İçeriğe atla

Sait Sökmen

Sait Sökmen (13 Eylül 1942), Gine asıllı Türk balet.[1]

Sait Sökmen, Gine‘nin başkenti Conakry'de doğdu. Türkiye’nin ilk bale koreografı ve ilk baletlerinden olan Sökmen, Devlet Baleleri doğal delegesi olup hâlen bale öğretmenliğinin yanı sıra, yönetmen olarak yaşamına devam etmektedir.[2][3]

Yaşamı

Ankara Devlet Konservatuvarı'nın ilk bale öğrencilerinden biri olan Sait Sökmen, Türkiye’de balenin ilk kurucusu Dame Ninette de Valois, Molly Lake, Travis Kemp, Andre Howard, Ann Parson, Todd Bolender, Cüneyt Gökçer, Turgut Uyar, Tomris Uyar, Mahir Canova, Cemil Sökmen, Aydın Gün, Messerer Sulamit, Beatrice Appleyard, Alfred Rodriguez, Alvin Ailey, Robert Cohen, Gordon Atkins, Joy Newton, Claude Neqman, Dudley Thomlinson, Richard Glasstone, Irina Hudova ve Luigi önemli hocaların öğrencisi olmuştur.

Ankara Devlet Konservatuvarı Bale Anasanat Dalı yüksek devresi mezunudur. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü bünyesinde 1962-1970 yıllarında Baş Dansçı, Koreograf, Baş Koreograf ve Yönetici olarak görev yaptı. Ayrıca 1970 yılında Devlet Tiyatroları Koreografı, 1971 Devlet Tiyatroları Çağdaş Dans Grubu kurucusu ve Baş Koreografı olarak hizmetlerde bulundu.[4]

1971'de sahibi olduğu Kuğu Bale ve Dans Stüdyosunu kurdu, 1972-1975 yılları arasında Ankara Devlet Konservatuvarı sahne hareket hocalığı görevlerini üstlendi. 1981'de İstanbul Bale Sanat Merkezi, 1984'te Bale Sanat ve Spor Merkezi, 1987 Sait Sökmen Sanat Merkezi, 1989'da ise Gaye Sökmen Ajansı'nı kurmuştur.[5]

Eserleri

Baş dansçı olarak oynadıkları

Aşağıdaki oyunlar ve fazlası:

  • Giselle
  • Kuğu Gölü
  • Uyuyan Güzel
  • Fındıkkıran
  • Pagodalar Prensi
  • Satranç
  • Don Kişot
  • Pattineurs
  • Silvia
  • Coppelia
  • Kanlı Düğün
  • Faust
  • Bizet Gençlik Balosu

Koreograf olarak sahneye koydukları

  • Çark
  • Çift üç
  • Kurban
  • Konçerto
  • Bach ile Gezinti
  • Kuğu Gölü
  • Coppelia
  • İlk Çocuk Müzikali Ne Güzel Şey
  • Kiss me Kate
  • Mançalı Adam(Don Kişot)
  • My Fair Lady
  • Damdaki Kemancı
  • Yedi Kocalı Hürmüz
  • Kanlı Nigar
  • Zülfiye Zülfü
  • Küheylan
  • Saz mı Caz mı

Çark

Bir balenin yazarı, sahneye koyucusu sanılan koreografların kendi bünyemizden yetişmesi ulusal balenin yaratılması açısından zorunlu bir adımdır, bu açıdan ele alındığında "Çark" balesi ve ilk temsilinin verildiği 6 Kasım 1968 yılı Türk bale tarihimizde özel ve kıvanç verici bir yer tutar. İlk Türk koreografının eseri olması açısından önemli bu balenin yaratıcısı Sait Sökmen, Çark Balesi’nde bu adımlardan ilkini atmıştır. Çark balesi'nde sürekli bir konu yoktur. Bunun yerine savaşı, kötümserliği temsil eden “Kırmızılar” ile iyimserliği, başarıyı ve yapıcılığı temsil eden “Maviler” grubu arasındaki çatışma ve uzlaşma çabaları anlatılmaya çalışılır. İki zıt grup arasında hâliyle hareketlerde de farklılıklar görülür. Kırmızıların sert ve yapmacık hareketlerine karşılık, mavilerin hareketleri yumuşak ve lirik bir özellik gösterir. Bu soyut kısa bale, temsil süresini iki ayrı dramatik bale ile paylaşmıştı.

