İçeriğe atla

Samşvilde Kanyonu Doğal Anıtı

Koordinatlar: 41°30′21.5″K 44°30′59.2″D / 41.505972°K 44.516444°D / 41.505972; 44.516444
Samşvilde Kanyonu Doğal Anıtı
Samşvilde Kanyonu
Devlet Gürcistan
İlTetritskaro, Manglisi
Koordinatları 41°30′21.5″K 44°30′59.2″D / 41.505972°K 44.516444°D / 41.505972; 44.516444
Kapladığı alan 7.23
Koruma tedbirleri 1
Kuruluş tarihi 2013
Kontrol kuruluşu Korunan Alanlar Ajansı
İnternet sitesi სამშვილდის კანიონის ბუნების ძეგლი

Samşvilde Kanyonu Doğal Anıtı (Gürcüce: სამშვილდის კანიონი) coğrafi olarak Gürcistan'ın güneydoğusunda yer alan, Samşvilde köyü ve Kvemo Kartli bölgesindeki Tetritskaro'da bulunan tarihî Samşvilde harabeleri yakınlarında, Hrami ve Çivçavi nehirlerinin birleştiği bölgedeki Samşvilde kalesine doğal savunma oluşturan Hrami Geçidi'nin bir parçasıdır.[1] Deniz seviyesinden 548-605 metre yükseklikte bulunmakla birlikte[2] kanyon, ayrıca Çiçavi Vadisi'ni de dahilinde bulundurmaktadır.[1]

Morfoloji

Samşvilde Kanyonu volkanik bir platoda oluşan erozyon sonucunda oluşmuştur. Samşvilde Kanyonu, Hrami Nehri vadisinin orta kesiminde yaklaşık 5–6 km uzunluğundayken Çivçavi Nehri vadisinde ise 3–4 km uzunluğundadır. Kanyonun derinliği ortalama 300 metredir.[1] Kanyona adını veren Samşvilde Kalesi'nin harabeleri, Hrami ve Çivçavi nehirlerinin birleştiği noktada doğal olarak güçlendirilmiş bir burun üzerinde durmaktadır.[3][4] Samşvilde Kanyonu topraklarının yitimi sonucunda çizgili kuvarz porfirinin sokulum kayaçlarını içermektedir. Bu kuvars kristalleri, kanyonun dikkat çekici doğal özelliklerinden biridir.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Samshvilde Canyon". National Parks. 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  2. ^ a b "სამშვილდის კანიონის ბუნების ძეგლი". დაცული ტერიტორიების სააგენტო. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  3. ^ Angi (5 Ocak 2020). "სამშვილდის კანიონი". ანგი (Gürcüce). 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  4. ^ "Samshvilde". Georgian Travel Guide (İngilizce). 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
Wikimedia Commons'ta Samshvilde Canyon Natural Monument ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ceyhan Nehri</span>

Ceyhan Nehri ya da eski adıyla Piramos, Türkiye'nin en önemli akarsularından birisidir. Çukurova'nın iki ana hayat kaynağından birisidir. Uzunluğu 509 km.dir. Elbistan'ın 3 km Güneydoğusunda, Pınarbaşı Mevkii'nden doğan ve Elbistan'ın ortasından geçen Ceyhan, şehrin can damarıdır. Akdeniz Bölgesi'nin en büyük akarsularındandır. Çukurova'da geniş bir delta oluşturarak Akdeniz'de İskenderun Körfezi'ne dökülür. Başlıca kolları; Söğütlü, Hurman, Göksun, Mağara Gözü, Fırnız, Tekir, Körsulu ve Aksu çaylarıdır. Ceyhan Nehri Kahramanmaraş İl sınırları içerisinde genellikle derin vadilerden geçmektedir. Bu vadilerin birçoğu baraj suları altında kalmıştır. Menzelet Baraj gölünün bitiş noktasından itibaren başlayan Kısık Vadisi (Kanyonu) hala doğal yapısındadır. Ceyhan vadisi barajlar için son derece elverişli olması nedeniyle üzerinde birçok baraj kurulmuştur. Nehir üzerinde kaynağından denize doğru sırasıyla Sarsap, Kandil, Sarıgüzel, Hacınınoğlu, Menzelet, Kılavuzlu, Sır (Kahramanmaraş), Berke, Aslantaş (Osmaniye), Oşkan ve Berkman hidroelektrik santralleri yer almaktadır. Ayrıca Ceyhan tarım sulaması yönünden büyük bir kaynaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kanyon</span> coğrafi terim, uçurumların arasındaki aralık

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kanyon Ulusal Parkı</span> Dünyanın en büyük kanyonu

Büyük Kanyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaleti sınırlarında bulunan en eski ulusal parktır.

