İçeriğe atla

Saklambaç

Kontrol Edilmiş
Bir ormanda saklambaç oynayan üç çocuğun 19. yüzyıldan kalma bir tablosu (Friedrich Eduard Meyerheim)

Saklambaç, bütün dünyada yaygın bir biçimde oynanan bir çocuk oyunudur. Ebe seçilen oyuncunun saklanan oyuncuları bulması esasına dayanır. Oyuncu sayısında kısıtlama yoktur.

Oynanış

Oyunculardan biri ebe olarak seçilir. Ebe bir duvara, ağaca ya da başka bir nesneye kafasını yaslar ve gözünü -genellikle kolu yardımıyla- kapatarak oyuncular tarafından kararlaştırılmış bir sayıya kadar birer birer -veya kararlaştırılan ritimde- sayar. Ebenin yaslandığı bu yere sobeleme yeri denir. Bu sırada diğer oyuncular ebenin onları göremeyeceği yerlere saklanırlar. Ebe saymayı bitirince "Önüm arkam sağım solum sobe" diyerek gözlerini açar ve diğer oyuncuları aramaya başlar. Diğer oyuncuların amacı saymayı bitiren ebenin onları aramak için sobeleme noktasından ayrıldığında gelip ellerini sobeleme noktasına dokundurarak sobe yapmaktır. Ebeden önce sobe yapabilen oyuncular kendilerini bir sonraki turda ebe olmaktan kurtarırlar ancak ebenin saklandığı yeri bulup kendisinden önce sobelediği oyuncu ise bir sonraki turda ebe olur ve oyun bu şekilde oyuncular oynamaktan sıkılıncaya kadar devam eder.

Yaygın oynanan saklambaç türlerinde ebenin sobelediği oyuncunun adını herkesin duyacağı şekilde bağırması gerekir. Ebenin, gördüğü oyuncunun adını herhangi bir nedenle yanlış söylemesi oyunun ebe tarafından kaybedilmesine yol açar ve buna "çanak çömlek patladı" denir. Oyuncular bir ağızdan "çanak çömlek patladı" diye bağırarak saklanmakta olan arkadaşlarını uyarırlar. Sonrasında ebe tekrar gözlerini kapatıp sayma işlemine başlar ve oyuncular saklanırlar.

Eğer oyun uzun sürerse, "Elma dersem çık, armut dersem çıkma" diye seslenilerek saklanmış olan oyuncuların sobeleme noktasına gelip sobelemesine yardımcı olunabilir.

Çeşitli yörelerde farkı adlarla saklambaç benzeri oyunlar oynanmaktadır.

Harar Oyunu

Niğde yöresine özgü bir saklambaç türevidir. Genelde erkek çocuklarınca geceleri oynanır. Günümüzde emniyet endişesi sebebiyle daha az oynanmaktadır. Oyuna istendiği kadar çocuk katılabilir.

Oyuncular arasında ya çakıl saklanır ya da ayaklaşma yapılır. Ayaklaşmada her iki oyuncu ayak hesabı ile birebir karşılaşırlar, en sonda kimin ayağı üste gelirse o oyuncu olur. Sona kalan ise gığılı -yani bir tür ebe- olur. Oyunculardan biri de haberci olur.

Bu yapıldıktan sonra bir kale seçilir. Gığılı ve haberci birlikte kalenin yanında dururlar. Gığılı gözünü kapar ve haberci de onun etrafa bakınmamasına gözcülük eder. Diğer oyuncu çocuklar da çeşitli yerelere gizlenirler. Gizlenme işi bittikten sonra haberci yüksek sesle "Harar!" diye bağırır. Sözcüğün burada anlamı 'geliyoruz!'dur

Bunun üzerine gığılı, gizlenen oyuncuları aramaya başlar. Haberci ise onları uyarmak amacıyla ara vermeden harar diye bağırır. Gığılının hareketini takip eden oyuncular, kaleye koşup gığılıdan önce dokunmaya çalışırlar. Eğer gığılı uzaktan ya da yakından gördüğü herhangi bir oyuncudan önce kaleye varırsa oyunu kazanmış olur. Geç kalıp "yakalanmış" sayılan oyuncu ise gığılı olur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Futbol</span> çim veya toprak zeminde, on birer oyuncudan oluşan iki taraf arasında topla oynanan takım sporu

Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.

