İçeriğe atla

Salah Cedid

Salah Cedid
صلاح جديد
Baas Suriye Bölgesel Branşı
Bölgesel Sekreter Yardımcısı
Görev süresi
1 Ağustos 1965 - 13 Kasım 1970
Bölgesel SekreterEmin el-Hafız
Nureddin el-Etâsî
Yerine geldiğiMuhammed ez-Zubi
Yerine gelenCabir Bejbuj
Suriye Kara Kuvvetleri Komutanı
Görev süresi
11 Kasım 1963 - 1966
Yerine geldiğiZiyad el-Hariri
Yerine gelenAhmed Süveydani
Kişisel bilgiler
Doğum 1926
Dweir Baabda, Lazkiye, Suriye
Ölüm 19 Ağustos 1993 (67 yaşında)
Şam, Suriye
Partisi Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Suriye
Branşı  Suriye Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları 1946-1970
Rütbesi Tümgeneral

Salah Cedid (1926-1993) (Arapça: صلاح جديد) Suriyeli general ve politikacı, Baas Partisinin önemli isimlerinden biriydi. 1966’dan 1970’e kadar, Suriye siyasetinde aktif rol oynamıştır. İktidara geldiğinde, Baas Partisi'nin kurucuları Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar'ı Suriye'den sürerek Doğu Bloku'yla ittifaka girmiştir. Cedid, iktidarı boyunca sosyalist bir politika yürütmüş ve aralarında toprak reformunun da bulunduğu birçok reform gerçekleştirmiştir. Fakat Altı Gün Savaşı sonrasında, Golan Tepeleri'nin İsrail ordusu tarafından ele geçirilmesiyle popülerliği hızlı bir şekilde düşmüştür.

1970 yılında Ürdün ordusunun Filistin Kurtuluş Örgütüne karşı gerçekleştirdiği Kara Eylül sırasında, Filistin Kurtuluş Örgütü'ne yardım yollamış ve FKÖ üyelerinden bir kısmını Suriye'ye iltica etmelerini sağlamıştır. Fakat, bu durum Baas Partisi içinde Savunma Bakanı olan Hafız Esad'ın yönetimindeki bir fraksiyon tarafından desteklenmemiştir. Esad iktidarı ele aldıktan kısa bir süre sonra 13 Kasım 1970 tarihinde Cedid'i tutuklatmıştır. Cedid, 1983 yılında özgürlüğüne kavuşmasına karşın ölümü olan 1993 yılına kadar herhangi bir şekilde Suriye'de fiilen siyaset yapma hakkı olmamıştır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hafız Esad</span> 5. Suriye devlet başkanı

Hafız Esad veya Hafız Esed, Suriyeli asker ve devlet görevlisidir. 1971'den 2000 yılına kadar Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi</span> 1944 yılında Suriye’de kurulan politik parti

Suriye Komünist Partisi, 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Naci el-Utri</span>

Muhammed Naci el-Utri, Suriyeli siyasetçi. 2003-2011 yılları arasında Suriye Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Düzeltici Hareket (Suriye)</span> Hafız Esad liderliğindeki 1970 darbesi

Düzeltici Hareket Düzeltici Devrim veya 1970 darbesi olarak da anılan olay, Suriye'de 13 Kasım 1970'te General Hafız Esad liderliğindeki bir darbeyle başlatılan siyasi bir hareketti. Esad'ın Suriye'de devrimci kabul edilen reform programı, devletin ve Baas partisinin "milliyetçi sosyalist çizgisini" sürdürmeyi ve geliştirmeyi amaçlıyordu. Esad, 2000 yılındaki ölümüne kadar Suriye'yi yönetecekti ve ardından yerine oğlu Beşşar Esad geçti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Kurtuluş Cephesi</span> Filistinde bir siyasi parti

Arap Kurtuluş Cephesi, daha önceleri Irak liderliğindeki Baas Partisi tarafından kontrol edilen küçük bir Filistin siyasi partisidir. AKC, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Es-Saike</span> Filistinde bir siyasi parti

Es-Saike - resmi olarak Halk Kurtuluş Savaşı için Öncü - Yıldırım Kuvvetleri olarak bilinir - Suriye tarafından oluşturulan ve kontrol edilen Filistinli Baasçı siyasi ve askeri bir gruptur. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Filistin şubesiyle bağlantılıdır ve artık örgütte aktif olmasa da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) bir üyesidir. Genel Sekreteri Dr. Muhammed Keys'dir.

