süresi
25 Aralık 1918 - 29 Ocak 1920
Yerine geldiğiAziz Viryoni Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1868
Berat, Osmanlı İmparatorluğu[]
Ölüm 1947
İmzası

Sami Viryoni Bey (1876–1947); Arnavut politikacı, diplomat ve Arnavut Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan eden Avlonya Meclisi'nin bir üyesidir.[1] Arnavutluk'un Fier bölgesinde saygın ve güçlü bir toprak sahibidir.[2]

Biyografi

Sami bey, eskiden Osmanlı toprağı olan Yanya Vilayeti'nin şu anda Arnavutluk'ta bulunan bölgeleri olan Berat, Fier ve Müzeke'nin sahibi olan Viryonzâde ailesinin bir ferdiydi. Babası II. Ömer Viryoni Paşa'dır (1839–1928).[3] Sami Viryoni'nin kendisine ait 5,000 Hektar tarım alanı bulunmaktaydı.[4]

Berat bölgesi temsilcisi olarak 1912 Arnavut Bağımsızlık Bildirgesi'nin imzalayan delegelerinden biriydi. Bazı kaynaklara göre, İsmail Kemal onu kabinesinde görevlendirmek istedi ancak babası Ömer Paşa, Kemal'in hükûmetine güvenmiyordu.[3] 1912'de Berat Milletvekili olarak görev yaptıktan sonra, Prens Wilhelm'in altında bir temsilci (Court Chamberlain) olarak görev yaptı.[2] Nisan 1917'de Viyana'da Skrapar ve Berat ilçelerini temsil eden Arnavut heyetinin bir temsilcisiydi.[5]

Sami Viryoni bir ziraat mühendisiydi. Türkçe, Arapça, İtalyanca ve Fransızca biliyordu.[]

Durrës Kongresi'nin katılımcısıydı ve bundan sonra oluşturulan geçici hükûmetin Tarım Bakanı seçildi.[6][7] 1919–1920'de Bayındırlık Bakanı oldu. Sejfi Vllamasi'nin (1883–1975) anılarına göre Viryoni, Mustafa Kruja, Fejzi Alizoti ve Myfid Libohova ile birlikte Loşna Kongresi'nde İtalyan yanlısı kanatta yer aldı.[8]

Arnavutluk parlamentosunda Meclis Üyesi (1924–1925, 1928–1932) ve Senatör (1925–1928) olarak görev yaptı.[9] Toprak sahibi feodal bir kadrodan geldiği gerçeğine bakılmaksızın, Sami Viryoni, 20'li yılların başındaki Fan Noli ekbinin muhalefeti karşısında güvenilirliğe sahipti. Şubat 1924'te muhalefet onu başbakanlığa düşünüyordu ama onun yerine Şefket Vërlaci'yi seçen Ahmet Zogu'nun ekibi baskın çıkmıştı.[10] Viryoni 1944'te iktidara gelen komünist diktatörlük tarafından tutuklandı ve 1947[9] veya 1952 yılında işkence altında öldürüldü.[5]

Sami Viryoni, Esad Paşa Toptani'nin kızıyla evliydi.

Siyasi Faaliyet

Kaynakça

  1. ^ Schmidt-Neke 1987.
  2. ^ a b Heaton-Armstrong 2005.
  3. ^ a b Fieri, qyteti qe u themelua nga Vrionasit [Fier, the town founded the Vrioni] (Arnavutça), Fieri.com, 14 Mayıs 2007, 25 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Şubat 2014, Midis shume artikujve te ndryshem eksportohej edhe zhuke, lende drusore, miser, kuaj etj. I fundit i pinjolleve Vrionas i njohur ne vitet e regjimit te Ahmet Zogut si Minister i Botores, ka qene Sami Vrioni. Ka qene i ditur dhe eshte shkolluar ne shkollat dhe universitetet me te mira te Italise dhe Frances. Ne vitet e rregjimit zogist ka qene Minister i Botores. Ka mbaruar per inxhinieri dhe agronomi si dhe ka qene njohes i madh i shume gjuheve si: turqisht, arabisht, italisht, frengjisht...
    Historiani Hysen Emiri ne librin e tij "Historia e Fierit" permende faktin se Ismail Qemali e donte ne qeverine e tij per ta bere minister Sami Vrionin, por i ati i tij Omeri e shikonte me skepticizem kete qeveri dhe i thoshte "shohim e bejme"...
    Sami ka vdekur ne burg ne tortura ne vitin 1952.
     
