İçeriğe atla

Salih Abdullah

Salih Abdullah
1. Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi şefi
Görev süresi
Şubat 2004 - Ağustos 2009
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenMuhammed Atta el-Mula
Sudan devlet başkanı güvenlik danışmanı
Görev süresi
Ağustos 2009 - Nisan 2011
Yerine gelenNafi Ali Nafi

Salih Abdullah "Goş" (d. Nuri), tümgeneral rütbesindeki Sudanlı asker, siyasetçi ve devlet personeli. Sudan'ın iç güvenlik birimlerinin başı, Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi şefi ve Sudan devlet başkanının ulusal güvenlik danışmanı pozisyonlarında bulunmuştur.

Hayatı

Şaykıye kabilesine mensup olan ve Nuri köyünde doğup büyüyen Salih Abdullah, ailesiyle birlikte Port Sudan'a yerleştikten sonra Port Sudan Ortaokulu'nda eğitim gördü.[1][2] Burada, matematiğe olan ilgisi sebebiyle Hint matematik öğretmeninin adı olan Goş adıyla anılmaya başlandı.[1] 1980'lerin başında, inşaat mühendisliği eğitimi aldığı Hartum Üniversitesi'nden mezun oldu.[1][2] Ulusal İslami Cephe üyesi olması sayesinde 1990'larda üst mevkilere yükseldi.[3] Mezuniyetinin ardından Ulusal İslami Cephe'nin güvenlik ofisinin yönetimine yardımcı olurken, resmî olarak Danfodio Petroleum Services adlı şirkette inşaat mühendisi olarak çalışmaktaydı.[1] 1989 Sudan askerî darbesi sonrasında, yeni rejimin güvenlik ofisinde harekâtlar şefi pozisyonuna getirilerek istihbarat alanında faaliyetlere başladı.[1] 1991 ile 1996 yılları arasında Sudan'da yaşayan Usame bin Ladin ile birlikte çalıştı ve bin Ladin için Afrika'da çeşitli istihbarat verilerinin toplanmasında yer aldı.[1][4] Darfur Savaşı'nda, Darfur'daki hükûmete bağlı Cancavid adı verilen milislerin örgütlenmesinde rol oynadı.[3] 1995'te, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'e Addis Ababa'da gerçekleştirilen suikast girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasının bir sonucu olarak görevinden uzaklaştırıldı ve Hartum'daki Military Industry Corporation'a bağlı bir askerî-endüstriyel kompleksin yöneticiliğini yaptı.[1] Sonrasında istihbarat hizmetlerine dönerek iç güvenlik birimlerinin başına getirildi.[1] Şubat 2004'te, iç ve dış istihbaratla ilgilenmesi için oluşturulan Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi şefi olarak atandı.[5]

