İçeriğe atla

Saguntum Kuşatması

Koordinatlar: 39°40′37″N 0°16′48″W / 39.677°K 0.280°B / 39.677; -0.280
Saguntum Kuşatması
İkinci Pön Savaşı

Saguntum kalesi
TarihMÖ 219MÖ 218
Bölge
Sonuç Kartaca zaferi
Taraflar
SaguntumKartaca
Komutanlar ve liderler
Hannibal

Saguntum Kuşatması, MÖ 219-218 yılları arasında[1] Kartaca kuvvetlerince Sagunto kentinin kuşatılması sırasında yaşanan muharebedir. Saguntum Kuşatması, antik dönemin en önemli savaşlarından biri olan İkinci Pön Savaşı'nı başlatan muharebe olması dolayısıyla, tarihin en çok tanınan muharebelerinden biridir.

Öncesi

Hannibal henüz 26 yaşındayken MÖ 221 yılında İberya Üst Komutanlığı'na atanmıştı. Bu görevde bulunduğu iki yıl boyunca Akdeniz'de Kartaca gücünü güven altına almanın planlarını olgunlaştırmış ve hazırlıklarını ilerletmişti. Saguntum'u almak Hannibal'in ana planı için hayati önem taşıyordu. Kent, bölgedeki en önemli kale olan Saguntum'u bu haliyle "düşman" elinde bırakmak çok büyük bir hata olacaktır. Dahası, Saguntum o tarihlerde Roma Cumhuriyeti'nin bir müttefikiydi. Bu nedenle Roma açısından, ileride desteklenecek konumdaydı.[2] Ayrıca çoğunluğu Kuzey Afrikalı, İberyalı, Galyalı ve İtalyan paralı askerlerden oluşan ordusunu[3] çapul ve talana fırsat sağlamalıydı. Şehri almakla sağlayacağı ganimet, hem Kartaca'daki politik rakiplerini etkisiz kılmak için hem de bir sonraki sene planladığı sefer için ordusunu donatmak yönünden gerekliydi.[2] Gerçek hedefi İtalya'da savaşmaktı.[4] Bu açıdan da Saguntum'yu almalıydı, Roma'nın savaşı İspanya'ya kaydırma umutlarını söndürmeliydi.[5]

Hannibal'in hazırlıkları konusunda Roma'ya pek çok istihbarat ulaştı ama Roma Cumhuriyeti bu konuda hiçbir şey yapmamıştır. Romalılar, Hannibal'in istedikleri an üstesinden gelinebileceğini, bunun için özel bir çaba harcamaya gerek olmadığını düşünmüşlerdi. Hatta, İlliryalılar'ın başlattığı ayaklanma üzerine Hannibal bütün bütün gözden kaçırıldı. Bu nedenle, Hannibal'in Hispanya'nın güneydoğusundaki Saguntum'u kuşattığı haberleri ulaştığında bile Roma etkili bir tepki gösteremedi, elçiler gönderildi.[5] Sadece Hannibal'in Birinci Pön Savaşı sonrasında yapılan antlaşmayı çiğnemiş olması nedeniyle huzursuzdular. Hannibal de, açıkça yasaklayıcı antlaşma hükmüne karşın Roma Cumhuriyeti'nin de Sardinya Adası'nı ilhak etmesini örnek göstermiştir.

Kuşatma ve muharebe

Hannibal, Sagantum'a yönelen taarruzu sırasında, kentin güçlü tahkimatları yüzünden kayıplara uğramıştır. Bu tahkimatlardaki Saguntumlular kentlerini şiddetle savunmuşlardı. Sekiz ay boyunca Hannibal'in giriştiği tüm saldırılara karşın savunmayı sürdürdüler.[2] Roma elçileriyle görüşmeler devam ederken dahi kuşatma tüm şiddetiyle sürmekteydi ve savunma giderek geriliyordu.[5] Sekiz aylık kuşatmanın ardından MÖ 218 yılında kentin son savunması da çökmüştür.

