İçeriğe atla

Sahelanthropus tchadensis

Sahelanthropus tchadensis
Yaşadığı dönem aralığı: 7,246-6,8 myö
Messiniyen-Pliyosen[1][2] 
PreЄ
J
↓
Sahelanthropus tchadensis kafatası (Toumaï)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Hominidae
Alt familya:Homininae
Oymak:Hominini
Cins:†Sahelanthropus
Brunet vd., 2002[3]
Tür: †S. tchadensis
İkili adlandırma
†Sahelanthropus tchadensis
Brunet vd., 2002
Örneğin bulunduğu bölge, Çad

Sahelanthropus tchadensis ("Sahel insanı"), yaklaşık 7 milyon yıl önce, Çad'da yaşamış bir temel hominin türüdür. Sahelanthropus'un şempanzeninkinden ayrılmış insan soy ağacının en eski temsilcisi olduğu düşünülmektedir. Dik yürümek, bu türün ormanlar ve otlaklar da dahil olmak üzere çeşitli habitatlarda hayatta kalmasına yardımcı olmuş olabilir.[1]

Keşif ve adlandırma

Paleoantropologlarca 2001'de Çad'ın kuzeyindeki Djurab (Curab) Çölü'ndeki zorlu çalışmalar sonrasında bulunan fosile yerel dilde kurak mevsimde doğan çocuklara takılan Toumai adı verilirken bilimsel ad olarak Sahelanthropus tchadensis ismi verilmiştir.[1]

Morfoloji

Holotipin kafatasının önden görünüşü

Tip örneğinin kafatası neredeyse tamamen düzleştirildi, bu nedenle orijinal hacmi ve sayısız kemik parçasının tam düzeni, Université de Poitiers'den Michel Brunet ve Patrick Vignaud'un etrafındaki grup tarafından yeniden inşa edilmek zorunda kaldı. İlk tanımlandığında, yaklaşık olarak bugün yaşayan bir şempanzeninkine karşılık gelen 320 ila 380 santimetreküplük varsayılan bir iç hacim gösterildi. George Washington Üniversitesi'nden paleoantropolog Bernard Wood, ilk tanımla ilgili bir yorumda, tip örneğini "dikkate değer bir mozaik şekli" olarak tanımladı: "Arkadan bakıldığında bir şempanzeye benziyor, önden bakıldığında ise 1,75 milyon yaşında bir Australopithecus gibi görünebilir."[4] 2005'teki bir analizde de kafatası hacmi 360–370 cm³ olarak hesaplandı.[5]

Yürüme

İnsan benzeri bir türün dik bir pozisyonda hareket ettiğinin en eski kanıtlarından bazıları Sahelanthropus'tan gelir. Foramen magnum (omuriliğin beyinden kafatasından çıktığı büyük açıklık) insansı maymunlara veya insanlar dışındaki diğer primatlara göre daha ileride (kafatasının alt tarafında) bulunur. Bu özellik, Sahelanthropus'un başının muhtemelen iki ayak üzerinde yürümekle ilişkili olarak dik bir vücut üzerinde tutulduğunu gösterir.[1]

Bununla birlikte, 2020'de örneğin femuru analiz edildi ve Sahelanthropus'un iki ayaklı olmadığı bulundu.[6]

Sistematik

Toimaï kafatasının farklı açılardan görüntüleri

Sahelanthropus tchadensis, muhtemelen kendisinden yaklaşık bir milyon yıl sonra yaşamış olan bir hominin türü olan Orrorin ile ilişkili olan şempanze-insan ayrışması zamanına yakın yaşadı. Eskiden yaşamış ilk iki ayaklı avustralopitesin olduğu düşünülüyordu. Bir başka olasılık da, Toumaï'nin ne insanların ne de şempanzelerin atası olmadığı, daha çok Gorillini (goriller ve Chororapithecus) soyunun erken bir temsilcisi olduğudur. Orrorin tugenensis'in kaşifleri Brigitte Senut ve Martin Pickford, S. tchadensis'in özelliklerinin bir dişi ön-goril ile tutarlı olduğunu öne sürdüler. Bu iddia desteklense bile bulgu önemini kaybetmeyecektir, çünkü şu anda Afrika'nın herhangi bir yerinde çok az şempanze, insan veya gorilin atası olabilecek fosil bulunmuştur. Dolayısıyla S. tchadensis, şempanzelerin ve insanların veya sadece şempanzelerin ya da gorillerin bir atası/akrabasıysa, onların soyunun bilinen en eski üyesini temsil eder.[5][7]