<span class="mw-page-title-main">Kütahya</span> Kütahya ilinin merkezi olan şehir

Kütahya, Ege Bölgesi'nde yer alan Kütahya ilinin merkezi olan şehirdir. Kütahya bölgesi, kuzey ve batıdaki yüksek dağ sırtlarında doruğa ulaşan tarım arazileri ile geniş bir yamaç alanına sahiptir. Kentin Yunanca adı Kotyaion, Roma dönemindeki adı ise Cotyaeum'dur.

<span class="mw-page-title-main">Satranç</span> İki oyuncu ile oynanan, turnuvaları düzenlenen ve birçok farklı türü olan zeka oyunu

Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.

<i>Oliver Twist</i>

Oliver Twist, İngiliz yazar Charles Dickens'ın 1838'de yayımlanan ikinci romanıdır. İlk olarak aylık bir dergide seri olarak yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk oyunu</span> çocuklara yönelik oyun

Çocuk oyunları, genellikle çocukların oynadığı ancak bazen yetişkinlerin de eşlik ettiği veya kendi aralarında oynadığı oyunlardır. Bazı oyunlar için açık alan gerekirken diğerleri bina içerisinde oynanabilir. Tek kişilik çocuk oyunları olduğu gibi onlarca kişi ile oynanan oyunlar da mevcuttur.

Rol yapma oyunu (RYO), (İngilizce: role-playing game, RPG); oyuncuların kurgusal bir sahnede farklı karakterlerin rollerini üstlendikleri oyunların genel bir ailesidir. Oyuncular, belirli kurallar çerçevesinde oluşturulan karakterleri yöneterek bir hikâyenin parçası olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro</span> sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteriler

Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilerdir. Farklı bir şekilde duyguların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla anlatılmasıdır. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır. Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare'in sözüyle de ifade edilir.

Al Yeşil Oyunu, 8–16 yaşları arasındaki 5–10 çocuk arasında oynanır. Öncelikle yaşı en büyük olan çocuk hakem olarak seçilir. Çocuklar, aralarından aynı sırada duran birini usta olarak seçerler. Kalan çocuklar ise sırayla dururlar. Ustanın eline bir kemer verirler. Bu arada usta oyuncu ile hakem, çocuklardan uzaklaşırlar. Oyunla ilgili gizlice konuşmaya başlarlar. Usta ile hakem gizli konuşmalarında bir renk üzerine anlaşırlar. Örneğin kırmızı rengini seçerler. İkisi anlaştıktan sonra tekrar çocuklara dönerler. Burada usta oyuncu çocuklara “al, yeşil” diye sormaya başlar. Herhangi bir çocuk usta ile hakemin gizlice seçtikleri rengi söylerse kemeri eline alır ve çocukları dövmeye başlar. Birkaç dakika sonra hakem oyunculara bağırır “tas nefes kes tas nefes kes..... tas nefes kes” şunları söylerken bu kez çocuklar elinde kemer olan çocuğu dövmeye çalışırlar. Elinde kemer olan çocuk hızla hakemin yanına gidip kemeri teslim etmeli ve o rengin de kırmızı olduğunu söylemeli. Bu şekilde sıra gelir sırada duran ikinci çocuğa ve oyun sürdürülür.

<span class="mw-page-title-main">Körebe</span> çocuk oyunu

Körebe, dünya genelinde yaygın bir şekilde oynanan bir çocuk oyunu.

<span class="mw-page-title-main">Mankala</span> Bir oyun

Mankala dünya çapında bilinen ve oynanan bir oyundur. Ancak oyundaki çukur ve kullanılan taş sayısı milletlere göre değişebilmektedir. Dünyada Mancala, Mankalah, Mangala ve benzeri isimlerle bilinmektedir. Türkiye'de ve Türk dünyasındaki genel adı Köçürme'dir. Oyun, bin yıl önce yazılan Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügat'it Türk adlı kitabında da bu adla geçmektedir. Türkiye'de ve Türk dünyasında; Kale, Kuyu, Kuyu Gayası, Kuyucuk, Mankala, Mangala, Melle Kayası, Güç Oyunu, Gırrık, Tokuz Korgool, Dokuz Kumalak vb. 231 değişik adla bilinmekte ve hâlen oynanmaktadır. Bir iddiaya göre Arapçadaki hareket ettirmek kelimesinden türemiş bir isimdir. Kesin olan Avrupa'ya Türkler vasıtasıyla geçen bir oyun olduğudur. Mankala veya Mangala belirli bir oyunun adı değil, oyunların genel adıdır. Üzerinde farklı sayılarda çukurlar bulunan, genelde tahta bir tabla üzerinde, sayılı misket veya taşlarla oynanır.

