İçeriğe atla

Safiye Erol

Safiye Erol
Doğum2 Ocak 1902(1902-01-02)
Uzunköprü, Edirne
Ölüm7 Ekim 1964 (62 yaşında)
İstanbul
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MeslekYazar
Resmî site
safiyeerol.org

Safiye Erol (2 Ocak 1902, Uzunköprü, Edirne - 7 Ekim 1964, İstanbul), Türk yazardır.

Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarındandır. Psikolojik ve otobiyografik özellikler taşıyan romanlar yazmıştır.

Hayatı

Safiye Erol, 2 Ocak 1902 tarihinde Edirne'nin Uzunköprü ilçesinde doğdu. Makedonya’dan göç etmiş bir ailenin kızıdır. Annesi Bektaşî dervişesi Emine İkbal Hanım, babası Uzunköprü Belediyesi'nde kâtip olan Sami Bey'dir.[1]

Ailesi 1906’da İstanbul'a taşındı.[2] İlköğrenimden sonra önce bir Fransız okuluna, ardından önce Haydarpaşa'daki Alman okuluna, daha sonra da İstanbul Alman Lisesi'ne devam etti. 1917 yılında Türk-Alman Derneği’nin aracılığı ile eğitimine devam etmek için Almanya'ya gönderildi. 1919’da Lübeck'te "Freesesche Höhere Mädchenschule" isimli özel ve yatılı bir kız lisesinden mezun oldu.[3] Münih'te Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde felsefe ve edebiyat okudu. 1926’da ”Arapça’da Çiçek Adları” isimli tezi ile şarkiyat alanında doktor ünvanı aldı[4] ve İstanbul'a döndü.

Yurda dönüşünden sonra Millî Mecmua ve Her Ay gibi dergilerde kadın sorunlarına ağırlık veren makaleler yayımladı. “Safiye Sami” ismi ile tercümeler yaptı. “Dilara” adını kullanarak öyküler yazdı. Politika ile ilgilendi ve CHP’nin faaliyetleri içinde yer aldı. İstanbul Belediyesi’nde Meclis Üyesi oldu.[4] 1931 yılında Deniz Kuvvetleri’nde çarkçıbaşı olarak görev yapan Nurettin Erol ile evlendi. Çocuğu olmayan Safiye Erol, bu yıllarda kız kardeşi Refiye Hanım’ı kaybedince, yeğeni Aydın’ı nüfus kaydına geçirdi.

1938'de ilk romanı Kadıköyü'nün Romanı yayımlandı. Aynı yıl Cumhuriyet’te tefrika edilmeye başlayan Ülker Fırtınası 1944'te roman olarak basıldı. 1941'de Selma Lagerlöf'den Portugaliye İmparatoriçesi ve 1945'te Friedrich de la Motte Fouqué'den Su Kızı isimli tercümeleri yayınlandı. Ciğerdelen adlı en tanınan romanının ilk baskısı 1946'da yapıldı.

1947'de Samiha Ayverdi ile tanıştı. Samiha Hanım aracılığıyla, onun mürşîdi Kenan Rıfaî ile tanıştı ve kendisine intisâp etti. Kenan Rıfâî'nin vefatından sonra, mürşîdi hakkında üç bölümlük bir felsefî inceleme hazırladı. Bu çalışma, Kenan Rifâî ve Yirminci Asrın Işığında Müslümanlık kitabında yer aldı.

1955'te Tercüman gazetesinde son romanı olan Dineyri Papazı tefrika edildi. Asr-ı Saadet'i anlatan yazıları 1962 yılında Yeni İstanbul gazetesinde yayınlandı; Çölde Biten Rahmet Ağacı adıyla kitap haline getirildi.

Safiye Erol, 1 Ekim 1964 tarihinde İstanbul'da öldü. Naaşı, Üsküdar'da Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

Eserleri

Roman

  • Kadıköyü’nün Romanı (1938)
  • Ülker Fırtınası (1944)
  • Ciğerdelen (1946)
  • Dineyri Papazı (1955)

Makale

  • Çölde Biten Rahmet Ağacı (1962)
  • Makaleler (Kitaplaştırılmış yazıları)

Öykü kitabı

  • Leylâk Mevsimi
    • Metrûk Yalıda Bir Gece
    • Aleksandra Filipovna
    • İlk Efendim, Pomak Ali Efendi
    • Laz Sıdkı'nın Florya'da Hovardalığı
    • Leylâk Mevsimi
    • Dört Kişi

Hakkında Yazılanlar

Kaynakça

  1. ^ Safiye Erol'un romanları üzerine bir inceleme 23 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yasemin Sürmeli Savcan, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, 2005.
  2. ^ Günbal ile Safiye Erol Üzerine 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oğuz Çetinoğlu, Önce Vatan gazetesi, 21.01.2012.
  3. ^ Dr. Safiye Erol 20 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kubbealti Vakfı web sitesi.
  4. ^ a b Vatanını Aşka Tercih Eden Yazar:Safiye Erol 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Seval Günbal, medeniyetimiz.com sitesi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Suat Derviş</span> Türk gazeteci ve yazar

Hatice Suat Derviş, Türk gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Aliye Topuz</span> Türk yazar, çevirmen ve feminist (1862–1936)

Fatma Aliye Topuz veya Fatma Aliye Hanım, Osmanlı Türkü yazar, çevirmen ve aktivist. Tanzimat'tan İkinci Meşrutiyet'e uzanan süreçte roman, felsefe, İslam, kadın hakları ve tarih üzerine eserler vermiştir. Zafer Hanım'ın 1877 yılında yayımladığı Aşk-ı Vatan adlı bir roman mevcut olsa da, yazarın tek romanı olduğu için Zafer Hanım değil, beş roman yayımlayan Fatma Aliye Hanım ilk kadın romancı unvanını aldı. 2009 yılında 50 Türk lirası'nın arkasında portresine yer verildi.

