İçeriğe atla

Safevî vezîriâzamları listesi

Safevî Devleti Veziri
AtayanŞah
Oluşum1501
Açılışı yapanMuhammed Zekeriya Kucucî
Kaldırılma8 Mart 1736
Son sahibiNadir Kuli Bey

Safevî Devleti vezirleri listesi.

Vezirlerin listesi

İsim Görev başlangıcı Görev bitişi Etnik kökeni Ailesi/kabilesi Hükümdar
Muhammed Zekeriya Kucucî 1501 1507 Fars[1]Kucucî ailesi Şah İsmail
Mahmud Han Kazvini 1502/3 1507 Deylemi
Necmi Sani 1507 1510 FarsHuzani ailesi
Hüseyin Münşi Kumi 1510 1514 Fars
Mirza Şah Hüseyin 1514 1523 Fars[2]
Celaleddin Muhammed Tebrizi 1523 1524 Fars[3]Kucucî ailesi Şah İsmail, I. Tahmasb
Mirza Cafer Saveci 1524 1531 Bilinmiyor I. Tahmasb
Ahmed Bey Nur Kemal 1523 1534 Fars[4]
Mir İnayetullah Huzani 1534 1535 FarsHuzani ailesi
Hace Mu'in Yezdi 1534 1535 Fars
Kadı Cihan Kazvini 1534 1551 Fars[5][4]
Mir Şerif Şirazi 1562 1566 Fars
Ma'sum Bey Safevi 1553 1568 FarsŞeyhavend ailesi
Cemaleddin Ali Tebrizi 1568 ? Bilinmiyor
Seyyid Hasan Ferahani ? 1576 Bilinmiyor
Mirza Şükrullah İsfahani 1576 Haziran 1577 Fars[6]II. İsmail
Mirza Selman Cabiri 13 Haziran 1577 1583 Fars[7]Cabiri ailesi II. İsmail, Muhammed Hüdabende
Mirza Hidayetullah 1583 1586 Fars[8]Huzani ailesi Muhammed Hüdabende
Mirza Muhammed Münşi 1586 1587 Fars[9]
Mirza Şah Veli İsfahani 1587 1587 FarsI. Abbas
Mirza Lütfi 1587 1588 Fars
Mirza Muhammed Münşi 1588 1589 Fars[9]
Mirza Lütfullah Şirazi 1589 1591 Fars
Hatem Bey Ordubadi 1591 1610/1 Fars[10]Ordubadi ailesi
Mirza Talib Han Ordubadi 1610/1 1621 Fars[10]Ordubadi ailesi
Selman Han Ustaclu 1621 1623/4 TürkmenUstaclu oymağı
Halife Sultan 1623/4 1632 Fars-Mazenderani Halife ailesi I. Abbas, Safî
Mirza Talib Han Ordubadi 1632 1633 FarsOrdubadi ailesi Safî
Sarı Taki 1633 11 Ekim 1645 Bilinmiyor Safî, II. Abbas
Halife Sultan 14 Ekim 1645a[›]5 Mart 1654 Farslar-Mazenderani Halife ailesi II. Abbas
Muhammed Bey 1654 25 Ocak 1661 Ermeni[11]
Mirza Muhammed Karaki 11 Mart 1661 1669 FarsKaraki ailesi II. Abbas, Şah Süleyman
Şeyh Ali Han Zengane 1669 25 Ekim 1689 Kürt[12]Zengane kabilesi Şah Süleyman
Muhammed Tahir Kazvini Mart 1691b[›]1699 Fars[13]Şah Süleyman, Hüseyin Mirza
Muhammed Mü'min Han Şamlu 1699 1707 TürkmenŞamlu oymağı Hüseyin Mirza
Şahkuli Han Zengane 1707 1716 KürtZengane kabilesi
Feth-Ali Han Dağıstani 1716 1720 LezgiKumuk'dan Şemhal
Muhammed Kuli Han Şamlu Ocak 1721 1722 TürkmenŞamlu oymağı
Receb Ali Bey 1722 1722 Bilinmiyor II. Tahmasb
Muhammed Ali Han Mukri 1722 1723 Bilinmiyor
Murtezakuli Han 1722 1723 Bilinmiyor
Mirza Abdülkerim 1723 1724 Bilinmiyor
Ferecullah Han Abdullah ? ? Bilinmiyor
Mirza Muhammed Hüseyin ? ? Bilinmiyor
Mirza Abdullah 1724 1725 Bilinmiyor
Mirza Mü'min Kazvini 1725 1728 Bilinmiyor
Mirza Muhammed Rahim 1728 1730 Bilinmiyor
Receb Ali Han 1731 1731 Bilinmiyor

