İçeriğe atla

Sahti

Lammin Sahti Oy tarafından üretilen, 100cl hacmindeki sahti.

Sahti; arpa, buğday, çavdar ve yulaf gibi tahıllardan yapılan, Finlandiya kökenli bir bira türüdür. Tahıllar maltlaştırılarak kullanılabileceği gibi maltlaştırılmadan da kullanılabilir. Malt yerine bazen tahıl ekmekleri fermente edilir.

Etimoloji

"Sahti" sözcüğünün kökeni belirgin değildir. Ancak dilbilimciler, Almancada su (İngilizce: juice) anlamına gelen "saf" sözcüğünün İskandinav dillerine evrilerek "saft" olarak geçtiğini ve zamanla da "sahti"ye dönüştüğünü düşünmektedir.

Özellikler

Sahti, geleneksel olarak ardıç meyveleriyle tatlandırılır. Fermentasyon sonucu yan ürün olarak açığa çıkan izoamil asetat nedeniyle muz kokusu oldukça belirgindir.

Sahti, üst fermentasyon yöntemiyle elde edilir. Fermentasyon sonunda ortaya mayalı, buğulu, muza benzer fenolik tatların belirgin olduğu bir bira çıkar. Sahti aslında geleneksel olarak ev biracılığıyla üretilmektedir, ancak son yıllarda ticari versiyonları market raflarında yerini almıştır. Ticari olarak üretilen sahti, genel olarak %8,00 dolayında alkol içermektedir.

Üretim

Sahti üst fermentasyon yöntemiyle üretilen bir biradır. Geleneksel olarak pişirme mayalarıyla fermente edilir, ancak ale mayası da sıklıkla kullanılmaktadır. Diğer biralardan farklı olarak altı saate varan, uzun bir demlenme süresine sahiptir. Pek çok bira şerbeti sterilizasyon amacıyla kaynatıldıktan sonra fermentere aktarılırken sahti, kaynatmadan direkt fermentere aktarılır. Bu nedenle sahti türü biralar, diğer tür biralara oranla görece daha kısa bir raf ömrüne ve Lactobacillus bakterilerinin neden olduğu hafif bir ekşimsiliğe sahip olabilir.[1]

Tarihçe

Sahti ile ilgili ilk yazılı kayıtlar 18. yüzyılın sonlarına aittir.[2] Ancak daha önceki yıllarda da sahti üretildiği düşünülmektedir. 1930 yılında Norveç'in kuzeyinde bulunan bir batıktaki gemi enkazından çıkarılan 9. yüzyıl tarzı ahşap varillerle sahti alım-satımı yapıldığı düşünülmektedir.[3]

Geleneksel olarak sahti, özel günlerde, düğünlerde ve hasat festivallerinde tüketilmiştir. Ağır olmayan versiyonları ise işçiler tarafından serinletici içki olarak kullanılmıştır.

Finlandiya'da Sahti

Finlandiya'da sahti, üretildiği bölgelere göre farklı özellikler gösterebilmektedir. Sysmä, Joutsa, Kuhmoinen ve Lammi en çok sahti üretilen yerlerdir. Alkol yüzdesi 4,7'nin üzerinde olduğu için Finlandiya'da sadece bira fabrikalarında, publarda ve Alko adlı tekel marketlerde satılır. Sahti tüketilene dek soğuk tutulması gerektiği için bütün Alko marketlerde bulunmamaktadır.

Diğer ülkelerde Sahti

Amerika Birleşik Devletleri'nde sahti, yakın zamanda ev biracılarının ve küçük çaplı bira üreticilerinin ilgi alanına girmiştir. 2008 yılında Dogfish Head Biracılık tarafından Finlandiyalı biracı Juha Ikonen işbirliğiyle Sah'tea adında, geleneksel Finlandiya sahtisi ile Chai Tea karışımı bir bira üretilmiştir.[4] Colorado eyaletindeki New Belgium Biracılık Şirketi tarafından da Sahti Ale adında bir bira üretilmektedir.[5] Samuel Adams tarafından üretilen Norse Legend ve Chicago'da bulunan Off Color Biracılık tarafından üretilen Bare Bear adlı biralar da birer sahti örneğidir.

