İçeriğe atla

Salo ya da Sodom'un 120 Günü

Salo ya da Sodom'un 120 Günü
Salò o le 120 giornate di Sodoma
"Salo ya da Sodom'un 120 Günü" (Salò o le 120 giornate di Sodoma) filminin özgün sinema afişi.
YönetmenPier Paolo Pasolini
YapımcıAlberto Grimaldi
Antonio Girasante
Alberto De Stefanis
SenaristPier Paolo Pasolini
Sergio Citti
Marquis de Sade (roman)
OyuncularPaolo Bonacelli
Giorgio Cataldi
Umberto Paolo Quintavalle
Aldo Valletti
MüzikEnnio Morricone
Görüntü yönetmeniTonino Delli Colli
KurguNino Baragli
StüdyoProduzioni Europee Associati (PEA)
DağıtıcıThe Criterion Collection (DVD)
BFI (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüDram, savaş
RenkRenkli (Eastmancolor)
Yapım yılı1975
Çıkış tarih(ler)i22 Kasım 1975 Paris Film Festivali
1 Ekim 1977 New York Film Festivali
Mart 1992 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali
Süre116 dakika
Ülkeİtalya İtalya
Fransa Fransa ortak yapımı
Dilİtalyanca,Fransızca,Almanca
Diğer adlarıSalo ya da Sodom'un 120 Günü (Türkiye)
Salo, or the 120 Days of Sodom (İngilizce isim)
Salo ou les 120 journées de Sodome (Fransa)
Saló o los 120 días de Sodoma (İspanya)
Die 120 Tage von Sodom (Almanya)

Salo ya da Sodom'un 120 Günü [1] 1975 İtalya Fransa ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Salò o le 120 giornate di Sodoma ya da daha yaygın bilinen şekliyle kısaca Salò'dur. Pier Paolo Pasolini'nin yönettiği film Türkiye'de önce Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, sonra da Nisan 2007'de 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmişti. Passolini, Sergio Citti ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştır.

Erotik edebiyatın önemli yazarı Fransız aristokrat Marquis de Sade'nin 1785 yılında yazdığı en sıra dışı eseri olan Les 120 journées de Sodome ou l'école du libertinage adlı kitabının 1940'lı yıllara uyarlamasıdır. Bu yüzden eserin önüne Salo ismi konulmuştur.

Önemli rollerinde Paolo Bonacelli, Giorgio Cataldi, Umberto Paolo Quintavalle ve Aldo Valletti oynadığı filmin görüntülerini Tonino Delli Colli çekmiş, filmin müziğini ise Ennio Morricone yapmıştır.

Film gösterime girdiği tarihten bu yana içerdiği görsel şiddet ve sadizmin dozu nedeni ile hep tartışma yaratmış ve bugüne kadar yapılmış en rahatsız edici film olarak nitelendirilmiştir. Birçok ülkede gösterilmesi bugün bile yasaktır. Film gösterime girmeden kısa bir süre önce yönetmen Pasolini, bir kumsalda kimliği belirsiz kişiler tarafından dövülerek öldürülmüştü.

Özet

Olaylar 1944 yılında Nazi Almanyası'nın kontrolünde Kuzey İtalya'da kurulmuş kısa ömürlü bir kukla devlet olan ve "Salò Cumhuriyeti" olarak da bilinen faşist İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nde geçer. Şehrin ileri gelen seçkinlerinden dört sefih 9 kız 9 erkek 18 genç insanı bir şatoya kapatırlar. Beraberlerindeki 4 yaşlı fahişe ile birlikte 120 gün boyunca bu genç kölelere bir dizi fiziksel, ruhsal ve cinsel işkence uygularlar.

Oyuncu kadrosu

Aktör/Aktris Rolü
Paolo BonacelliDük
Giorgio CataldiPiskopos
Umberto Paolo QuintavalleSulh hakimi
Aldo VallettiBaşkan
Caterina BorattoSignora Castelli
Elsa De GiorgiSignora Maggi
Hélène SurgèreSignora Vaccari