Notlar

^  a:  Halife Sultan önce bir kez daha vezir olma teklifini reddetti, ancak kısa süre sonra kabul etti.[14]
^  b:  Şeyh Ali Han Zengane'nin ölümünden sonra, Şah Süleyman yeni veziri atamak için neredeyse iki yıl geçti.[15]

Kaynakça

  1. ^ Newman 2008, s. 16.
  2. ^ Savory 2007, s. 38.
  3. ^ Newman 2008, s. 22.
  4. ^ a b Newman 2008, s. 27.
  5. ^ Mitchell 2009, s. 88.
  6. ^ Mitchell 2009, s. 155.
  7. ^ Mitchell 2009, s. 162.
  8. ^ Newman 2008, s. 17.
  9. ^ a b Mitchell 2009, s. 163.
  10. ^ a b Babaie 2004, ss. 42-43.
  11. ^ Matthee 2011, s. 46.
  12. ^ Newman 2008, s. 132.
  13. ^ Newman 2008, s. 95.
  14. ^ Matthee 2010, ss. 383-384.
  15. ^ Matthee 2011, s. 72.

Konu ile ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

Safevi şahı unvanı, 1501 sonbaharında I. İsmail'in Çabani ve Şerur savaşlarını kazandıktan sonra Tebriz'i ele geçirmesi ve kendisini Şah ilan etmesiyle kabul edilmiş ve 1736 yılında Nadir Şah olduktan sonra bu hanedandan alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. İsmail</span> 3. Safevi Türkmen hükümdarı

II. İsmail. 1576-1577 döneminde Safeviler'in üçüncü Şahı olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">II. Abbas</span> 7. Safevi Türkmen hükümdarı

II. Abbas veya Sultan Muhammed Mirza, Safevilerin 7. şahı.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman (Safevî şahı)</span> 8. Safevi Türkmen hükümdarı

Şah Süleyman, Safevilerin 8. şahı.

Bu liste, Safevî şahlarının biyolojik annelerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Safevî sanatı</span>

Safevi sanatı, bugünkü İran ve Kafkasya'da, 1501'den 1722'ye kadar olan Safevî Hanedanı'nın sanatıdır. Kitap ve mimari sanatı için yüksek bir noktadır; ve ayrıca seramik, metal, cam ve bahçeler de dahil olmak üzere. Safevî döneminin sanatları İran sanatının diğer herhangi bir döneminden çok daha üniter bir gelişme göstermiştir. Safevî Devleti İran'ın en önemli hanedanlarından biriydi. Müslümanların İran'ı fethetmesinden bu yana, en büyük İran imparatorluklarından birini, sanatsal başarılarla yönettiler.

615'te Bizans İmparatorluğu ile devam eden savaş sırasında, spahbed Şahin komutasında Sasani ordusu, Küçük Asya'yı istila etti ve Konstantinopolis'te Boğazın karşısında Kalkedon'a ulaştı. Sebeos'a göre, bu noktada Herakleios'un savaştan çekilmeyi kabul edip Roma İmparatorluğu'nun bir Pers devleti haline gelmesi yanında, hatta II. Hüsrev'in imparatoru seçmesine izin vermek yanında Sasani imparatoru II. Hüsrev'e bağlanmaya hazırdı. Sasaniler bir önceki yıl Roma Suriyesi ve Filistin'i ele geçirmişlerdi. Bizans imparatoru Herakleios ile görüşmeler yapıldıktan sonra, Pers Şahinşah II. Hüsrev'e bir Bizans elçisi gönderildi ve Şahin yine Suriye'ye çekildi.

