İçeriğe atla

Sakiyetü'l-Hamra

İspanyol döneminde Sakiyetü'l-Hamra

Sakiyetü'l-Hamra (İspanyolcaSaguía el Hamra; Arapçaالساقية الحمراء, romanizeEs-Sakiyetü'l-Hamra), 1969'dan sonra Vadi'z-Zeheb ile birlikte İspanyol Sahrası'nı oluşturan iki bölgeden biriydi. Adını Layun'un içinden geçen bir su yolundan almakta olup Batı Sahra'nın kuzeyini kapsamaktadır. Ras Bucadur, bölgelerin bölünmesine hizmet etti. Sömürge başkenti Layun idi ve Samara kentini de içeriyordu.[1]

Sakiyetü'l-Hamra kabaca 82.000 km yüzölçüme sahiptir ve tüm Batı Sahra'nın yaklaşık üçte birini oluşturur.[2]

Kaynakça

  1. ^ Law, Gwillim (1 Ekim 1999). Administrative Subdivisions of Countries: A Comprehensive World Reference, 1900 through 1998 (İngilizce). McFarland. s. 412. ISBN 9780786460977. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  2. ^ Great Soviet Encyclopedia (İngilizce). 1975. s. 447. 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fas</span> Kuzey Afrikada yer alan bir ülke

Fas, resmî adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat ve en büyük şehri de Kazablanka'dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas'ın, Atlantik Okyanusu'dan Cebelitarık Boğazı'nı çevreleyip Akdeniz'de son bulan uzun bir sahil şeridi vardır. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Aynı zamanda ülke, Batı Sahra adı verilen bölgede, 1975'te koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin dörtte üçünü fiilen yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Sahra</span> Afrikanın kuzeybatısındaki Fasın hak iddia ederek üçte ikisini fiilen yönettiği bölge

Batı Sahra, Afrika kıtasının kuzeybatısında yer alan ve 1975 yılında koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra Fas tarafından hak iddia edilen ve günümüzde de üçte ikisini Fas'ın fiilen yönettiği bölgedir. Bölgenin tümü üzerinde 1976 yılında bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bu ilanı Fas tarafından kabul edilmemektedir. Bölgenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sahra</span> Afrikada bir çöl

Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Polisario</span>

Polisario ya da Polisario Cephesi, Afrika'nın kuzeybatısındaki Batı Sahra'da Fas egemenliğine son vermek ve bu bölgenin bağımsızlığını sağlamak için savaşan ve tek taraflı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nde siyasal olarak faaliyet gösteren ayrılıkçı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Layun</span>

Layun, Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin başkentidir. Nüfusu Batı Sahra'nın yarısı kadardır. 1976'dan beri Fas kontrolünde bulunmaktadır. İspanyol kolonici Antonio de Oro tarafından 1938'de kurulmuştur. 1940'ta İspanyol Sahrası olarak düzenlenen himaye yönetiminin de başkentliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti</span> Afrikada kısmen tanınan bir ülke

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti (SDAC), Afrika kıtasının batısında yer alan ve bütün Batı Sahra'da egemenliğini iddia eden ancak kısmen tanınan devlet. Ülkenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin anayasal başkenti Layun olarak belirlenmesine rağmen Fas idaresi altında bulunan kısımda kaldığı için 2011 yılından bu yana başkent geçici olarak Tifariti'dir.

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti başbakanı, Afrika kıtasında bulunan ve varlığı kısmen tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanının yapıldığı 1976 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını ilan ettiği Batı Sahra bölgesinin büyük çoğunluğu Fas'ın kontrolü altında tutulduğu için ülke Cezayir'de bulunan Tindouf şehrindeki mülteci kamp alanında sürgünde ülkeyi yönetebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa es-Seyyid</span> Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyetinin ortak kurucularından ve önderlerinden

El Veli Mustafa Seyyit, Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ortak kurucularından ve önderlerinden. Seyyit, Polisario'nun 1. Genel Sekreteri görevi ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saguia el-Hamra Nehri</span>

Saguia el-Hamra, Batı Sahra'nın kuzeydoğusunda, Farsia'nın yaklaşık 30 kilometre güneydoğusunda doğan düzensiz bir nehir ve nehrin oluşturduğu bir vadidir. Vadi, Atlantik kıyısındaki Layun'un hemen güneyindeki epizodik Oued el Khatt'a katılmadan önce, House ve Share yakınından geçerek batıya devam eder. Vadi adını Saguia el-Hamra bölgesine verir.