Seattle'daki The Elysian Biracılık Şirketi, düzenledikleri Büyük Balkabaklı Bira Festivali için Kurpitsahti adında balkabaklı sahti üretmektedir.

Popüler kültürde Sahti

  • 2003 yılında Finlandiya'da kurulan Folk Metal grubu Korpiklaani'nin 2015 yılında piyasaya sürdüğü Noita adlı albümde dördüncü sırada bulunan Sahti adlı parçada, sahti türü biralardan bahsedilmektedir.[6]
  • Finlandiya'da kurulan bir başka Folk Metal grubu Turisas'ın 2004 yılında piyasaya sürdüğü Battle Metal adlı albümün dokuzuncu sırasındaki parça Sahti-Waari adını taşımaktadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Mosher, Randy (2004). Strong, Gordon (Ed.). Radical Brewing. Brewers Publications. s. 244-245. 
  2. ^ Bryant, Duncan. "Sahti: One of the World's Oldest Beer Styles". homebrewersassociation.org. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017. 
  3. ^ Carr, Nick (19 Ağustos 2016). "Sahti: The World's Oldest Beer Style". 6 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017. 
  4. ^ Bilger, Burkhard (24 Kasım 2008). "A BETTER BREW - The rise of extreme beer". The New Yorker. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017. 
  5. ^ "Sahti Ale beer - New Belgium Brewing". newbelgium.com. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017. 
  6. ^ "Korpiklaani - Noita". Encyclopaedia Metallum: The Metal Archives. 9 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017. 
  7. ^ "Turisas - Battle Metal". Encyclopaedia Metallum: The Metal Archives. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buğday birası</span>

Buğday birası, genellikle üst fermentasyon yoluyla üretilen ve önemli oranda buğday maltı içeren biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Genel olarak Alman stili weizenbier, Belçika stili witbier ve Amerikan stili wheat ale olmak üzere üç türde üretilir. Berliner Weisse, lambik ya da gose gibi ekşi biraların yapımında da önemli oranda buğday maltı kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çavdar birası</span>

Çavdar birası, arpa maltının yanı sıra kayda değer oranda çavdar maltı ya da sek çavdar kullanılarak üretilen özel tahıl biralarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Çavdar biralarında şerbetçi otundan gelen acılık, çavdarın kendisinden gelen acılığı ve ekşimsiliği daha da artırmamak amacıyla genelde orta düzeyde tutulur.

<span class="mw-page-title-main">Darı birası</span>

Darı birası, darı maltıyla yapılan bir alkollü içecektir. Doğu, Orta ve Batı Afrika'da yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır birası</span>

Mısır birası, mısır ile yapılan fermente içecekleri adlandırmada kullanılan bir terimdir. Karakter olarak diğer tahıl biralarından çavdar ve darı biralarına benzerler. Pek çok dünya mutfağında geleneksel olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pumpkin ale</span>

Pumpkin ale, bal kabağı kullanılarak üretilen biraları adlandırmada kullanılan bir terimdir. Amerika Birleşik Devletleri'nde oldukça popüler bir içecektir. Pumpkin ale, bira şerbetindeki fermente edilebilir şeker oranını artırmak amacıyla kullanılacağı gibi, fermentasyon sonrasında şişeleme esnasında da kullanılabilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde sonbaharda oldukça çok tüketilen bir tatlı olan bal kabaklı turtayı andırması için biraya tarçın gibi baharatlar da eklenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oud bruin</span>

Oud Bruin ya da Flandre kahverengi ale Felemenkçede eski kahverengi anlamına gelen, ekşi bir bira türüdür. "Eski" olarak betimlenmesinin nedeni bira için uzun sayılabilecek, bir yıla varan yaşlandırma işlemidir.

