İçeriğe atla

Saide Arifova

Saide Arifova
Doğum1916
Bahçesaray, Kırım, Rus İmparatorluğu
Ölüm9 Eylül 2007 (90-91 yaşlarında)
Bahçesaray, Ukrayna
MilliyetKırım Tatarı
Tanınma nedeniİkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerden ve NKVD'den en az 74 Yahudi çocuğu kurtarması

Saide Arifova (1916 - 9 Eylül 2007), İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerden ve NKVD'den en az 74 Yahudi çocuğu kurtaran Bahçesaray, Kırım'lı Kırım Tatarı kadındır.

Hayatı

Nazilerin Kırım'ı işgali sırasında anaokulu müdürü olarak çalıştı. Bu esnada Yahudi çocukların kayıtlı etnik kökenlerini Kırım Tatarı olarak değiştirerek, onlara Kırım Tatarcası konuşmayı ve Kırım Tatar geleneklerini benimsemeyi öğreterek belgeler hazırladı. Ayrıca, tıbbi deneyler için Almanya'ya gönderilecek olan Kerç yetimhanesinden çocukları gizlemeyi başardı. Naziler, bu saklamalarda kendisinden şüphelenip ona işkence ettiler, ancak herhangi bir bilgi açıklamadı. Nazilere direnmesi ve Gestapo'nun hedefinde olmasına rağmen, Kırım Tatarlarının işbirliğinden toplu olarak suçlu olduğu düşünüldüğü için Kırım Tatarlarının Sürgün Edilmesi sırasında Özbekistan'a sürüldü. NKVD'yi çocukların Yahudi değil Kırım Tatarı olduğuna ikna etmeyi ve onları sürgünden kurtarmayı başardı. Ancak Perestroyka'dan sonra 2007'de öldüğü Kırım'a dönebildi.[1]

Birçok kaynak, Yad Vaşem'de yer alan Uluslararası Dürüstler arasında yer almasını gerektiğini söylemektedir. Ancak veritabanında herhangi bir yerde bu açıdan listelenmiyor.[2] 2017 yapımı Ukrayna filmi olan Başka bir Dua onu anlatmaktadır. Filmin yönetmeni sürgünde doğan Akhtem Seitablaiev'dir. Filmin Kırım'da çekilmesi gerekiyordu, ancak 2014 yılında Rusya Federasyonu tarafından Kırım'ın ilhakı sonrasında bunun yerine Gürcistan ve Ukrayna'da çekildi.[3] Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler'de ilan edildiği iddiası, muhtemelen Kırım'da yayınlanan bir gazete manşetinin yanlış bir çeviriden kaynaklanmıştır. Savaş sırasında Yahudi çocukları kurtardığı gerçeği tartışılmaz ancak başlıkla ilgili kafa karışıklığı tüm hikâyenin yanlış kabul edilmesine yol açtı. Ukrayna hükûmeti onun hakkındaki filme kısmen sponsor oldu ve Alime Abdenanova ve Amet-khan Sultan gibi Nazilere aktif olarak direnen başka belgelenmiş Kırım Tatarları olduğu da bu vesile ile görüldü .

Kaynakça

  1. ^ "САЙДЕ АРІФОВА — КРИМСЬКОТАТАРСЬКА ПРАВЕДНИЦЯ СВІТУ". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022. 
  2. ^ "www.yadvashem.org". 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022. 
  3. ^ ""A Boomerang of Goodness": Akhtem Seitablaev talks about his new film "A Prayer of Strangers"". 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

1944 bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Oskar Schindler</span> Holokost sırasında 1200 Yahudiyi ölümden kurtaran NSAİP üyesi Alman sanayici

Oskar Schindler SUO, Holokost sırasında işgal altındaki Polonya'daki 1200 Yahudi'yi, Bohemya ve Moravya Protektorası'ndaki emaye ve mühimmat fabrikalarında istihdam ederek yaşamlarını kurtarmış Nazi Partisi üyesi bir Alman sanayiciydi. Bu davranışından ötürü 1993'te Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Ülkümen</span> Türk diplomat

Selahattin Ülkümen, Türk diplomat. 1943'te Rodos başkonsolosluğu görevine getirilmiştir. Holokost sırasında, Rodos'tan sınır dışı edilmemeleri için adada yaşayan Yahudiler'e Türk vatandaşlığı verip onların hayatlarını kurtarmasıyla tanınır. Bu davranışından ötürü 1989'da Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kırımçaklar</span>

Kırımçaklar, Türk dili konuşan ve Kırım'da yaşayan Rabbânî Yahudilerdir. Kırım Karayları ile birlikte yaşamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu</span>

Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu,, Kırım Tatarı siyasetçi ve aktivist. 1998'den beri Ukrayna Yüksek Şurası üyesidir ve kurulduğu tarih olan 1991'den 2013'e kadar Kırım Tatar Millî Meclisi'nde başkanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wilm Hosenfeld</span> Alman subay