<span class="mw-page-title-main">Kings Canyon Ulusal Parkı</span>

Kings Canyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinde Fresno şehrinin doğusundaki güney Sierra Nevada dağlarında bulunan, 1869,25 km² yüzölçümünü kapsayan, 4 Mart 1940'ta kurulmuş olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park Sekoya Ulusal Parkı'nın kuzeyinde olup iki ulusal park birbiriyle ortak sınırları vardır. Bu nedenle ABD Ulusal Park Hizmeti bu iki ulusal park için tek birleşik idare uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gunnison'un Black Kanyonu Ulusal Parkı</span>

Gunnison'un Black Kanyonu Ulusal Parkı Birleşik Devletler'in Colorado eyaletinin batısında bulunan Montrose şehri yakıninda 122 km² yüzölçümünü kapsayan, 21 Ekim 1999'da kurulmuş olan ve ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Colorado Platosu</span>

Kolorado Platosu, ABD'nin güney-doğusunda coğrafik ve jeolojik niteliklere göre belirlenmiş çok büyük bir bölgedir. Tüm yüzölçümü 337.000 km² olup Utah, Arizona, New Mexico ve Kolorado eyaletlerine yayılmıştır.

Zion Kanyonu güneybatı Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan derin ve dar geçitlerden oluşun kanyondur. Kuzey Forkun Virgin Nehri kolunun oymasıyla oluşmuştur. Giriş kısmı Zion Ulusal Parkı'nın batı yarısında konumlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kanyon</span> Büyük Kanyon Arizonada bulunan renkli bir kanyondur.

Büyük Kanyon, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinde ve Colorado Nehri çevresinde bulunan dik yamaçlı kanyondur. ABD'nin ilk ulusal parklarından olan Büyük Kanyon Ulusal Parkı içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Rugova Kanyonu</span> Karadağ sınırında Arnavutluk Alplerinde bulunan bir nehir kanyonu

Rugova Kanyonu, Kosova'nın İpek belediyesi yakınlarında Karadağ sınırında Arnavutluk Alpleri'nde bulunan bir nehir kanyonudur. Rugova, 25 km'lik uzunluğu ve 1.000 metreye kadar olan derinliği ile Avrupa'nın en uzun ve en derin kanyonlarından biri olarak kabul edilmektedir. Kanyon, su erozyonu ve İpek buzulunun geri çekilmesi ile oluşmuştur. Kanyonu İpek Bistriça Nehri kesmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Samşvilde</span> Gürcistanda müstahkem şehir, arkeolojik sit

Samşvilde, Güney Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro ilçesinde Samşvilde köyünde yer alan yıkık müstahkem şehir ve arkeolojik sittir. Kentteki kalıntılar çoğunlukla Orta Çağ yapılarından kalmadır. Hrami nehri vadisinin yanında konumlanan sit, 2.5 km uzunluğunda ve 400 m genişliğindedir. En tanınmış yapılardan bazıları, Samşvilde Sioni Kilisesi ve kayalık bir nehrin burnuna dikilmiş olan kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Samşvilde Sioni Kilisesi</span>

Samşvilde Sioni Kilisesi,, Gürcistan'ın güneyinde Kvemo Kartli bölgesindeki Samşvilde tarihî koruma alanında bulunan bir harabe, Orta Çağ Ortodoks katedrali kalıntılarıdır. Apsisli sığınağı ve pastoforiumlu merkezi kubbesi olan kilise, 759 ve 777 yılları arasında inşa edilmiştir. Günümüzde harabe durumunda olan kiliseden geriye sadece doğu duvarının parçaları kalmıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Verdon vadisi</span> Güney Fransada bulunan Alpes-de-Haute-Provence departmanında bulunan bir vadidir.

Verdon vadisi ya da halk arasında bilinen adıyla Büyük Verdon Kanyonu, Güney Fransa'da Alpes-de-Haute-Provence departmanında bulunan bir vadidir. Castellane şehri yakınlarında başlayan vadi Moustiers-Sainte-Marie yakınlarındaki baraj gölü Lac de Sainte-Croix'de sona erer. Yaklaşık 21 km uzunluğunda ve 700 metre derinliğindeki vadi içerisinde berrak suyu ile ünlü Verdon nehri akmaktadır. Verdon vadisi, Tara vadisi ile birlikte Avrupa'nın en büyük kanyonu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hrami</span> Gürcistan ve Azerbaycanda nehir

