Sahih-i Buhârî
| Makale serilerinden |
 |
Sahîh-i Buhârî (Farsça: صحیح بخاری) ya da asıl adıyla el-Câmiu's-Sahîh (Farsça: الجامع الصحيح), Buhârî'nin hadis derlemesi. Bu kitabın dünya kütüphanelerinde tespit edilebilen eksiksiz en eski tarihli yazma nüshası Ebû Zer rivayetinin “Bâcî – Sadefî” tarikiyle günümüze ulaşan Süleymaniye Kütüphanesi’nde (Murad Molla, nr. 577) kayıtlı bulunan H. 550 (M.S. 1155) tarihli yazma nüshadır.[1] El-Câmiu’s-Sahîh’i Buhârî’den doksan bin kişinin dinlediği rivayet edilmiştir.[2] Fakat sonraki nesillere rivayet edenlerin sayısı oldukça azalmış olup, sadece Firebrî (ö. 320/932) ve Nesefî (ö. 295/908) nüshaları intikal etmiştir. Firebrî rivâyeti, VI. asırdan itibaren Sahîh-i Buhârî’nin sonraki nesillere intikalinin yegâne rivâyeti olma imtiyazını kazanmıştır. Bu asra kadar Buhârî’nin eseri üzerine yapılan bazı çalışmalarda Nesefî rivâyeti kullanılmışsa da, Firebrî nüshası bu nüshayı unutturmuştur, Nesefî, Sahîh’in sonlarına doğru küçük bir kısmını, doğrudan doğruya Buhârî’den dinlemek imkanını bulamamış, ondan icâzet yoluyla almıştır. Kitapların semâ ve kırâ’at yoluyla nakledilmesine büyük önem verildiği bir dönemde, tam bir semâ yoluyla gelmiş olan Firebrî nüshası tercih edilmiştir.[3]
Dokuzuncu asır ricâlinden Ebü'l Abbâs Zeynü'd-Dîn Ahmed bin Abdi'l-Lâtif eş-Şercî ez-Zebîdî'de Sahih-i Buhârî'yi "Et-Tecrîdü's-sarîh li-ahâdîsi'l-câmii's-sahîh" unvanıyla ihtisara himmet etmiştir ki hüsn-i tertîb ve tensîki itibarıyla pek ziyade şöhret bulmuştur. Diyanet İşleri, Riyaset-i Zebîdî'nin bu muhtasarını Türkçeye tercüme ettirdi. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi ismiyle 13 cilt olarak yayınladı.
Ehl-i Sünnet tarafından en güvenilir hadis kitabı olarak kabul edilir.
İmam Buhârî, bu kitabı için "Sahih olandan başkasını yazmadım. Kitap uzamasın diye terk edip yazmadığım Sahîh'ler de yazdıklarımdan çoktur" dediği gibi "Bunların altı yüz bin hadîs içinden tahrîc ve intihâb eyledim. Ve tasnifini on altı senede ikmâl edebildim. Onu kendim ile Allah arasında huccet ittihaz ederim" demiştir.[4]
Buhârî'nin bidat ehli addedilen Haricilere ve Mürcieye mensup kişilerden de hadis rivayeti aldığı belirtilmektedir.[5]
Sahih-i Buhârî'de yer alan 160 rivayetin senedinde kopukluk bulunduğu ifade edilmektedir.[6]
Ayrıca bakınız
- Sahih-i Müslim
- Buhari
Dış bağlantılar
- Arama Motoru: Buhari Hadisleri 2 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ EL-CÂMİ‘U’S-SAHÎHU’L-MÜSNEDÜ’L-MUHTASAR MİN HADÎSİ RASÛLİLLÂH SALLALLÂHU ALEYHİ VE SELLEM SAHÎH-İ BUHÂRÎ – Tıpkıbasım, İSAM, İstanbul 2018
- ^ Hatîb el-Bağdâdî (d. H. 392/M.S. 1002), Târîhu Bağdâd, II, 328.; Yrd. Doç. Dr. Hasan Yenibaş, Sahîh-i Buhârî Rivayetinde Bir Otorite: Kerîme bint Ahmed el-Merveziyye
- ^ Sezgin, Buhârî’nin Kaynakları, s. 191.; Yrd. Doç. Dr. Hasan Yenibaş, Sahîh-i Buhârî Rivayetinde Bir Otorite: Kerîme bint Ahmed el-Merveziyye
- ^ Abdi'l Latifi'z Zebidi, “Sahih-i Buhari Muhtasarı, Tecrid-i Sarih Tercemesi ve şerhi”, Ankara, 1984 (Yedinci Baskı) Cilt 1, Sahife VI
- ^ İdris Asker Hasen ÎSÂVÎ (Çev. Metin TEKİN), Hâricîlikle İtham Edilen Râvîler ve Sahîh-i Buhârî’deki Rivâyetlerine Eleştirel Bir Yaklaşım, 129
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, Muallak 23 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., müellif: Abdullah Aydınlı