Sonuçları

Bu kuşatma ve sonucu, İkinci Pön Savaşı'nın başlangıcı olmaktadır. Artık Hannibal'in, birliklerini erzak yönünden ikmal edebileceği bir üssü ve ilave birlikleri vardır. Diğer yönden Saguntum'a saldırma, Roma Cumhuriyeti'nin eline, İkinci Pön Savaşı'nı başlatmak için verilen fırsatlardan biriydi. İllirya'daki ayaklanma bir bakıma Hispanya'daki durumu belirlemişti. Roma, bu ayaklanma olmasaydı Saguntum savunmasını takviye ederek Hannibal'in Pireneleri geçmesini önlemiş olacaktı. Kuşatmadan sonra Hannibal Kartaca Senatosu'nun desteğini kazanmaya çalıştı. Kartaca Senatosu'nda görece hakim durumdaki I. Hanno, Hannibal'in saldırgan savaşçı tutumunu benimsemedi ve hiçbir zaman tam ve koşulsuz destek sağlamadı. Hatta Roma'ya 8 km mesafeye kadar sokulup neredeyse kesin zafere ulaşacak gibi görünürken bile bu tarz bir destek içinde değildi. Savaşın bu aşamasında Hannibal sınırlı bir destek sağladı, asker toplamak için Cartagena'ya gitmesine izin verildi. Ancak, planları hakkında Kartaca'ya bilgi verecekti. Hannibal, Pireneler, Alpler ve Roma üzerine ileri harekâtına başlamadan önce kısa bir haç ziyareti yapmıştır. Hannibal'in ileri harekâtı Cannae, Trebia, Trasimene Gölü gibi son derece parlak zaferlerle sürmüştür.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Titus Livius, "The War With Hannibal" Sh: 28 - 38. Penguin, 1972.
  2. ^ a b c Henry G. Liddell, Sh: 293
  3. ^ Henry G. Liddell, Sh: 294
  4. ^ B. G. Niebuhr, Sh: 80
  5. ^ a b c Charles Rollin, Sh: 313
Genel
  • Henry G. Liddell, History of Rome, from the Earliest Times to the Establishment of the Empire Önizleme [1]
  • B. G. Niebuhr, Lectures on The History of Rome, from The Earliest Times to the Fall of the Western Empire Önizleme [2]
  • Charles Rollin, The Ancient History of the Egyptians, Carthaginians, Assyrians Önizleme [3]

39°40′37″N 0°16′48″W / 39.677°K 0.280°B / 39.677; -0.280

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kartaca</span> Tunusta arkeolojik bir sit alanı

Kartaca, MÖ 814 yılında, Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisidir. Kartaca, Fenike dilinde Kart-hadaşt yani "Yeni Kent" anlamına gelmektedir. Kart Hadaşt, 22 sessiz harften oluşan Fenike abecesiyle QRT-HDST olarak yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

<span class="mw-page-title-main">Hannibal</span> Kartacalı general

Hannibal veya Annibal MÖ 247 – MÖ 183/181 yılları arasında yaşamış Sami ırkından gelen Kartacalı politikacı ve general. Tüm zamanların en büyük askeri dehalarından biri olarak kabul edilen Hannibal, Scipio ve Philopoemen ile birlikte çağının üç büyük generalinden biriydi. Scipio onu şimdiye kadar yaşamış en büyük generallerden biri olarak kabul eder, Epirli Pyrrhus'u ikinci sıraya yerleştirir, kendisini de üçüncü olarak kabul eder. Aynı sıralama Hannibal'a sorulduğunda o, Büyük İskender'in en büyük general olduğunu söyler. İkinci olarak Pyrrhus'u gösterir, kendisini de üçüncü sıraya koyar. Askeri tarihçi Theodore Ayrault Dodge Hannibal'ı "Stratejinin Babası" olarak nitelendirir ve en büyük düşmanı olan Roma'nın bile onu yine kendi taktikleriyle alt ettiğini belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Cannae Muharebesi</span> Kartaca ile Roma arasında yapılan II. Pön Savaşının başlıca üç çatışmasından birisi

Cannae Muharebesi, Kartaca ile Roma arasında yapılan II. Pön Savaşı'nın başlıca dört çatışmasından biridir. Bu muharebe, MÖ 2 Ağustos 216 tarihinde, güneydoğu İtalya'nın Cannae kasabası yakınlarında gerçekleşmiştir. Muharebe sonunda konsül Lucius Aemilius Paullus ve Gaius Terentius Varro komutasındaki Roma ordusu, Hannibal komutasındaki Kartaca ordusu tarafından imha edilmiş ve başta Capua olmak üzere birkaç şehir devletinin Roma ile bağları kopmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Publius Cornelius Scipio (MÖ 236'da doğan prokonsül)</span>

Publius Cornelius Scipio, bilinen adıyla Scipio Africanus, diğer adlarıyla Afrikalı Scipio, Scipio Africanus-Major, Yaşlı Scipio Africanus veya Büyük Scipio, İkinci Pön Savaşı sırasında general ve Roma Cumhuriyeti'nde bir devlet adamıdır. Birisi aynı adlı Publius Cornelius Scipio olan iki oğlu vardı ki, kendisi sağlık sorunları nedeniyle politik kariyer yapamamıştır, diğer oğluysa MÖ 174'te praetor olan Lucius'tur.