Hrami, Gürcistan'ın doğu kesiminde doğup Azerbaycan'ın batı kesiminde Kura Nehri'ne katılan bir akarsudur. 201 km uzunluğundaki nehir, Gürcistan'da Trialeti Sıradağı'ndan doğar ve derin bir vadi boyunca akar. Debed ve Maşavera nehirleri, özellike kar sularıyla beslenen Hrami'nin kolları oluşturur. Hrami Nehri'nin üzerine Tsalka Rezervuarı ve üç hidroelektrik santrali inşa edilmiştir. Hrami Nehri, Ktsia (ქცია) adıyla da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Charyn Millî Parkı</span>

Charyn Ulusal Parkı resmi olarak, Charyn Kanyonu Ulusal Doğa Parkı, Charyn Kanyonu da dahil olmak üzere Charyn Nehri boyunca uzanan bir ulusal parktır. Kanyon, ince tabakalı kırmızı tortul kayaçlarının varlığı nedeniyle ABD'deki Büyük Kanyon'a benzetilir; ancak Charyn daha küçüktür - uzunluğu 50 km civarındadır. Yaklaşık 125.050 hektar alanı ile park Almatı Eyaleti'ndeki Enbekshikazakh, Raiymbek ve Uygur ilçeleri arasında uzanmaktadır. Almatı il merkezinin yaklaşık 200 km doğusunda yer almaktadır. Park, kanyonun jeolojik cazibe merkezlerini, nehir ve çöl sisteminin ekolojik bölgelerini ve çevresindeki arkeolojik alanları korumak için 2004 yılında kurulmuş; park alanda bazı bölümler de rekreasyon için ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Chilik Nehri</span>

Chilik Nehri, Kazakistan Cumhuriyeti'nin Almatı Eyaleti'nde yer alan, İli Nehri'nin en büyük kollarından ve güneydoğu Kazakistan'ın ana suyolu olan bir nehirdir. Bartogay Gölü Büyük Almatı kanalının başladığı bölgede oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tskaltsitela Boğazı Doğa Anıtı</span>

Tskaltsitela Boğazı Tabiat Anıtı, batı Gürcistan'da Tkibuli ve Terjola belediyelerinde bir nehir geçididir. Gürcistan'ın bu bölgesinin tarihi ve coğrafi adı Okriba'dır. Okriba'daki ana nehir aynı zamanda Tsqal-Tsitela olarak da adlandırılan Tskaltsitela Nehri'dir. Nehir, adını suyun kırmızımsı renginden almıştır: Gürcücede Tsqal su ve Tsitela kırmızı anlamına gelir. Su, demir pası içeren killeri yıkayarak rengini alır. Tskaltsitela Boğazı Tabiat Anıtı, Tskaltsitela Nehri Kanyonu'nun Gelati Manastırı Köprüsü'nden Godagani Köprüsü'ne kadar, deniz seviyesinden 130–200 metre yükseklikteki uzantısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Okatse Kanyonu Tabiat Anıtı</span> Kanyon

Okatse Kanyonu Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Honi Belediyesinde, Zeda Gordi köyü yakınlarında, deniz seviyesinden 520 metre yüksekte, Okatse Nehri üzerinde yer alan bir erozyon kanyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Daşbaşi Kanyonu Doğal Anıtı</span>

Daşbaşi Kanyonu Doğal Anıtı Tsalka'ya 3 km uzaklıktaki Daşbaşi köyünün yakınlarında bulunan Hrami Vadisi'nin bir parçası. Daşbaşi Kanyonu Doğal Anıtı, Daşbaşi volkanik platosunun volkanojenik kayaları arasında bulunan Ktsia (Hrami) Nehri tarafından oyulmuş dere yatağında, biyoçeşitliliği ile ortaya çıkan bir kanyon vadisidir. Deniz seviyesinin 1,110-1,448 metre yüksekliğinde bulunmakla beraber Algeti Millî Parkı'na 42 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnerka Gölü</span>

İnerka, Mordovya Cumhuriyeti topraklarında bulunan büyük bir göldür.Göl Sura Nehri vadisinde, Böyük Berezniki kentine 17 km mesafede yer almaktadır. Erzyancada İnerka büyük göl anlamına gelir. İnerka Gölü, cumhuriyetin turizm potansiyeli olan bölgelerinden biridir.

Cehennem Deresi Kanyonu Tabiat Parkı, Türkiye'nin Artvin ilinin Ardanuç ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır. Kanyon, 1 Mayıs 2018 tarihinde tabiat parkı olarak ilan edilmiştir ve kanyon, 24 saat boyunca açıktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.