İçeriğe atla

Samet Ağaoğlu

Samet Ağaoğlu
Türkiye Sanayi Bakanı
Görev süresi
6 Aralık 1954 - 8 Şubat 1958
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiğiFethi Çelikbaş
Yerine gelenİbrahim Sıtkı Yırcalı
Türkiye Çalışma Bakanı
Görev süresi
10 Kasım 1952[1] - 8 Nisan 1953[1]
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiğiNuri Özsan
Yerine gelenHayrettin Erkmen
4, 5. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
5 Haziran 1950 - 10 Kasım 1952
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiğiNihat Erim
Yerine gelenFatin Rüştü Zorlu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
9., 10. ve 11. Dönem Milletvekili
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 25 Mayıs 1960
Seçim bölgesi1950 - Manisa
1954 - Manisa
1957 - Manisa
Kişisel bilgiler
Doğum 1909
Bakü, Azerbaycan
Ölüm 6 Ağustos 1982 (73 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Feriköy Mezarlığı, İstanbul
Partisi Demokrat Parti
Evlilik(ler)
Neriman Ağaoğlu
(e. 1933; ö. 1982)
[2]
İlişkiler Ahmet Ağaoğlu (Babası)
Tezer Taşkıran (Kızkardeşi)[2]
Süreyya Ağaoğlu (Kızkardeşi)
Çocuk(lar) Tektaş Ağaoğlu (1934)[2]
Mustafa Kemal Ağaoğlu (1939)[2]
Fatma Sitare Ağaoğlu (1945)[2]
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
İmzası

Abdüssamet Ağaoğlu[3] (1909, Bakü - 6 Ağustos 1982, İstanbul), Türk yazar, siyasetçi.

Samet Ağaoğlu, Azerbaycan'dan Türkiye'ye göç eden Ağaoğlu ailesinin dördüncü çocuğudur ve kendisi gibi yazar ve fikir adamı olan Ahmet Ağaoğlu'nun oğludur. İlk ve orta öğrenimini Bayazıt Fevziye Lisesi'nde tamamladıktan sonra, 1929 yılında Ankara Lisesi'nden mezun oldu. 1931 yılında Ankara Hukuk Mektebi'ni bitirdikten sonra Strazburg'a giderek üniversitenin "yüksek etüdler" bölümünde 16 ay okumuş, ancak doktorasını tamamlayamamış, babasının işlerinin bozulması üzerine yurda dönmek zorunda kalmıştır. Yurda döndükten sonra ekonomi ve ticaret bakanlıklarında bazı üst düzey görevlerde bulunmuş, 1946 yılında devlet hizmetinden ayrılmıştır.

Avukatlık yapmaya başladığı sırada Demokrat Parti saflarında politikaya atılmıştır. 1950, 1954 ve 1957 seçimleri ile IX., X., XI. Dönem Manisa Milletvekilliği yapmıştır. Çalışma, sanayi ve devlet bakanlığı vazifelerinde bulundu.[4] 27 Mayıs 1960 askerî darbesinde tutuklanıp hüküm giydi. Ömür boyu hapisle cazalandırıldı. İmralı ve Kayseri cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1964 yılında Yassıada'da cezasını çekerken çıkan özel bir afla salıverildi. Bundan sonra siyasetle dolaylı olarak ilgilendi.

Kendini tümüyle yazılarına verdiği bir dönemde, 6 Ağustos 1982'de öldü.[5] Feriköy Mezarlığı'nda bulunan Ağaoğlu Aile Mezarlığı'nda defnedilmiştir.

Samet (Abdulsamet) Ağaoğlu'nun ve M.K.Ağaoğlu, Fatma Sitare Ağaoğlu'nun Feriköy Mezarlığı'nda bulunan Ağaoğlu Aile Mezarlığı'ndaki mezarı.

Edebî kişiliği

Yazmaya lise sıralarında başlayan Samet Ağaoğlu, 1929 - 1931 yıllarında Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Muhip Dıranas gibi arkadaşlarıyla Hep Gençlik adında bir dergi çıkarmıştır.[6] Strazburg yaşamını anlatan ilk öyküleriyle görünmüştür. Politik çalışmaları dolayısıyla kitaplarını uzun aralıklarla çıkarmış, ancak yaşamının sonuna kadar yazınla ilgisini koparmamıştı.

Siyâsî içerikli pek çok yazıya da imza atmış olan Samet Ağaoğlu, öykü ve denemelerini dönemin Varlık, Yücel, Çığır gibi önemli dergilerinde yayımlamıştı.

