İçeriğe atla

Saim Osman Karahan

Saim Osman Karahan

Saim Osman Karahan (5 Şubat 1939; Köstence, Romanya - 23 Nisan 2015, İstanbul, Türkiye), Kırım Tatar dil bilgini ve yazar.

Yaşamı

Saim Osman Karahan 5 Şubat 1939'da Romanya'nın Köstence şehrinin Koşu (Coiciu) mahallesinde öğretmen ve din adamı bir babanın oğlu olarak dünyaya geldi. Ataları Kırım Savaşı sonrasında 1860'lardaki göç dalgalarıyla Kırım'dan o zamanlar Osmanlı toprağı olan Dobruca'ya göç etmişlerdi.

Babası Sait Osman Köstence'de tanınmış bir öğretmen ve din adamıydı. Çocukluğu II. Dünya Savaşı’nın zorlu işgal yıllarında çoğunlukla fakir ailelerin ikâmet ettiği Koşu mahallesinde geçti.

1956’da Bükreş Üniversitesi’nde matematik-fizik bölümünü kazandı. Üçüncü sınıfta iken hastalanarak fakülteden ayrılmak zorunda kaldı. Sonrasında maruz kaldığı sosyal ayrımcılık sebebiyle Türkiye'ye göç etme kararı aldı. 2 Nisan 1964’te Türkiye’ye göç etmek üzere gemi ile yola çıktı.

İstanbul'da İstanbul Teknik Üniversitesi'ni kazandı. Ancak maddi imkansızlıklar nedeniyle 1 sene sonra ayrılmak zorunda kaldı. Hem çalışıp hem de okuduğu Ankara'ya yerleşti. 1966-1971 yıllarında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde tahsilini tamamladı.

1974 yılında evlenerek İstanbul'a yerleşti ve 1990 yılına kadar bir fabrikada üretim planlama şefi ve muhasebeci olarak çalıştı. İki çocuk babası oldu.

Romanya'daki gençlik yıllarında çalışıp hazırlamaya başladığı Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü'nü 60 yıl gibi bir zaman zarfında tamamlayarak 3 cilt halinde 2012'de yayınladı. Bu başyapıtının dışında Dobruca ve Kırım'daki Kırım Tatar edebiyatının önemli isimleri üzerine yaptığı araştırma ve çalışmalarını derleme eserler halinde neşretti.

Saim Osman Karahan “Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü” adlı eseri ile Kırım'ın en prestijli kültür-sanat ödülü olan 2013 yılı Bekir Sıtkı Çobanzade Ödülüne “Kırım Tatar filolojisi ve folkloru alanında en iyi bilimsel ve bilimsel-metodik çalışma” dalında layık görüldü.[1] Aynı yıl Romanya'daki Kırım Tatar kültürü, sanatı ve edebi değerlerinin gelişmesi ve desteklemesine katkıda bulunan "Mehmet Niyazi Ödülü" Saim Osman Karahan'a verildi.[2] Saim Osman Karahan Mehmet Niyazi'nin ruhuna ithaf ettiği “Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü” adlı eseri ile bu ödüle layık görüldü.[3]

25 Mart 2015'te Qırımtatar Yazıcılar Birligi (Kırım Tatar Yazarlar Birliği) fahri üyeliğine kabul edildi.[4]

Saim Osman Karahan 2009 yılından başlayarak, İstanbul’da yayınlanan Emel Dergisi’nin yazıişleri müdürlüğünü ve Bahçesaray dergisinin yazıişlerini yürüttü.

Saim Osman Karahan Kırım Tatarca, Türkçe, Rumence, Rusça, Fransızca ve Latince biliyordu. Saim Osman Karahan 23 Nisan 2015'te İstanbul’da öldü.[5]

Kitapları

  • Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü (2012)
  • Dobruca Hikâyeleri (2011)
  • Ant Etkenmen - Numan Çelebi Cihan (2002)
  • Ocaqay (2015)

Yayına Hazırladığı kitapları

  • Kırım Hikâyeleri -1 (2016)
  • Molla Abbas Frenğistan Diyarında - İsmail Bey Gaspıralı (2014)
  • Dobruca'nın Davuşı I-II-III - Mehmet Vani Yurtsever (2003,2013)
  • Saylama Eserler I-II - İsmail Ziyaeddin (2013)
  • Kültürümüzün Meseleleri - Ahmet-Naci Cafer Ali (2012)
  • Türkniñ Öz Qardaşı - Tahsin İbrahim (2011)
  • Qırım - Necip Hacı Fazıl (2011)
  • Dobruca'dan - Müstecib Ülküsal (2007)
  • Ömürniñ İçinden - Vasfiye Qıpçaq (2004)
  • Balalar İçün - Vasfiye Qıpçaq (2004)
  • Sagış - Memet Niyazi (2003)

Tercüme kitaplar

  • Kökünden Koparılmış - M.Can Aktaş (2013) (Fransızcadan tercüme)

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Bekir Çobanzade Ödülleri sahiplerini buldu 19 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 19.06.2015 tarihinde erişildi.
  2. ^ 2013 Mehmet Niyazi Ödülü Saim Osman Karahan'a verilecek 19 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 19.06.2015 tarihinde erişildi.
  3. ^ Saim Osman Karahan, Mehmet Niyazi Ödülü’nü törenle aldı 19 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 19.06.2015 tarihinde erişildi.
  4. ^ Saim Karahan ve Zafer Karatay Kırım Tatar Yazarlar Birliği üyesi 19 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 19.06.2015 tarihinde erişildi.
  5. ^ Saim Osman Karahan vefat etti. 19 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 19.06.2015 tarihinde erişildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dobruca</span>

