İçeriğe atla

Salyut 1

Salyut 1
Görev amblemi
Salyut 1 istasyonu
Görev istatistikleri
Görev adı:Salyut 1
Telsiz kodu:Salyut
Fırlatma:19 Nisan, 1971
01:40:00 UTC
Baykonur,
SSCB
Dönüş:11 Ekim, 1971
Mürettebat:1
Görevde:24 gün
Yörüngede:175 gün
Yörünge
sayısı:
2.929
Enöte:222 km
Enberi:200 km
Periyot:88,5 dak
Eğiklik51,6°
Kat edilen
mesafe:
~118.602.524 km
Yörüngedeki
ağrlığı:
18.425 kg
Salyut 1

Salyut 1 (DOS 1, Rusça: Салют-1), tarihteki ilk uzay istasyonu, Salyut serisi uzay istasyonlarının ilki. 19 Nisan 1971 tarihinde Sovyetler Birliği tarafından fırlatıldı. Uzay Yarışı'nda ABD'nin Ay'a ilk insanı göndermesine Sovyetler'in cevabı olarak görülür. İlk mürettebatı Soyuz 10 güvertesinde kenetlenmeyi başardı, ancak bir arıza nedeniyle istasyona geçemedi. İkinci mürettebatı Soyuz 11 ile istasyona ulaştı ve 23 gün kalarak verimli çalışmalarda bulundu. Ancak Soyuz 11'in dönüş kapsülündeki basınç eşitleme süpabının atmosfere girmeden açılması üzerine üç kişilik mürettebat uzayda öldü. Bu, uzayda gerçekleşen ilk insan kaybıydı. Salyut 1, 11 Ekim 1971'de atmosfere girerek yandı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Mir</i> sovyetler birliği tarafından alçak yörüngeye yerleştirilen uzay istasyonu

Mir, 1986 yılından 2001 yılına kadar alçak Dünya yörüngesinde kalan, Sovyetler Birliği ve ardından Rusya tarafından yönetilen uzay istasyonudur. İlk modülü 19 Şubat 1986'da uzaya gönderildi. İnsanlığın uzayda uzun süre düzenli olarak içinde yaşadığı ilk uzay araştırma istasyonudur. Yapılan uluslararası iş birliği sayesinde, çeşitli milletlerden uzay adamlarının kullanımına açıldı. Yörüngede 1986 ile 1996 yılları arasında gönderilen pek çok modül ile başarılı bir şekilde kenetlendi. 23 Mart 2001 tarihinde görevi sona erdi ve atmosfere girerek yanması sağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 2</span> Sovyetler Birliği tarafından 4 Nisan 1973te fırlatılan uzay istasyonu

Salyut 2, Sovyetler Birliği tarafından 4 Nisan 1973'te fırlatılan uzay istasyonu. Bu istasyon gerçekte Salyut programına dahil değildi, çok gizli Almaz askeri uzay istasyonu programının bir parçasıydı. Salyut 2 adı, istasyonun askeri görevini gizlemek için verilmişti. Başarıyla uzaya fırlatılmasına karşın, yörüngedeki ikinci gününden itibaren basınç kaybetmeye başladı ve uçuş kontrolleri bozuldu. Arızanın nedeni, muhtemelen istasyonu yörüngeye çıkaran Proton roketinin üst kademesinin ayrıldıktan sonra yakın mesafede infilak etmesi sonucu oluşan şarapnel delikleriydi. 11 Nisan'da istasyonun dört güneş hücresi bozuldu ve elektrik kesildi. 28 Mayıs 1973'te atmosfere girerek yandı.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 4</span>

Salyut 4 Sovyetler Birliği tarafından 26 Aralık 1974'te yörüngeye oturtulan Salyut serisinden uzay istasyonu. Esas olarak DOS 3'ün bir kopyasıydı, ama onun aksine başarılı oldu. İstasyona üç mürettebat gönderildi, bunlardan Soyuz 17 ve 18 kenetlenmeyi başarırken Soyuz 18a bir kaza nedeniyle ulaşamadı. İkinci ziyaret 63 gün sürdü. İsimsiz ve insansız bir Soyuz kapsülü, istasyona üç ay boyunca kenetli kalarak sistemin güvenilirliğini kanıtladı. Salyut 4, 3 Şubat 1977'de yörüngeden çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 5</span>