Arap Milliyetçi Hareketi - Arap Milliyetçileri Hareketi ve Harakiyyin olarak da bilinir - Arap dünyasının çoğunda, özellikle Filistin hareketi içinde etkili olan pan-Arap milliyetçi bir örgüttü. 1952 yılında Corc Habaş tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de siyaset</span> Suriyenin siyasi sistemi

Suriye Arap Cumhuriyeti'nde siyaset, çok partili temsili olan yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşir. Devlet Başkanı Beşşar Esad ve onun Arap Sosyalist Baas Partisi, 1970 darbesinden bu yana ülke siyasetinde baskın güçler olarak kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi Merkez Komutanlığı</span> Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin yönetim organı

Arap Sosyalist Baas Partisi Merkez Komutanlığı, Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı ile Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölge Komutanlığının 2018 yılında birleşmesiyle kurulmuştur, Suriye'deki Baas Partisi örgütünün ve Suriye liderliğindeki Baas hareketinin yönetim organıdır. Selefi olan Bölge Komutanlığı, bölge kelimesinin Arap devleti anlamına geldiği Baas ideolojisinden kaynaklanmaktadır. 2012 yılına kadar, Suriye Anayasası'na göre, Merkez Komutanlığı devlet başkanı adayı gösterme yetkisine sahipti. Anayasa, Merkez Komutanlığı genel sekreterinin Suriye devlet başkanı olduğunu belirtmezken, Baas Partisinin üyesi olduğu Ulusal İlerici Cephenin (UİC) tüzüğünde devlet başkanı ve genel sekreterin UİC başkanı olduğu belirtilmektedir, ancak bu herhangi bir yasal belgede belirtilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Selim Hatum</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1928-1967)

Selim Hatum, 1960'larda Suriye siyasetinde önemli bir rol oynayan Suriye Ordusu subayıydı. Arap Sosyalist Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunun bir üyesi olarak 1966'da Suriye'de gerçekleşen ve yine bir Baasçı olan Emin el-Hafız hükûmetini deviren darbede etkili oldu. Aynı yıl, yeni hükûmeti kuran ancak kendisini önemli bir pozisyondan uzaklaştıran meslektaşlarına karşı kendi bölgesi olan Cebel el-Dürzi'de bir ayaklanma başlattı. Hakkında tutuklama emri çıkarılması üzerine Suriye'den kaçtı, ancak 1967'de geri döndü ve daha sonra hapse atılarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Cemal el-Etâsî</span> Suriyeli siyasetçi (1922-2000)

Cemal el-Etâsî (1922-2000) Suriyeli bir Arap milliyetçisi, siyasetçi ve yazardı. Kurulduktan kısa bir süre sonra katıldığı Suriye Baas Partisinin ilk ideologlarından biriydi. Partinin anayasasının hazırlanmasına yardımcı oldu ve partinin sloganı olan "Ebedi Mesaja Sahip Birleşik Bir Arap Ulusu"nu icat eden kişi oldu. Ayrıca partinin günlük gazetesi El-Baas'ın baş editörü olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkerim el-Cundi</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1932-1969)

Abdülkerim el-Cundi Suriyeli bir subay ve 1963 Darbesi'nden sonra ülkede iktidarı ele geçiren Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesiydi. Tarım Reformu bakanı ve Ulusal Güvenlik Bürosu komutanı olarak da görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah el-Ahmar</span> Suriyeli siyasetçi

Abdullah el-Ahmar Suriyeli bir siyasetçi ve Arap Sosyalist Baas Partisinin önde gelen bir üyesidir.