Wilhelm Adalbert Hosenfeld SUO, İkinci Dünya Harbi'nde Hauptmann (Yüzbaşı) rütbesine kadar yükselen, asıl mesleği ortaokul öğretmenliği olan bir Alman subaydı. Alman işgali altındaki Polonya'da görev yaptığı süre boyunca Yahudilere sempati duyup, birçok Yahudi'nin Nazi zulmünden korunmasına ve kurtarılmasına yardım etmişti. Bu davranışından ötürü Yad Vaşem'de İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile 2008'de onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Dürüstler</span> Holokosta maruz kalan yahudilere yardım eden gayri-yahudi kişilere verilen onursal sıfat

Uluslararası Dürüstler, İsrail Devleti'nin Naziler tarafından Holokost'a maruz kalan Yahudileri kurtarmak için hayatını riske atan gayri-Yahudilere verdiği onursal sıfattır. Terim, Nuh’un evrensel kanunlarına itaat eden Yahudi olmayan insanları anlatan “dürüst Yahudi olmayan” kavramından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Irena Sendler</span>

Irena Stanisława Sendler (Evlilik ve kızlık isimleri: Krzyżanowska veya Irena Sendler Polonya'da, Jolanta, II.Dünya Savaşı'nda Polonyalı bir Katolik hemşire/sosyal hizmet uzmanıydı. Yahudi insanlara olan sempatisi çocuk yaşlarında başlamıştır. Doktor olan babası yahudi çocukları tedavi ederken bulaşıcı hastalık sonucu Şubat 1917'de ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<i>Haytarma</i>

Haytarma , 2013 yılı yapımı Rusça ve Kırım Tatarcası dillerinde çekilmiş Ukrayna yapımı bir filmdir. Filmde Kırımlı Tatar Sovyetler Birliği kahramanı ve test pilotu Ahmet Han Sultan'ın hayatı ve 18 Mayıs 1944 yılı Kırım Tatar Sürgünü ele alınır. Haytarma "geri dönüş" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Damaskinos Papandreu</span> Atina ve Tüm Yunanistan Başpiskoposu, Yunan Politikacı

Başpiskopos Damaskinos Papandreou, 1941'den ölümüne kadar Atina'nın başpiskoposu ve Yunanistan başbakanı idi. Ayrıca, 1944'te Alman işgal kuvvetinin çekilmesi ile II. Dünya Savaşı'nın Yunanistan'a dönüşüyle 1946'da Yunanistan'ın naipliğini yapıyordu. Rolü, II. Dünya Savaşı sırasında Yunanistan'ın Alman işgalinden kurtuluşu ile Yunan İç Savaşı arasında idi.

<span class="mw-page-title-main">Ahtem Seitablayev</span>

Akhtem Seitablayev, Özbekistan doğumlu, Ukrayna'da bulunan Kırım-Tatar oyuncu, senarist ve sinema yönetmenidir. 2013'te Haytarma ve 2017'de Another's Prayer dahil olmak üzere birkaç yüksek profilli filmin yönetmenidir . Rusya Federasyonu tarafından Kırım'ın ilhakına karşı olduğunu belirtti. Önde gelen birkaç Kırım Tatarının kaderleriyle ilgili filmleri Ukrayna ve Avrupa'da övgüyle karşılandı ancak Rus haber bültenlerince eleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Emilie Schindler</span> Oskar Schlinderin Karısı (1907-2001)

Emilie Schindler, kocası Oskar Schindler ile birlikte II. Dünya Savaşı sırasında 1.200 Yahudinin hayatlarını emaye ve mühimmat fabrikalarında istihdam ederek kurtarmaya yardım eden Sudeten Almanı kadın. 1994 yılında İsrail'deki Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler'den biri olarak ilan edildi.

Ona Šimaitė Vilnius Üniversitesi'nde, II. Dünya Savaşı sırasında Vilna Gettosundaki Yahudilere yardım etmek ve onları kurtarmak için pozisyonunu kullanan Litvanyalı bir kütüphaneciydi. Uluslararası Dürüstler arasında yer almaktadır..

<span class="mw-page-title-main">Anna Borkowska (rahibe)</span>

Anna Borkowska (Rahibelik öncesi soyadı Janina Siestrzewitowska) veya Rahibe Bertranda, Polonyalı bir Dominikan rahibe.

Homeward, (Ukraynaca :Dodomu) 2019 yılı Ukrayna yapımı bir drama filmdir. Film, Nariman Aliev tarafından yönetilmiştir. Film, Un Certain Regard bölümünde 2019 Cannes Film Festivali'nde gösterilmiştir. Film, 92. Akademi Ödülleri'nde Ukrayna'nın en iyi uluslararası film dalında başvurusu oldu, ancak ödüle aday gösterilmedi.