Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.
Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.
Saliş dilleri, Kuzey Amerika'da Kanada'nın güneybatısında Britanya Kolumbiyası eyaletinde ve ABD'nin kuzeybatısında Washington, Oregon, Idaho ve Montana eyaletlerinde Saliş halklarınca konuşulan Mos dilleri filumundan Kızılderili dilleri ailesidir. Her biri birkaç lehçeye ayrılan 23 dilden oluşur ve bütün bu diller tehlike altındaki dillerden olup bir kısmının da soyu tükenmiştir.
Kuzey Atabaskları, Alaska'nın İç Alaska bölgesinde ve Kanada'nın batısında yaşayan, Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Atabasklardan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Pratik olduğu için Alaska Atabaskları ile Kanada Atabaskları olmak üzere iki ana grup olarak sınıflandırılır. Kanada yerlileri içinde First Nations yasal adıyla anılan Kanada Kızılderilileri arasında yer alır. Kuzey Atabask dillerini konuşurlar. Atabaskların üç ana grubundan biridir ve diğer iki grup olan Güney Atabasklarından Apaçiler ve Navaholar ile Pasifik Atabasklarından (Hupalar) ayrılırlar. Tsutinaca ile Nikolaca konuşan Atabasklar hariç tamamı Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna dahildir.
Mos dilleri, Kuzey Amerika'nın Pasifik Kuzeybatısı bölgesinde Kanada'ya bağlı Britanya Kolumbiyası ile ABD'ye bağlı Washington eyaletlerinde konuşulan Saliş dilleri, Vakaş dilleri ve Çimakum dillerinden oluşan hipotetik Kızılderili dil filumu. Algonkin–Vakaş dilleri üst grubuna girer.
Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri ya da Pasifik Kuzeybatı Kıyısı Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın Pasifik Okyanusuna bakan kuzeybatı kısmında Pasifik Kuzeybatısı denen bölgesinde, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı güneydoğu Alaska, Washington ve Oregon eyaletleri ile Kanada'nnn Britanya Kolumbiyası eyaletinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzey ve kuzeydoğuda Subarktik Kızılderilileri, güneydoğuda Plato Kızılderilileri, güneyinde Kaliforniya Kızılderilileri kültür grupları yer alır.
Plato Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın Pasifik Okyanusuna bakan batı kısmında içbölgede, Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Dağlararası Platolar denen bölgesindeki kuzey Idaho, batı Montana, doğu Washington, doğu Oregon ve kuzeydoğu Kaliforniya eyaletlerinde ve Kanada'ya ait Batı Kanada bölgesindeki Britanya Kolumbiyası eyaletini orta ve güneyindeki İç Britanya Kolumbiyası denen kısmında Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzeyde Subarktik Kızılderilileri, doğuda Ova Kızılderilileri, güneyde Büyük Havza Kızılderilileri, güneybatıda Kaliforniya Kızılderilileri ve batıda Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grupları yer alır.
Kaliforniya Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın güneybatısında Amerika Birleşik Devletleri'nde kuzey Kaliforniya eyaletinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzeyde Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri ile Plato Kızılderilileri, doğuda Büyük Havza Kızılderilileri, güney ve güneybatıda Güneybatı Kızılderilileri kültür gruplarıyla komşudur.
Saliş ya da Salish/Salishan/Séliš şu anlamlara gelebilir:
- Saliş halkları, Kanada ve ABD'de yaşayan Algonkin-Vakaş halkı
- İç Saliş halkları
- Kıyı Saliş halkları
- Saliş dilleri, Kanada ve ABD'de konuşlan Algonkin-Vakaş dilleri
- İç Saliş dilleri
- Kıyı Saliş dilleri
Nlakapamukça, günümüzde Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Fraser Canyon, Thompson Canyon, Nicola Country yörelerinde ve eskiden tarihi olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Washington eyaletinde Whatcom ve Chelan ilçelerindeki North Cascades bölgesinde yaşayan Nlakapamuklar tarafından konuşulan Saliş dilleri ailesinin İç Saliş dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. 1977 sayımına göre 3.000 olan etnik nüfustan 2001 sayımına göre anadillerini konuşabailenlerin sayısı 720 kişidir.
Nlakapamuklar, günümüzde Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Fraser Canyon, Thompson Canyon, Nicola Country yörelerinde ve eskiden tarihi olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Washington eyaletinde Whatcom ve Chelan ilçelerindeki North Cascades bölgesinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, Plato Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Saliş halkları içindeki İç Salişleri alt grubunda yer alırlar. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Nlakapamuklar da yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Nüfusları 1977 sayımına göre 3.000 kişidir.