Film hakkında notlar

  • Film Marquis de Sade'nin 1785 tarihli eserine dayandığı kadar yönetmen Pier Paolo Pasolini'nin kendi yaşantısından da izler taşır. Passolini 20'li yaşlarında bir süre Salo Cumhuriyeti'nde yaşamıştı. Pasolini burada iken tutuklanmış, kardeşi Guido ise öldürülmüştü.
  • Marquis de Sade'nin eserindeki şiddet ve sadizmin dozu filmden çok daha fazladır. Sade kitabında iktidarın yanı sıra kiliseyi de eleştiriyordu. Passolini de ateşli bir kilise karşıtı olmasına rağmen filmde kiliseden çok faşist kurumları eleştirir.
  • The Criterion Collection'ın 1998 yılında ABD'de çıkarttığı DVD baskıları Pasolini ile düşülen anlaşmazlık nedeni ile kısıtlı sayıda basılabilmişti. Bu nedenle sadece ender bulundukları için piyasadaki DVD'ler 250 ila 1000$ arasında el değiştirmektedir. Oysa bu baskının hem görüntü kalitesi düşük hem de bazı sahneleri eksikti. Sonradan BFI'nin ve Gaumont Columbia Tristar Home Video'nun çıkarttığı DVD'ler çok daha iyi ve eksiksiz olmalarına rağmen Criterion'un eski DVD'leri hala rağbet görmektedir ve dünyanın en pahalı DVD'si olma rekorunu hala elinde bulundurmaktadır.
  • Filmdeki akıl almaz işkenceler iktidar gücünün sınırsız bir şekilde kötüye kullanılmasının, yani bir yerde faşizmin metaforudur. Bu zülumler sırasında arka planda Pasolini'nin faşist olarak kabul ettiği Alman besteci Carl Orff (d.1895 - ö.1982)'un müstehcen Latince sözleri de olan Carmina Burana adlı sahne kantatından bölümler işitilir. Yaşlı fahişeler bir Mussolini destekçisi olan Amerikalı şair Ezra Pound'un dizelerini okurlar.
  • Filmin ünlü 'seks kölelerine toplu olarak zorla dışkı yedirme sahnesi' kapitalist tüketim toplumunun abur cubur yiyecek endüstrisi ve fast-food kültürünün bir metaforudur.
  • Dışkı yedirme sahnelerinde kullanılan materyal çikolata ve portakal marmelatından yapılmışır.
Filmden bir sahne.
  • Film birçok ülkede pornografik olduğu gerekçesi ile yasaklanmıştı. Oysa filmdeki söz konusu sahneler cinsel arzu uyandırmak şöyle dursun tiksindiricidir. Sefihler bile kurbanlar üzerinde uyguladıkları cinsel işkenceler sırasında zevk alıyor gibi gözükmezler.
  • Film hakkında ABD'de açılan yasaklama davalarından biri ile ilgili olarak aralarında Martin Scorsese ve Alec Baldwin'in de olduğu çok sayıda sanatçı filmin sanatsal değeri ile ilgili olumlu görüşler beyan etmelerinden sonra dava düşmüştü.
  • Pasolini bu filmini "Ölüm Üçlemesi" nin ilk filmi olarak planlamıştı. Öldürülmemiş olsaydı muhtemelen üçlemeyi tamamlayacaktı. "Ölüm Üçlemesi" de daha önce yaptığı "Hayat Üçlemesi" nin tamamlayıcısı olacaktı. "Hayat Üçlemesi" Decameron'un Aşk Hikayeleri (Il Decameron) (1971), Canterbury Öyküleri (I Racconti di Canterbury) (1972) ve 1001 Gece Masalları (Il Fiore delle mille e una notte) (1974) filmlerinden oluşuyordu.
  • Pier Paolo Pasolini bir ateist ve komünistti. 1947'den 1949'a kadar İtalyan Komünist Partisi'nin bir üyesi idi. Partiden eşcinsel olduğu için ihraç edilmişti.[2]

Kaynakça

  1. ^ http://www.imdb.com/title/tt0073650/releaseinfo 27 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pier Paolo Pasolini</span> İtalyan film yönetmeni, senarist ve yazar (1922-1975)

Pier Paolo Pasolini, İtalyan film yönetmeni, senarist ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Ennio Morricone diskografisi</span>

Bu sayfa besteci Ennio Morricone'nin diskografisine ayrılmıştır.
Besteci hakkında daha fazla bilgi için: Ennio Morricone

<span class="mw-page-title-main">Marquis de Sade</span> Fransız erotik edebiyat yazarı ve sadizmin öncüsü

Donatien Alphonse François le Marquis de Sade, Fransız aristokrat ve felsefe yazarıdır. Erotik edebiyatın önemli yazarlarındandır. Genellikle sert pornografik yazılar yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Luis Buñuel</span> İspanyol yönetmen ve senarist

Luis Buñuel Portolés, sürrealist İspanyol yönetmen ve senarist. Otoriteler tarafından sinema tarihinin en etkili yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Yakın anlamlılar

<i>Satyricon</i> (film, 1969)

Satyricon 1969 İtalya - Fransa ortak yapımı fantastik film. İngilizce konuşulan ülkelerde Fellini - Satyricon adı ile gösterime sunulmuştur. Film Nisan 1996'da 15., 1998'de de 17. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterildi.