Salyut 5, Sovyetler Birliği tarafından 22 Haziran 1976'da Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatılarak yörüngeye oturtulan uzay istasyonu. Çok gizli askeri Almaz serisinin üçüncü ve son istasyonuydu. Diğer Almaz'lar gibi, Salyut adı verilerek gerçek amacı gizlendi.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 6</span>

Salyut 6, 29 Eylül 1979'da yörüngeye oturtulan Sovyet uzay istasyonu. Genel olarak önceki Salyut serisi istasyonlara benzemekle birlikte, Progress ikmâl araçlarının kenetlenebileceği ikinci bir kapı gibi devrimsel bazı tasarım yenilikleri içeriyordu. Bu sayede, Salyut 6, uzun süreli uzay görevlerini destekleyebildi.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 7</span>

Salyut 7, Sovyetler Birliği tarafından 19 Nisan 1982'de yörüngeye oturtulan uzay istasyonu. Salyut serisi istasyonların sonuncusudur. Salyut 6'nın yedek istasyonu olarak fırlatılmıştır, donanım ve kabiliyetleri ona benzer. Yörüngede çeşitli teknik arızalar gerçekleşti, ancak ziyaretçi Progress ve Soyuz araçlarının artan sığası, görevli kozmonotların tecrübe ve yaratıcılıkları sayesinde bu sorunlar çözüldü. Eylül 1983'te bir yakıt borusunun delinmesi üzerine tamir için uzay yürüyüşleri yapılması gerekti. Dört yıl iki ay görevde kaldı. Bu süre zarfında altı ana seferde ve dört ikincil uçuşta görev alan Fransız ve Hint uzay adamlarının da dahil olduğu 10 mürettebat istasyonu ziyaret etti. Bunlar arasında uzaya çıkan ikinci ve uzayda yürüyen ilk kadın olan Svetlana Savitskaya da vardı.

<span class="mw-page-title-main">Almaz</span>

Almaz Sovyetler Birliği'nin çok gizli askeri uzay istasyonu projesi. Üç Almaz istasyonu fırlatıldı, bunlar gizlilik nedeniyle Salyut sivil programına dahilmiş gibi gösterildiler: Salyut 2, Salyut 3 ve Salyut 5.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz programı</span>

Soyuz programı 1960'lı yılların başında Sovyetlerin Ay projesi kapsamında başlatılan insanlı uzay uçuşu projesi. Bu proje kapsamında Soyuz uzay aracı ve Soyuz roketi geliştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz (uzay aracı)</span> Rus yapımı uzay aracı serisi

Soyuz bugün hala hizmette olan 1960'larda Korolyov Tasarım Bürosu tarafından Sovyet uzay programı için tasarlanmış bir uzay aracı serisidir. Soyuz, Voskhod uzay aracının başarılı bir ardılı olarak aslında Sovyet İnsanlı Ay programının bir parçası olarak inşa edilmiştir. Soyuz uzay aracı bugüne kadar dünyada bir Soyuz roketi üzerinde en çok kullanılan ve en güvenilir fırlatma aracı olmuştur. Soyuz roketi tasarımı sırayla 8K74 ya da R-7A Semyorka gibi bir Sovyet kıtalararası balistik füzesi olan Vostok fırlatıcısına dayanmaktadır. Tüm Soyuz uzay araçları Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssünden fırlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 11</span>

Soyuz 11 insanlı bir uzay aracının bir uzay istasyonuyla tarihte ilk kez başarıyla kenetlendiği görev. Dönüş yolunda Soyuz uzay aracının havasının uzaya boşalması sonucunda bir felaketle sonuçlandı ve mürettebatı oluşturan üç uzay adamı; Vladislav Volkov, Georgi Dobrovolski ve Viktor Patsayev öldü. Bu, uzayda gerçekleşen ilk ölüm vakasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz T-15</span>

