İçeriğe atla

Saim Sakaoğlu

Saim Sakaoğlu (d. 1939 Konya) Türk halk edebiyatı ve bilimi profesörüdür.

Hayatı

1939'da Konya'da Fahrünnisa Mahallesinde doğmuştur. 1951 yılında Hakimiyet-i Milliye İlkokulu'nu, 1955 yılında Konya Lisesi'nin orta kısmını ve 1959 yılında ise lise kısmını bitirmiştir.[1] İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden diploma almıştır. Ayrıca Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nu da bitirmiştir. İlk görev yeri Tokat Gazi Osman Paşa Lisesi'dir. Sonra sırasıyla 1977 yılında asistan doktor, 1978 yılında doçent doktor unvanlarını almıştır. 1988 yılında Konya Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne profesör olarak atanmıştır.[2] 1988-1994 yılları arasında iki dönem Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanlığı yapmıştır.[1] 20 Mart 2006 tarihinde yaş haddinden emekli olmuştur. Selçuk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği bölümünde çalışmaya devam etmektedir.

Çalıştığı Kurumlar ve Eserleri

Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, İLESAM, Folklör Araştırmaları Kurumu, UNİMA gibi kurumların üyesidir.[2] 1983-2001 yılları arasında da Türk Dil Kurumunda bilim ve yürütme kurullarında görev yapmıştır. Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarında çeşitli bilimsel toplantılara katılmış, bildiriler sunmuştur. Kitapları, makaleleri ve bildirileri İngilizce, Almanca, Fransızca, Makedonca ve Japoncaya çevrilmiştir. Basılı 43 kitabı bulunan Prof. Sakaoğlu'nun beş kitabı da basım aşamasındadır. Hakkında üç kitap, bir tiyatro oyunu ve iki dergi özel sayısı (Tarla, Milli Folklör) yayımlanan Prof. Sakaoğlu'nun basılı çalışmalarının sayısı 1000'in üzerindedir.

Aldığı Ödüller

1981 yılında Atatürk ve Türkçe konulu eser yarışmasında birinciliğe, 1990 yılında "Anadolu-Türk Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Kataloğu" ile Edebiyat alanı Halk Edebiyatı İncelemeleri dalında Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü'ne ve 2004 yılında da ikincisi verilen Karacaoğlan Araştırma Ödülü'ne layık görülmüştür. Prof. Sakaoğlu ayrıca Kayseri Sanatçılar Derneği'nin 1982 yılı için verdiği Yılın Folklörcüsü Armağanı'nı, Folklör Araştırmaları Kurumunun 1985 yılında verdiği İhsan Dinçer Türk Folklörüne Hizmet Ödülü'nü, Tarsus Belediyesi 2004 Karacaoğlan Ödülü'nü ve Motif Halk Oyunları Vakfı'nın 2004 yılı Yılın Folklörcüsü ödülünü almıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b [Konya Ansiklopedisi, 7.cilt, 275. sayfa.]
  2. ^ a b c [Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, İst, Elvan Yay, 7.cilt, 3087-3088. sayfalar.]
  • Prof. Dr. Saim Sakaoğlu, Prof. Dr. Ali Berat Alptekin (2007) Türk Halk Edebiyatı (Ders Notları) Konya 192-193.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Masal</span> kurgusal bir hikaye içeren folklorik fantezi karakterler

Masal ya da erteği esas itibarıyla sözlü anonim halk edebiyatı ürünü, kahramanları arasında olağanüstü kişi veya yaratıkların bulunabildiği, anlatılan olayların tamamen gerçek dışı olduğu, yer ve zaman ögesinin ise daima belirsiz olduğu bir anlatı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ninni</span>

