İçeriğe atla

Salerno isyanı

Salerno isyanı, II. Dünya Savaşı sırasında Britanya Ordusunda görev yapan yaklaşık 200 İngiliz askerinin 16 Eylül 1943 tarihinde, Müttefiklerin İtalya'yı işgali harekâtı sürerken eski birliklerine gönderilmek yerine cephedeki yeni birliklerde görevlendirmeyi reddederek başlattıkları eylemdir.

Arka plan

İsyana katılan askerler esas olarak General Bernard Montgomery'nin 8. Ordusuna bağlı olarak görev yapan 50. Northumbria ve 51. Highland Piyade Tümenlerine mensuptu. Bu askerler Müttefik Devletler tarafından yürütülen Kuzey Afrika Cephesi muharebelerinde başarıyla savaşmış deneyimli askerlerdi. Bunların içinden yaklaşık 1500 kişi Trablus'dan gemilerle intikal etmiştir. Bu askerlere Normandiya'ya gerçekleştirilecek olan Overlord Harekâtına katılacakları ve hazırlıklar için şu anda Sicilya'da bulunan ana birlikleriyle beraber İngiltere'ye gönderilecekleri söylenmiştir. Ancak gemide intikal halindeyken kendilerine İtalya'nın Salerno kentine gönderilmekte oldukları, burada ağır kayıp veren General John Hawkesworth komutasındaki İngiliz 46. Piyade ve General Douglas Graham komutasındaki 56. Piyade Tümenlerinin emrinde İtalya'da savaşacakları bildirilir. Her iki tümen de Britanya X. Kolordusunun bir parçası olarak ABD'li General Mark Clark komutasındaki ABD 5. Ordusu emrinde savaşmaktaydı. Bu haber üzerine İngiliz askerler kasıtlı olarak yanlış bilgilendirildiklerini düşünmeye başlamıştır.

İsyan

Britanya X. Kolordu komutanı General Richard McCreery (1 Ekim 1944)

Kandırıldıklarını düşünen askerler Salerno'ya vardıklarında gördükleri organizasyonluk ve plansızlık artık bardağı taşıran son damla olur. 1500 asker içinden en deneyimsiz olanlar yeni birliklere atanınca 500 deneyimli asker bulundukları yerde kalır. 20 Eylül tarihi geldiğinde bu askerler atandıkları ve hiç tanımadıkları birliklerde görev yapmayı reddederler. Askerlere hitap eden Britanya X. Kolordu komutanı General Richard McCreery, yapılan hatayı kabul eder ancak Salerno alındıktan sonra eski birliklerine dönebileceklerini söyler. Komutan ayrıca üzeri kapalı şekilde bu türlü bir eyleme devam ederlerse yaptıklarının isyan kapsamında değerlendirileceği uyarısında da bulunur. Bunun üzerine toplam sayısı yaklaşık 300'e inen askerlerin 108 tanesi daha yeni görevlendirmeyi kabul eder. Geriye kalan 198 asker kararlarında ısrar edince Britanya askerî tarihinde en kalabalık isyancı sayısının yaşandığı eylem hakkında yasal işlem başlatılır.

Sonrası

İsyanla suçlanan askerler silahsızlandırılarak gemilerle Fransız Cezayirine sevk edilir. Ekim ayı sonlarına doğru divanı harp süreci başlar. Yargılanma sonrasında tüm askerler suçlu bulunur, üç tane astsubay çavuş idam cezasına mahkûm edilir. Cezalar 12 yıl kürek cezasına çevrilmiş ve sonrasında mahkûmlar affedilmiştir. Askerler gönderildikleri birliklerde ayrımcılığa uğramış, cephe gerisinde aşağılayıcı görevlerde çalıştırılmış, kazandıkları madalyalar iptal edilmiştir.