  4. ^ Klan (500–508), "Media 6" Publishing, 2007, s. 259, 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Ağustos 2021 
  5. ^ a b An Albanian Delegation Pays Homage to the Emperor in Vienna, Texts and Documents of Albanian History, Robert Elsie, 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Şubat 2014, The districts of Berat and Skrapari sent Sami Bey Vrioni, who is the former seneschal of Prinz Wied and son-in-law of Essad Toptani.. 
  6. ^ Chekrezi 1919.
  7. ^ The New York Times Current History: The European war, 19, The New York Times Company, June 1919, s. 70, OCLC 10065049, 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Ağustos 2021 
  8. ^ Vllamasi 1995.
  9. ^ a b Herbert 2011.
  10. ^ Clegg Austin 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Esad Toptanî Paşa</span>

Esad Toptani Paşa veya Toptani Esad Paşa, Osmanlı Arnavut asker ve siyasetçidir. Balkan Savaşları'ndan sonra Balkan Birliği'ne destek vererek, özellikle Sırbistan yardımıyla orta Arnavutluk'ta Dıraç merkezli Merkezi Arnavutluk Cumhuriyeti adı verilen bir devlet kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi</span>

Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi, 28 Kasım 1912 tarihinde Arnavutluk'un Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etmesidir.

Kristaq Dhamo, Arnavut aktör ve film yönetmeniydi. Arnavutluk Halk Sanatçısı madalyasıyla ödüllendirildi. 1958 filmi Tana, 1. Moskova Uluslararası Film Festivali'ne girdi.

Bu liste; kronolojik sıralamaya göre düzenlenmiş olup, 1950'li yıllardan günümüze kadar olan Arnavut yapımı filmleri göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Özel Mahkemesi</span>

Savaş Suçluları ve Halk Düşmanları Özel Mahkemesi veya genel kullanımıyla Özel Mahkeme, 1 Mart - 13 Nisan 1945 tarihleri arasında kurulan Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nde kurulan “halk düşmanları” ve “savaş suçluları” olarak nitelendirilen kişilere karşı kurulan mahkeme. Anti-Faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi tarafından 25 Aralık 1944'te alınan bir karara dayandırıldı. Nazi Almanyası'nın yenilgisinden sonra diğer Doğu Avrupa ülkeleri gibi faşistlere, Nazizm destekçilerine ve savaş suçlularına karşı yoğun tasfiye politikası izlendi ve bu kovuşturmalar inşa edilen Sovyet modeline dayanan toplum yapısının merkezi bir parçası oldu.

<span class="mw-page-title-main">Priştineli Kadri</span> Arnavut politikacı

Hoxha Kadri olarak da adlandırılan Kadri Priştine (1878-1925), 1920'li yıların başında Arnavut siyasi figürü idi.