<span class="mw-page-title-main">Flanders kırmızı ale</span>

Flanders red ale ya da Flandre kırmızı ale, kökeni Belçika'nın Flandre bölgesine dayanan meyvemsiliği yüksek, ekşi bir bira türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amber ale</span> standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale bira

Amber ale, yaygın olarak Avustralya, Fransa ve Kuzey Amerika'da, standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan pale ale</span>

Amerikan Pale Ale, 1980 civarında Amerika Birleşik Devletleri'nde geliştirilen bir pale ale türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mild ale</span>

Mild ale, 17. yüzyılda gelişen Büyük Britanya kökenli yumuşak içimli bir bira türüdür. "Mild" olarak adlandırılmasının başlıca nedeni sınırlı şerbetçi otu kullanımı ve standart biralara oranla düşük alkol içeriğidir.

<span class="mw-page-title-main">Saison</span> Belçika kökenli bir bira türü

Saison, genel olarak %7,00 dolayında alkol içeren, yüksek karbonasyonlu, meyvemsi ve baharatımsı aromaların egemen olduğu, sıklıkla çiftlik evlerinde üretilip şişelenerek piyasaya sürülen Belçika kökenli bir bira türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dortmunder Export</span>

Dortmunder Export ya da Dortmunder, ilk olarak 1873 yılında Dortmunder Union tarafından Almanya'nın Dortmund kentinde üretilen bir pale lager çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Premium lager</span>

Premium lager, bazı bira üreticilerinin ürünlerine verdikleri yüksek değeri göstermek için kullandıkları bir pazarlama terimidir. Herhangi bir resmi dayanağı olmamasına karşın Anheuser-Busch InBev gibi bazı biracılık şirketleri tarafından sıklıkla kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Buz birası</span>

Buz birası, Alman eisbock biralarına benzer bir biçimde aşamalı olarak dondurulup, alkol oranı yükseltilen açık tonlu lager biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Buz biraları içerdikleri alkol oranına göre ucuz olmalarıyla bilinirler. Pek çok ülkede tüketilmesine karşın üretim özellikle ABD ile Kanada gibi Kuzey Amerika ülkelerinde yoğunlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsli bira</span> Bira türü

İsli bira çimlendirilmiş arpa tanelerinin açık ateşte kurutulması sonucu belirgin bir duman aroması içeren bira türlerini adlandırmada kullanılan genel bir terimdir. Almanya'nın Bavyera bölgesindeki Bamberg kentinde üretilen rauchbier adlı biralar, en çok bilinen isli biralardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Buhar birası</span>

Buhar birası, lager mayalarıyla yüksek sıcaklıklarda fermente edilen biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Geleneksel buhar biraları Kaliforniya kökenlidir. Bu nedenle bu biralar İngilizcede California Common Beer olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Hard soda</span>

Hard soda, aromalı bira olarak da bilinen bir alkollü içecek türüdür. ABD'de Small Town Brewery aracılığıyla üretilen Not Your Father's Root Beer adlı biranın başarısından sonra popülaritesini artırmıştır. 2016 yılının mayıs ayı sonunda ABD'de işler durumda olan 39 hard soda markası vardır.

<span class="mw-page-title-main">Old ale</span>

Old ale, malt tadı yüksek, koyu renkli, yaklaşık %5,00 oranında alkol içeren İngiliz biralarını nitelendirmek için kullanılan bir terimdir. Avustralya'da, İngiltere'dekinden farklı olarak, alkol oranı farketmeksizin bütün koyu siyah ale biraları nitelendirmek amacıyla kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malt bira</span> üretim aşamasındaki farklılığından dolayı yumuşak içimli dir

Malt bira, standart biralar gibi üretilen ancak fermentasyon süresi kısa tutulan tatlı, düşük oranda alkol içeren bir bira türüdür. Malta ya da malzbier olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Gose (bira)</span> En az %50 oranında buğday maltı içeren ekşimsi ve tuzlu bir Alman birası

Gose, kökeni Almanya'nın Goslar kentine dayanan, minimum %50 oranında buğday maltı içeren ekşimsi ve tuzlu bir bira türüdür.