<i>Teorema</i> (film)

Teorema (Türkçe: Teorem) 1968 İtalya yapımı dramatik filmdir. Film, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de çoğunlukla özgün adıyla anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rekin Teksoy</span> Yazar, çevirmen, sinema eleştirmeni  (1928 - 2012)

Rekin Teksoy, yazar, çevirmen, sinema eleştirmeni.

<i>Bir Şairin Kanı</i> film

Bir Şairin Kanı 1930 Fransa yapımı dramatik fantastik filmdir. Özgün adı Le Sang d'un Poète olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Blood of a Poet adı ile gösterilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Canterbury Hikâyeleri</span>

Canterbury Hikâyeleri, 14. yüzyılda Geoffrey Chaucer tarafından yazılan eserdir. İngilizcenin yazılı ilk eserlerinden biri olması bakımından büyük önem taşımaktadır.

<i>Teorema</i> (roman) Pier Paolo Pasolininin 1968 yılında yayımladığı romanı

Teorema, İtalyan film yönetmeni, şair ve yazar Pier Paolo Pasolini'nin 1968 yılında yayımladığı romanının adıdır. "Teorema", Pasolini'nin senaryosunu yazıp yönettiği aynı adlı filminin romanıdır, ama birçok sinema uyarlamasının aksine film romandan uyarlanmamıştır. Film ve roman hemen hemen aynı zamanlarda seyirciye/okuyucuya ulaşmıştır.

<i>Binbir Gece Masalları</i> (film, 1974)

Binbir Gece Masalları, 1974 İtalya - Fransa ortak yapımı erotik fantastik filmdir. Özgün adı Il Fiore Delle Mille e Una Notte olan film ABD'de Arabian Nights adıyla gösterilmiştir. "Binbir Gece Masalları", Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin hayat üçlemesi'ni oluşturan diğer iki filmiyle beraber gösterilmiştir.

<i>Dekameronun Aşk Öyküleri</i>

Dekameron'un Aşk Öyküleri 1971 İtalya - Fransa - Batı Almanya ortak yapımı erotik güldürü filmidir. Özgün adı Il Decameron olan film ABD'de The Decameron adıyla gösterime sunulmuştur.

Pier Paolo Pasolini'nin sinema dönemleri Bu liste yönetmenin sinema eleştirmenlerince üçlemeler, dönemler gibi gruplara ayrılmış bazı filmlerini kapsar. Böyle bir ayrım Pier Paolo Pasolini'nin sinema anlayışını ve sinema kariyeri boyunca geçirdiği değişiklikleri daha iyi anlamak ve bir bakışta filmler arasında bazı kıyaslamalar yapmak açısından önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sosyal Cumhuriyeti</span> Kuzey İtalyadaki eski Nazi kukla devleti

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın desteği ile kurulmuş, İtalya'nın kuzeyindeki eski kukla devlettir. 1943-1945 yılları arasında varlığını sürdürmüştür. Kurucusu ve yöneticisi Benito Mussolini'dir.

Sinemada üçlemeler, birbirleri ile bir şekilde bağlantılı bazı üçlü film gruplarına sinema yazarları ve eleştirmenler tarafından verilen addır. İngilizcede bu kavramın karşılığı Trilogy dir, ancak bazen bunun yerine cycle sözcüğü de kullanılmaktadır.

<i>Konformist</i> (film) film

Konformist, 1970 İtalya-Fransa-Batı Almanya ortak yapımı politik dramatik filmdir. İtalyanca özgün adı Il conformista olan filmin ilk gösterimi Berlin Film Festivali'nde yapıldı. Aynı yıl Türkiye'de de gösterilmesi planlanan film, gösterime girmeden hemen önce sansüre takıldı. "Konformist", Nisan 1989'da 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali kapsamında gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Elsa Morante</span> İtalyan yazar (1912-1985)

Elsa Morante İtalyan romancı, şair, çevirmen ve çocuk kitapları yazarıydı. La storia romanı, Bokklubben Dünya Kütüphanesi Tüm Zamanların En İyi 100 Kitabı listesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Josephine Chaplin</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1949 – 2023)

Josephine Hannah Chaplin, İngiliz kökenli Amerikalı aktris.