Dobruca, Karadeniz ile Tuna Nehri arasında kalan, Romanya'nın Köstence ve Tulça illeri ile Bulgaristan'ın Dobriç ve Silistre illerini kapsayan yoğun Türkmen nüfusun yaşadığı tarihî bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Mecidiye, Köstence</span> Romanyada kent

Mecidiye, Romanya'nın Dobruca bölgesi, Köstence ilinde bulunan, 43.800 kişilik nüfuslu (2003) olan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Köstence</span> Romanyada belediye ve şehir

Köstence, Romanya'nın Dobruca bölgesinde, Karadeniz kıyısındaki en büyük liman şehri.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<i>Emel</i> (dergi)

Emel, 1 Ocak 1930 tarihinde Romanya'nın egemenliği altındaki Güney Dobruca'nın Hacıoğlu Pazarcık şehrinde Müstecip Ülküsal ve 9 arkadaşı tarafından çıkarılmaya başlanan fikir ve kültür dergisidir. Emel, 5. sayısından itibaren, 1917 yılında kurulan Kırım Halk Cumhuriyeti'nin en önde gelen isimlerinden biri olan, Kırım Kurultay hükûmetinin Dışişleri ve Harbiye Bakanı Cafer Seydahmet Kırımer'in isteğiyle, Kırım Türklerinin Milli İstiklal Davasının yayın organı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Çobanzade</span>

Bekir Çobanzade – Kırım Tatarı milli şair ve Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Orhaniye, Bandırma</span>

Orhaniye, Balıkesir ilinin Bandırma ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Dobruca Tatarcası</span> Kırım Tatarcasının bir lehçesi

Dobruca Tatarcası veya Romanya Tatarcası, Romanya'da Dobruca bölgesinde yaşayan Romanya Tatarları tarafından konuşulan Kıpçak ve Oğuz grubundan Kırım Tatarcasının bir lehçesidir. Bulgaristan ve Türkiye'de bulunan Tatarlar da bu lehçe ile konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Tatarları</span>

Romanya Tatarları, Romanya'da ve Bulgaristan'da Dobruca bölgesinde yaşayan Kıpçak ve Oğuz grubundan Kırım Tatarlarının bir kolu olan Sünni Müslüman Türk halkı. Halk arasında Nevruz geleneği vardır. Romanya Tatar Türkleri Müslüman Demokrat Birliği (UDTTMR) Tatarları siyasi olarak Romanya'da temsil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kral Camii</span> Romanyanın Köstence şehrinde yer alan tarihi bir dini yapı

Kral Camii veya I. Karl Camii, Romanya'nın Köstence şehrinde yer alan tarihi bir dinî yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'daki Kırım Tatarları</span>

Romanya'daki Kırım Tatarları, Romanya'da yaşayan Kırım Tatarı azınlığıdır. Yapılan nüfus sayımına göre 2011 yılında ülkede 20.282 Tatar yaşamaktadır ve bunların büyük çoğunluğu Kırım Tatarı'dır.

Mehmet Niyazi Cemali, Rumen ve Kırım Tatarı şair, gazeteci, öğretmen, akademisyen ve etnik Tatar davasının aktivistiydi. Rus İmparatorluğu ve Kırım'da geçirdiği yaşamının bir parçası olan eserlerinin çoğunu Kırım Tatarcasında ve Osmanlı Türkçesinde yazmıştır. Niyazi, Kırım Tatar Diasporası ile Kırım arasındaki bağlantıyı sürdürmede önemli bir rol oynamış olmasından dolayı itibarlı bir konuma sahiptir.

Septar Mehmet Yakub veya Romence Septar Mehmet Iacub, Kırım Tatarı bir avukat, düşünür, Tatar ve Türklerin Dobruca'daki ruhani lideri, Romanya'daki Müslüman topluluğun Müftüsü. Birlikte yaşama ve barışın bir destekçisi idi.

Kadriye Nurmambet ; 21 Ağustos 1933, Dobriç Romanya Krallığı - 31 Ocak 2023), Romanyalı Kırım Tatarı azınlıktan halk müziği sanatçısı ve folklorist. Milli ilgileri üzerinde topladı ve Dobruca Bülbülü olarak tanındı.

Yusuf Isa Halim (1894–1982), ilk Rumence-Türkçe sözlüğü yazan, Dobruca doğumlu Kırım Tatar şair, öğretmen ve dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Müstecip Ülküsal</span>

Müstecip Ülküsal — Kırım Tatar yazar ve gazeteci, Emel dergisinin kurucusu ve yayımcısı.

İsmail Gaspıralı Kırım Tatar Kütüphanesi - Simferopol'de yer alan kütüphane.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'da İslam</span>

Romanya'da İslamiyet, Romanya toplam nüfusunun % 0,3 ünün inandığı bir dindir. Romanya'da İslam toplumunun oluşması, bölgenin bir kısmının Osmanlı Devletinin idaresine girmesinden sonra başladı. Günümüzde Romanya'daki Müslümanların çoğunluğu Tatar ve Türk etnik kimliğine mensuptur.

Kazım Abdülakim, Rumen ordusunda görev yapmış olan Kırım Tatar kökenli bir asker. Bir savaş kahramanı olan Kazım, 1917 yazında, Maraşeşti Savaşı olarak bilinen I. Dünya Savaşı çatışması sırasında öldü. Selim Abdülakim'in kardeşiydi.

Kırım Tatar dili üç lehçeden oluşur. Standart dil, Kıpçak-Cuman kolunun bir parçası olan orta lehçe ile yazılmıştır. Oğuz kolunda yer alan kıyı ağzı olarak da bilinen güney ağzı ve Kıpçak dilinde de nogai ağzı olarak da bilinen kuzey ağzı vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.