İçeriğe atla

Salçak bölgesi

Salçak bölgesi veya Salçak kojuunu — Günümüz Tuva Cumhuriyeti topraklarında yer alan Tandı Tıva'nın bölgesi, günümüzdeki Kaahem ili, kojuun.

Alanı

Salçak topluluğu veya Salçak bölgesinin ulusu Doğu Tandı-Uula'nın kuzey-doğu tarafına kadar, Büren, Erjey, Şivey, Ulug-Şivey, Kızıl-Suglug, Bayan-Kol akarsularının kapsayan bir arazide yaşamaktaydı. Bölge'nin alanı Kaa-Hem'in (akarsu) sağ tarafına kadar Büren-Hem (akarsu) ile Mergen akarsuyu boyunca yayılır, Teregöl'ün dolayı da Salçak bölgesine girmekteydi. Eski Salçak bölgesi günümüzde Tuva Cumhuriyetinin Kaa-Hem ilini ifade eder.

Tarihi

Kojuunun en baştaki adı Hemgol kojuunu diye adlandırılmıştır. Daha sonra adı Salçak topluluğundan dolayı Salçak kojuunu olarak adlandırılmıştır. 4 sumuluk, 109 öregelik kojuun olarak oluşturulmuştur. Kojuun başkanı üger-daа diye makamındadır.

Kojuunu oluşturan ulus[1]

  1. Namnıñ üger-daа.
  2. Maydır üger-daа.
  3. Balçıyma üger-daа.
  4. Çorbaа üger-daа.
Söök adıYerleşim adı
salçakSalçak sumuzu
bay-karaBay-Kara sumuzu
kırgısKırgıs sumuzu
hölHöl sumuzu
öölet, irgit, soyan, höyük,
balıkçı, kara-balıkçı,
hertek, kuskun,
mungat, hereet, bayat

Açıklamalar

  1. ^ Arın 282, "Daalar". // Moñguş Kenin-Lopsañ. Tıva çañçıl. İyigi kezeе: Tıva çonnuñ ıdıktıg çañçıldarı. — Kızıl: TR-nıñ Ööredilge yaamızında başkılar niitileliniñ salbırı: Nomnuñ ündürgen çeri "Novosti Tuvı", 1999. — 352 arınnıg

İlgili yayınlar

  1. История Тувы: В 2 т. — Т. I. — 2-е изд., переаб. и доп. / Под общ. ред. С. И. Вайнштейна, М. Ч. Маннай-оола. — Новосибирск: Наука, 2001. — 367 с. ISBN 5-02-030625-8
  2. Т. А. Бурдукава. История прежних нойонов тувинского народа (подготовка к печати и предисловие А. Г. Сазыкина). // Mongolica. К 750-летию "Сокровенного сказания". Москва: Наука. Издательская фирма "Восточная литература", 1993. — 343 с. ISBN 5-02-017395-9

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kaa-Hem (il)</span>

Kaa-Hem ili ; Rusça:Каа-Хемский кожуун), Tuva Cumhuriyetinin 17 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Sarıg-Sep'tir.

<span class="mw-page-title-main">Çöön-Hemçik (il)</span>

Çöön-Hemçik İli Rusya Federasyonu özerk Tuva Cumhuriyetinin 17 idari yönetiminden bir il belediyesidir. Çöön-Hemçik ilinin yönetim merkezi Çadaana yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Möngün-Tayga (il)</span>

Möngün Tayga İli — Tuva Cumhuriyetinde belediye. Bölgenin idari merkezi — Mugur-Aksı.

<span class="mw-page-title-main">Tandı Uranhay</span>

Tandı Uranhay, (Tuva Türkçesi: Таңды Урянхай

<span class="mw-page-title-main">Tuva Özerk Bölgesi</span>

Tuva özerk bölgesi — Güney Sibiryadaki Sayan Dağları dolayında 11 Ekim 1944 tarihinde Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı yıllarındaki rejim ihracıyla ve yöneticilerini kendi tarafına çekmesiyle Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içine kattığı 10 Ekim 1961 tarihine kadar süren özerk bölge.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> SSCBe bağlı bir özerk devlet

Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, — Altay Dağları-Sayan Dağları dolayında 10 Ekim 1961 tarihinde kurulan 31 Mart 1992 tarihinde yıkılan ve Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyeti.

Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Salçak Toka</span> Tuvalı siyasetçi (1901-1973)

Salçak Toka, Tuva yazar ve devlet idarecisi. General. Sosyalist İşçi kahramanı. Tuva Halk Cumhuriyeti'nin cumhuriyet ödülünü aldı. Bağımsız Tuva Halk Cumhuriyeti'ni Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile birleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Kereet</span>

Kereet veya Hereet - Tıva Türklerinde bir sülale adı. Eski Türkler çağında tarihi bir soy veya boy adı.

Beezi bölgesi veya Beezi kojuunu — Tuva Cumhuriyeti'nde eski yönetim birimi. Yenisey'in (Kemçik) Beezi bölgesi, kojuun.

Oyunnar bölgesi veya Oyunnar kojuunu — Tuva Cumhuriyeti'nde eski yönetim birimi. Tandı Tıva'nın bölgesi, kojuun.

Hemçik bölgesi veya Kemçik kojuunu — Günümüz Tuva Cumhuriyeti topraklarında yer alan Yenisey'in Daa (dağ) bölgesi, kojuun.

Çabaş dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Sütgöl bölgesi kuzeyinde ile Hakasyanın güneydoğusunda dağ.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

Kızıldag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Kızıldağdır. 2020 yılı nüfusu 771 kişidir. Kızıl-Dag belediyesinin idari merkezi ve tek nüfuslu yerleşimi de Kızıldağdır.

<span class="mw-page-title-main">Şınaa (sum)</span>

Şınaa sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

Sergei Grigorievich Klyashtorny - Belarus kökenli Sovyet ve Rus doğubilimcisi. Tarih bilimleri doktoru, profesör.