Filogeni

Guy ve meslektaşları tarafından yapılan analize göre oluşturulmuş kladogram:[5]

Homininae
 

Gorilla gorilla

 
Hominini
 

Pan troglodytes

 
 
 

†Sahelanthropus tchadensis

 
 
 
 

†Australopithecus afarensis

 
 

†Paranthropus boisei

 
 
 
 

†Australopithecus africanus

 
 
 

†Homo habilis

 
 

Homo sapiens

 
 
 
 
 
 
 

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Sahelanthropus tchadensis | The Smithsonian Institution's Human Origins Program". humanorigins.si.edu. 29 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  2. ^ Dede, Dilan (8 Aralık 2020). "Sahelanthropus Tchadensis'in Hominin Olmadığı Anlaşıldı". Arkeofili. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  3. ^ "Sahelanthropus". paleobiodb.org. 
  4. ^ Wood, Bernard (Temmuz 2002). "Hominid revelations from Chad". Nature (İngilizce). 418 (6894): 133-135. doi:10.1038/418133a. ISSN 1476-4687. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  5. ^ a b c Guy, Franck; Lieberman, Daniel E.; Pilbeam, David; de León, Marcia Ponce; Likius, Andossa; Mackaye, Hassane T.; Vignaud, Patrick; Zollikofer, Christoph; Brunet, Michel (27 Aralık 2005). "Morphological affinities of the Sahelanthropus tchadensis (Late Miocene hominid from Chad) cranium". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 102 (52): 18836-18841. doi:10.1073/pnas.0509564102. ISSN 0027-8424. PMC 1323204 $2. PMID 16380424. 
  6. ^ Macchiarelli, Roberto; Bergeret-Medina, Aude; Marchi, Damiano; Wood, Bernard (1 Aralık 2020). "Nature and relationships of Sahelanthropus tchadensis". Journal of Human Evolution (İngilizce). 149: 102898. doi:10.1016/j.jhevol.2020.102898. ISSN 0047-2484. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2022. 
  7. ^ Wolpoff, M. H.; Hawks, J.; Senut, B.; et al. (2006). "An Ape or the Ape : Is the Toumaï Cranium TM 266 a Hominid?". PaleoAnthropology. 2006: 36–50.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsanın evrimi</span> anatomik olarak modern insanların ortaya çıkmasına yol açan evrimsel süreç

İnsanın evrimi, modern insanın evrimsel kökenini ve ne tür evrimsel süreçlerle ortaya çıktığını incelediği gibi insanın en eski atalarını ve atasal kökenlerini de konu edinir. Bunun yanında insanla ortak ataları paylaşan ve insan ile yakın akraba olan türlerin evrimini ve kökenini de araştırır. İnsan evrimi, konu olarak 1863 yılında T. H. Huxley tarafından oluşturulan bilim dalı primatolojiyi ve günümüz maymunlarının tüm canlılar ile onların eski atalarının fosillerini de dikkate almaktadır. Bunun yanında insanın evrimsel tarihi üzerindeki çalışma ve araştırmalar fiziksel antropoloji, paleoantropoloji, primatoloji, arkeoloji, dilbilim, genetik ve embriyoloji dâhil olmak üzere birçok bilimsel alanı de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Paleoantropoloji</span>

Paleoantropoloji, arkeolojik ve biyolojik kanıtlardan yararlanarak insan ataların evrimini ve insan ile diğer büyük insansı maymunlar (Hominidae) arası evrimsel ilişkileri araştıran bilim dalıdır. Hem paleontoloji hem de antropolojinin bir alt dalıdır. İnsan evrimini anlamak için fosil kalıntıları, genetik kanıtlar ve insan yapımı eşyalardan elde edilen veriler ortak olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Homininae</span> hominid alt familyası

Homininae veya Afrika insansıları, ilk kez John Edward Gray tarafından 1825 yılında tanımlanmış bir Hominidae alt familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hominina</span> australopitesinler, bipedal insansılar

Hominina veya Australopithecina ya da australopitesinler, insanla (Homo) yaşayan diğer herhangi bir insansı maymundan daha yakın akraba olan, iki ayak üzerinde yürüyen (bipedal) insansıları tanımlamak için kullanılan bir hominin alt oymağıdır. "Hominin" veya "hominid" terimleri genellikle australopitesinleri ifade eder. Australopitesinlerin iki ayak üzerinde durabilme yetisi ve kafatası yapısı Homo türlerine benzer. Beyinleri ise Homo türlerine (650–1600 cm³) göre oldukça küçüktür – 400–500 cm³ aralığındadır. Gruplama genel olarak Australopithecus cinsine ait türleri içerir. Bununla birlikte bazı yazarlar, Sahelanthropus, Orrorin ve Ardipithecus cinslerini de bu gruplamaya dahil ederler.