Gazeteci Mark Goldberg, Şubat 2006'da The American Prospect'te yayınlanan yazısında, 30 Ocak 2006 tarihli gizli bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi raporuna ulaştıklarını öne sürdü. Raporda, Birleşmiş Milletler'e bağlı uzmanlarca oluşturulan, Sudan'daki barış sürecini engelleyen ve işlenen savaş suçlardan en çok sorumlu olarak gösterilen 17 Sudanlıdan oluşan bir liste olduğu ve bu kişiler arasında Salih Abdullah'ın da yer aldığı iddia edildi.[6] Ağustos 2009'da Devlet Başkanı Ömer el-Beşir tarafından görevinden alınarak devlet başkanının güvenlik danışmanı olarak atandı.[7] Merowe'den girdiği 2010 Sudan genel seçimleri sonrasında milletvekili olarak meclise girdi.[8] Nisan 2011'de danışmanlık görevinden alındı ve yerine Nafi Ali Nafi getirildi.[9] Kasım 2012'de, "devlet ve devletin bazı liderlerinin devamlılığına karşı komplo kurmak" suçlamasıyla tutuklandı.[10] Temmuz 2013'te kendisine yöneltilen suçlamalar düşürülerek serbest bırakıldı.[11]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h "Salah Abdallah "Gosh"" (İngilizce). Sudan Tribune. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  2. ^ a b Bartrop, Paul R.; Jacobs, Steven Leonard (2014). "Gosh, Salah Abdallah". Modern Genocide: The Definitive Resource and Document Collection (İngilizce). ABC-CLIO. s. 686. ISBN 1610693647. 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  3. ^ a b "SUDAN: Ruling party will keep security apparatus close" (İngilizce). Oxford Analytica. 24 Temmuz 2006. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016. 
  4. ^ Scheuer, Michael (2011). Osama Bin Laden (İngilizce). New York: Oxford University Press. ss. 90. ISBN 978-0-19-973866-3. 
  5. ^ "'6,000 young Darfuris recruited by Khartoum': sources" (İngilizce). Hartum: Radio Dabanga. 2 Eylül 2013. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  6. ^ Goldberg, Mark (17 Şubat 2006). "The Test" (İngilizce). The American Prospect. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016. 
  7. ^ Wheeler, Skye (14 Ağustos 2009). "Sudan president replaces intelligence chief" (İngilizce). Reuters. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  8. ^ "Supporters of Sudan's ex-spy chief protest in his hometown" (İngilizce). Hartum: Sudan Tribune. 22 Nisan 2013. 23 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  9. ^ Mazen, Maram (27 Nisan 2011). "Sudanese President al-Bashir Fires Security Adviser Gosh" (İngilizce). Bloomberg. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  10. ^ "Sudan's ex-spy chief Salah Gosh arrested over 'plot'" (İngilizce). BBC. 22 Kasım 2012. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  11. ^ "Sudan's ex-spy chief Salah Gosh freed over 'coup plot'" (İngilizce). BBC. 10 Temmuz 2013. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">CIA</span> Amerika Birleşik Devletlerinin ulusal istihbarat teşkilatı

CIA, Birleşik Devletler federal hükûmetinin sivil bir dış istihbarat servisidir ve resmî olarak dünyanın dört bir yanındaki ulusal güvenlik bilgilerini, öncelikle insan istihbaratını (HUMINT) kullanarak toplamak, işlemek ve analiz etmekle görevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan</span> Doğu Afrikada bulunan bir ülke

Sudan, resmî adıyla Sudan Cumhuriyeti, Kuzey Doğu Afrika'da bir ülkedir. Başkenti Hartum, en yüksek nüfuslu şehri Omdurman'dır. Sudan kuzeyden Mısır, kuzey doğudan Kızıldeniz, doğudan Etiyopya ve Eritre, güneyden Güney Sudan, batıdan Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad, kuzey batıdan da Libya'yla çevrilidir. Yüz ölçümü bakımından Afrika'nın en büyük üçüncü ülkesidir. Nil, Sudan'ı Batı ve Doğu Sudan olmak üzere ikiye ayırır. Hartum'un Rafediye bölgesi yakınlarında Beyaz Nehir ile Mavi Nehir birleşir. Sudan'ın ortasından, dış ilişkilerinde kültürel, toplumsal ve ekonomik olarak büyük rol oynayan Nil Vadisi geçer.

<span class="mw-page-title-main">FBI</span> Amerika Birleşik Devletleri federal kolluk kuvveti

Federal Soruşturma Bürosu, kısaca FBI, Amerika Birleşik Devletleri'nin iç istihbarat ve güvenlik gücüdür. Aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nin başlıca Federal kolluk kuvveti organizasyonudur. ABD Adalet Bakanlığı yetki alanı altında çalışır. FBI şu anda ABD İstihbarat Topluluğu'nun üyelerinden biridir ve Adalet Bakanı'na ve Ulusal İstihbarat Direktörü'ne bildirim yapar. ABD'nin bir terörle mücadele, karşı casusluk ve suç araştırma organizasyonu olan FBI'ın tam 200 kategoriden fazla federal suç üstünde yargılama yetkisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Darfur</span>

Darfur Sudan'ın batısında bölge.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ahmed</span> Mehdilik hareketinin kurucusu

Mehdi, asıl adı Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devletinin ve bir yüzyıl boyunca Sudan'da etkisini koruyan Mehdilik hareketinin kurucusu. 1881'de mehdiliğini ilan ederek Mısır ve İngiliz sömürge yönetimine karşı ayaklanmıştır. Günümüzde hâlâ takipçileri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ömer el-Beşir</span>

Ömer Hasan Ahmed el-Beşir, Sudanlı asker ve siyasetçi. 1989-2019 yılları arasında Sudan devlet başkanı ve Ulusal Kongre Partisi'nin lideri. 1989'da tuğgeneral rütbesiyle görev yaptığı Sudan ordusu kansız bir darbeyle hükûmeti devralmış, Ekim 1993'te cuntanın kendisini feshetmesinden sonra devlet başkanlığına getirilmiştir.

