Düğüm; ip vb. doğrusal cisimleri, birbirine tutturmak için kullanılan yöntemdir. Düğüm, bir veya birden fazla ipten, dokumalardan, sicim ve kayışlardan, zincirlerden, hatta birbirine bağlanmış hatlardan meydana gelen dokumalardan meydana gelebilir. Düğümler, bağlama yöntemleri, kullanımları, hikâyeleri, kökenleri ve düğüm teorisinin matematiksel gözlemleri nedeniyle ilginç nesneler olarak tanınırlar.
Camadan düğümü, kare düğüm, halatı sağlamlaştırmak ya da bir cismi etrafından bağlamak için kullanılan eski ve basit bir düğüm şeklidir.
Ceviz, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir. Düğümden sarkan halat kolları inceltilerek halatın bedenindeki diğer kolların arasında dikilebilir.
İzbarço bağı, İp ucu dirseğinin bir ip bedeni döngüsüne sancak bağı şeklinde tutturulmasıyla ip ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir, yani bir Sancak bağı halkasıdır, Bulin bağı veya Borina düğümü de denir. İzbarço bağı farklı alanlarda farklı şekilde isimlendirilmiştir; Yay, bulin, elde emniyet ve izbaroço bağı aynı bağı ifade eden farklı isimlendirmelerdir.
İpin ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir. İp ortasında da bağlanabilir, ama o zaman iki yana açısı aynı olmaz.
İki ipin uçlarını sabit ve güvenilir bir şekilde birleştiren bir düğüm çeşididir. Gerilip gevşemelerle şekil değiştirerek kendiliğinden çözülme eğilimi göstermez. Benzer güvenli düğümlere göre belirgin bir üstünlüğü yük bindiğinde sıkışıp kalmamak, çözülemez hale gelmemek gibi özellikleri ve ip bedenine dikey köprümsü karşılıklı iki kıvrımından tutulup çekildiğinde çok kolay çözülebilmesidir.
Kolan bağı, iki ipi birbirine bağlayan bir düğümdür. Uçların birinde bir buçuk sarılmış yarım kazık bağının ucunun, diğerinde bir sarılmış yarım kazık bağının ucunun ortada iki ip arasında oluşan eliptik deliğe kıstırılmasıyla oluşur.
Dirsekte tek izbarço bağı dirsekte ilik oluşturan bir bağdır. Kelebek bağı da denir ama Alp kelebeği ile karıştırılmamalıdır.
Gerdirme bağı gergin bir ipin ucunu ana ipe bağlamak, böylece oluşan ilmeği düğümü kaydırarak uzatıp kısaltarak ip gerginliğini ayarlamak için kullanılan bir düğüm şeklidir. Matafyon bağı da denir. İçte çift yerine tek sarmal olduğunda kolona bağı denir.
İskarmoz bağı, kazık ve iskele babası gibi bir nesneye ip bedeninin uçları gerekmeden tutturmak için kullanılan bir düğümdür. Çok iyi tutması, ip ucu gerektirmemesi ve ip gevşekken çözülebilmesi işe yarar özellikleridir.
Kamyoncu düğümü, insan elinin kuvvetini katlayarak ipi gerdirebilme işine yarayan düğümler düzenidir.
- En üstte, ana ip tarafında, genellikle ucu geçirmek gerekmeden yani ip ortasına atılabilen bir ilik,
- Ortada, alttaki yükten peşinden üstteki ilikten geçip iki dirsek oluşturan ve ucu çekip gerdikçe küçülen bir ilmek
- Uçta da gerilmiş ipin gergin kalmasını sağlayan bir ya da daha fazla sabitleştirici bağlama düğümü.
Torba bağı torba, çuval gibi şeylerin ağzını bağlamak için kullanılan birçok bağa verilen ortak isimdir.
Sürtünme düğümleri, kendinden daha kalın bir ip üzerine üçten fazla sarmal ile bağlanıp sıkıştırıldığında ince ipin uçlarından tutulup çekilince kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan düğümler bu kategoriyi oluştururlar. Bu kategorideki düğümler sarmallarından tutularak ya da kalın ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uçlarından çekildiğinde harekete direnirler.
Zeppelin bağı halkası ipin ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir. Çözülmesi köprülerden çekerek çok kolaydır.
Eşkiya bağı ipi geçici olarak dikey veya yatay bir sabit ağaca, dala, vs.. bağlayıp gerektiğinde hızlı çözüp uzaklaşabilmek amacıyla kullanılan bir düğüm çeşididir. İp ucundan çekildiğinde kendiliğinden boşalır ve ip düşer. İp ortasına bağlanır, ucun dalı dolanması gerekmez.
Atmaca bağı, Sol el bir hayvanı tutarken sağ elle bağlanabilen ve gerektiğinde kolay çözülen, hayvanın çözememesi için kilitlenebilen bir düğümdür.
Barbarişka bağı ipin ucunu bir nesneye ya da başka bir ipe sağlamca bağlamak için kullanılır. Çifte kazık bağının çift sarmalının ikisinin de ip bedeni üzerinden, ama sadece ikincisinin çıma üzerinden geçerek dolanacağı şekilde bağlanmış şeklidir. Beden bağı, kaymaz bağ ya da Kamçı bağı da denir.
Sarkıt bağı bir sırık ucundan sırık ucu yönünde çekmesi gereken ipi sırığa tutturmaya yarayan bir bağdır. Adı konik bir sarkıta bile tutunabileceği iddiasıyla koyulmuştur.
Yelkenci bağı bir ip ya da sırık ucundan uç yönünde çekmesi gereken ipi oraya tutturmaya yarayan bir bağdır. Askı amaçlı kullanılabilir, o zaman 3 sarmal yeterlidir. Ayrıca sürtünme düğümü olarak kullanılır o zaman daha fazla sarmal atılır. Sarkıt bağına benzer ama daha üstündür.
Volta bağı, bir ucu gemide o maksatla bulunan koç boynuzlarına bağlı halat, karadaki kazık ve iskele babası gibi bir nesneye dolanıp gelen çımasını koç boynuzlarına tutturmak için kullanılan bir düğümdür. Çok iyi tutması, gerginliği alarak, yük var iken bile bağlanıp çözülebilmesi işe yarar özellikleridir.