Yazılarında Samet Agayef imzasını da kullanmıştır.[7]

Eserleri

Öykü

  • 1944 Strassburg Hatıraları
  • 1950 Zürriyet
  • 1953 Öğretmen Gafur
  • 1957 Büyük Aile
  • 1964 Hücredeki Adam
  • 1965 Katırın Ölümü

Anı

  • 1940 Babamdan Hatıralar
  • 1958 Babamın Arkadaşları
  • 1965 Aşina Yüzler
  • 1967 Arkadaşım Menderes
  • 1972 Marmara'da Bir Ada
  • 1973 Demokrat Parti'nin Doğuş ve Yıkılış Sebepleri-Bir Soru
  • 1978 İlk Köşe
  • 1992 Siyasi Günlük: Demokrat Partinin Kuruluşu

İnceleme

Gezi

  • 1967 Sovyet Rusya İmparatorluğu

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Kolektif (16 Ocak 1985). Sağlık Hizmetinde 25 Yıl. Sosyal Sigortalar Kurumu İstanbul Hastanesi. s. 27. 
  2. ^ a b c d e "Türk Parlamento tarihi : TBMM IX. Dönem 1950-54 VII. CİLT" (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  3. ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022. 
  4. ^ http://www.basbakanlik.gov.tr/sour.ce/index.asp?wpg=kabine&did=basbakanlik.123475 [], 20.HÜKÜMET ÜYELERİ []
  5. ^ "Ağustos 1982 Bülteni". T.C. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 3 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009. 
  6. ^ Alangu, Tahir (1965). Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman. 2. İstanbul. s. 39. OCLC 945650042. 
  7. ^ Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar. s. 39. ISBN 975-8724-79-7. 
Genel
  • Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 22-23. ISBN 9789750805684. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Fethi Çelikbaş
Türkiye Sanayi Bakanı
6 Aralık 1954 - 8 Şubat 1958
Sonra gelen:
İbrahim Sıtkı Yırcalı
Önce gelen:
Nuri Özsan
Türkiye Çalışma Bakanı
11 Kasım 1952 - 8 Nisan 1953
Sonra gelen:
Hayrettin Erkmen
Önce gelen:
Nihat Erim
Türkiye Başbakan Yardımcısı
5 Haziran 1950 - 10 Kasım 1952
Sonra gelen:
Fatin Rüştü Zorlu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Refik Şevket İnce</span>

Mehmet Refik İnce, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Polatkan</span> Türk siyasetçi ve maliyeci

Hasan Polatkan, Kırım Tatarı kökenli Türk siyasetçi ve maliyeci. Mayıs ile Aralık 1950 arasında kısa bir dönem Çalışma Bakanlığı görevine getirildi. 1950-60 yılları arasında ise Maliye Bakanlığı görevinde bulundu. 27 Mayıs Darbesi sonrası başlatılan Yassıada Yargılamaları sonrası Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte İmralı adasında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Ağaoğlu</span> yazar, hukukçu ve avukat

Süreyya Ağaoğlu, Azerbaycanlı Türk avukat ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Cebesoy</span> 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hayrettin Erkmen</span> Türk siyasetçi

Hayrettin Erkmen, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ağaoğlu (siyasetçi)</span> Azerbaycanlı siyasetçi ve gazeteci

Ahmet Akif Ağaoğlu, Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci. Liberal Kemalizmin kurucusuydu.

Korkut Özal, Türk mühendis ve siyasetçi.

Reşat Şemsettin Sirer ya da Ömer Reşat Sirer, Türk siyasetçi ve bürokrat. 1941 yılından, 1953 yılındaki ölümüne kadar Cumhuriyet Halk Partisi üyesi olarak kaldı. İsmet İnönü tarafından Milli Eğitim Bakanı olarak 1946 yılında atandı. Köy enstitülerinin kapatılmasında önemli bir role sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Rükneddin Nasuhioğlu</span> Türk siyasetçi

İbrahim Rüknettin Nasuhioğlu Siyasetçi, hukukçu, bürokrat, eski Türkiye İçişleri Bakanı.

Mustafa Cihat Baban, Türk gazeteci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Nedim Ökmen</span> Türk siyasetçi

Nedim Ökmen, Türk siyasetçidir.

Nihat Şevket İyriboz, Türk siyasetçi, bilim insanı ve ziraat mühendisi. 1950-1960 dönemi Demokrat Parti Çanakkale ve Aydın milletvekili ve dönemin ilk Tarım Bakanı idi. Bitki Hastalıkları uzmanıydı. Ankara Ziraat Okulu ve İstanbul Ziraat Müzesi Müdürlüğü, İzmir Bornova Zirai Mücadele Enstitüsü Müdürlüğü, IX. Dönem Çanakkale, X. ve XI. Dönem Aydın milletvekilliği ile tarım bakanlığı yaptı. Evli ve 3 Çocuk babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Raif Karadeniz</span> Siyasetçi

Raif Karadeniz, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Celâl Sahir Erozan</span> Türk şair ve milletvekili

Ahmet Celâl Sahir Erozan ; Türk şair, yazar, yayıncı ve politikacı. “Aşk ve kadın şairi” olarak tanınan sanatçı, dilin sadeleşmesi gerektiğini savunmuş, Türk Dil Kurumunun kurucu dört üyesi arasında yer almıştır.

Mustafa Nadir Nadi, Türk gazeteci ve yazardır. Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi Abalıoğlu'nun oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Halis Öztürk</span> Kürt siyasetçi

Halis Öztürk, , Kürt asıllı Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tezer Taşkıran</span>

Tezer Taşkıran, Azerbaycan kökenli Türk öğretmen, siyasetçi, yazar.

Hasan Burhanettin Onat, Türk siyasetçi.

Baha Koldaş, Türk siyasetçidir. TBMM IX. ve X. Dönem Demokrat Parti Çorum Milletvekilliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Neriman Ağaoğlu</span>

Zehra Ağaoğlu, Türk siyasetçi.