İçeriğe atla

Samet Saygın

Samet Saygın
Kişisel bilgiler
Doğum 1890
Gence, Rus İmparatorluğu
Ölüm 19 Ocak 1980 (89 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Bitirdiği okul Tiflis Kadet Korpusu
Mesleği Asker
Dini İslam
Ödülleri Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası
Askerî hizmeti
Bağlılığı Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu (1916-1917)
Azerbaycan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti (1918-1920)
 Türkiye (1920-1952)
Hizmet yılları 1916-1955
Rütbesi Tümgeneral
Komutası Azerbaycan Lenkeran İhtiyat Taburu
Azerbaycan VII Şirvan Piayde Alayı
Azerbaycan I Cevanşir Piyade Alayı
Türkiye45. Süvari Alayı
Türkiye Edirne ve Kars ordusu kumandanlığı
Çatışma/savaşları Azerbaycan-Ermenistan Savaşı
1920 Gence İsyanı
Türk Kurtuluş Savaşı

Samet Saygın ve ya Samet bey Refibeyli (Azerice: Səməd bəy Məşədi bəy oğlu Rəfibəyli; 1892 – 19 Ocak 1980) Azerbaycanlı ve Türk asker, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Yarbay'ı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Tümgeneral'i (1948). Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde General rütbesini alan ilk Azerbaycanlı'dır. Türkiye'de Soyadı Kanunu kabul edildikten sonra Saygın soyadını kullanmıştır.[1]

Hayatı

Samet Saygın 1892 yılında Gence şehrinin Balabağman mahallesinde doğmuştur. Tiflis Kadet Köprüsü'nü 1916 yılında bitirdikten sonra VII Kafkas Sınır Alayı'nda göreve başlamıştır. 1917 yılının Aralık ayında Azerbaycan Özel Kolordusu yaratıldı.[2] O, 1918 yılının Ocak'ından itibaren yeni yaranmış Azerbaycan Özel Kolordusu'nun I Bakü Avcı Alayı'nda bölük kumandanı sıfatıyla Bolşevik ve Taşnaklara karşı savaşmıştır.

Azerbaycan için hizmeti

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nde Milli Ordu'nun sıralarında Poruçik rütbesinde hizmet ederken 1918 yılının Temmuz ayında Ştabs-kapitan rütbesine telfi edilmiştir. Ağustos ayında Nuri Paşa'nın isteği üzerine Azerbaycan Demiryolları Müfettişliği'nde çalışmağa başlamıştır.[3][4]

Mondros Mütarekesi'nden sonra Osmanlı ordusu Azerbaycanı terk etmeye başladı. 1 Kasım tarihli ADC Bakanlar Kurulunun kararıyla Azerbaycan Harb Bakanlığı yeniden yaratıldı.[5] Samet bey 1919 yılının 3 Şubat tarihli kararıyla karargahı Ağdam ilinde yerleşen I Piyade Divizyonu'nun karargahında hizmet etmeye başladı. Kısa süre sonra Cevanşir Kazası'nda konumlanan I Piyade Divizyonu'nun III taburuna kumandan tayin edildi.

1919 yılının Haziran ayında Yüzbaşı rütbesine yükselmiş ve 26 Ağustos tarihinde yeni yaratılmış olan Lenkeran İhtiyat Taburunun kumandanı tayin edilmiştir.[6]

1 aralık 1919 yılında VII Şirvan Piyade Alayı'nın geçici kumandanı tayin eidlmiş ve 25 Ocak'ta Yarbay rütbesine telfi edilmiştir. Yeni rütbesini aldıktan kısa süre sonra I Cevanşir Alayı'nın kumandanı tayin edilmiştir.[7]

1920 yılının martında Karabağdaki Ermeniler isyan kaldırdılar. Yarbay Samet bey kumandanı olduğu ordu birliği isyanın yatırılmasında Azerbaycan ordusunun bünyesinde birçok zafer kazandı. Azerbaycan ordusunun harekât kumandanı olan Habib Bey Selimov'un Harp bakanı Aliağa Şıhlinski'ye yazdığı raporda Samet beyin 4 günlük Keşişkend ameliyatında kendisini birçok bakımdan iyi gösterdiği bildirilmiştir.[8][9]

Azerbaycan ordusu Karabağ ve Zangezur'da Ermenilere karşı savaşırken kuzey sınırlarından ülkeye dahil olan Bolşevik ordusu Bakü'nü işgal etti. Bu işgalden sonra Gence'deki Azerbaycan ordusu Bolşeviklere karşı savaşmaya başladı. Büyük zorluklardan sonra isyan yatırıldı ve isyanın iştirakçilerinden biri olan Samet bey bir sıra subayla birlikte Anadolu'ya geçti.[10]