<i>Homo</i> i̇nsan ve yakın akrabalarını içeren insansı cinsi

Homo, modern insanı ve yakın akrabalarını içeren insansı cinsine verilen ad. Cinsin üyeleri genelde "insan" adıyla birlikte anılır. En erken üyesi, en eski kalıntıları 2.3 milyon yıl öncesine tarihlenen Homo habilis olup modern insan dışındaki yaşayan son türü olan Homo neanderthalensis'in (Neandertal) yaklaşık 40.000 yıl öncesine kadar yaşadığı düşünülmektedir. Homo floresiensis türünün ise 50.000 yıl öncesine kadar var olduğu düşünülüyor. Homo, Paranthropus cinsi ile birlikte, muhtemelen Australopithecus africanus ile kardeştir ve kendisi de Pan soyundan, şempanzelerden ayrılmıştır.

<i>Homo rudolfensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Homo rudolfensis, Alt Pleyistosen'de Doğu Afrika'da yaşamış bir hominin türüdür. 1986 yılında Valery Alekseyev tarafından KNM-ER 1470 katalog numaralı Homo habilis fosilinin analizi ile ayrı bir tür olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hominini</span> memeli oymağı

Hominini veya homininler, Homininae ("hominineler") alt familyasının taksonomik bir oymağıdır. Hominini, mevcut Homo (insanlar) ve Pan cinslerini içerir ve standart kullanımda Gorilla (goriller) cinsini hariç tutar.

<i>Orrorin</i> Soyu tükenmiş memeli cinsi

Orrorin, Homininae içerisinde yer alan, primatların soyu tükenmiş bir cinsidir. Her ikisi de Kenya'da yer alan Miyosen tarihli Lukeino Oluşumu ve Pliyosen tarihli Mabaget Oluşumu'ndan çıkarılan örneklerinden bilinir. İki ayak üzerinde durabilen ilk hominidlerden olabileceği için paleoantropolojik açıdan önemli görülür.

<i>Ardipithecus</i> soyu tükenmiş hominid cinsi

Ardipithecus, yaklaşık 5.8 ila 4.4 milyon yıl önce Etiyopya'da yaşamış erken australopitesin cinsi. Hominina alt oymağının en eski tartışmasız üyesi olduğu kabul edilir. Ardipitecus'un iki ayak üzerine yürüyebilen ilk homininlerden olduğu düşünülmektedir. Cins, iki tür barındırır: Ardipithecus ramidus ve Ardipithecus kadabba.

<i>Ardipithecus kadabba</i> soyu tükenmiş hominid türü

Ardipithecus kadabba, iskelet kalıntıları ilk olarak 5,8 ila 5,2 milyon yıl öncesine ve daha sonra 5,77 ila 5,54 milyon yıl öncesine tarihlenen, Etiyopya'da yaşamış bir soyu tükenmiş bir hominid türüdür. İlk tanımlamasına göre fosiller, moleküler biyolojik tahminlere göre gelişim çizgileri 6,5 ila 5,5 milyon yıl önce ayrılan şempanzelerin ve insanların ortak atalarına yakındır.

<i>Ardipithecus ramidus</i> soyu tükenmiş hominid türü

Ardipithecus ramidus, 4.4 milyon yıl önce Etiyopya'nın Afar Bölgesi'nde yaşamış bir australopitesin türüdür. A. ramidus, modern hominidlerin aksine, hem iki ayak üzerinde yürüme hem de ağaçlarda yaşam (ağaçlık) için uyarlamalara sahiptir. Bununla birlikte, insanlar kadar iki ayaklılıkta veya insan olmayan büyük insansı maymunlar kadar ağaçlarda yaşamaya uygun bir anatomiye sahip değildi. Miyosen insansıları ile birlikte keşfi, günümüz şempanze, orangutan ve gorilleri gibi görünen şempanze-insan son ortak atası hakkındaki akademik anlayışı çağdaş bir anatomik kökene sahip olmayan bir canlı haline getirdi.

Djurab Çölü, Çad'ın kuzeyinde bir çöl.. Büyük Sahra çölünün bir parçası olan Çad'ın Borkou bölgesinin büyük bir bölümünü oluşturur.