<span class="mw-page-title-main">Naim Fraşiri</span> Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve çevirmen

Naim Bey Fraşıri, Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve Arnavutluk millî şairi ilan edilen çevirmen. Modern Arnavut edebiyatının öncüsü ve 19. yüzyılın en etkili Arnavut kültürel simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Bayram Curri</span> Arnavut siyasetçi

Bayram Curri Arnavutluk'un bağımsızlığı için mücadele eden, daha sonra 1913 Londra Antlaşması'nın ardından Kosova ile birleşmek için mücadele eden Arnavut kabile reisi, siyasetçi ve aktivisttir. Ölümünden sonra kendisine Arnavutluk Kahramanı unvanı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Viryoni Paşa</span> Arnavut siyasetçi

Aziz Viryoni Paşa (1859–1919), 20. yüzyılın başlarında Osmanlı-Arnavut siyasetçidir. Meclis-i Mebûsan Berat mebusu, Arnavutluk Maliye Bakanı ve Tarım ve Maden Bakanı idi.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Süreyya Bey</span>

Avlonyalı Süreyya Bey Osmanlı Arnavut siyasetçisi, 1912 Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin aktif bir figürü ve Avlonya Meclisi delegelerinden birisi.

Ömer Paşa Vrioni II (1839–1928); olarak bilinen, Omer, Ymer veya Omar olarak da anılan, 19. yüzyılın en güçlü Arnavut ailelerinden birinden bir yöneticidir. Arnavutluk Fier şehrini kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Fitso</span> Arnavut diplomat

Rauf Fitso Bey Arnavut diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Manastır Kongresi</span> Arnavut alfabesini standartlaştırmak amacıyla Manastır şehrinde düzenlenen akademik konferans

Manastır Kongresi Arnavut alfabesini standartlaştırmak amacıyla 14-22 Kasım 1908 tarihleri arasında Manastır şehrinde düzenlenen akademik konferanstır. 22 Kasım artık Arnavutluk, Kosova ve Kuzey Makedonya'da ve ayrıca Arnavut diasporası arasında Alfabe Günü olarak bilinen bir anma günüdür. Kongreden önce, Arnavutça altı veya daha fazla farklı alfabenin ve ayrıca bir dizi alt varyantın bir kombinasyonu ile temsil ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ali Viryoni Paşa</span> Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi (1842-1895)

Beratlı Mehemed Ali Bey, Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut Halkının Haklarını Savunma Merkez Komitesi</span>

Arnavut Halkının Haklarını Savunma Merkez Komitesi, Hasan Tahsini, Fraşirili Abdül Bey, Veysel Bey Dino, Iljaz Pasha Dibra, Ömer Efendi Prizreni, Şemseddin Sâmi, Zija Prishtina, Ahmet Koronica, Mehmed Ali Viryoni, Seid Toptani, Mustafa Nuri Vlora, Vasa Paşa, Jani Vreto, Mihal Harito, Pandeli Sotiri, Koto Hoxhi ve Mane Tahiri gibi etkili bir Arnavut aydın, vatansever ve politikacı grubu tarafından 18 Aralık 1877'de İstanbul'da kurulmuştur. Komite başkanı Abdül Bey seçildi. Komite daha sonra daha pratik bir adla İstambul Komitesi olarak anılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Elbasanlı Akif Paşa</span> Arnavut siyasetçi

Akif Paşa Biçakçiu, çoğunlukla Elbasanlı Akif Paşa olarak bilinir, Elbasan Sancağı'nda bir Osmanlı Arnavut siyasi figürüydü ve Jön Türk Devrimi'nden sonra Arnavut ulusal davası için bir aktivist oldu.

Debre Kongresi, 1 Kasım 1878'de Debre'li Iljaz Paşa başkanlığındaki "İki Debreli Arnavut Birliği Komitesi "nin girişimiyle Debre şehrinde düzenlendi. Kongre, Yanya Vilayeti'nin tamamının temsilcisi olarak katılan Fraşirili Abdül Bey tarafından hazırlanan bir muhtıra şeklinde bir kararı kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">İpekli Bedri Bey</span>

İpekli Bedri Bey, Arnavut siyasetçi. Osmanlı Meclis-i Mebûsan İpek sancağı milletvekili olup II. Dünya Savaşı sırasında İkinci Prizren Birliği'nin kurucularındandı.