Ninni, çocukları büyüten kişilerin, çocukları uyutmak için belli bir ezgiyle söyledikleri manzum veya mensur sözler. Ninniler, çocuk edebiyatına malzeme olacak halk kültürü ürünlerindendir. Aynı zamanda ninniler, çocuğun uzun ömürlü olması, nasibinin bol olması, nazar ve hastalıklardan korunması, bebeğin ağlamaması, uslu olması, çabuk büyümesi, gelin ya da damat olması çocuğun gelecekte mutlu olması gibi dilekleri içeren doğaçlama söyleyişlerdir. Ninnilerde yerel öğeler, gelenek ve görenekler, tarihî ve toplumsal pek çok konu bulunmaktadır.
Diğer bir tanımı: Annelerin veya diğer yakınların genellikle bebeği uyuturken bazen de onu sevip oyalarken, kendilerine has ezgi ile söyledikleri, çoğu kez söyleyenin çocuk hakkında dilek ve umutlarını yansıtan, ayrıca çocuğun ve söyleyenin o andaki durumlarını yansıtan, genellikle dörtlüklerden oluşan, başlarında ve sonlarında ahengi tamamlayan, dolgu ve klişe sözler ihtiva eden halk edebiyatı mahsulleridir.
Genel anlamıyla ninniler, annelerin veya diğer yakınların genellikle bebeği uyuturken bazen de onu sevip oyalarken, kendilerine has ezgi ile söyledikleri, çoğu kez söyleyenin çocuk hakkında dilek ve umutlarını yansıtan, ayrıca çocuğun ve söyleyenin o andaki durumlarını yansıtan, genellikle dörtlüklerden oluşan, başlarında ve sonlarında ahengi tamamlayan, dolgu ve klişe sözler ihtiva eden halk edebiyatı mahsulleridir.
Ninniler, sade bir dille ezgili olarak söylenen şiirlerdir. Söyleyeni belli olmayan bu ürünlerin neredeyse tamamı kadınlar tarafından üretilmiştir. Hem yaşanan önemli olaylar hem de annenin ninni söyleme anında fiziksel durumu ve buna bağlı duygusal durumu ninninin konusunu, işlevini ve yapısını belirlemektedir. Sözlü kültür ortamında ve geleneksel aile yapısı çerçevesinde yer alan kadının içinde bulunduğu sosyal ve fiziksel mekânlar, annenin söylediği ninnileri etkilemektedir. Sözlü gelenekte uzun yıllar içerisinde ortaya çıkan ve aktarılan ninniler, annenin kendi çevresini algıladığı şekilde biçimlenmektedir. Ninniler; anne ile çocuğun ahengini, birliğini, yakınlığını ve uyumunu sağlayan, tarih boyunca hemen her toplumda var olmuş müzik değeri taşıyan edebi örnektir. Ninniler, çok yönlü işleve sahip oldukları için konuları da çeşitlilik göstermektedir. Ninnilerin konusu bebek veya çocukla, çocuğun yakınlarıyla, evde bulunan kişilerle, o anda evde oluşan durumlarla veya olaylarla ilgili olabilmektedir.
Ninnilerin kültür aktarımında önemli rolleri vardır. Bu roller hem toplumsal yaşamın süreğenliğinin sağlanmasında hem de çocukların bireysel gelişimleri anlamında da önemli etkilere sahiptir. Ninniler, topluma ait değerlerin de nesilden nesile aktarılmasını sağlamaktadır. Bir dili iyi öğrenebilmek ya da öğretebilmek için, o dille ortaya konan ve o dilin konuşulduğu topluma ait kültürü yansıtan eserlerden yararlanmak gerekmektedir. Türk aile yapısı, örf, âdet ve gelenekleri, dini inanış, yaşam şartları, aile içindeki ilişkiler, bebeğe duyulan sevgi ve daha pek çok şey ninniler aracılığıyla çocuklara aktarılmaktadır. Bütün kültürlerde ninnilerin çocukları sakinleştirici etkisi bilinmektedir. Ancak çocuklar için ninnilerin daha farklı anlamları vardır. Ninniler, çocuklar için gözleri kapatmadan önce dinlenilen ve öğrenilen bir sestir. Yavaş ilerleyen ritmi, tekrarlayan yapısı ve duygusal sözleriyle çocukta stresi azaltmakta ve uykuyu kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle çocuğun gelişimini olumlu yönde etkilemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Pala</span> Türk profesör, şair ve yazar

İskender Pala, Türk profesör, yazar ve divan edebiyatı araştırmacısı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanı.

Fikret Türkmen akademisyen, Türk Dünyası Araştırmaları profesörüdür. 1992 yılında kurulan Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsünün kurucu müdürüdür.

Karacaoğlan, şiirlerine 17. yüzyılda yazılmış mecmualardan beri rastlanan ünlü saz şairidir.

Şükrü Elçin, Türk şair, folklorcu, araştırmacı, akademisyen ve yazardır.

Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

Mustafa Necati Karaer, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Türk yazar, şair, otobiyografici, eleştirmen. Hisarcılar akımının kurucusu. Hisar şiirinin önde gelen temsilcisi.

<span class="mw-page-title-main">Selçuk Baran</span> Türk yazar

Selçuk Baran, Türk öykü ve roman yazarı.

Hasan Nejat Göyünç, Türk tarihçi, akademisyen. Türk-Ermeni ilişkilerine ilişkin araştırmaları ile tanınır. Osmanlı Araştırmaları Dergisi'nin kurucusudur.

Ömer Faruk Akün, Türk edebiyat tarihçisi, yazar ve akademisyendir.

İbrahim Demirci , Türk yazar ve şairdir.

Bayram Durbilmez, Türk akademisyen, şair, yazar ve Türkolog'dur.

Selçuk Mülayim Türk sanat tarihçisi, akademisyen ve yazar. Marmara Üniversitesi Sanat Tarihi bölüm başkanlığı görevinden 2013 yılında emekli olmuştur. Mimar Sinan üzerine yaptığı araştırmalarla, yazdığı makale ve kitaplarıyla tanınır. Kimileri tarafından Mimar Sinan uzmanı olarak nitelendirilir. Bunun yanı sıra; sanat tarihi, Türk sanatı, İslam sanatı ve Selçuklu sanatı üzerine yazılmış birçok eseri bulunmaktadır.

Ahmet Akay, Kırım Tatarlarının millî güldürü tiplemesi. Her ne kadar Kırım Tatarlarına mal edilse de Kazan Tatarlarında da Ahmet Akay fıkraları bilinmektedir.

Nasreddin Hoca bibliyografyası, Nasreddin Hoca'nın hayatı ve kendisine isnat edilen fıkralara dair her türlü çalışmanın derlendiği liste.

Türk edebiyatında masal, sözlü edebiyat geleneğinin eski ve en önemli ürünlerinden biridir. 19. yüzyıldan itibaren yazıya geçirilmiştir. "Masal" sözcüğü Arapça "mesel" kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Türk masalları ile ilgili en eski eser M. Digéon'un Nouveaux Turc et Arabes (1781) aittir. Bu eserde bulunan beş metinden üçü Türk masalı olup bunlar, Halil, Derviş ve Şirvanlı Tüccar'dır.

Metin Aksoy, Türk akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Erman Artun</span>

Prof. Dr. Erman Artun, Folklor araştırmacısı, halkbilimci, akademisyendir.

Sâdeddin Nüzhet Ergun ,edebiyat öğretmeni, kütüphaneci, edebiyat tarihçisidir. Tam adı Hüseyin Sâdeddin Nüzhet Ergun'dur.