<span class="mw-page-title-main">Zama Muharebesi</span> zama muharebesi

Zama Muharebesi, MÖ 19 Ekim 202 tarihinde II. Pön Savaşının belirleyici muharebesidir.

Hamilcar Barca Kartacalı komutan ve devlet adamı, Barca ailesinin başı, Hannibal, Hasdrubal ve Mago’nun babasıdır. Damadı Hasdrubal (Adil) Kartaca ordu komutanıdır. Hamilcar ismi Fenike dilinde “kardeşim” anlamına gelir ve Kartacalılar arasında yaygındır. Barca ise Fenike dilinde “yıldırım” anlamına gelen “barak” kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hasdrubal Barca</span>

Hasdrubal Barca, Hamilcar Barca'nın ikinci oğlu ve II. Pön Savaşında Kartaca komutanlarından biridir. Hannibal ve Mago Barca'nın kardeşi.

Agrigentum Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya'da yaşanmış ve Roma'nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mylae Deniz Muharebesi</span>

Mylae Deniz Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan ilk gerçek deniz muharebesidir. Muharebe, MÖ 260 yılında, Birinci Pön Savaşı'nın bir çatışmasıdır. Bu muharebe, Mylae'nin ele geçirilmesi kadar, Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya üzerinde hakimiyet kurması yönünden de önemliydi. Aynı zamanda bir Roma filosunun ilk muharebe başarısı olmuştur.

Panormus Muharebesi, MÖ 251 yılında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında gerçekleşen Birinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Roma kuvvetlerine Lucius Caecilius Metelius, Kartaca kuvvetlerine ise Hasdrubal komuta etmiştir. Muharebe sonucu ortaya çıkan Roma zaferi, Sicilya'daki Panormus'un savaşın sonuna kadar Roma Cumhuriyeti hakimiyeti altında kalmasını sağlamıştır. Panormus Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nın en büyük kara muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

Tunus Kuşatması Kartaca Ordusu ile paralı askerler arasındaki Paralı Askerler Savaşı'nın son çatışmasıdır. Birinci Pön Savaşı'nda Roma Cumhuriyeti'ne karşı Kartaca saflarında savaşmış ancak savaşın sonunda alacaklarını alamamış paralı askerler Kartaca'ya karşı ayaklanmış ve büyük bir iç savaşa sebep olmuşlardır.

Ron Geçişi Muharebesi, İkinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Hannibal Barca komutasındaki Kartaca ordusu, MÖ 218 yılı sonbaharında İtalya'ya doğru yürüyüşü sırasında, Nehrin doğu yakasında bir Kelt kabile konfederasyonuyla çatışmaya girmiştir. Roma yanlısı ve Roma ordusu lehine hareket eden kelt savaşçıları, nehrin doğu yakasında Marsilya'da kamp kurdular. Amaçları Kartaca Ordusu'nun İtalya üzerine ilerlemesini önlemekti. Nehir geçişi için alınan bu önlemi gören Hannibal bir karşı önlem almıştır. Buna göre Bomilcar'ın oğlu Hanno komutasında bir görev kuvveti, nehri başka bir noktadan geçerek Kelt kampının gerisine sarkacaktır. Planlanan bölgeye ulaşan Hanno dumanla işaret verdiğinde Hannibal de ordunun büyük kısmıyla nehri geçmeye başlamıştır. Kelt kuvvetleri Hannibal'in ordusu karşısında toplanmışlardı. Bu durumdan yararlanan Hanno saldırıya geçti ve kesin bir bozgun sağladı. Kartaca kuvvetlerinin kazandığı bu zafer, her ne kadar Roma kuvvetleri karşısında elde edilen bir başarı değilse de savaşın gidişatı üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Kartaca ordusu Ron boylarında durdurulabilmiş olsaydı İtalya topraklarına girişi aynı yıl içinde olmayabilirdi. Hannibal için bu zafer, Hİspanya dışında elde ettiği ilk büyük başarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Sulci Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup Sardinya adasının güneybatı köşesinde bulunan küçük bir yarımada olan "İsola di Sant'Antıoco"'da bulunan, antik çağlarda "Sulcitanus Portus" adı verilen, koyda konumlanmış olan antik "Sulki" açıklarında MÖ 258 yılında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ebro Antlaşması</span>

Ebro Antlaşması, MÖ 226'da Kartaca kralı Hasdrubal ve Roma Cumhuriyeti arasında imzalanan, İberya'daki Ebro Nehri'ni Roma ve Kartaca arasındaki sınır olarak belirleyen bir antlaşmaydı. Antlaşmanın şartlarına göre; Roma, nehrin güneyine doğru genişleme politikası izlemediği sürece aynı şekilde Kartaca da Ebro'nun kuzeyine yayılmayacaktı.