İçeriğe atla

Sam Peckinpah

Sam Peckinpah
DoğumDavid Samuel Peckinpah
21 Şubat 1925(1925-02-21)
Fresno, Kaliforniya, ABD
Ölüm28 Aralık 1984 (59 yaşında)
Inglewood, Kaliforniya, ABD
MeslekFilm yönetmeni
Etkin yıllar1957-1984
EvlilikMarie Selland (1947–1960)
Begoña Palacios (1965–1984)
Joie Gould (1971–1972)
Çocuk(lar)4

David Samuel "Sam" Peckinpah (d. 21 Şubat 1925 – ö. 28 Aralık 1984), Amerikalı film yönetmenidir. Western türüne yaklaşımı ve şiddeti anlatmadaki açık ve yenilikçi tarzıyla 1970'lerin önde gelen yönetmenlerinden biridir.

Yaşamı

Peckinpah; Fresno, Kaliforniya'da dünyaya gelmiş, ilk ve orta öğretimini burada tamamlamıştır. 1943 yılında deniz kuvvetlerine katılmış ve birliği 1945 yılında Japonların silahsızlandırılması için Çin'e gönderilmiştir. 1946 yılında Çin'den ayrılmıştır. Çin'deki görevi herhangi bir savaş durumunu içermemekle birlikte, Çin ve Japon askerleri arasındaki savaşa şahit olmuştur. Arkadaşlarına göre bunlar, Amerikalıların müdahale etmesine izin verilmeyen işkence ve şiddet eylemleridir. Bu görüntüler Peckinpah'ı derinden etkilemiş ve daha sonra filmlerinde şiddeti anlatma tarzı üzerinde etkili olmuştur. Savaş sonrası Peckinpah koleje gitmiş ve 1950 yılında Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde yüksek lisansını tamamlamıştır.

Tüm yaşamı boyunca Peckinpah, alkolizm, uyuşturucu bağımlılığı ve bazılarına göre ruhsal hastalıklarla (olasılıkla manik depresyon veya paranoya) boğuşmuştur. Üç kez evlenmiştir. Silahlara hayran olan Peckinpah'ın, evinde düzenlediği içkili partilerde aynalara ateş ettiği söylenmektedir. Bu tür sahneler filmlerinde de birkaç kez yer almıştır.

Peckinpah, özellikle Meksikalı bir kadınla evlendikten ve orada mülk edindikten sonra hayatının önemli bir bölümünü de Meksika'da geçirmiştir. Meksika hayat biçiminden ve kültüründen büyülendiği belirtilen Peckinpah, bu temaları filmlerinde de işlemiştir.

Peckinpah hayatının son yıllarının ciddi hastalıklarla boğuşarak geçirmiş, ancak son ana kadar çalışmaya devam etmiştir. Aralık 1984 yılında ölmüştür. Öldüğünde Stephen King'in Gunslinger serisinin sinemaya uyarlanması için çalışıyordu.

Kariyeri

Başlangıçta, Gunsmoke ve The Rifleman gibi Western türü televizyon dizilerinde senaryo yazarı ve yönetmen olarak çalıştı. 1960 yılında, sadece 13 bölüm süren The Westerner isimli bir televizyon dizisi yarattı, 1960'ların başında film sektörüne geçti ve Hollywood'da sinema dünyasının yaramaz çocuğu olarak ünlendi.

İlk filmi The Deadly Companions herhangi bir ilgi uyandırmamıştı. Başrollerini Joel McCrea ve Randolph Scoott'un paylaştığı ikinci filmi Ride the High Country de Amerika'da ilgi görmedi ancak dışarıda büyük başarı elde etti. Belçika Film Festivali'nde Federico Fellini'nin "8½"'unu geride bırakan film, yabancı eleştirmenlerce geleneksel Western türünün parlak bir yeniden çalışması olarak görüldü.

Peckinpah'ın sonraki filmi Major Dundee, yönetmenin filmlerini finanse eden büyük stüdyolarla yaşadığı talihsizliklerin ilkiydi. Film Peckihpah'tan alındı ve esaslı bir şekilde yeniden düzenlendi.

Sam Peckinpah The Wild Bunch filminin setinde (1969)

Bu olaydan sonraki birkaç yıl boyunca Peckinpah Hollywood'da çalışamadı. 1969 yılında, The Wild Bunch ile film tarihindeki en görkemli geri dönüşlerden birini yaptı. Açık şiddetindeki saygısız, gaddar ve benzersiz yapısına rağmen film, tartışmalı bir klasik haline geldi. Birçok eleştirmen filmin şiddetini sadistçe bulsa da, diğer eleştirmenler ve Peckinpah'ın akranı çoğu yönetmen, filmin hızlı düzenleme biçimindeki orijinalliği selamlamış ve Peckinpah'ın geleneksel Western konularını yeniden canlandırmasına övgü düzmüşlerdi. Bu Peckinpah efsanesinin başlangıcı oldu, o ve eserleri ölümüne kadar ve ölümünden sonra dahi tartışmalı kalmasını sağladı.