Usame bin Ladin'in Hartum'daki evi, Sudan'ın başkenti Hartum'un el-Riyad semtinde yer alan ve Usame bin Ladin'in 1991-1996 yılları arasında yaşadığı ev.

Ulusal Güvenlik Müdürlüğü Afganistan Hükûmetinin iç istihbarat ve güvenlik servisiydi. Merkezi Kabil'deydi ve Afganistan'ın 34 ilinin tümünde saha ofisleri ve eğitim tesisleri vardı. Doğrudan başkana ve meclise karşı sorumluydu. Çoğunluğu ABD Department of Homeland Security tarafından ve geri kalanı NATO ülkeleri tarafından eğitilmiş, aktif olduğu dönemde tahmini olarak 15,000-30,000 personeli olduğu düşünülmüştür. Ulusal Güvenlik Müdürlüğü, Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin (ANSF) bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Keşif Ofisi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki 17 istihbarat ajansından biri olan kurum

Ulusal Keşif Ofisi, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki 17 istihbarat ajansından biri olan kurum. Savunma Bakanlığına bağlı olup; Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA), Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA), Savunma İstihbarat Ajansı (DIA) ve Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı (NGA) ile birlikte ülkedeki en büyük beş istihbarat ajansından biri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Komitesi</span>

Belarus Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Komitesi, , Belarus Cumhuriyeti'nin ulusal istihbarat kuruluşudur. Transdinyester ve Güney Osetya kendi benzerleriyle birlikte, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusça adı "KGB" olarak devam eden Belarusça çeviri kaybı da olsa birkaç istihbarat ajansından biridir. Bununla birlikte "Özel Çevik Kuvvet'e" yine de OMON denir.) Sovyetler Birliği'nin KGB'nin halefi Belarus kuruluşudur. Çeka kurucusu Felix Edmundovich Dzerzhinsky şimdi Belarus'ta esas Bolşevik istihbarat emniyeti ulusal kahramanı olarak görülmüştür.

Güney Afrika Gizli Servisi (SASS) Güney Afrika istihbarat teşkilatıdır. Şu anda, Devlet Güvenlik Ajansı Dış Şubesi olarak bilinir. Tüm askeri olmayan yabancı istihbarat için hizmet kendi içinde karşı istihbarattan sorumludur. Ayrıca, toplama, ilişkilendirilme, değerlendirme ve bu istihbarat analizi gerçekleştirmeden sorumludur.

Genel İstihbarat ve Güvenlik Servisi, Ulusal Savunma Bakanı sorumluluğu altında Belçika askeri istihbarat hizmetidir. Bu arada sivil Belçika Devlet Güvenlik Servisi, iki Belçika istihbarat servisinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal İstihbarat Servisi</span>

Irak Ulusal İstihbarat Servisi (INIS) Geçici Koalisyon Otoritesi yetkisiyle Nisan 2004 yılında kurulan Irak hükûmetinin bir istihbarat kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Genel İstihbarat Servisi (Sudan)</span> Sudan federal hükûmetine bağlı olarak faaliyet gösteren ülkenin ulusal istihbarat teşkilatı

Genel İstihbarat Servisi, Sudan federal hükûmetine bağlı olarak faaliyet gösteren ülkenin ulusal istihbarat teşkilatıdır. Aynı zamanda gizli polis olarak da hizmet veren kurumun merkezi başkent Hartum'da bulunmaktadır. Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi adıyla kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği Darfur Misyonu</span> kuruluş