Türkiye için hizmeti

Baba bey Behbut, Samet Saygın ve Mehmet Akpolat Türkiye Ordusunda

Türkiye'ye geçtikten sonra Anadolu'daki Kurtuluş Savaşı'na katılmıştır. 1 Temmuz 1920 yılında Kurtuluş Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde savaşan Azerbaycan Alayı'nın kumandanı tayin edilen Samet bey Kars ve Sarıkamış'ın Ermenilerden geri alınması harekâtlarında savaşmıştır. Bununla birlikte, Irak cephesinde de savaşmıştır. 1921 yılının Martından 1922 yılının Kasımına kadar Doğu Cephesi'nin çevirmenlik şubesinin kumandanı olan Samet bey, Kasım 1922'den 1924'e kadar VI Süvari Tümeni XV Süvari Alayı Komutan Yardımcısı olarak, 1924'ten 1928'e kadar VI Süvari Tümeni'nde temsilci subay olarak görev yaptı. 1928-1930'da askeri okulda okuduktan sonra, XIII süvari alayının bir biriminin komutanlığına atandı. 1932'de V süvari alayına atandı, 1935'te alayın komutanı oldu. 1938'de 41. süvari alayı komutan yardımcılığına ve 1940'ta III ordusunun keşif birimi komutanlığına atandı. 15 Ağustos 1942'de 45. Süvari Alayı'nın komutanı oldu ve kısa sürede albay rütbesine yükseldi. 28 Ağustos 1948'de Tümgeneral rütbesine terfi etti ve 2. Süvari Tugayı komutanlığına atandı. 2 Ağustos 1952 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Teftiş Grubu üyeliğine atandı.[11]

Samet Saygın Türkiye'nin Birinci dereceli İstiklâl Madalyası'na layık görülmüştür. O, Türkiye'de General rütbesini ala bilen ilk Azerbaycanlıdır. Askeri hizmetinin son yıllarında Edirne ve Kars'taki Türk ordusunun kumandanı vazifesine yükselen Samet Saygın 1980 yılının 19 Ocak tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir.

Azerbaycan'ın ünlü Refibeyliler ailesine mensup olan Samet Saygın-Refibeyli İstanbul'da defnedilmiştir.

Ayrıca bakınız

Edebiyat

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Samet Saygın ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ Şahbazov, Atamalı (2020). Azərbaycanın və qardaş Türkiyənin istiqlaliyyəti üçün savaşmış azərbaycanlı zabit. Baku: Hərbi and. s. 15. 
  2. ^ Collection of legalizations and orders of the government of the Republic of Azerbaijan. - Baku, 1919 - issue 1, p. 23
  3. ^ Süleymanov, Mehman (1999). Qafqaz İslam Ordusu və Azərbaycan. Baku. s. 129. 
  4. ^ State Archives of the Republic of Azerbaijan. f. 2894, op. 1, d. 1, l. 1
  5. ^ Azerbaijan Democratic Republic (1918-1920). Legislative acts. (Collection of documents). Baku. 1998. s. 249. 
  6. ^ Salahli, Chingiz (1995). Our generals - He defended Shusha. Baku. 
  7. ^ Collection of orders for the military department of the Azerbaijan Democratic Republic. II. Baku: Maarif. 2018. s. 88. 
  8. ^ Collection of orders for the military department of the Azerbaijan Democratic Republic. II. Baku: Maarif. 2018. s. 179. 
  9. ^ Collection of orders for the military department of the Azerbaijan Democratic Republic. II. Baku: Maarif. 2018. s. 100-101. 
  10. ^ Azerbaijan Democratic Republic. Army. (Documents and materials). II. Baku: Publishing house of Azerbaijan. 1998. s. 312-315. 
  11. ^ Şahbazov, Atamalı (2020). Azərbaycanın və qardaş Türkiyənin istiqlaliyyəti üçün savaşmış azərbaycanlı zabit. Baku: Hərbi and. s. 16. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Marşı</span> Azerbaycanın millî marşı

Azerbaycan Ulusal Marşı, Azerbaycan'ın ulusal marşıdır. Güftesi Şair Ahmed Cevad, bestesi ise Üzeyir Hacıbeyov tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir Berker</span> Azerbaycanlı tümgeneral