<span class="mw-page-title-main">Buz hokeyi</span> buzun üzerinde iki takımla oynanan bir spor veya oyun

Buz hokeyi, buzun üzerinde iki takımla oynanan bir hokey sporu veya oyundur. Oyuncular hokey patenlerini giyip buz pateni pisti'nde buz hokeyi sopası ile diski (pakı) kontrol etmeye çalışırlar. Oyuncular hokey diski'ni (pakı) kaleye sokarak sayı bulurlar. Takımda biri kaleci olmak üzere altı oyuncu molasız oynar. Aslen bir takımda 20'den fazla oyuncu vardır. Bir oyuncu kuralları ihlal ederse hakem ceza olarak takımı bir süreliğine 5 kişiyle oynatır. 26x56 mt. genişlikte bir alanda oynanır. 15 ya da 20 dakikalık üç devreden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Paintball</span>

Paintball, kişilerin bireysel olarak ya da takımlar halinde rakiplerini yenmek için yarıştıkları bir spordur. Daha genel tanımıyla karşılıklı 2 takımın çeşitli senaryolara bağlı kalarak birbirlerine karşı oynadıkları bir grup oyunudur. ‘’Paint’’ ve ‘’Ball’’ kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelen bu İngilizce kökenli kelime ‘’Boya topu’' anlamına gelmektedir. Fakat uluslararası platformlarda da paintball adını almış ve oynanan tüm ülkelerde de bu isimle tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ragbi</span>

Ragbi, iki takım arasında, oval bir topun el ve ayaklarla kontrol edilerek sayı yapılması esasına dayalı olarak oynanan takım oyunu. Ragbi birliği ve ragbi ligi olmak üzere farklı kurallara ve oyuncu sayısına sahip iki türü vardır. Anavatanı İngiltere olan ragbi, sonradan İngiliz sömürgelerine yayılmıştır. Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Galler, İrlanda, İskoçya ve Fiji'de çok popüler olan bu oyun diğer eski İngiliz sömürgelerinde ve Dünya'nın genelinde yaygın değildir.

<span class="mw-page-title-main">Misket</span> oyun

Misket,, çocukların oyuncak olarak kullandığı, genellikle kemik, cam veya demirden yapılan küçük, sert, küre biçimindeki toplara denir.

<span class="mw-page-title-main">Tombala</span>

Tombala, torbadan numaralı taşlar çekilerek üzerinde numara yazılı kâğıtlarla oynanan bir şans oyunudur. Ayrıca bu kartta bütün numaraların doldurulmasıyla kazanılan en büyük ödüle ya da bütün numaraların kapatılmasına da "tombala" denir. Kelime, İtalyanca kökenli olan "tombola"dan dilimize geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birdirbir</span>

Birdirbir, oyuncuların birbirlerinin üzerinden atladığı bir çocuk oyunu. En az üç kişinin birlikte oynadığı bir oyundur ve oyunda takım yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Florbol</span> sopa ve topla oynanan bir takım sporu

Florbol, sopa ve topla oynanan bir spordur. Kuzey Avrupa ülkelerinde en popüler spor dallarından biri olan florbol, Türkiye'de henüz fazla tanınmamakta, federasyonu bulunmamaktadır.

Mendil kapmaca, çoğunlukla çocukların oynadığı, iki gruba ayrılan kişilerce ve belirli kurallar çerçevesinde oynanan bir oyundur. Oyun başlamadan önce bir ebe ve bir hakem seçilir. Hakem seçilen kişi ebeyi belirler ve etrafına 1,5-2 metre yarıçapında bir daire çizer. Her iki gruptan da oyuncular sıraya dizilir.

<span class="mw-page-title-main">Lelo burti</span>

Lelo veya lelo burti, topla oynanan ve oyuncuların birbirine temas ettiği, ragbiye çok benzeyen bir Gürcü halk sporudur. Gürcü ragbi birliği terminolojisinde, lelo kelimesi deneme anlamında kullanılmaktadır. Gürcistan rugby birliğinin popülaritesi bu oyuna atfedilir. Gürcistan hükûmeti 2014'te lelo burtiyi geleneksel savaş sanatı hridoli ile birlikte maddi olmayan kültürel mirasları listesine eklemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cin Ali Müzesi</span> Ankarada bir müze

Cin Ali Müzesi, Ankara'da, Bülten Sokak No:32 Kavaklıdere'de bulunmaktadır.