The Wild Bunchın ardından Peckinpah, izleyici beklentilerinin aksine, ağıtsal, eğlenceli ve şiddetsiz Western filmi The Ballad of Cable Hogue'u yaptı. Daha sonra tekrar bir 180 derecelik dönüşle Peckinpah, en şiddet dolu ve psikolojik olarak rahatsızlık verici filmi ''Straw Dogs'''u yönetti.

Sam Peckinpah ve William Holden, The Wild Bunch filminin setinde (1969)

1972 yılında Peckinpah iki film daha yaptı. birinci film, bir rodeocunun hikâyesini anlatan Junior Bonner, Peckinpah'ın şiddet içermeyen filmlerinin sonuncusu oldu. Filmin başarısızlığı üzerine Peckinpah "Kimsenin vurulmadığı bir film yaptım ve kimse filmi izlemeye gitmedi" demiştir. Aynı yıl Peckinpah, Junior Bonner'daki Steve McQueen ile birlikte The Getaway filmini de çekti ve bu film Peckinpah'ın en büyük gişe başarılarından biri oldu.

1973 Peckinpah'ın hayatının ve kariyerinin en zor döneminin başlangıcı olarak görülebilir. Peckinpah, MGM ile Pat Garrett and Billy the Kid'in yapımı için anlaşmıştı. Ancak, MGM ile arasında çıkan anlaşmazlıklar, artan alkol problemleri ile birleşince, Pat Garrett and Billy the Kid Peckinpah tarafından sahiplenilmemiş ve makaslanmış bir şekilde yayınlandı. Bu deneyim Peckinpah'ı Hollywood'dan sonsuza denk soğuttu. Bazıları bu olayı Peckinpah'ın düşüşünün başlangıcı olarak işaret etmektedir. 1988 yılında, filmin yönetmen kurgusu video olarak yayınlandığında, birçok eleştirmen filmi anlaşılamamış bir klasik ve en büyük modern Western filmi olarak övdü.

Bring Me the Head of Alfredo Garcia, hayranlarının gözünde son gerçek "Peckinpah" filmi olarak nitelendirilir, ayrıca yönetmenin kendisi de filmi, istediği gibi yayınlayabildiği tek film olarak tanımlamıştır. Alfredo Garcia genellikle Peckinpah'ın son büyük filmi olarak nitelendirilir.

Filmografisi

Televizyon kariyeri

1956-58 Broken Arrow

  • Bölüm 29 - The Assassin (yazar)
  • Bölüm 41 - The Teacher (yazar)
  • Bölüm 72 - The Transfer (yazar ve yönetmen)

1958-63 The Rifleman

  • Bölüm 1 - The Sharpshooter (yazar)
  • Bölüm 2 - Home Ranch (yazar)
  • Bölüm 4 - The Marshal (yazar ve yönetmen)
  • Bölüm 22 - The Boarding House (yazar ve yönetmen)
  • Bölüm 33 - The Money Gun (ortak yazar ve yönetmen)
  • Bölüm 52 - The Baby Sitter (ortak yazar ve yönetmen)

1960 The Westerner

  • Bölüm 1 - Jeff (yazar ve yönetmen)
  • Bölüm 2 - School Days (yazar ve yönetmen)
  • Bölüm 3 - Brown (yönetmen)
  • Bölüm 4 - Mrs. Kennedy (yazar)
  • Bölüm 6 - The Courting of Libby (yönetmen)
  • Bölüm 8 - The Old Man (ortak yönetmen)
  • Bölüm 12 - Hand on the Gun (yönetmen)
  • Bölüm 13 - The Painting (yönetmen)

1960 Klondike

  • Bölüm 1 - Klondike Fever (ortak yazar and yönetmen)
  • Bölüm 2 - River of Gold (yönetmen)
  • Bölüm 3 - Saints And Stickups (yönetmen)
  • Bölüm 4 - The Unexpected Candidate (yönetmen)
  • Bölüm 5 - 88 Keys To Trouble (yönetmen)
  • Bölüm 6 - Swoger's Mules (ortak yazar and yönetmen)
  • Bölüm 7 - Sure Thing, Men (yönetmen)
  • Bölüm 8 - A Taste of Danger (yönetmen)
  • Bölüm 9 - Bare Knuckles (yönetmen)
  • Bölüm 10 - Halliday's Club (yönetmen)
  • Bölüm 11 - Bathhouse Justice (yönetmen)
  • Bölüm 12 - Swing Your Partner (ortak yazar)
  • Bölüm 13 - The Golden Burro (yönetmen)
  • Bölüm 14 - Queen of the Klondike (yönetmen)
  • Bölüm 15 - The Man Who Owned Skagway (yönetmen)
  • Bölüm 16 - Sitka Madonna (yönetmen)
  • Bölüm 17 - The Hostages (yönetmen)