Cihangir Berker veya Cihangir Bey Novruzov Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri tuğgeneralidir.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Sülkeviç</span>

Süleyman Bey Sülkeviç, Lipka Tatarı asker, siyasetçi, Rus İmparatorluğu korgenerali, Kırım Başbakanı (1918) ve 1918-20 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan askerî tarihi</span>

Modern Azerbaycan ordusunun tarihi, 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri 26 Haziran 1918'de kurulduğunda, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ne dayanmaktadır. ADR Savunma Bakanı Dr. Khosrov bey Sultanov olmuştur. Bakanlık resmi olarak kurulduğunda, General Samet bey Mehmandarov, bakan ve Lt-Gen, Aliağa Şıhlinski yardımcısı oldu. ADR Ordusu Genelkurmay Başkanı Maj-Gen'di. Habib Bey Salimov, Mammad Bey Şulkevich ve Maj-Gen. Abdulhamid Bey Gaytabaşı da rehber oldular.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Özel Kolordusu</span>

Azerbaycan Özel Kolordusu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin, Kafkas Deniz Süvari Tümeni veya sözde "Vahşi Tümen"in temelinden oluşan bir askeri birlikti. Rus İmparatorluk Ordusunda görev yapan 5.000 kişiden oluşan Azerbaycan Ulusal Ordusu'nun ilk askeri birimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Abdulhamid Bey Kaytabaşı</span>

Abdulhamid Bey Kaydabaşı, asker, Rus İmparatorluğu Yarbayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali ve 1919-1920 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Firudin Bey Vezirov</span>

Firudin Bey Vezirov, asker, Rus İmparatorluğu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali. Rus İmparatorluğu ordusunda 15. Tver Drakon Alayının ve 10. Novotroitsko-Yekaterinoslavsky Drakon Alayının komutanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Habib Bey Selimov</span>

Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Baba Behbud</span> Türk asker

Baba Behbud — veya Baba Behbudov — Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusunun subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri albayı.

<span class="mw-page-title-main">Dijital Gelişim ve Ulaşım Bakanlığı (Azerbaycan)</span> Azerbaycanda bir bakanlık

Azerbaycan Cumhuriyeti Dijital Gelişim ve Ulaşım Bakanlığı, deniz taşımacılığı ve sivil havacılık, iletişim, yüksek teknolojiler dahil olmak üzere ulaştırma alanlarında devlet politikası ve düzenlemelerini uygulayan bir bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Bey Pepinov</span> Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Tarım Bakanı

Ahmed bey Pepinov Ömeroğlu, ayrıca Ahmet Cevdet Bey Pepinov olarak da bilinir,

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Bey Sultanov</span> Azeri siyasetçi

Hüsrev Bey Alipaşa Bey oğlu Sultanov, aynı zamanda Hüsrev Bey Sultanov olarak da bilinir, Azerbaycanlı devlet adamı, Karabağ Genel Valisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Savunma Bakanıydı.

Hudadat bey Rafibeyli, Azerbaycanlı bir devlet adamıydı. Rus İmparatorluğu Gence Genel Valisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sağlık Bakanı olarak görev yapmış, aynı zamanda Azerbaycan Ulusal Konseyi ve daha sonra Azerbaycan Parlamentosu üyesi olmuştur. Azerbaycanlı yazar Nigar Rafibeyli'nin babası, Resul Rıza'nın kayınpederi ve Azerbaycan Yazarlar Birliği başkanı Anar Rızayev'in dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Şahverdi han Ziyadhanov</span>

Şahverdi Han Ziyadhanov veya Şahverdi Han Ziyadhan Çarlık ordusunun ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusunun bir subayı, İsmail Han Ziyadkhanov'un kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Şıhlinski</span>

Cevat Şıhlinski,, Azerbaycanlı bir subay ve tümgeneraldir. General Aliağa Şıhlinski'nin yeğeni ve yazar İsmail Şıhlı'nın amcasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Kızıl Ordusu</span>

Azerbaycan Kızıl Ordusu veya Azeri Kızıl Ordusu, Rus İç Savaşı sırasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Bolşevik yanlısı Kızıl Ordu'nun bir saha ordusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kazah</span> Türk asker

Mehmet Kazah veya Gülmemmed Gülmemmedov, Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu'nun subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Albayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Firudin Bey Daryal</span> Türk asker

Firudin Bey Daryal — veya Ferman bey Alıyev, — Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri albayıdır.

Aslan Hacızade, Aslan Karabağlı veya Aslan Berkan - Azerbaycan Cumhuriyeti subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri albayı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.