İçeriğe atla

Saki

Saki
Pithecia pithecia
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Pitheciidae
Alt familya:Pitheciinae
Cins:Pithecia
Desmarest, 1804
Tip tür
Pithecia pithecia
Linnaeus, 1766
Türler
  • Pithecia aequatorialis
  • Pithecia albicans
  • Pithecia cazuzai
  • Pithecia chrysocephala
  • Pithecia hirsuta
  • Pithecia inusta
  • Pithecia irrorata
  • Pithecia isabela
  • Pithecia mittermeieri
  • Pithecia milleri
  • Pithecia monachus
  • Pithecia napensis
  • Pithecia pissinattii
  • Pithecia pithecia
  • Pithecia rylandsi
  • Pithecia vanzolinii

Saki veya Saki maymunu (Pithecia), Pitheciidae familyasından, Güney Amerika'ya özgü garip görünüşlü Yeni Dünya maymunu türlerini içeren primat cinsi.

Sakilerin dağılımı, güney Kolombiya, Peru, kuzey Bolivya ve Brezilya'nın orta kısmına kadar uzanan kuzey ve orta Güney Amerika'yı içerir. Renkleri altın tonlu kahverengi ile siyah arasında değişir.

Dış bağlantılar

Kitap

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belize</span> Orta Amerika ülkesi

Belize, Orta Amerika'nın kuzeydoğu kıyısında bir Karayip ülkesidir. Kuzeyinde Meksika, batı ve güneyinde Guatemala, doğusunda ise Karayip Denizi yer almaktadır. Yüzölçümü 22.970 km² ve nüfusu 2020 verilerine göre 419.199'dur. Ülke toprakları doğu-batı ekseninde 110 km, kuzey-güney ekseninde ise 290 km uzunluğundadır. Orta Amerika'nın en düşük nüfusa ve nüfus yoğunluğuna sahip ülkesidir. Buna karşın yıllık %1,87'lik nüfus büyüme hızı Belize'yi Batı Yarımküre'nin en hızlı kalabalıklaşan ülkelerinden biri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Asya</span> kıta

Asya veya Asya Kıtası, Avrupa'nın doğusunda, Büyük Okyanus'un batısında, Okyanusya'nın kuzeyinde ve Arktik Okyanus'un güneyinde bulunan kıta, yüz ölçümü olarak Dünya'nın en büyük kıtası, aynı zamanda nüfus açısından en kalabalık kıtasıdır. Sınırları değişkenlik gösterse de Avrupa ve Afrika kıtaları ile kara sınırı vardır. Avrupa ile birlikle Avrasya'yı, Avrupa ve Afrika kıtalarıyla birlikte Eski Dünya'yı oluşturur. İnsanlığın Afrika'dan çıktıktan sonra ayak bastığı ilk kıta olan Asya, aynı zamanda Dünya üzerindeki birçok dinin çıkış bölgesidir. Ortadoğu kökenli İslam, Hristiyanlık gibi İbrani dinler ile Hint Yarımadası kökenli Budizm ve Hinduizm gibi Dharmatik dinler buna örnektir. Kuzey Kutup Dairesi'nden Ekvator'a kadar uzanan Asya Kıtası, yeryüzünün en alçak noktası olan Lut Gölü ve en yüksek noktası olan Everest gibi çok farklı yeryüzü şekillerini içinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika</span> kıta

Güney Amerika, Amerika'nın güneyinde bulunan bir kıta. Güney Yarımküre'de bulunmasına rağmen topraklarının küçük bir kısmı Kuzey Yarımküre'de yer almaktadır. Büyük Okyanus'un doğusunda, Atlas Okyanusu'nun batısında, Kuzey Amerika'nın güneyinde ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunur. Güney Amerika, 17.840.000 km karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %3,5'ini kaplamaktadır. 2005 yılına göre nüfusu 371.000.000'dan fazladır. Güney Amerika kıtalar arası yüzölçümü sıralamasında dördüncü ve nüfusta beşincidir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika</span> Kuzey Amerikanın en güneydeki bölgesi, Meksika ve Güney Amerika arasında uzanan ve Panama, Kosta Rika, Nikaragua, Honduras, El Salvador, Guatemala ve Belizeden oluşur

