İçeriğe atla

Sahte belgesel

Sahte belgesel, yalancı belgesel[1][2] ya da melgesel[3] de denen, konuyu ciddi bir belgeselmiş gibi anlatan, aslında tamamen hiciv ve parodi maksadıyla yapılan komedi filmleri ve televizyon programları için kullanılan terim.[4] Genellikle gerçek olmayan bir hikâye, belgeler ile birlikte gerçekmiş gibi anlatılır. Woody Allen bu türe "sahte belgesel" de denebileceğini söylemiştir.[4]

Bu janrın en tanınmış örneği Woody Allen'ın Parayı Al ve Kaç filmi olsa da, başlangıcı 1950'li yıllara dayanır. 1957 yılında BBC'de yayınlanan Panorama programında, 1 Nisan şakası olarak ekrana getirilen Swiss Spaghetti Harvest adlı kısa montaj, türün ilk örneklerinden birisidir.

Mokümanter terimi 1960'lı yıllarda kullanılmaya başlanmış, 1980'lerde yönetmen Rob Reiner'ın, bir röportajında, This Is Spinal Tap adlı filmini tanımlamak için kullanmasıyla popüler hale gelmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Eğitimci, Umut T. (2021). "Hakikat Sonrası Dönemde Hakikati Sorgulatan Bir Sinema Türü: Sahte-Belgesel". SineFilozofi. 6 (Sp. Iss.): 51-66. ISSN 2547-9458. 
  2. ^ Koç, Atasay (2011). "Uzun metraj film senaryosu üzerine bir kurgu denemesi Reprodüksiyon". 5 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024. 
  3. ^ "Uydurma belgesel (melgesel): belgeselin gerçeklik söyleminin sorgulanması | AVESİS". avesis.metu.edu.tr. 5 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024. 
  4. ^ a b "Mocumentary". kameraarkasi.org. 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">William Hurt</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1950 – 2022)

William Hurt, Amerikalı oyuncu. 1980'lerden bu yana büyük başarılar elde etti ve 1986'da Örümcek Kadının Öpücüğü başlıklı film ile en iyi erkek oyuncu dalında Akademi Ödülü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Woody Allen</span> Amerikalı film yönetmeni, senarist ve sinema oyuncusu

Woody Allen, Amerikalı oyuncu, senarist, yazar, film yönetmeni ve müzisyendir.

<i>Parayı Al ve Kaç</i>

Parayı Al Ve Kaç, 1969 ABD yapımı film. Woody Allen'ın senaryosunu yazıp yönettiği ve başrolünü oynadığı film mokümanter (mockumentary) tarzı bir komedi filmidir.

<i>Kocalar ve Karılar</i> 1992 yılında yayınlanmış Woody Allen filmi

Kocalar ve Karılar 1992 ABD yapımı romantik dramatik filmdir. Özgün adı Husbands and Wives olan film 23 Haziran 1993'te Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiş, ertesi yıl da SİYAD tarafından "Yılın en iyi 10 yabancı filmi" arasında seçilerek bir toplu gösterimle tekrar seyirciye sunulmuştu.

<i>Seks Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey</i> (film)

Seks Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey, 1972 ABD yapımı komedi filmdir. Özgün adı Everything You Always Wanted to Know About Sex *But Were Afraid to Ask'tır. Dr. David Reuben'in 1969 tarihli çok satan kitabından senaryosunu Woody Allen'ın uyarlayıp yazdığı filmi yine Woody Allen yönetmiş ve başrolünde oynamıştır. Filmin diğer önemli rollerinde John Carradine, Tony Randall, Gene Wilder, Anthony Quayle, Burt Reynolds, Lou Jacobi ve Lynn Redgrave oynamışlardır.

<i>Radyo Günleri</i>

Radyo Günleri 1987 ABD yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı Radio Days dir.Senaryosunu Woody Allen 'ın yazıp yönettiği filmde baştaSeth Green, Danny Aiello, Mia Farrow, Jeff Daniels olmak üzere çok geniş bir oyuncu kadrosu rol almıştır. Görüntü yönetmenliğini Carlo Di Palma 'nın yaptığı filmin müzikleri Dick Hyman 'a aittir. Film Woody Allen 'ın radyo'nun altın günlerine nostaljik bir bakışı, bir övgüsüdür. Bir deyişle de Woody Allen'ın kendi Amarcord'udur. Film 2 dalda Oscar'a aday gösterilmişti.

<i>Kahirenin Mor Gülü</i>

Kahire'nin Mor Gülü 1985 ABD yapımı fantastik komedi filmidir. Özgün adı The Purple Rose of Cairo olan film video salgını sırasında Türkiye'ye geldiği için önce Aralık 1985'te VHS ve Betamax formatlarında dağıtımı yapılmış, daha sonra Kasım 1986'da televizyonda gösterilmiştir.

<i>Barselona, Barselona</i> Woody Allenın yönettiği 2008 yapımı film

Barselona, Barselona, Oscarlı yönetmen Woody Allen'ın yönettiği 2008 yapımı filmdir. İsmi The Hollywood Reporter tarafından 19 Ekim 2007'de açıklanmıştır. Allen'ın ABD dışında çektiği dördüncü film olan Vicky Cristina Barcelona, Avilés, Barselona ve Oviedo'da çekilmiştir.