TV yapımları

Bizim Sokak (TV), Ankara Hatırası, Kaleidoscope ve Oyun Gemisi başta olmak üzere yüzlerce televizyon dizisinde koreograf olarak görev yapmıştır.

Reji asistanlığı ve koreograflık yaptığı operalar

  • Porgy ve Bess
  • Viyana Kanı
  • Midasın Kulakları
  • Kaleidoscope
  • Porgy ve Bess
  • Viyana Kanı
  • Midasın Kulakları

Kaynakça

  1. ^ Deleon, Jak (1986). Bale tarihi. İmge. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  2. ^ Yayıncılık, Kök (23 Ocak 2020). Çoluk Çocuk Dergisi 15. Sayı. Kök Yayıncılık. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  3. ^ Nagy, Peter; Rouyer, Phillippe; Rubin, Don (13 Eylül 2013). World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Volume 1: Europe (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-40296-8. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  4. ^ Deleon, Jak (1992). Cumhuriyet dönemi Türk balesi. İletişim Yayınları. ISBN 978-975-470-277-4. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  5. ^ "SAİT SÖKMEN | Afro Türkler Dayanışma Derneği". 30 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Meriç Sümen, Türk balerin, koreograf.

Merih Bahar Çimenciler, Türk balerin ve koreograf.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Nureyev</span> Sovyet doğumlu balet dansçısı ve kareografyacı

Rudolf Hamit oğlu Nuriyev, SSCB'li balet.

<span class="mw-page-title-main">Tayfun Sav</span> Türk oyuncu ve balet

Murat Tayfun Savlıoğlu, Türk oyuncu ve balet.

Selçuk Borak, Türk koreograf ve oyuncu.

Çark, Ravel'in Yaylı Sazlar Dörtlüsü üzerine koreograf Sait Sökmen tarafından yaratılmış baledir.

Mehmet Balkan Türk balet, koreograf.

Oytun Turfanda Türk balet ve bale koreografı.

<span class="mw-page-title-main">Gülcan Tunççekiç</span> Türk balerin

Gülcan Tunççekiç Kıraner, Türk balerindir.

Tanju Tuzer, Türk balet.

Engin Akaoğlu, Türk balet.

<span class="mw-page-title-main">Bolşoy Balesi</span>

Bolşoy Balesi, Moskova'daki Bolşoy Tiyatrosu'nda yerleşik dünyaca ünlü bale topluluğu.

Batur Büklü Türk balet.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Devlet Opera ve Balesi</span> Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğu

Ankara Devlet Opera ve Balesi veya kısaca Ankara DOB; Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğudur. Repertuvar kapsamında yıl boyunca çeşitli konser, opera, bale ve modern dans etkinlikleri gerçekleştirir. Devlet Opera ve Balesi bünyesindeki il müdürlükleri arasında bir sezonda en çok temsil veren ve en çok izleyici sayısına ulaşan topluluktur.

Hülya Aksular, Türk balerin, koreograf.

Yusuf Bahri Gürcan, Türk balet.

Türkiye'de bale eğitimi resmî olarak, 1948'de İngiliz balerin Ninette de Valois'nin Yeşilköy Bale Okulu'nu İstanbul'da kurması ile başlamıştır; ancak ülkedeki bale sanatının geçmişi Osmanlı İmparatorluğu döneminde 16. yüzyılda İstanbul'da Venedik Balyosu'nun evinde düzenlenen bale gösterisine kadar gider.

<span class="mw-page-title-main">Erhan Güzel (balet)</span>

Erhan Güzel, Türk balet, eğitmen, koreograf.

Serhat Güdül, Türk balet, koreograf, bale eğitmeni.

Binay Okurer , Türk balerin.