Soyuz T-15 Soyuz programı dahilinde yapılan ve mihenk noktası kabul edilen uzay uçuşu. 13 Mart 1986'da fırlatıldı. Mir uzay istasyonuna yapılan ilk ziyareti gerçekleştirdi. Kozmonotlar daha sonra Mir'den ayrılarak uzun süredir ziyaret edilmeyen Salyut 7 uzay istasyonuna geçtiler. Bu istasyonu buzlarla kaplı ve sistemleri kapalı halde buldular. İki uzay yürüyüşü gerçekleştirerek istasyonu tamir ettiler ve yörüngesini düzelttiler. Daha sonra Soyuz aracıyla Salyut 7'den ayrılıp Mir'e geri döndüler ve çalışmalarına bu istasyonda 20 gün daha devam ettiler. Böylece tarihte ilk kez bir uzaygemisi, iki uzay istasyonu arasında gidip gelmiş oluyordu. Bu görev ve uçuşların karmaşıklığı, tümünün başarıyla yerine getirilmesi, Sovyet uzay teknolojisinin yeni bir olgunluğa eriştiğinin göstergesiydi. Soyuz uzayaracı da güvenilirliğini ve yeteneklerini kanıtlamış oluyordu. Soyuz T-15 mürettebatı, bu uçuşta uzayda bir yıldan fazla kalan ilk kişiler oldular.

Soyuz 10, Dünya'nın ilk uzay istasyonu Salyut 1'e yapılan ilk ziyaret uçuşuydu. Soyuz 10, 23 Nisan 1971'de havalandığında, Salyut 1, daha dört gün önce, 19 Nisan 1971'de yörüngeye oturtulmuştu. Vladimir Şatalov, Aleksey Yeliseyev ve Nikolay Rukavişnikov'dan oluşan mürettebat, Salyut 1'e yanaşmayı ve kenetlenmeyi başarsa da uzay istasyonuna geçemediler. Bunun nedeni kenetlenmenin yeterince sağlam yapılamamış olmasıydı. Ayrıca, Soyuz tarafındaki kapının kitlenmiş olduğu da anlaşıldı. Görev iptal edildiğinde uzayaracı, Salyut 1 istasyonundan ayrılmakta güçlük çekti. Bunu başaran uzayaracı, dönüş yolculuğuna geçti. Ancak dünyaya inerken kabine zehirli gazlar doldu ve Rukavişnikov bayıldı. Neyse ki, üç kozmonot da bu kazadan yara almadan kurtuldu.

Soyuz 14, tarihte ilk insanlı askeri uzay uçuşu. Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirildi.

Soyuz 15, Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen insanlı uzay uçuşu.

Soyuz 17, Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen insanlı uzay uçuşu.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 26</span>

Soyuz 26 10 Aralık 1977'de başlayan Sovyet uzay uçuşu. Uzay istasyonu Salyut 6 ile kenetlenme sağlayan ilk uçuş. Sovyetler'in uzayda neredeyse kalıcı bir varlık gösterdikleri dönemin başını oluşturur. Uçuş sırasında çeşitli rekorlar kırılmıştır. Ayrıca, Salyut 6'nın çift kapısı olması sayesinde, tarihte ilk kez üç uzay aracının birbiriyle kenetlenmesi sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Skylab 2</span>

Skylab 2, ilk Amerikan yörünge uzay istasyonu olan Skylab'a yapılan ilk mürettebatlı görevdi. Görev, 25 Mayıs 1973'te Satürn IB roketi ile fırlatılan bir Apollo komuta ve hizmet modülünde başlatıldı ve NASA astronotları Pete Conrad, Joseph P. Kerwin ve Paul J. Weitz'i istasyona taşıdı. Skylab 2 adı aynı zamanda bu görev için kullanılan aracı da ifade eder. Skylab 2 görevi, insanlı uzay uçuşu süresi için yirmi sekiz günlük bir rekor kırdı. Mürettebatı Dünya'ya güvenli bir şekilde geri dönen ilk uzay istasyonu sakinleriydi. Önceki tek uzay istasyonu sakinleri, Salyut 1 istasyonunu yirmi dört gün boyunca kullanan 1971 Soyuz 11 görevinin mürettebatı, beklenmedik kabin basıncı düşmesi nedeniyle atmosfere girişte ölmüşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Dobrovolski</span> Sovyet kozmonot (1928-1971)

Georgi Timofeyeviç Dobrovolski, Soyuz 11'in mürettebatından olan Sovyet kozmonottu. Salyut 1 ile dünyanın ilk uzay istasyonu mürettebatı oldu. Ancak yanlışlıkla açılan kapak yüzünden boğulma nedeniyle öldü. Onunla beraber ölenler uzayda ölen ilk ve tek insanlardır.

Soyuz T-11, 1984 yılında ilk Hintli kozmonotu Sovyet mürettebatıyla birlikte taşıyan Sovyet Salyut 7 uzay istasyonuna yapılan altıncı seferdi.