<span class="mw-page-title-main">İzadguşasp</span> İranlı vezir

İzadguşasp veya Bizans kaynaklarında bilindiği adıyla İsdigousnas Zikh, Mihran Meclisinden İranlı bir asilzadeydi. I. Hüsrev'in vezirlerinden biri olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Erivan Vilayeti (Safevî Devleti)</span>

Erivan Vilayeti veya diğer ismiyle Çukur Saad, Safevi İmparatorluğu'nun günümüz Ermenistan toprakları merkezli bir vilayetiydi. Bölgenin başkenti, Safevî valilerinin bulunduğu şehir olan Erivan'dı.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hunlar-Pers savaşları</span>

Ak Hunlar-Pers savaşları, Ak Hunlar ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir dizi savaştır.

I. Abbas'ın Kaheti ve Kartli seferleri, Safevi Şahı I. Abbas'ın, Osmanlı-Safevi Savaşı (1603-18) sırasında Doğu Gürcü vasal krallıkları olan Kartli ve Kaheti'de 1614-1617 yılları arasında yürüttüğü dört seferdir. Seferler, I. Abbas'ın eskiden en sadık Gürcü gulamları olan Kartli Kralı II. Luarsab ve Kaheti Kralı I. Teymuraz tarafından gösterilen itaatsizliğe ve ardından çıkarılan isyana bir yanıt olarak başlatıldı. Tiflis tamamen yakıp yıkıldı, ayaklanma bastırıldı, 100.000 kadar Gürcü katledildi ve 130.000 ila 200.000 kişi İran'a sürgün edildi. Bunun sonucunda Kaheti ve Kartli geçici olarak İran egemenliği altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">İsa Han Safevi</span>

İsa Han Safevi ve ya İsa Han Şeyhavend, I. Abbas (1587-1629) devrinde yüksek görevlerde hizmet eden Safevi Hanedanı'na mensup şahzade.

Evez Bey Ustaçlı Kızılbaş aşiretlerinden olan Ustaçlıların Tamişli boyundan olan ve 16. yüzyılın başlarında görev yapan subaylarındandır.

Safevi-Rus antlaşması, Temmuz 1717'de Rusya Çarlığı ile Safevi devleti arasında imzalanan bir antlaşmadır. Anlaşma, Safevi Devleti Baş veziri Feteli Han Dağıstani ile Rusya Büyükelçisi Artemi Volinsky arasında imzalandı. I. Petro, anlaşmayı Temmuz 1719'da onaylamıştır. Safevi hükümdarı Şah Sultan Hüseyin (1694-1722) 1720'de antlaşmayı onaylamıştır. Bu anlaşma, Safevi devleti ile Rusya arasında imzalanan ilk resmi ikili anlaşmadır.

İran'daki Çerkesler İran'da etnik bir azınlıktır. İran'daki Çerkesler, diğer Çerkes diasporalarından farklıdır; çoğu Safevi ve Kaçar döneminden gelmektedir ve yoğun olarak Farslaşmıştır, ancak bir kısmı da 19. yüzyılın sonlarında Çerkes soykırımı sonucuna göç etmiştir. İran'daki Çerkesler son birkaç yüzyıldaki dönemlerde oldukça etkiliydi. Bunların büyük çoğunluğu Fars diline asimile olmuştur ve artık çok az sayıda kişi ana dillerini konuşan Çerkes dilini konuşmaktadır.

Şehzade Murad, Şehzade Ahmed'in oğlu ve Sultan II. Bayezid'in torunu olan bir Osmanlı şehzadesiydi.

Rüstem Bey Bayındır, bir Akkoyunlu şehzadesiydi. Yakup Bey'in ölümünün ardından 1492-1497 yılları arasından patlak veren hanedan mücadelesine katılanlardan biriydi. Kuzeni Ahmed Bey tarafından tahttan indirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kârkiyâ Hanedanı</span> Zeydî Şiâ hanedanı

Kârkiyâ Hanedanı, ayrıca Kiya'idler olarak da bilinir, 1370'lerden 1592'ye kadar çoğunlukla Biya-piş'i yöneten yerel bir Zeydi hanedandır.