<i>Amarcord</i> İtalya - Fransa yapımı dramatik film

Amarcord 1973 İtalya Fransa ortak yapımı yarı otobiyografik dramatik filmdir. Senaryosunu Federico Fellini'nin Tonino Guerra ile birlikte yazdıkları filmi Fellini yönetmiştir. Filmin müzikleri Fellini'nin birçok filminin müziğini yapan Nino Rota'ya aittir. Görüntüleri ise yine gedikli görüntü yönetmeni Giuseppe Rotunno çekmiştir.

<i>Oyuncak Hikâyesi 2</i> 1999 çıkışlı Amerikan animasyon filmi

Oyuncak Hikâyesi 2 (Özgün adı: Toy Story 2), Oyuncak Hikâyesi adlı animasyon film serisinin ikinci filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Sungun Babacan</span> Türk seslendirme sanatçısı

Sungun Babacan,, Türk seslendirme sanatçısı.

<i>Yaramaz Harry</i>

Yaramaz Harry ya da orijinal adıyla Deconstructing Harry, Woody Allen'ın yazıp yönettiği 1997 yapımı bir ABD filmidir. Yapımcılığını Jean Doumanian'ın üstlendiği film, oldukça zengin bir oyuncu kadrosuna sahiptir; başroldeki yazarı canlandıran Woody Allen'a Kirstie Alley, Bob Balaban, Billy Crystal, Mariel Hemingway, Demi Moore ve Robin Williams gibi oyuncular eşlik etmiştir. Görüntüleri Carlo Di Palma'ya, kurgu ise Susan E. Morse' a aittir.

Kurgu olmayan, gerçeklere ve olgulara dayalı her türlü yazılı, görsel ve düşünsel ürünlerdir. Kurgu olmayan kavramı her ne kadar genellikle yazılı eserler için kullanılıyor olsalar da kurgusal olmayan görsel ve işitsel eserler de mevcuttur.

<i>Whats Up, Tiger Lily?</i>

What's Up, Tiger Lily?, 1966 ABD - Japonya ortak yapımı absürt komedi filmdir. Özgün adı Ne Haber Kaplan Lily? anlamına gelen film Türkiye'de gösterime girmediği için Türkçe bir adı da yoktur.

Savaş filmleri konuları başlıca savaş olan filmlerin türüdür. Genellikle deniz, hava veya kara muharebelerini konu alsalar da savaş tutsakları, gizli operasyonlar, askerî eğitim veya benzer konudaki filmler de savaş filmi sayılır. Bazı savaş filmleri muharabeleri anlatmak yerine asker veya sivil halkın günlük yaşamlarına da odaklanabilir. Filmlerin konusu tamamen kurgu olabileceği gibi, tarihteki gerçek olaylar üzerine kurulmuş, dokudrama, biyografik veya alternatif tarihi kurgular olabilir. Çekilmiş savaş filmlerinin çoğu II. Dünya Savaşı'nı konu almaktadır.

Bağımsız Ruh Ödülleri, bağımsız film yapımcıları tarafından yapılan filmlere verilen ödül. Film Independent adlı kâr amacı gütmeyen bir kurum tarafından verilmektedir. 1984 yılında FINDIE adıyla oluşturulan ödüller, 1986 yılında günümüzdeki adı almıştır. Ödül, ayakkabı bağıyla sarmalanan bir direğin üstüne tünemiş bir kuştan meydana gelmektedir.

Gerçek mü'min sendromu 1976 yılında M. Lamar Keene tarafından, kitabı The Psychic Mafiada kullandığı bir terimdir. Keene bu terimi, metafizik ya da paranormal bir olaya, sahte olduğu ispatlandıktan sonra dahi inanan kişiler için kullanmıştır. Keene bunu bir bilişsel bozukluk, olarak ele almış ve pek çok medyumun başarısının ardındaki anahtar faktör olarak nitelemiştir.

<i>Zelig</i>

Zelig, Woody Allen tarafından yazılan ve yönetilen, Mia Farrow ve Allen'ın başrollerde oynadığı 1983 Amerikan yapımı mokümanter tarzı film. Allen, topluma uyum sağlama ve insanlardan tarafından sevilme isteği nedeniyle, çevresindeki güçlü kişiliklerin özelliklerini edinen, gizemli Leonard Zelig'i canlandırıyor. Film, Zelig'in 1920'lerde meşhur olduğu dönemi anlatan ve günümüz aydınlarından analizler içeren bir belgesel olarak sunuluyor.

Plot twist, bir kurgu eserde planda yapılan radikal bir değişiklik içeren edebi tekniktir. Hikâyenin sonuna yakın olduğunda sürpriz son olarak bilinir. İzleyicinin önceki olaylara ilişkin algısını değiştirebilir veya onu farklı bir bağlama yerleştiren yeni bir çatışma ortaya çıkarabilir. İzleyiciyi belli bir duruma hazırlamak amacıyla olay örgüsünün habercisi olarak kulllanılabilir. İzleyiciden bilgi saklama veya belirsiz veya yanlış bilgilerle onu yanıltma gibi olay örgüsünü değiştirmek için kullanılan çeşitli yöntemler vardır.

Sahte haber, yalan haber ya da asparagas, haber olarak sunulan, gerçekliği olmayan, tamamen ya da kısmen uydurma ve yanıltıcı bilgilerdir.