Güncel gelişmeler

2000 yılı Savunma Bakanı John Spellar

2000 yılı Mart ayında Avam Kamarasında konuyu gündem eden Aberdeen, South milletvekili Anne Beg savaşmayı reddedenlerin sadece kendilerine verilen sözün yerine getirilmesini talep ettiklerini, isyancı sayılmamaları gerektiğini ve haklarının iade edilmesi gerektiğini bildirmiştir. Ancak konu üzerine söz alan dönemin Savunma Bakanı John Spellar verilen emrin her ne kadar haksız olsa bile savaş zamanı cephenin ihtiyaçları gereği yapılan uygulamaya karşı çıkmanın büyük bir suç teşkil ettiği ve bağışlanmasının mümkün olmadığını söylemiştir.[1]

Kaynakça

  1. ^ 22 Mart 2000 tarihli Parlamento zabıtları 7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 6 Temmuz 2021 tarihinde erişilmiştir

Konuyla ilgili yazılan eser

  • Saul David, Mutiny at Salerno: An Injustice Exposed, Londra, 2005, Conway Maritime Press, ISBN 978-1-84486-019-7

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başkomutanlık Meydan Muharebesi</span> Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen muharebe

Başkumandanlık Meydan Muharebesi ya da Dumlupınar Meydan Muharebesi, Kütahya'ya bağlı Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922'de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen savaştır. Başkumandan Mustafa Kemal Paşa tarafından şahsen yönetildiği için Başkumandanlık Meydan Muharebesi olarak anılır. İstiklal Savaşı'nın kesin bir Türk zaferiyle sonuçlanmasını sağlayan bu çarpışmanın yıl dönümü Türkiye'de ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erich von Manstein</span> Nazi Almanyası Silahlı Kuvvetlerinin en şöhretli generallerinden biri

Fritz Erich Georg Eduard von Manstein, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın Generalfeldmarschall'ı.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cepheleri</span> 29 Ekim 1914 ve 30 Ekim 1918 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğunun savaştığı cepheler

Osmanlı cepheleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda çarpıştığı cephelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Seddülbahir Cephesi</span> Çanakkale Savaşında bir cephe

Çanakkale Savaşı'nın bir parçası olan Seddülbahir Cephesi, 25 Nisan 1915 tarihinde Seddülbahir bölgesine beş ayrı noktadan yapılmıştır. Her iki tarafın da ağır kayıpları ile sonuçlanan saldırılar yapılmıştır. Sonuç olarak Haziran ayının sonlarında Osmanlı güçleri ilerlemeyi durdurmuş ve çıkarma başarısız olmuştur, daha sonra bu bölgede savaşın sonuna kadar kısıtlı ve etkisiz siper çatışmaları devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gazala Muharebesi</span>

Gazala Muharebesi, Erwin Rommel'in komutasındaki Alman – İtalyan kuvvetlerinin, 26 Mayıs - 21 Haziran 1942 tarihleri arasında, Birleşik Krallık 8. Ordu'sunun savunduğu Gazala Hattı'na, ardından Tobruk'taki garnizonlarına yönelik saldırısı sırasında gerçekleşen muharebedir. Birleşik Krallık 8. Ordu komutanı General Neil Ritchie, Harekât Saha Komutanı ise General Claude Auchinleck'tir.

Alam Halfa Muharebesi, 30 Ağustos - 6 Eylül 1942 tarihleri arasında II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi'de, Rommel komutasındaki Alman-İtalyan kuvvetleri ile Bernard Montgomery komutasındaki Birleşik Krallık 8. Ordu'su arasında gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.

Birinci Anafartalar Muharebesi, Gelibolu'daki Müttefik Kuvvetleri'ne ulaşan takviye kuvvetleri ile gerçekleşen Suvla Koyu çıkarması ardından bu birliklerle Osmanlı kuvvetleri arasında 9 Ağustos 1915 tarihinde gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Étaples İsyanı</span>

Etaples İsyanı, İngiltere İmparatorluğu birliklerinin I. Dünya Savaşı sırasında Fransa’da gerçekleştirdiği isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Balkan Savaşı</span> Balkan Birliği ile Osmanlı Devleti arasında 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913 tarihleri arasında gerçekleşen savaş