İç Saliş dilleri, Kuzey Amerika'da Kanada'nın güneybatısında Britanya Kolumbiyası eyaletinde ve ABD'nin kuzeybatısında Washington, Oregon, Idaho ve Montana eyaletlerinde yaşayan İç Saliş halkları tarafından konuşulan Saliş dilleri grubundan Kızılderili dilleri.
İç Saliş halkları ya da İç Salişleri, Saliş halklarından Kanada'nın güneybatısında Britanya Kolumbiyası eyaletinde ve ABD'nin kuzeybatısında Washington, Oregon, Idaho ve Montana eyaletlerinde yaşayan ve İç Saliş dillerini konuşan, avcı ve toplayıcı, Plato Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Diğer ABD Kızılderilileri ve Kanada Kızılderilileri gibi İç Saliş halkları da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu (ABD) ya da Kızılderili rezervi (Kanada) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Kıyı Saliş dilleri, Kuzey Amerika'da Kanada'nın güneybatısında Britanya Kolumbiyası eyaletinde Strait of Georgia yöresinde ve ABD'nin kuzeybatısında Washington eyaletini Puget Sound yöresinde yaşayan Kıyı Saliş halkları tarafından konuşulan Saliş dilleri grubundan 15 kadar Kızılderili dili.
Kıyı Saliş halkları ya da Kıyı Salişleri, Saliş halklarından Kuzey Amerika'da Kanada'nın güneybatısında Britanya Kolumbiyası eyaletinde Strait of Georgia yöresinde ve ABD'nin kuzeybatısında Washington eyaletinin Puget Sound yöresiyle Oregon eyaletinde yaşayan ve Kıyı Saliş dillerini konuşan, avcı ve toplayıcı, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Diğer ABD Kızılderilileri ve Kanada Kızılderilileri gibi Kıyı Saliş halkları da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu (ABD) ya da Kızılderili rezervi (Kanada) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Komokslar, Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletinde Georgia Boğazı'nın her iki yakasında Vancouver Adası ile Powell Nehri'nin kuzey kıyılarında yaşayan, avcı ve toplayıcı, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Saliş halkları içindeki Kıyı Salişleri alt grubunda yer alırlar. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Komokslar da yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. 1983 sayımına göre 850 olan etnik nüfustan günümüzde anadillerinin konuşabilenlerin sayısı 400 kişidir.
Halkomelemce, Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Vancouver Adası ile Fraser Nehri deltasında ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Washington eyaletinin kuzeyinde yaşayan Halkomelemler tarafından konuşulan Saliş dilleri ailesinin Kıyı Saliş dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Kanada'da 2002 sayımına göre 225 olan etnik nüfustan anadillerinin konuşabilenlerin sayısı 200 kişi, ABD'de ise 1997 sayımına göre 5.167 etnik nüfustan ancak 25 kişi konuşabilmektedir.
Nikola Salişleri ya da Nikolalar, Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Nicola Country yöresinde, özellikle de Nicola Nehri civarında yaşayan, avcı ve toplayıcı, Plato Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili konfederasyonu. Politik ve kültürel birlik olan federasyon, Aşağı Nikolalar adıyla Scw'exmx boyundan Nlakapamuklar ile Yukarı Nikolalar adıyla Spaxomin boyundan Okanaganların birlikteliğidir. Saliş halkları içindeki İç Salişleri alt grubunda yer alırlar. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Nikola Salişleri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Anişinabeler ya da Anişinabe halkları, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Algonkin halklarının Merkezi Algonkinler ile Kuzey Algonkinleri gruplarından Kuzeydoğu Kızılderilileri ile Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halk grubu. Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubunun Anişinabe dilleri (Ojibwe–Potawatomi) alt grubundan dilleri konuşurlar ve en yakın akrabaları kendileri gibi Merkezî grupta yer alan Kriler, Menominiler, Şavniler gibi Kızılderililerdir. Diğer Kanada Kızılderilileri ve ABD Kızılderilileri gibi Anişinabeler de yasal olarak Kızılderili rezervi (Kanada) ya da Kızılderili rezervasyonu (ABD) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Çinuklar ya da Şinuklar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington ile Oregon eyaletlerinde Kolumbiya Nehri Vadisinde yaşayan, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halkı. Çinuk dilleri ailesine giren üç dili konuşurlar. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Çinuklar da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Geçmişte deniz kürk ticaretinde aktif olan halklardan biriydi.