Orta Amerika, Kuzey Amerika kıtasının güneyinde yer alan bir bölgedir. Kuzeyden Meksika, güneyden Kolombiya, doğudan Karayip Denizi ve batıdan Pasifik Okyanusu ile komşudur. Bölgede bulunan aktif fay kırıkları sebebiyle sıklıkla sismik aktivite ve volkanik patlamalar görülmektedir. Bu olaylar ölümlü ve yıkıcı bazı afetlerin oluşmasına sebep olmaktadır. Kristof Kolomb'un keşifleri öncesinde bölgede Amerika yerlileri yaşamaktayken daha sonrasında İspanya tarafından kolonileştirilmiş ve uzun süre İspanyol İmparatorluğu tarafından kontrol edilmiştir. Bu sebeple Belize hariç tüm devletlerin resmî dili İspanyolcadır. Belize'de de büyük ölçüde İspanyolca konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Leopardus wiedii</span>

Margay, kedigiller (Felidae) familyasından Orta ve Güney Amerika'da yaşayan yırtıcı bir hayvan türü.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<i>Leopardus</i>

Leopardus, kedigiller (Felidae) familyasından bir kedi cinsi. Leopardus, Amerika kıtasına özgü sekiz küçük kedi türünden oluşan bir cinstir. Bu cins, ortak atası geç Miyosen'de Asya'dan Kuzey Amerika'ya Bering kara köprüsünü geçen Amerika'daki küçük kedilerin genetik soyunun en eski dalı olarak kabul edilir.

Pliyosen, yaklaşık 5.3 milyon yıl öncesinden 2.5 milyon yıl öncesine dek süren üçüncü jeolojik çağın (Tersiyer) son dönemi.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Tarsiiformes</span> primat infra takımı

Tarsiiformes; bir zamanlar Avrupa, Kuzey Afrika, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, ancak mevcut türlerinin tümü Güneydoğu Asya adalarında bulunan bir primat infra takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Dünya maymunları</span> mevcut tüm (insan hariç) Amerikalı primatlar

Yeni Dünya maymunları veya yassı burunlu maymunlar (Platyrrhini), bir maymun grubudur. Bu grup Amerika kıtasında yaşayan insan hariç tüm primatları kapsar. Eski Dünya maymunları ve cadı makigiller ile birlikte kuru burunlu maymunlar grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Durukuli</span> gececil Yeni Dünya maymunları

Durukuli veya Gece maymunu (Aotus), Yeni Dünya maymunları grubundaki monotipik Durukuligiller (Aotidae) familyasına bağlı bir primat cinsidir. Durukuligiller, Haplorhini alt takımındaki içerisinde Cadı makigiller'nin yanında, tek gececil türleri içeren familyadır. Bu Orta ve Güney Amerika'da yaşayan familyanın tür sayısı tam olarak açıklığa kavuşmuş değildir; güncel sınıflandırmada 14 ayrı tür kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sakigiller</span> primat familyası

Sakigiller (Pitheciidae), Yeni Dünya maymunları grubundan bir primat familyası.

<span class="mw-page-title-main">Maymun</span> bazı primatlar için kullanılan terim

Maymun, Primatlar takımındaki kimi memelileri kapsayan bir terimdir. Kimi kullanımlarda terim tüm primatları kapsarken genelde Simiiformes infra takımındaki primatlar için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kapuçin maymunu</span> Yeni Dünya maymunu

Kapuçin maymunu, Cebinae alt familyasına ait Yeni Dünya maymunlarına verilen ad. Kapuçin maymunları, Orta Amerika ve Güney Amerika ile beraber Arjantin'in kuzeyine kadar olan bir bölgede yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kaliforniya</span>

Kuzey Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletindenin kuzeyini kapsayan bir bölgedir. Eyaletin kuzeyinde 48 ilçe güneyinde ise Güney Kaliforniya'nın 10 ilçesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<i>Notharctus</i> tarih öncesi primat

Notharctus, geç ve orta Eosen boyunca Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış bir adapiform primat cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Papionini</span> köpeksi maymunlar familyasına ait çeşitli türleri içeren primat oymağı

Papionini, Kuzey Afrika ve Asya makaklarının yanı sıra, esasen Sahra altı Afrika'dan gelen babunlar, geladalar, mangabeyler, kipunjiler, matkaplar ve mandrilleri gibi birkaç büyük maymun türünü içeren bir Eski Dünya maymunları oymağıdır. Tipik olarak iki alt gruba ayrılır: Macaca cinsi ve soyu tükenmiş akrabaları için Macacina ve diğer tüm cinsler için Papionina.

<span class="mw-page-title-main">Uluyan maymun</span> Yeni Dünya maymunu

Uluyan maymun (Alouatta), Atelidae familyasından bir Yeni Dünya maymunu cinsidir.