Afrika Birliği/Birleşmiş Milletler Darfur Hibrit Operasyonu (İng:African Union/United Nations Hybrid operation in Darfur) (UNAMID) Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği'nin Sudan'ın Darfur eyaletinde sürdürdüğü ortak barışı destekleme harekâtıdır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararıyla Darfur savaşı sonrasında gerçekleştirilen barış görüşmeleri ve sonrasında bölgede stabilizasyonu sağlamak ve barış anlaşmasının yürürlükte kalmasını temin etmek maksadıyla 31 Temmuz 2007 tarihinde kurulmuştur. Kuruluşunda belirtilen 12 aylık süre sonunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1881 sayılı kararı ile görev süresi 31 Temmuz 2010 tarihine dek uzatılmıştır. 2008 yılı için aylık bütçesi 106 milyon Amerikan Doları olarak belirlenmiştir. 2007 yılının ekim ayından itibaren 26,000 personel bölgeye atanmış, 9,000 kişilik Afrika Birliği Sudan Kuvveti (AMIS) 31 Aralık 2007 itibarıyla görevini tamamen UNAMID kuvvetlerine devretmiştir. UNAMID Darfur'daki görevini 19,555 askerî personel ve 3.772 polis ve her biri 140'ın üzerinde personeli olan 19 silahlı polis birliğiyle icra etmektedir. Barışı Koruma Görevlileri (İng:Peacekeepers) sivilleri koruma ve insancıl görevleri açısından güç kullanmaya yetkilendirilmiştir. UNAMID Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliğinin ortak görev yaptığı ilk ve en geniş barış korunma misyonudur. Aralık 2008'de 12.194 askerî personel, 175 askeri gözlemci ve 2.767 polis olmak üzere 15.136 üniformalı; 768 uluslararası, 1.405 Sudanlı ve 266 Birleşmiş Milletler gönüllüsü olmak üzere 2.439 sivil görevli istihdam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülfettah el-Burhan</span> Sudanlı politikacı, Sudan Egemenlik Konseyinin başkanı

Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan, Sudan'ın fiili yöneticisi olan Sudanlı bir ordu generalidir. Nisan 2019'daki Sudan Devrimi'nin ardından, protestocuların ilk lider Ahmed Avad bin Avf'dan memnuniyetsizliği nedeniyle, kurulduktan bir gün sonra askeri cunta olan Geçici Askeri Konsey'in kontrolü kendisine verildi. Ağustos 2019'da sivillerle imzalanan anayasa deklarasyonu taslağı yürürlüğe girene ve yine başlangıçta el-Burhan'ın başkanlık edeceği kolektif bir devlet başkanı Geçici Egemenlik Konseyi kurulana kadar AGK'nin başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sudan-Türkiye ilişkileri</span>

Sudan-Türkiye ilişkileri, Sudan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Sudan ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında çok az da olsa bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Kongre Partisi (Sudan)</span> 1998-2019 arası Sudanı yöneten siyasi parti

Ulusal Kongre Partisi, kuruluşundan Sudan Devrimi'ne kadar Sudan'da iç politikaya egemen olan büyük bir siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Sudan Bölgesi</span> Sudanda bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Sudan Bölgesi, Sudan'da bir siyasi partidir. Daha önceleri Arap Sosyalist Baas Partisi - Sudan Ülkesi olarak biliniyordu. Parti, Irak liderliğindeki Baas Partisinin Sudan'daki bölgesel şubesidir. Şube her zaman küçük olmasına ve 2003 yılında tahmini 1000 üyeye sahip olmasına rağmen, çoğunlukla şubenin Irak tarafından finanse edilmesi nedeniyle yetersiz üyelik sayılarından daha büyük bir etkiye sahip olabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hızlı Destek Güçleri</span>

Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) daha önce Sudan Hükûmeti tarafından işletilen paramiliter güçlerdir. Darfur'daki Savaş sırasında Sudan hükûmeti adına savaşan ve sivillere yönelik zulümden sorumlu olan Janjaweed milislerinden doğdu ve esas olarak onlardan oluşuyor. Darfur'daki eylemleri, İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre insanlığa karşı suç olarak nitelendiriliyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.