1967 Noon Wine

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fritz Lang</span> Avusturyalı film yönetmeni (1890 – 1976)

Friedrich Anton Christian Lang Avusturyalı yönetmen, senaryo yazarı, film yapımcısı. Sinema tarihinin önemli filmlerinden biri olan Metropolis en önemli yapıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Quentin Tarantino</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Quentin Jerome Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist.

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürü. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Gary Cooper</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1901 – 1961)

Gary Cooper, Amerikalı oyuncudur. İki kez Oscar ödülünü kazanan ve yüzden fazla filmde rol alan Cooper, 1920'lerde başladığı oyunculuğu ölümüne dek devam ettirmiş; rahat ve gösterişsiz oyunculuk stiliyle ünlenmiştir. Gelmiş geçmiş en iyi oyunculardan biri olarak sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lee Van Cleef</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1925 – 1989)

Lee Van Cleef, Amerikalı oyuncu. Daha çok western filmleriyle tanınmış, görüntüsünün de yardımıyla kötü adam rollerinin en tanınmış yüzlerinden biri olmuştur.

Columbia Pictures Industries, Inc. sinema ve televizyon filmleri çeken bir film şirketidir. Columbia TriStar Motion Picture Group'un bir parçası olup daha sonra Sony Pictures Entertainment tarafından satın alınmış ve Sony Pictures Entertainment bir parçası olmuştur.

<i>İstiklal Kahramanları</i>

İstiklal Kahramanları 1954 ABD yapımı western macera türünden bir filmidir. Özgün adı Vera Cruz dur. Amerikalı yazar Borden Chase'in bir hikâyesinden yola çıkarak senaryosunu Roland Kibbee ve James R. Webb'in yazdıkları filmi Robert Aldrich yönetmiştir. Başlıca rollerde Gary Cooper, Burt Lancaster, Ernest Borgnine, Cesar Romero, Denise Darcel, George Macready, Charles Bronson, Sara Montiel, Morris Ankrum ve Henry Brandon oynamışlardır. James Hill ve Harold Hecht'le birlikte filmin ortak yapımcılarından biri de aktör Burt Lancaster'dır. Amerikan İç Savaşı sonrasında başlayan 1866 Meksika devrimi sırasında İmparator Maximillian tarafından paralı asker olarak kiralanan iki silahşorun ve beraberlerindeki adamlarının Meksika topraklarındaki maceraları anlatılmaktadır. Filmin şiddete eğilimli ahlak yoksunu karakterleri, toplumsal değerleri küçümseyen bakış açısı ve alışıldık westernlerden farklı olarak başka bir ülkede (Meksika) geçiyor olması zamanında oldukça sarsıcı ve şaşırtıcı bulunmuştu. Bu sıra dışı western sonraki yıllarda Sam Peckinpah'ın ve Sergio Leone'nin başlatacakları kendilerine has western türünü de de bir şekilde etkilemiştir. Bazıları bu filmi "İlk Spagetti Western" olarak da adlandırırlar. Filmin adı Meksika'da hem bir eyalet hem de bir şehrin adı olan Veracruz'dan gelmektedir. Filmin çekimleri tamamen Meksika'da yapılmıştır. Bu film SuperScope adı verilen teknikle çekilmiş olan ilk filmdir.

<i>Sonsuz Ölüm</i> Yapım Şirketleri : -20th Century Fox -Campanile Prodüksiyon  -George Roy Hill-Paul Monash Prodüksiyon  -Newman-Foreman Şirketidir Tür : Biyografi,Suç,Drama Süre : 110 dk. Ülke Dili : ABD,Meksika / İngilizce,İspanyolca IMDb Puanı : 8.0

Sonsuz Ölüm 1969 ABD yapımı western macera filmidir. Özgün adı Butch Cassidy and the Sundance Kid olan film Aralık 1971'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

Acid Western western filmlerinin bir alt türü olarak 1960'lı ve 1970'li yıllarda ortaya çıkmıştı. Acid western, Vadiler Aslanı ve Çöl Aslanı gibi seçkin klasik western filmlerinin gustosunu Spaghetti Westernlerin aşırılıkları ile harmanlayarak karşı kültürün bakış açısından vermekteydi. Acid western için anti-western, revizyonist western veya post-western gibi tanımlamalar da yapılmıştır. Geleneksel westernlerde 'uzak batı'ya gitmek özgürlük ve gelişme ile özdeşleşmiş bir kavramdır. Oysa acid westernlerde bunun tam tersidir, bu gidiş toplum için adeta bir kâbus gibidir ve ölüme doğru gidiş ve yıkım demektir.