Eski İspanyol İmparatorluğu'nun Sahra kolonisi olan Batı Sahra, hem Fas Krallığı hem de Cezayir merkezli bir bağımsızlık hareketi olan Saguia el Hamra ve Rio de Oro'nun Kurtuluşu tarafından talep edilen tartışmalı bir bölgedir. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dekolonize olmayan bir bölge olarak listelenmiştir ve bu nedenle Birleşmiş Milletler kendi kendini yönetemeyen bölgeler listesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Layun-Sakiyetü'l-Hamra</span>

Layun-Sakiyetü'l-Hamra, Fas'ın 12 bölgesinden biridir. Bölge, Batı Sahra'nın kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 140.018 km² olan bölgenin nüfusu 1 Eylül 2014 tarihi itibarı ile 367.758'dir. Bölgenin merkezi Layun'dur.

<span class="mw-page-title-main">Sakiyetü'z-Zit</span>

Sakiyetü'z-Zit, Tunus'un Safakes ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, il merkezi Safakes'in hemen kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 85,35 km² olan belediyenin nüfusu 2022 yılı itibarı ile 67.759'dur.

<span class="mw-page-title-main">Dar Şaban</span>

Dar Şaban, Tunus'un Nabil ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, il merkezi Nabil'in hemen doğusunda Hamamet Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 129,6 km² olan belediyenin nüfusu 2022 yılı itibarı ile 33.467'dir.

<span class="mw-page-title-main">Vadi'z-Zeheb</span>

Vadi'z-Zeheb, 1969'dan sonra Sakiyetü'l-Hamra ile birlikte İspanyol Sahrası'nı oluşturan iki bölgeden biriydi. Adını, içinden geçtiği varsayılan bir doğu-batı nehrinden aldığı düşünülmektedir. Nehrin büyük ölçüde kuruduğu ve adından da anlaşılacağı gibi bir vadi veya yeraltında kaybolduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Batı Afrikası</span>

İspanyol Batı Afrikası, Afrika kıtasının kuzeybatsında Atlantik Okyanusu kıyısı boyunca uzanan bir grup İspanyol kolonisiydi. 1946'da Fas'taki İspanyol himayesinin güney bölgesini, Ifni, Saguia el-Hamra ve Río de Oro kolonileriyle tek bir idarî birim halinde birleştirerek kuruldu. Ifni Savaşı'nın (1957–58) ardından İspanya, Angra de Cintra Antlaşması ile Juby Burnu Şeridi'ni Fas'a bıraktı ve Ifni ve Sahra için ayrı eyaletler oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Sahrası</span>

İspanyol Sahrası, İspanya tarafından işgal edilip yönetilen ve resmî olarak 1884'ten 1958'e kadar Sahra'daki İspanyol Mülkiyeti, ardından 1958 ile 1976 arasında Sahra Eyaleti adını alan günümüzdeki Batı Sahra toprakları için kullanılan addı. Bir zamanlar Amerika'dan İspanyol Doğu Hint Adaları'na kadar uzanan İspanyol İmparatorluğu'nun en son satın almalarından biri ve kalan son mülklerinden biri olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Layun (il)</span>

Layun ili, Fas'ın Layun-Sakiyetü'l-Hamra bölgesinde bulunan bir ildir. İl, bölgenin kuzeybatısında tartışmalı Batı Sahra topraklarının kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 33.000 km² olan ilin nüfusu 2004 yılı itibarı ile 210.023'tür. İlin merkezi Layun'dur.

<span class="mw-page-title-main">Tarfaye (il)</span>

Tarfaye ili, Fas'ın Layun-Sakiyetü'l-Hamra bölgesinde bulunan bir ildir. İl, bölgenin kuzeybatısında bir kısmı tartışmalı Batı Sahra topraklarının kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 12.270 km² olan ilin nüfusu 2004 yılı itibarı ile 13.082'dir. İlin merkezi Tarfaye'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bucdur (il)</span>

Bucdur ili, Fas'ın Layun-Sakiyetü'l-Hamra bölgesinde bulunan bir ildir. İl, bölgenin kuzeybatısında tartışmalı Batı Sahra topraklarının ortasında yer almaktadır. Yüzölçümü 43.753 km² olan ilin nüfusu 2004 yılı itibarı ile 46.129'dur. İlin merkezi Bucdur'dur.

<span class="mw-page-title-main">Es-Simara (il)</span>

Es-Simara ili, Fas'ın Layun-Sakiyetü'l-Hamra bölgesinde bulunan bir ildir. İl, bölgenin kuzeydoğusunda bir kısmı tartışmalı Batı Sahra topraklarının kuzeydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 61.760 km² olan ilin nüfusu 2004 yılı itibarı ile 60.426'dır. İlin merkezi Es-Simara'dır.