Sermet Muhtar, Türk yazar, gazeteci ve karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Sâmiha Ayverdi</span> Türk mütefekkir ve mutasavvıf

Sâmiha Ayverdi, Türk mütefekkir ve mutasavvıf yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Peyami Safa</span> Türk yazar ve gazeteci

Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ön plana çıktı. Yaşamı ve fikrî hayatındaki değişimlerini eserlerine de yansıttı. Server Bedi takma adıyla birçok roman kaleme aldı. Cingöz Recai tiplemesini Fransız yazar Maurice Leblanc'ın Arsen Lüpen karakterinden esinlenerek yarattı. Aynı zamanda çeşitli kurumlarda gazetecilik mesleğini sürdürdü ve ağabeyi İlhami Safa ile birlikte Kültür Haftası gibi çeşitli dergiler çıkardı.

Cahit Uçuk ya da asıl adıyla Cahide Üçok, Türk hikâye ve roman yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Halid Ziya Uşaklıgil</span> Türk romancı ve yazar (1866–1945)

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Tahir</span> Türk roman yazarı ve senarist (1910–1973)

Kemal Tahir, asıl adıyla İsmail Kemalettin Demir, Türk romancı, yazar, senarist.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Kadri Karaosmanoğlu</span> Türk yazar, diplomat

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve diplomattır. Türk Dil Kurumunun kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Halide Edib Adıvar</span> Türk yazar, öğretmen ve politikacı (1884–1964)

Halide Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Müfide Ferit Tek</span> Türk yazar

Müfide Ferit Tek, Türk romancı.

<span class="mw-page-title-main">Nezihe Araz</span>

Fatma Nezihe Araz;, Türk yazar, gazeteci.

Fatma Karabıyık Barbarosoğlu, hikâyeci, roman yazarı, sosyolog.

Demirtaş Ceyhun, Türk hikâye, roman ve inceleme kitapları yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Safveti Ziya</span>

Safveti Ziya, Türk roman ve hikâye yazarıdır.

Ken'an Rifâî Büyükaksoy,, Türk muallim, mutasavvıf, şairdir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında yaşayan İslâm âlimleri arasında önemli yeri olan bir mutasavvıftır. İslâmiyet'in ilk tarikatlarından biri olan Rıfâiyye'nin İstanbul kanadını kurmuş, tarikatın görüşlerini 20. yüzyılın modern hayat şartlarına göre yorumlamış, 1908 ile 1925 arasında tarikatın şeyhliğini yapmıştır. Osmanlı döneminde olduğu gibi cumhuriyet döneminde de, Türkiye'de pek çok entelektüel, yazar, edebiyatçı, sanatçıyı etkileyen Kenan Rifâî, 1925'te tekke ve zaviyelerin yasaklanmasını "Hakk'ın tasarrufu" olarak yorumlamıştır.

Türk kadın yazarlar; geçmişten günümüze roman, deneme, öykü, şiir, makale, günce, senaryo, tiyatro gibi çeşitli edebi türlerde eser veren Türk kökenli kadınlar olarak değerlendirilebilecek yazarlardır. Türk Edebiyatı'nın ilk kadın yazarı 1877 yılında yayımladığı Aşk-ı Vatan adlı romanıyla Zafer Hanım olsa da, yaşamı boyunca tek esere sahip olması gerekçesiyle ilk kadın yazar 5 romanıyla Fatma Aliye Topuz olarak kabul edilir.

Peyami Safa kronolojisi, Türk yazar ve gazeteci Peyami Safa'nın yıllara göre verilmiş yaşamını içerir. Kronoloji Beşir Ayvazoğlu'nun Peyami Safa hakkındaki eserinin kaynak alınmasıyla oluşturulmuştur. Tarih ve olaylar için ayrıntılı kaynaklar Peyami Safa maddesinde verilmiştir.

Erol Üyepazarcı, Türk kitabiyâtçı, polisiye roman eleştirmeni ve koleksiyoncusu. Fatih'teki Pertevniyal Lisesi'nden mezun olmasını takiben İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi'nde eğitim gördü. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nda ilk olarak kurucu mühendis ardından da üst düzey yöneticilik görevlerinde bulundu. Osmanlı devletinin inkıraz döneminden İstanbul kent tarihine kadar muhtelif konularda yazılar yayımladı. II. Mahmut’un İstanbul’u - Bostancıbaşı Sicilleri (1992), Kandilli, Vaniköy, Çengelköy - Mekânlar ve Zamanlar (1993), Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın Öyküsü (1995) ve Korkmayınız Mister Sherlock Holmes - Türkiye’de Polisiye Romanın Öyküsü 1881-1928 (1997) gibi eserler yayımladı ve birçok konuda tercümeleri yayınlandı. Raif Nezihi’nin İzmir’in Tarihi (2001) ile Ebüssüreyya Sami’nin Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni’nin Maceraları Cilt: I - II (2006) gibi eserleri de yayıma hazırladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.