<span class="mw-page-title-main">Raoul Walsh</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu (1887 – 1980)

Raoul Walsh Amerikalı sinema yönetmeni, oyuncu, yapımcı ve senarist.

<span class="mw-page-title-main">Stanley Kramer</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1913 – 2001)

Stanley Kramer, Amerikalı sinema yönetmeni ve yapımcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Katy Jurado</span>

Katy Jurado ödüllü Meksikalı oyuncu. 1950'lerden sonra Hollywood'un da aranılan oyunculerden biri oldu, buna rağmen ABD vatandaşlığına geçmedi.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<span class="mw-page-title-main">Harry Dean Stanton</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1926 – 2017)

Harry Dean Stanton, Amerikalı oyuncu ve müzisyen. Sinema kariyerine 1950'lerde başlayan Stanton, Cool Hand Luke, Kelly's Heroes, Dillinger, The Godfather Part II, Alien, Escape from New York, Paris, Texas, Repo Man, Pretty in Pink, The Last Temptation of Christ, Wild at Heart, Straight'in Hikayesi, The Green Mile ve Inland Empire gibi filmlerde rol almıştır. Ayrıca 2000'lerin sonlarında HBO'un dizisi Big Love’da da yer almıştır.

Jacques Tourneur, Fransız film yönetmenidir. Daha çok klasik bir kara film olan Out of the Past ve RKO Studios adlı yapım şirketi için yaptığı Cat People, I Walked with a Zombie ve The Leopard Man gibi filmlerin de aralarında bulunduğu düşük bütçeli korku film serileri ile tanınır. Bir diğer yönetmenliğini yaptığı film ise Columbia Pictures tarafından yayınlanan Night of the Demon adlı filmdir

<span class="mw-page-title-main">Revizyonist Western</span>

Revizyonist Western, Anti-Western veya Post-Western geleneksel Western tarzı filmlerin yaklaşımına karşı çıkan bir tarz sinemacılığı tarif eder. Geleneksel Western tarzında olayın kahramanı güçlü ve lider karakterli bir erkek karakter medeniyetin temsilcisi olarak önündeki geri kalmış çağa ait toplumlara meydan okur. Geleneksel hikâyelerde "iyiler" genellikle kanun adamları ve askerler olurken, "kötüler" ise suçlular ve çoğunlukla Amerika yerlileridir. Bu yaklaşımın aksine revizyonist Western bakış açısı geleneksel yaklaşımın dışına çıkar; kahramanlar suçlular olabilir veya kimin iyi-kötü veya kahraman olduğu açık bir şekilde anlaşılmaz. Bu bakış açısında olaylar bütünlüğüyle aktarılmaya çalışılır ve etki eden tüm faktörler izleyiciye sunulur.

<i>The Wild Bunch</i>

The Wild Bunch, Sam Peckinpah'ın yönettiği ve başrollerini William Holden, Ernest Borgnine, Robert Ryan, Edmond O'Brien, Ben Johnson ve Warren Oates'in oynadığı 1969 Amerikan epik revizyonist western filmidir. Hikâye, 1913'ün değişen modern dünyasına uyum sağlamaya çalışan Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırında yaşlanan bir kanun kaçağı çetesiyle ilgilidir. Film, grafik şiddeti ve mevcut herhangi bir yolla hayatta kalmaya çalışan kaba adamları tasvir etmesi nedeniyle tartışmalıydı.

<span class="mw-page-title-main">Charles Walters</span> Amerikalı film yönetmeni ve koreograf (1911 – 1982)

Charles Powell Walters en çok 1940'lardan 1960'lara kadar MGM müzikalleri ve komedilerinde yaptığı çalışmalarla tanınan bir Hollywood yönetmeni ve koreografıydı. Lili (1953) filmiyle En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Edmond O'Brien</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1915 – 1985)

Eamon Joseph O'Brien Amerikalı aktör ve film yönetmeniydi. Yaklaşık kırk yıla yayılan kariyerinde bir Akademi Ödülü, iki Altın Küre Ödülü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">L. Q. Jones</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1927 – 2022)

L. Q. Jones, Amerikalı tanınmış karakter oyuncusu ve film yönetmeni.