Birinci Balkan Savaşı, 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913'te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliği'nin Osmanlı Devleti'ne karşı başlattığı savaş. Bu savaş ile Balkan devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli'ne kadar olan Midye-Enez Hattı'nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1941-1942)</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Kırım Seferi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Alman ve Rumen ordularının Kırım Yarımadası'nın işgali ve Sivastopol'ün düşürülmesi için giriştikleri bir askeri seferdir. Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Aşağı Dinyeper'e kadar ilerleyen Alman 11. Ordusu ve Rumen 3. Ordusu, Kırım'ı anakaraya bağlayan Perekop Kıstağı'nda Kızıl Ordu savunmasını 29 Ekim 1941'de aşmış, hızla Kırım işgal ederek Sivastopol'ü kuşatmıştır. Ancak Kızıl Ordu'nun Kırım Cephesi kuvvetlerinin Kerç Yarımadası'na 26 Aralık 1941'de bir çıkarma yapmaları üzerine Sivastopol taarruzu durdurulmuştur. Daha sonra Mihver kuvvetlerin Kerç Yarımadası'nda yerleşmiş olan Sovyet kuvvetlere taarruz etmiştir. Yenilgiye uğrayan Kızıl Ordu birlikleri geride tüm ağır silahlarını ve çok sayıda tutsak bırakarak denizden tahliye edilmiştir. Sivastopol'e ikinci taarruz 2 Haziran 1942 tarihinde başlatıldı ve bir aydan biraz fazla süren şiddetli çatışmalardan sonra 3 Temmuz 1942 tarihinde kent Alman-Rumen kuvvetlerinin eline geçti.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Bayerlein</span>

Fritz Bayerlein, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Panzer generali.

Bobrusyk Taarruzu, Belarus Strateji Taarruz Harekâtı'nın bir alt taarruzudur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Yelnya Muharebesi, Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Alman kuvvetlerinin Yelnya kenti ve çevresine yönelik taarruzlarıyla kentin ele geçirilmesi ve ardından Kızıl Ordu'nun icra ettiği bir karşı taarruz harekâtıdır. Karşı taarruz harekâtı, Stavka tarafından Smolensk Muharebesi sırasında uygulamaya konulmuştur ve ve Sovyet kaynaklarında Yelnya Taarruz Harekâtı olarak geçmektedir.

19. Ordu, Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu'na bağlı bir kara ordusudur. II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde 1941 yılı Haziran ayında teşkil edilmiş, 1945 ya da 1947 yılında lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Monte Cassino Muharebesi</span>

Monte Cassino Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı muharebelerinden biridir. Savaş 1944'te Orta İtalya'da Monte Cassino Manastırı'nın tepesinde bulunduğu dağlık alanda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları</span> Ayaklanma

1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları, I. Dünya Savaşı sürerken Batı Cephesinde savaşan Fransız Ordusunda askerlerin gerçekleştirdikleri ayaklanmaları kapsar. Özellikle General Robert Nivelle komutasındaki başarısız İkinci Aisne Muharebesi sırasında yaşanan olağanüstü kayıpların ardından kitlesel olarak yaşanmıştır. İsyanlar o dönemde çok gizli tutulmuş, ancak günümüzde aydınlatılmaya başlanmıştır.

İtalyan Mısır taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Mısır'da üslenmiş olan Birleşik Krallık, İngiliz Milletler Topluluğu ve Özgür Fransa kuvvetlerine karşı girişilen bir İtalyan taarruzudur. İtalya'nın bu saldırısı, devamında Nazi Almanyası'nın da Kuzey Afrika'ya asker göndermesine yol açmıştır. General Rommel komutasındaki Alman ve İtalyan birlikleriyle İngiliz kuvvetleri arasındaki askerî harekâtlar "Batı Çölü Seferi" olarak adlandırıla gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fransa Muharebesi</span> 1940ta Alman ordularının Fransayı istilasıyla sonuçlanan askeri harekat

Fransa Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunun Fransa'yı istilasıyla sonuçlanan askerî harekâttır. Fransa Seferi, Alman ordusunun Belçika topraklarına saldırdığı tarih olan 10 Mayıs 1940 tarihinde başlamış, daha önce Polonya seferlerinde kullanılan yıldırım savaşı taktiği ile çok kısa bir sürede, 22 Haziran 1940 tarihinde Fransa – Almanya arasında imzalanan ateşkes sözleşmesiyle kesin Alman zaferiyle sonuçlanmıştır.

Müttefiklerin İtalya'yı işgali, II. Dünya Savaşı'ndaki İtalya Cephesinde 3 Eylül 1943 tarihinde Müttefik Devletler tarafından gerçekleştirilen amfibik harekâttır. İşgal harekâtı başarıyla gerçekleştirilen Husky Harekâtı'nın ardından yapılmıştır. Harekât, komutanlığını Mareşal Harold Alexander'ın yaptığı 15. Ordu Grubu tarafından icrâ edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.