<i>Graecopithecus</i> hominid türü

Graecopithecus, ilk olarak 1944'te Yunanistan'da bulunan tek bir çene ile tanımlanan bir büyük insansı maymun cinsi. Geç Miyosen'e tarihlenen diş örneklerinin analizi, Graecopithecus'un şempanze hariç, insanların olası en eski doğrudan atası ya da alternatif olarak insanların ve şempanzelerin olası bir son ortak atası olabileceği önerilerine yol açmıştır. Ancak diğer bilim insanları bu iddialara kuşkuyla bakıyorlar. Fosil, bilim insanları tarafından El Graeco olarak adlandırıldı.

<i>Proconsul</i> (cins) ilkel insansı

Proconsul, Miyosen döneminde, 23 ila 14 milyon yıl önce yaşamış bir primat cinsidir. Fosil kalıntıları Kenya ve Uganda dahil olmak üzere Doğu Afrika'da bulundu. Bugüne kadar dört tür sınıflandırılmıştır: P. africanus, P. gitongai, P. major ve P. meswae. Dört tür esas olarak vücut boyutunda farklılık gösterir. Erken Miyosen Proconsul bölgeleri için çevresel rekonstrüksiyonlar hala belirsizdir ve ormanlık ortamlardan daha açık, kurak çayırlara kadar uzanır.

<i>Sivapithecus</i> Miyosen hominidi

Sivapithecus soyu tükenmiş bir büyük insansı maymun cinsidir. 12.2 milyon yıl öncesine tarihlenen, bu cinse atanan hayvanların fosil kalıntıları, şimdi genellikle geç Miyosen'e tarihlenir. İlk fosiller 19. yüzyılda Hint Yarımadası'nın Siwalik Tepelerinde ve Kutch'ta bulunmuştur.Bu cinsteki türlerden herhangi biri modern orangutanların atası olabilir.

<i>Dryopithecini</i>

Dryopithecini, Avrasya ve Afrika'da yaşamış, goriller, şempanzeler ve insanların atalarına yakın olduğu düşünülen, soyu tükenmiş bir hominid oymağıdır. Bu grubun üyeleri Dryopithecineler olarak bilinir.

<i>Paranthropus robustus</i> soyu tükenmiş hominid türü

Paranthropus robustus, Güney Afrika'daki, İnsanlığın Beşiği'de Erken Pleistosen ve muhtemelen Orta Pleistosen döneminde yaklaşık 2,27 ila 0,87 milyon yıl önce yaşamış bir australopithecine türüdür. Kromdraai, Swartkrans, Sterkfontein, Gondolin, Cooper's ve Drimolen Mağaralarında tespit edilmiştir. İlk olarak 1938'de keşfedildi, tanımlanan ilk erken homininler arasındaydı ve Paranthropus cinsi için tip tür haline geldi. Bununla birlikte, bazıları tarafından Paranthropus'un geçersiz bir gruplama olduğu ve Australopithecus ile eşanlamlı olduğu iddia edilmiştir, bu nedenle tür genellikle Australopithecus robustus olarak da sınıflandırılır.

Meganthropus, Endonezya'nın Pleistosen döneminden bilinen, hominin olmayan hominid insansılarının soyu tükenmiş bir cinsidir. Endonezya'nın Orta Cava kentindeki Surakarta yakınlarındaki Sangiran bölgesinde birkaç izole dişin yanında bulunan bir dizi büyük çene ve kafatası parçasından bilinmektedir. Cinsin uzun ve karmaşık bir taksonomik geçmişi vardır. Orijinal fosiller yeni bir türe, Meganthropus palaeojavanicus'a atfedildi, bu isim uzun bir süre geçersiz sayıldı ve cins adı fosiller için resmi olmayan bir isim olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Omo kalıntıları</span> hominin fosilleri

Omo kalıntıları, 1967 ve 1974 yılları arasında Etiyopya'nın güneybatısında bulunan Omo Ulusal Parkı'ndaki Omo Nehri yakınlarındaki Omo Kibish bölgelerinde keşfedilen bir hominin kemik koleksiyonudur. Kemikler, Richard Leakey ve meslektaşları tarafından yönetilen Kenya Ulusal Müzelerinden bir bilim ekibi tarafından bulundu. Kamoya'nın Hominid Sitesinden (KHS) kalanlara Omo I ve Paul I. Abell'in Hominid Sitesinden (PHS) kalanlara Omo II adı verildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.